MENU

Το 1959, η «μάνα» Λεωφόρος μάθαινε τα χαρμόσυνα νέα: κυοφορούσε γιο. Την ίδια χρονιά, ένας Αυστριακός σκηνοθέτης, ο Φριτς Λανγκ, απολάμβανε τους καρπούς της νέας του ταινίας. Ο τίτλος αυτής: «Ο Τάφος του Ινδού»...

 Εκατόν δύο λεπτά διαρκούσε το γυρισμένο στο Βερολίνο φιλμ, περίπου όσο ο μικτός χρόνος ενός αγώνα μπάσκετ. Σε έναν τέτοιο αγώνα έγιναν, στις 19 Μαρτίου 1960, τα εγκαίνια του πρώτου κλειστού γηπέδου αθλοπαιδιών συλλόγου στην Ελλάδα, παρουσία πλήθους επισήμων, καθώς και του ισχυρού άνδρα του Ολυμπιακού, Γεώργιου Ανδριανόπουλου. Η εφηβική ομάδα καλαθοσφαίρισης του Τριφυλλιού (η οποία τον Μάιο του ίδιου έτους αναδείχθηκε πρωταθλήτρια στην κατηγορία της) επικράτησε 94-60 της αντίστοιχης ομάδας του Μίλωνα Νέας Σμύρνης. Αυτό είναι το πρώτο καταγεγραμμένο παιχνίδι -σε ομαδικό σπορ- στο σημερινό «Παύλος Γιαννακόπουλος». Στην πορεία θα ακολουθήσουν χιλιάδες αθλητικές συναντήσεις σε οκτώ διαφορετικά σπορ: μπάσκετ, βόλεϊ, πυγμαχία, πάλη, άρση βαρών, ξιφασκία, επιτραπέζια αντισφαίριση και ενόργανη γυμναστική. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για την επαγγελματική πάλη (κατς). Τις δεκαετίες 1980 και 1990, ο «Τάφος» έσφυζε από κόσμο που λαχταρούσε να δει από κοντά τους επαγγελματίες παλαιστές. Στο χώρο αυτό θα λάμψει το άστρο του αείμνηστου cult πρωτοπαλαιστή και ηθοποιού, Απόστολου Σουγκλάκου. «Θα δείρει ο Σουγκλάκος τον Τούρκο;», έγραφαν οι αφίσες στην Αθήνα, την παραμονή των αγώνων. Συνήθως τον έδερνε, προς τέρψιν του φιλοθεάμονος κοινού. Ο ίδιος, αν και μεγαλωμένος στον Πειραιά, τα τελευταία χρόνια δήλωνε οπαδός του Παναθηναϊκού. Άλλωστε, αποτελούσε μέρος της ιστορίας του κλειστού, με τους ανθρώπους του Τριφυλλιού να του συμπεριφέρονται με τον καλύτερο τρόπο, όταν εκείνος επισκεπτόταν τον «Τάφο» για τις παραστάσεις του.

Θρυλείται ότι, κάτω ακριβώς από τον «Τάφο του Ινδού», υπάρχει ένας υπόγειος παραπόταμος του -μπαζωμένου από τη δεκαετία του 1960- Ιλισού. Το γεγονός αυτό ίσως εξηγεί την έντονη υγρασία που επικρατεί πάντα στο κλειστό. Είναι βέβαιο, πάντως, είναι ότι στο «ιερό» αυτό μέρος του ελληνικού αθλητισμού έχουν συμβεί εξωπραγματικές ανατροπές, απίστευτες νίκες και μυθικές προκρίσεις. Λες και ένα αόρατο χέρι να παρεμβαίνει, καταλύοντας τους νόμους της Φυσικής, λες και κάποια ανεξήγητη ενέργεια να εκπέμπεται στο χωρητικότητας 1.500 θεατών (2.000 πριν να τοποθετηθούν καθίσματα) γήπεδο.

 Ένα... μεταφυσικό φαινόμενο έλαβε χώρα, στις 7 Ιανουαρίου 1979, στον «Τάφο». Η ομάδα μπάσκετ του Ολυμπιακού, αντιμετωπίζει τον Πανιώνιο σε αγώνα πρωταθλήματος. Άτυπα γηπεδούχοι (λόγω τιμωρίας) ήταν οι «ερυθρόλευκοι». Οι Πειραιώτες δεν διαθέτουν δεύτερο σετ εμφανίσεων (ο Πανιώνιος είχε παραταχθεί επίσης με κόκκινες εμφανίσεις) και ο κανονισμός είναι ρητός: μηδενισμός! Τότε, η γηπεδούχος ομάδα ήταν υποχρεωμένη να φέρει αντίθετα χρώματα από τη φιλοξενούμενη (η οποία είχε το δικαίωμα επιλογής). Οι πάντοτε ιπποτικοί παράγοντες του Παναθηναϊκού δανείζουν ένα πράσινο σετ εμφανίσεων στον Ολυμπιακό και τελικά, οι τύποις «ερυθρόλευκοι», όχι μόνο γλιτώνουν έναν ανέλπιστο μηδενισμό, αλλά κερδίζουν και το ματς με 69-66. Χάρη στο αποτέλεσμα αυτό, μάλιστα, θα διεκδικήσουν και το πρωτάθλημα Ελλάδας, χάνοντάς το στο νήμα από τον Άρη Θεσσαλονίκης. Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ομάδα του Ολυμπιακού παρατασσόταν φορώντας πράσινες φανέλες οι οποίες ανήκαν στον Παναθηναϊκό. Κάτι παρόμοιο συνέβη και σε ποδοσφαιρικό αγώνα του πειραϊκού σύλλόγου, πάλι στο γήπεδο της Λεωφόρου (σε επόμενο αφιέρωμα θα ασχοληθούμε αναλυτικά)...

Ομάδες-μύθοι του ευρωπαϊκού μπάσκετ έχουν κατά καιρούς παραδοθεί στις ορέξεις του Παναθηναϊκού στον «Τάφο», σε χαλεπούς καιρούς για τις ελληνικές ομάδες, όταν η λέξη «διάκριση» ήταν σπάνια. Η «βασίλισσα» Ρεάλ Μαδρίτης γνώρισε τη μοναδική της ήττα στο θεσμό του Κυπέλλου Κυπελλούχων της περιόδου 1983-84 στο μικρό γηπεδάκι της Π. Κυριακού. Η πρωταθλήτρια Κόσμου Μακάμπι Τελ Αβίβ το 1980 έφευγε με το κίτρινο φύλλο αγώνα, όπως και η, επί δέκα συνεχόμενες χρονιές φιναλίστ του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης (εκ των οποίων τις πέντε ανακηρύχθηκε νικήτρια), Ίνις Βαρέζε, το 1972. Η βάση της πανίσχυρης Σοβιετικής Ένωσης, ΤΣΣΚΑ Μόσχας, υπέκυψε και εκείνη, στις 12 Νοεμβρίου 1981, χάρη σε δύο ελεύθερες βολές του Απόστολου Κόντου. Στον «Τάφο του Ινδού» διαστρεβλωνόταν ακόμα και ο χρόνος (η μαγεία που λέγαμε). Τη βραδιά εκείνη, τα χρονόμετρα «πάγωσαν», τα δευτερόλεπτα επιμηκύνθηκαν, το ταμπλό έγραψε 87-83. Το Τριφύλλι προκρινόταν στο Final 6 της μεγαλύτερης διασυλλογικής διοργάνωσης...

 Υπήρξαν και φορές που οι φιλοξενούμενες ομάδες έχαναν, όχι από την ώρα που κατέβαιναν τη φυσούνα που οδηγεί στο γήπεδο, αλλά από τη στιγμή που το πούλμαν έστριβε από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας. Τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι δύο.

1. Περίοδος 1989-90, Φάση «16» Κυπέλλου Συνομοσπονδίας βόλεϊ ανδρών, Παναθηναϊκός - Φαλκονάρα. Οι Ιταλοί έχουν καπαρωμένη την πρόκριση και έρχονται στην Αθήνα για ταξίδι αναψυχής. Στην έδρα τους έχουν κερδίσει με ένα καθαρό 3-0, με τους «πράσινους» να αποσπούν ελάχιστους πόντους. Στις κερκίδες, οι Έλληνες φοιτητές συναντούν απίστευτα εχθρική ατμόσφαιρα, δεχόμενοι επίθεση από τους φίλους της ιταλικής ομάδας. Ο κόσμος του Παναθηναϊκού, όμως, δεν ξεχνά και... περιμένει τη ρεβάνς. Σε μια εποχή που μια νίκη απέναντι σε ιταλική ομάδα θεωρούνταν ουτοπία (αν και το Τριφύλλι είχε κερδίσει και την Μπολόνια 3-2 σετ, την περίοδο 1988-89, στο μικρό τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων), οι παίκτες του Γιέρζι Βελτζ συντρίβουν σε μόλις 51 λεπτά τη Φαλκονάρα, παραχωρώντας μόνο 13 πόντους (15-4, 15-5, 15-4), και κερδίζοντας έτσι την πρόκριση στα προημιτελικά του θεσμού. Οι οπαδοί του Συλλόγου Μεγάλου ανταπέδωσαν τη φιλοξενία, τρομοκρατώντας τους Ιταλούς, αλά... Θύρα 13.

2. Περίοδος 2007-08, πέμπτος τελικός πρωταθλήματος Ελλάδας βόλεϊ γυναικών, Παναθηναϊκός εναντίον Ολυμπιακού. Οι «ερυθρόλευκες» έχουν σπάσει ένα αήττητο «πράσινο» σερί 55 αγώνων, καθώς και άλλο ένα, αυτό των 77 συνεχόμενων νικών εντός έδρας. Το 2-0 στις νίκες, όμως, ισοφαρίζεται από την ομάδα του Τάκη Φλώρου (2-2) και όλα πλέον κρίνονται στον «Τάφο» (ο Παναθηναϊκός είχε το πλεονέκτημα έδρας). Εκείνο το απόγευμα, αρκετός κόσμος δεν κατάφερε να εισέλθει στο γήπεδο, το οποίο, εκτός από το ότι ήταν κατάμεστο, είχε έναν απίστευτο παλμό, που όμοιό του σπανίως έχουμε δει σε ελληνικά τάραφλεξ ή παρκέ. Με συνοπτικές διαδικασίες και με συγκομιδή πόντων που μόνο ντέρμπι δεν θύμιζε (25-14 το πρώτο σετ και 25-8 το δεύτερο), οι «πράσινες» κερδίζουν 3-0 σετ τον Ολυμπιακό, κατακτώντας τον τέταρτο συνεχόμενο τίτλο τους. Τα αφτιά των βολεϊμπολιστριών της πειραϊκής ομάδας ακόμα βουίζουν...

Για τον «Τάφο του Ινδού» υπάρχουν αμέτρητες ιστορίες να διηγηθεί κανείς. Μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1980, το γήπεδο δεν καλυπτόταν με τζάμια (στην πλευρά της Π. Κυριακού, εκεί που βρίσκεται το πάρκινγκ). Συνεπώς, δεν ήταν λίγες οι φορές που πλημμύριζε λόγω ισχυρών νεροποντών, ενώ έχουν καταγραφεί και περιστατικά κατά τα οποία το κλειστό γέμιζε με χιόνια, γεγονός που δυσχέραινε τη διεξαγωγή αγώνων και που οδηγούσε, πολλές φορές, σε αναβολή. Μια τέτοια αναβολή είχαμε τον Μάρτιο του 1980. Εξαιτίας έντονης βροχόπτωσης, το Final 4 του Κυπέλλου Κυπελλούχων, που ήταν προγραμματισμένο να φιλοξενηθεί στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, τελικά πραγματοποιήθηκε λίγα μέτρα παραπέρα, στο κλειστό γυμναστήριο του Πανελληνίου. Οι αποστολές της ιταλικής Πανίνι Μόντενα, της τσεχοσλοβακικής Αέρο Οντολένα Βόντα, της τουρκικής Βίνιλεξ και της ελληνικής ομάδας μεταφέρθηκαν αυθημερόν από το ένα γήπεδο στο άλλο. Ίσως αυτό το γεγονός (όπως και η απουσία του καλύτερου παίκτη του Τριφυλλιού, Μιχάλη Γεωργαντή, ο οποίος τιμωρήθηκε από την ευρωπαϊκή ομοσπονδία λίγες ώρες πριν από την έναρξη των αγώνων) να αποτέλεσε και την αιτία που ο Παναθηναϊκός δεν κατόρθωσε να χαρίσει στη χώρα μας το πρώτο της ευρωπαϊκό τρόπαιο (στον άτυπο τελικό, οι «πράσινοι» ηττήθηκαν 3-2 σετ από τη Μόντενα).

«Νονός» του γηπέδου φέρεται να είναι ο παλιός μπασκετμπολίστας και διακεκριμένος παράγοντας (σε διάφορα πόστα) του Παναθηναϊκού, Τάσος Στεφάνου. Ο ίδιος, όσο βρισκόταν εν ζωή, είχε αποκαλύψει ότι εμπνεύστηκε την ονομασία από την ομώνυμη ταινία του Λανγκ, όταν την είχε παρακολουθήσει στον κινηματογράφο «Αρζεντίνα» που βρισκόταν ακριβώς απέναντι από τη θύρα 13 του ποδοσφαιρικού γηπέδου (Λεωφόρος Αλεξάνδρας 158 & Παναθηναϊκού γωνία). Στην πολυκατοικία που στεγαζόταν το σινεμά κατοικούσε μάλιστα και ο Ανδρέας Βγενόπουλος με την οικογένειά του. Μία ακόμα σύμπτωση είναι ότι ο σκηνοθέτης του «Τάφου του Ινδού» ήταν γεννημένος την ίδια χρονιά με τον ιδρυτή του Ομίλου, Γιώργο Καλαφάτη (1890).

Σήμερα, το γήπεδο αποτελεί έδρα της γυναικείας ομάδας μπάσκετ του Παναθηναϊκού, καθώς και των τμημάτων υποδομής μπάσκετ και βόλεϊ του συλλόγου. Στο «Παύλος Γιαννακόπουλος» πραγματοποιούνται παραδοσιακά οι Γενικές Συνελεύσεις του Ερασιτέχνη Παναθηναϊκού, καθώς και διάφορες γιορτές ή εκδηλώσεις του Τριφυλλιού. Το τελευταίο επίσημο παιχνίδι της ανδρικής ομάδας μπάσκετ που διεξήχθη στο εξηντάχρονο -πλέον- κλειστό είναι το Παναθηναϊκός - Ηρακλής Θεσσαλονίκης 92-86, για τα play off των θέσεων 5-8 της περιόδου 1991-92, κατά την οποία ο σύλλογος κατετάγη στην όγδοη θέση (τη χειρότερή του στην Α΄ Εθνική), μένοντας εκτός ευρωπαϊκών διοργανώσεων για πρώτη και μοναδική φορά στην υπέρλαμπρη ιστορία του. Κάποτε, αργά ή γρήγορα, ο «Τάφος του Ινδού» αναπόφευκτα θα γκρεμιστεί. Είτε για να κατασκευαστεί κάποιο σύγχρονο γήπεδο στη θέση αυτή, είτε κάπου αλλού. Οι μνήμες μας, όμως, από αυτόν τον μικρό και συνάμα τόσο θαυματουργό χώρο, θα παραμένουν για πάντα ζωντανές. Όπως και τα πνεύματα που τον περιβάλλουν.

Ανδρών επιφανών πάσα γη Τάφος του Ινδού!