Θα μπορούσε να είναι και σκηνή από ταινία του Κουστουρίτσα... Οι εικόνες στα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία δεν είναι αυτό που λέμε ακριβώς ιδανική πρωτοβάθμια περίθαλψη... Ούτε πρόκειται να γίνετε σοφότεροι διαβάζοντας μια – ακόμη – ιστορία ταλαιπωρίας ενός παθόντα που έτυχε να επισκεφτεί τα επείγοντα δυο δημόσιων νοσοκομείων παραμονές και ανήμερα της Πρωτοχρονιάς...
Ο λόγος του κειμένου, αφορά στον ανθρώπινο παράγοντα. Κάπου θα έβαζα και την έννοια του εθελοντισμού, ίσως και της συνεργασίας μεταξύ ανθρώπων που εργάζονται στο νευραλγικό τομέα της υγείας, έχουν διαπομπευτεί σ' αυτό που χλευαστικά αν όχι εχθρικά ονομάζουμε «δημόσιο»... Ισως, κάποιοι, καταλάβουν...
Δεν ξέρω πόσοι έχουν αρρωστήσει και, χρειαστεί να μεταφερθούν σε νοσοκομείο, ημέρα αργίας πόσο δε, μάλλον ανήμερα ή παραμονές πρωτοχρονιάς... Φαντάζομαι αρκετοί... Μου έτυχε... Οχι, προσωπικώς ακριβώς, αλλά τη μία ημέρα προστατευόμενο μέλος και την επομένη, ευρύτερου συγγενικού...
Παραμονή πρωτοχρονιάς, νοσοκομείο «Παπαγεωργίου»... Στο ραδιόφωνο ήδη παίζει η διαφαινόμενη μεταγραφή του Γκαλίτσιου στον ΠΑΟΚ... Υποψιασμένος για το τι θα ακούσω από τα ερτζιανά φτάνω στην εφημερεύουσα παιδιατρική κλινική. Η ουρά έμοιαζε με διάθεση ιεραποστολικού συσσιτίου σε παθόντες βιβλικής καταστροφής... «Πάρτε ένα εισιτήριο και πηγαίνετε στην αίθουσα αναμονής...», λέει η υπάλληλος. Στην αίθουσα αναμονής, μια νοσηλεύτρια προσπαθούσε να βάλει τάξη σε μια φυσιολογική ελέω αγωνίας των γονέων, αναρχία. «Πόση ώρα προβλέπεται για την εξέταση;» τη ρωτώ... «Τι να σας πω; Η αναμονή είναι περίπου δίωρη αλλά υπάρχουν προτεραιότητες στα ασθενοφόρα και τα βρέφη...», μου απαντά ευγενικά... Περιμένω, μπροστά σε μια τηλεόραση που έπαιζε τον «Ποντικομικρούλη» συστήνοντας στον μικρό μου υπομονή. Εδειξε περίσσια. Κάποιοι άλλοι γονείς δεν την είχαν... Με ύφος που ουδεμία σχέση είχε με βασικούς κανόνες σαβουάρ βιβρ, άρχισαν έναν εξάψαλμο στην δύστυχη νοσηλεύτρια: «Το παιδί ψήνεται στον πυρετό.. Είμαστε από το πρωί εδώ τι θα γίνει κυρά μου, θα το εξετάσετε;».
Η ψυχολογία του – αγανακτισμένου – όχλου λειτούργησε και εδώ... Μυημένος στην οπαδική λογική δεν είχα αμφιβολία για την εξέλιξη. Απλώς περίμενα την κατάληξη... Το χορό του ξεσπάσματος, ακολούθησαν κι άλλοι περιμένοντες στην ουρά... Η νοσηλεύτρια ατάραχη, προπαντός με χαμόγελο, όχι ειρωνείας αλλά μάλλον κατανόησης, προσπαθούσε να κρατήσει την αυτοκυριαρχία της: «Δυστυχώς, θα πρέπει να περιμένετε... Καταλαβαίνω την αγωνία σας, αλλά υπάρχουν άλλα περιστατικά βαρύτερα από εσάς που χρίζουν άμεσης προτεραιότητας... Πιστέψτε δεν κινδυνεύει το παιδί σας... Λίγη υπομονή και όλα θα γίνουν... Θα σας εξυπηρετήσουμε όλους...Λίγη υπομονή μόνο»...
Εκείνη τη στιγμή, στα μάτια μου η, περίπου, 45άρα, νοσηλεύτρια έμοιαζε με τη Ζαν ντ' Αρκ. Μπορεί να ένιωθε την πυρά στα πέντε μέτρα απέναντί της, αλλά είχε την στωικότητα να την αντιμετωπίσει... Ανέλαβα δράση... Πηγαίνω στο μικρό του οργισμένου πατέρα: «Τι ομάδα είσαι;»... Ο πατέρας γαληνεύει... Φαίνεται ότι κάτι του θυμίζω... «Είστε ο ...»... Τον προλαβαίνω και συστήνομαι... «Σας γνωρίζω... Πές του Γρηγοράκη τι ομάδα είσαι...». «ΠΑΟΚ... ψελλίζει με δυσκολία ο μικρός... Χαριτωμένος αλλά με πρόσωπο κομμένο και ταλαιπωρημένο από πυρετό... «Κι ο δικός μου έχει αλλά φαίνεται ότι θα περιμένουμε λίγο» του λέω... Αρχίζει η κουβέντα για την κατάντια των δημόσιων νοσοκομείων, την τρόικα, τους κυβερνώντες, την υποστελέχωση των νοσοκομείων... Η συζήτηση γενικεύεται... Η οργή των πατεράδων μετατρέπεται σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης... Ο «Ποντικομικρούλης» έχει τελειώσει και αρχίζει ο «Ποντικομικρούλης 2»... Τα παιδιά χαζεύουν τα animation και εγώ κρυφοκοιτώ τις υπέροχες γάμπες της Τζίνα Ντέιβις... Ο πάγος σπάει... Η συζήτηση γενικεύεται γύρω από τις επιλογές του Τούντορ... «Καλά είναι δυνατό να επιλέξουν τον Γκαλίτσιο; Και για πες μου ρε φίλε, πώς μπορούν με τόσα χρήματα να μη φτιάχνουν ομάδα;». Στην υπεραπλουστευμένη οπαδική λογική, ο δημοσιογράφος είναι κάτι μεταξύ προφήτη και διαβόλου. Οφείλει να γνωρίζει τα πάντα, να προβλέπει το μέλλον και να στοχοποιείται για τα κακώς κείμενα... «Πάντως, μία από τις αιτίες του κακού είστε κι εσείς... Αυτά όλα που συμβαίνουν εδώ να τα γράψετε, να τα δείξετε...», φωνάζει από το βάθος μια μητέρα που κρατά με τη μάσκα μια πιτσιρίκα η οποία προφανώς έπασχε από βρογχιολίτιδα ή κάτι τέτοιο... Της κουνώ αδέξια το κεφάλι... Τα λίγα λεπτά ανακούφισης που πρόσφερα με την παρέμβασή μου στη νοσηλεύτρια, τελείωσαν... Η υπομονή και το διάλειμμα περί των επιλογών του Τούντορ, του Αρνεσεν ή της λογιστικής του Σαββίδη, εξαντλήθηκαν... Οπως και η προσωρινή ανακούφιση της νοσηλεύτριας... «Τι θα γίνει; Τι σειρά έχουμε; Για δείτε στο όνομα Αντωνίου;...». Η νοσηλεύτρια υπακούοντας βλέπει κάποιους φακέλους... Η ώρα είναι ήδη 2.15. «Τώρα έχουν σειρά αυτός που ήρθε στις 10.24... Εσείς είστε ύστερα από πέντε περιστατικά... Αρκεί στο ενδιάμεσο να μην προκύψουν βρέφη ή νοσοκομειακά...». Παίρνω το μικρό προς κατεύθυνση ιδιωτικής κλινικής...
Είχα προλάβει να δω τους δυο Ποντικομικρούληδες, ξανά τις γάμπες της Τζίνα Ντέιβις, είχα εκφράσει εικασίες περί της αποτελεσματικότητας του Τούντορ και τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του Ιβάν Σαββίδη, την αναξιοπιστία του ελληνικού ποδοσφαίρου, εξάντλησα όλη την μπαταρία του κινητού σε μηνύματα για την κατάσταση του μικρού και ευχές για την ημέρα, θαύμασα την ψυχραιμία της νοσηλεύτριας εκφράζοντας την συμπάθειά μου για την συνέχεια της εφημερίας της αλλά παιδίατρο δεν είδα... Οι τέσσερις ώρες αναμονής ήταν αρκετές για παραμονή Πρωτοχρονιάς... Προτίμησα να πληρώσω στα εξωτερικά ιατρεία ιδιωτικής κλινικής... Κερδίζοντας τουλάχιστο το υπόλοιπο της ημέρας...
Η μοίρα τα έφερε έτσι και την επομένη επισκέφτηκα άλλο δημόσιο νοσοκομείο στο οποίο είχε διακομιστεί αγαπημένο πρόσωπο προχωρημένης ηλικίας στην παθολογική κλινική με αναπνευστικά προβλήματα. Ο Αγιος Παύλος είναι νοσοκομείο που σου δίνει την αίσθηση ότι μπαίνεις υγιής και φεύγεις άρρωστος... Φευ... Αυτό είναι το λιγότερο... Συνήθως σε τέτοιους χώρους πηγαίνεις απρόσκλητος... Τα περιστατικά ως επί το πλείστον είναι βαριά... Και οι νοσηλευόμενοι προχωρημένης ηλικίας... Περιμένω μαζί με δυο αδερφικούς φίλους μου στο διάδρομο παρακολουθώντας μια νεαρή γιατρό που πηγαινοέρχεται στους θαλάμους με γρήγορο βάδην... Ενα πηγαινέλα που θύμιζε το βάδισμα της Τζουμελέκα λίγο προτού πάρει το χρυσό το 2004... Χαμογελαστή, έμπαινε και έβγαινε από τους εξάκλινους θαλάμους δίνοντας οδηγίες ταυτόχρονα στην προϊσταμένη του νοσηλευτικού προσωπικού για τη νύχτα που θα ακολουθούσε. Στο operation system ο βαθμός παραγωγικότητάς της θα άγγιζε το τέλειο... Οι «προσκλήσεις» από τους ηλικιωμένους κάθε θαλάμου ή τους συνοδούς αυτών θα τσατάλιαζαν τα νεύρα οποιουδήποτε «εννοούμενου ως φυσιολογικού» ανθρώπου...
Οχι όμως της ξανθιάς αιματολόγου ή του νοσηλευτικού προσωπικού του Αγίου Παύλου. Υστερα από λίγα λεπτά βλέπω έντονη κινητικότητα. Εναν ηλικιωμένο ξαπλωμένο στο φορείο και μια περίπου συνομήλική του να τον συνοδεύει... Ενας νεαρός τραυματιοφορέας αναλαμβάνει δράση... Με επιδέξιες κινήσεις, μεταφέρει το φορείο προς το χειρουργείο... Ο προϊσταμένη δίνει οδηγίες στη συνοδό: «Να φέρετε μπάμπερς, παυσίπονα και γάζες... Μπενταντίν έχουμε, προς το παρόν... Α και μια σύριγγα δεκάρα... Η καλύτερα δυο». Πάγωσα... Νόμιζα ότι είδα πολλά, αλλά δημόσιο νοσοκομείο που να ζητά σύριγγες και παυσίπονα από νοσηλευόμενο δεν το περίμενα... Μάλλον εδώ και λίγο καιρό ανακάλυπτα την Αμερική...
Πλησιάζει ένας ηλικιωμένος εφημερεύων ιατρός... «Φυσιολογικό ορό έχουμε;», «Ναι, κάποια μπουκαλάκια έχουμε, ακόμη», έρχεται η απάντηση από έναν νοσηλευτή... Δε με πείραζε που άκουγα την ερώτηση του ιατρού αν και με σόκαρε η εικόνα των ελλείψεων βασικών εργαλείων σε ένα εφημερεύων δημόσιο νοσοκομείο... Περισσότερο με φόβιζε εκείνο το «ακόμη», λες και επρόκειτο για κονσέρβα που πλησίαζε στην ημερομηνία λήξεως για την ανάλωσή της. Μπαίνω στο θάλαμο που νοσηλευόταν το αγαπημένο μου πρόσωπο... Εξι κλίνες μέσα σε ένα χώρο εικοσιπέντε άντε τριάντα τετραγωνικών... Ηταν περίπου μεσάνυχτα... Το κινητό του διπλανού χτυπάει με ενοχλητικά ντεσιμπέλ... Τουλάχιστο, έχει τη μουσική από το soundtrack του «τανγκό των Χριστουγέννων»... «Αν μη τι άλλο ο πιτσιρικάς που κατέβασε τον ήχο έχει γούστο... » σκέφτηκα... Αλλά την ίδια σκέψη δεν είχαν και οι νοσηλευόμενοι στον ίδιο θάλαμο...
Επικρατεί ένας μικρός εκνευρισμός... Εν ριπή οφθαλμού έρχεται ο νεαρός νοσηλευτής και επιβάλλει με θαυμαστή ψυχραιμία την τάξη. Μου ζητά με χαμόγελο να αποχωρήσω... Υπακούω... «Κύριε Δραγώγια για πείτε μου για ποιό λόγο δεν μπορεί να φτιάξει ο ΠΑΟΚ ομάδα...», τον ακούω να μου απευθύνεται προχωρώντας προς την έξοδο προφανώς αναγνωρίζοντάς με... Ευτυχώς τα είχα φρέσκα από την προηγουμένη... Επαναλαμβάνω κλισαρισμένα κάποιες κουβέντες που τις θυμήθηκα, εν μέσω ... Ποντικομικρούληδων από το «Παπαγεωργίου» αλλά έπεσα σε ενημερωμένο οπαδό... Εναν εργαζόμενο που έπαιρνε μηνιαίο μισθό μερικές εκατοντάδες ευρώ, όσα είδα να σκορπούν τις προηγούμενες ημέρες σε ξενυχτάδικα της πόλης «για το καλό του χρόνου» για τα μάτια μιας εύπυγου νεαράς...«Μα δεν είναι δυνατό να αλλάζει ενδεκάδα κάθε τρεις και λίγο, τι κορμό θα φτιάξει, μια ζωή κάνουμε υπομονή, όλο χτίζουμε ομάδα και ομάδα δε φτιάχνουμε, επιτρέπεται με τόσα χρήματα να παρουσιάζει ο ΠΑΟΚ αυτήν την εικόνα;»... Τον ρωτώ: «Πόσα χρόνια δουλεύεις εδώ;»... «Πέντε» απαντάει... «Πριν από πέντε χρόνια, είχατε περισσότερα υλικά, παίρνατε περισσότερα χρήματα αλλά οι παροχές δεν ήταν λιγότερες... Σωστά;»... «Σωστά», μου απαντάει... «Φίλε, είμαι εδώ και λίγη ώρα μαζί σας και βλέπω να λειτουργείτε σαν ομάδα... Αν ήσασταν σκορποχώρι σε τι θα ωφελούσαν μερικά παυσίπονα ή γάζες παραπάνω;».... Εφυγε χαμογελώντας... Κι εγώ το ίδιο...
Προς τις σκάλες κοίταξα μια ανακοίνωση στον τοίχο... Ηταν ένα ευχαριστήριο παλαιότερου νοσηλευόμενου προς το προσωπικό του Αγίου Παύλου... Ενα απλό, αλλά τόσο εγκάρδιο και βγαλμένο από την ψυχή του «ευχαριστώ» για τις πενιχρές αλλά τόσο πολύτιμες υπηρεσίες του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού... Και κατέληγε ως εξής: «Εύχομαι, αυτό το σημείωμα να φτάσει μέχρι την κυβέρνηση και τους τροϊκανούς που μπήκαν στις ζωές μας... Για να καταλάβουν ότι όταν υπάρχει πίστη και αγάπη σ' αυτό που κάνεις, μπορείς να ανακουφίσεις τον πόνο έστω και κάτω από τις χειρότερες συνθήκες...»
Συμπέρασμα... Αν υπάρχει κάτι που μπορείς να νιώθεις, ακόμη, υπερήφανος στα δημόσια νοσοκομεία είναι η αυταπάρνηση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού.
Κι ότι πάντα θα υπάρχει ένας ... Τούντορ, ένας Αρνεσεν, ή ένας Σαββίδης για να αλλάζει τις παραστάσεις σε ένα νοσηρό περιβάλλον γεμάτο πόνο και εκνευρισμό... Αν βρεθεί και κάποια αφορμή όπως ένας δημοσιογράφος, ακόμη καλύτερα... Και του χρόνου με υγεία..
