«Η αντιπαλότητα είναι μεγάλη, στο παρελθόν ήταν η εργατική τάξη του Ολυμπιακού απέναντι στην αριστοκρατία της Αθήνας. Δεν ξέρω αν είναι ακόμη έτσι, αλλά μιλάμε για δύο διαφορετικούς κόσμους». Τάδε έφη ο Γιώργος Μπαρτζώκας, εκπρόσωπος της σύγχρονης εργατικής τάξης, άνθρωπος του μόχθου, του κάματου και συνάμα προπονητής του μπασκετικού Ολυμπιακού την τελευταία πενταετία...
Μεταξύ μας, ο 59χρονος κόουτς δεν έχει πολύ άδικο σε όσα δήλωσε. Οι Παναθηναϊκοί με τους Ολυμπιακούς ήμασταν, είμαστε και θα είμαστε δύο διαφορετικοί κόσμοι. Εμείς, οι πάντοτε πρωτοπόροι σε όλα, και οι άλλοι, οι πάντοτε -κακοί- μιμητές. Είμαστε η Ακρόπολη και ο Λυκαβηττός, είστε το λιμάνι και η Καστέλλα, όσο και αν, εδώ και αρκετά χρόνια, ορέγεστε να οικειοποιηθείτε την πρωτεύουσα και να γίνετε ο σύλλογός της• πράγμα αδύνατο. Απλώς, πρέπει κάποια στιγμή να τεθεί επί τάπητος ο επαναπροσδιορισμός της έννοιας «αριστοκρατία» στη συνείδηση του κόσμου και της κοινής γνώμης. Αριστοκράτης δεν είναι απαραίτητα αυτός που διαθέτει οικονομική επιφάνεια και κοιμάται σε μεταξωτά παπλώματα. Είναι ο ευγενής, είναι εκείνος που διαθέτει και διατηρεί αξίες και παιδεία, που σέβεται, που δεν μεμψιμοιρεί, που δεν φθονεί. Οι τρόποι σε κάνουν αριστοκράτη, όχι ο παράς, το μπαγιόκο, τα μπικικίνια (σε... λαϊκή αργκό). Και ένας αριστοκράτης μπορεί να ανήκει σε οποιονδήποτε πολιτικό χώρο. Ο Δημήτρης Χορν, φερ' ειπείν, δεν γεννήθηκε από οικογένεια πλοιοκτητών, ούτε ανήκε σε βασιλικό γενεαλογικά δέντρο. Ήταν όμως αναμφισβήτητα αριστοκράτης. Σε όλα του...
Ωστόσο, Γιώργο Μπαρτζώκα, και προς αποφυγήν περαιτέρω παρεξηγήσεων...
Ως μεγάλος αθλητικοκοινωνικός οργανισμός που πάντοτε ήταν, ο Παναθηναϊκός συγκέντρωνε τεράστιο πλήθος από όλες τις κοινωνικές ομάδες, υποστηριζόμενος εξίσου και από τα λεγόμενα λαϊκά στρώματα. Πιθανώς να είναι ο μοναδικός αθλητικός σύλλογος που ανέκαθεν συνδύαζε αρμονικά το «αλήτικο» με το «ελιτίστικο». Πότε Γιώργος Φούντας και πότε Αλέκος Αλεξανδράκης. Πότε Λάκης Σοφιανός και πότε Λάκης Πετρόπουλος. Πότε Παύλος και Θανάσης Γιαννακόπουλος (δεξιοί πολιτικά), πότε Απόστολος Νικολαΐδης (βενιζελικός) και πότε ο ακραιφνής κομμουνιστής Πέτρος Γκιουράνοβιτς. Όλοι τους ήταν παντοιοτρόπως μέλη της «πράσινης» οικογένειας και συνυπήρξαν αρμονικά...
Πότε ξιφασκία, ενόργανη γυμναστική και σκάκι (πρωτοπόρος ο Παναθηναϊκός στη διάδοση και των τριών ευγενών σπορ, χάρη στον οποίον εκλαϊκεύτηκαν στην Ελλάδα) και πότε ποδόσφαιρο ή μποξ, αθλήματα δύναμης και πυγμής, για τα οποία ο Σύλλογος Μεγάλος ήταν ίσως ο κυριότερος πυλώνας στην προσπάθεια να πάψουν να θεωρούνται επικίνδυνα, παρεξηγημένα, περιθωριακά στη χώρα μας. Όλα συνδυάζονταν περίφημα στην παναθηναϊκή κοινότητα. Και οι τσιμεντένιες κερκίδες της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και οι εντυπωσιακοί πολυέλαιοι στη λέσχη του Ομίλου, στην οδό Σόλωνος...
Ο Παναθηναϊκός διαθέτει διττή προσωπικότητα. Άλλοτε είναι αριστοκράτης εξ αίματος και άλλοτε είναι επαναστάτης, αναρχικός. Όπως ο ιδρυτής του, ο Γιώργος Καλαφάτης, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε μεταξύ Κολωνακίου και Εξαρχείων, έστω και αν, τα πρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα, οι δύο συνοικίες δεν είχαν ακόμη αποκτήσει τη σημερινή τους ταυτότητα. Δεν θα πάψει όμως ποτέ να είναι ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της φωτισμένης αστικής τάξης, την οποία τόσοι και τόσοι προσπαθούν να λουμπενοποιήσουν.
Ίσως να μη γνώριζες, Γιώργο Μπαρτζώκα, ότι ακόμα και εξέχοντες παράγοντες άλλων συλλόγων υπήρξαν αυτοβούλως μέλη του Τριφυλλιού. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα εκείνο του Μιχάλη Μανούσκου, προέδρου και εκ των ιδρυτών του Ολυμπιακού, ο οποίος, μάλιστα, ήταν εγγεγραμμένο μέλος του Παναθηναϊκού όχι μόνο πριν, αλλά και έπειτα από την ίδρυση του πειραϊκού συλλόγου. Ο Μανούσκος, παρεμπιπτόντως, ήταν αντιναύαρχος, βιομήχανος και πολιτικός. Όπως και τους περισσότερους από τους ανθρώπους που ίδρυσαν και καθιέρωσαν τον πειραϊκό σύλλογο στο αθλητικό γίγνεσθαι, δεν τον κατατάσσεις ακριβώς στην εργατική τάξη...
Όσο για το «πιστεύω πως οι επιτυχίες του Ολυμπιακού τα τελευταία χρόνια οδήγησαν τον Παναθηναϊκό να επενδύσει τόσα χρήματα, κυρίως για να μας ανταγωνιστεί», η πραγματικότητα είναι ότι ο Παναθηναϊκός πάντοτε επένδυε στο μπάσκετ, δεν το πράττει μόνο τα τελευταία χρόνια. Βασικά, ξεκίνησε να επενδύει σε αυτό από το μακρινό 1919 (προτού καν ιδρυθεί ο Ολυμπιακός), όταν οι άνθρωποί του Τριφυλλιού έφεραν από τους Διασυμμαχικούς Αγώνες του Παρισίου τους κανονισμούς (καθώς και εξοπλισμό) ενός άγνωστου τότε στη χώρα μας αθλήματος, που λεγόταν «καλαθοσφαίριση», παρουσιάζοντάς το για πρώτη φορά σε ελληνικά χώματα. Του αθλήματος χάρη στο οποίο εσύ ο ίδιος απέδρασες οικονομικά από την εργατική τάξη, ασχέτως αν δεν κατάφερες ποτέ να γίνεις αριστοκράτης, κάτι που μάλλον ούτε θέλεις ούτε και μπορείς...
