Ένας ελληνικός σύλλογος που δεν έχει κατακτήσει ποτέ Κύπελλο Πρωταθλητριών φτάνει στο Final 4 και το κατακτά. Το ποδοσφαιρικό τμήμα κερδίζει εκτός έδρας στον πρώτο ημιτελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Κι όταν επιστρέφει στην Ελλάδα επικρατεί στο ντέρμπι τίτλου με μια πολύ μεγάλη ομάδα της εποχής. Λίγες μέρες μετά, 80.000 κόσμος και εκατομμύρια Έλληνες περιμένουν με κομμένη την ανάσα το αδιανόητο. Να γίνει ο Παναθηναϊκός η πρώτη ευρωπαϊκή ομάδα που την ίδια σεζόν παίζει σε τελικό Πρωταθλητριών σε μπάσκετ και ποδόσφαιρο.
Ο Άγιαξ σταμάτησε το όνειρο, αλλά 21 χρόνια μετά εκείνο το 15νθημερο ακόμα μνημονεύεται.
03/04/1996: Άγιαξ-Παναθηναϊκός 0-1.
09/04/1996: Ημιτελικός F4 ΤΣΣΚΑ-Παναθηναϊκός 71-81
10/04/1996: Παναθηναϊκός-ΑΕΚ 1-0
11/04/1996: Τελικός F4 Μπαρτσελόνα-Παναθηναϊκός 66-67
17/04/1996: Παναθηναϊκός-Άγιαξ 0-3
Το πρώτο Κύπελλο Πρωταθλητριών στο μπάσκετ, ένας ημιτελικός Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο ποδόσφαιρο, κι ένα ντέρμπι που έκρινε το πρωτάθλημα στην Ελλάδα. Μια φρενίτιδα 15 ημερών ανάμεσα στις ημέρες του Πάσχα.
Το SDNA ζήτησε από τέσσερις δημοσιογράφους ή επιφανείς Παναθηναϊκούς να θυμηθούν. Που ήταν, τι έκαναν, πώς το έζησαν. Πριν διαβάσετε τα... απομνημονεύματα τους, δείτε το βίντεο που ετοίμασε ο Θοδωρής Κότσικας προκειμένου να σας βάλει στο κλίμα.
Παύλος Τσίμας: «Έβαλα… μέσο τον Γιαννακόπουλο για να πάρω αυτόγραφο του Ντομινίκ»
Γράφει ο Παύλος Τσίμας
«Μετά το 1971 και τον τελικό στο Γουέμπλεϊ ήταν η πιο ευτυχισμένη περίοδος για να είναι κανείς Παναθηναϊκός! Προσωπικά, μάλιστα, είχα την τύχη να το ζήσω διπλά. Διότι όταν παίζαμε το ματς με τον Αγιαξ στο Αμστερνταμ εργαζόμουν στο MEGA και είχα κάνει μία εκπομπή με όλους τους παίκτες της ομάδας του Γουέμπλεϊ, τη 16άδα ολόκληρη, αλλά και τον Πούσκας, που είχε έρθει από την Ουγγαρία για αυτό το σκοπό στο στούντιο. Είχαμε δει όλοι μαζί το ματς, άρα αντιλαμβάνεστε ότι η συγκεκριμένη στιγμή είναι βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μου, με κάθε λεπτομέρεια...
Θυμάμαι ότι όταν μπήκε το γκολ του Βαζέχα, ο Βασίλης Κωνσταντίνου πήρε αγκαλιά τον Μίμη Δομάζο και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα άρχισαν να κυλιούνται εκστασιασμένοι στο πάτωμα και να πανηγυρίζουν έξαλλα μέσα στο στούντιο. Ο δε Πούσκας που τους είδε, έλεγε: «αυτοί δεν αλλάζουν με τίποτα...»! Θυμάμαι, επίσης, ότι μετά το τέλος του αγώνα, ο Πούσκας υποστήριζε κατηγορηματικά ότι δεν θα προκριθούμε στον τελικό, με την έννοια ότι υπήρχε και ρεβάνς και θα ήταν πολύ δύσκολο αυτόν τον Αγιαξ να τον κοντράρεις και να τον νικήσεις δύο συνεχόμενες φορές. Και εκ του αποτελέσματος δικαιώθηκε.
Κανείς δεν περίμενε βέβαια ότι ο Παναθηναϊκός θα νικούσε τον Αγιαξ της εποχής εκείνης μέσα στο Αμστερνταμ, ήταν μία τρομερή, μία ανεπανάληπτη στιγμή, παρότι εγώ είχα απορροφηθεί με την προετοιμασία της εκπομπής εκείνης. Διότι έπρεπε να πάω στην Ουγγαρία να συναντήσω και να πείσω τον Πούσκας να έρθει, έπρεπε να βρω έναν-έναν τους παίκτες της 16άδας του Γουέμπλεϊ, τον Γραμμό στη Μυτιλήνη και τα διάφορα μέρη που ήταν ο καθένας. Ηταν επίσης μία μοναδική εμπειρία για μένα όλο αυτό που περιγράφω και η κατάληξή του, που μας έφερε όλους μαζί -και μετά το τέλος του ματς- μέχρι τις 4 το πρωί στα γουρουνόπουλα» στο Χαλάνδι, όπου ήταν το αγαπημένο μαγαζί του Πούσκας και μας περίμεναν έχοντας ετοιμάσει τα φαγητά που άρεσαν στον Πούσκας. Τρομερές στιγμές. Την άλλη εβδομάδα έφυγα για το Παρίσι για να παρακολουθήσω από κοντά το φάιναλ φορ. Δεν ήμουν και πολύ αισιόδοξος ότι θα πάρουμε το πρώτο ευρωπαϊκό αλλά μέσα μου είχα την ελπίδα και στο τέλος πανηγύρισα για τα καλά! Ηταν τρομερή η ατμόσφαιρα στο γήπεδο, αλλά και έξω απ' αυτό: θυμάμαι ότι η Σανζ Ελιζέ (Champs-Elysées) είχε γεμίσει με φίλους του Παναθηναϊκού που πανηγύριζαν με πράσινες σημαίες και οι Γάλλοι έκπληκτοι αναρωτιόντουσαν εάν έχει κάποια γιορτή η... Ιρλανδία!
Θυμάμαι επίσης ότι μετά τον τελικό είχα βάλει... μέσον τον Γιαννακόπουλο για να πάρω αυτόγραφο από τον Ντομινίκ...
Το ντέρμπι με την ΑΕΚ ήταν την επόμενη μέρα του ημιτελικού στο φάιναλ φορ και μία ημέρα πριν τον τελικό. Ημουν, όπως προανέφερα, στο Παρίσι, αλλά είχα βρει έναν φίλο στο ξενοδοχείο που είχε ραδιόφωνο και τον είχα βάλει να παίζει λάιβ το ματς. Αξέχαστες στιγμές...».
Λαυρέντης Μαχαιρίτσας: «Μαζέψτε τα παιδιά και κλείστε τις τηλεοράσεις μη δούνε τίποτα!»
Γράφει ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
«Ξεχνιέται εκείνη η περίοδος; Με τίποτα! Κατ' αρχήν πρέπει να σας πω ότι μία ημέρα πριν τον τελικό στο Παρίσι ήμουν στο ΟΑΚΑ για να δω το ντέρμπι με την ΑΕΚ. Ενδιάμεσα από το ματς με τον Αγιαξ και το ευρωπαϊκό στο Παρίσι, παίζαμε ουσιαστικά το πρωτάθλημα με την καλή ΑΕΚ του Μπάγεβιτς και είχαμε νικήσει με το γκολ του Μπορέλι με κεφαλιά-ψαράκι, καπαρώνοντας τον τίτλο. Αλλά το κυριότερο που θυμάμαι και δεν πρόκειται να ξεχάσω, ήταν αυτό που είχε γράψει ο Θέμος Αναστασιάδης. Εκείνη την περίοδο έγραφε στην «Ελευθεροτυπία» τη στήλη «Μαύρη Τρύπα» που υπήρχε στην τελευταία της σελίδα και τόνιζε «μαζέψτε τα παιδιά και κλείστε τις τηλεοράσεις για να μην δούνε τίποτα»!
Μέσα σε δέκα μέρες βιώσαμε απίστευτες στιγμές. Στον ημιτελικό του Τσάμπιονς Λιγκ με τον Αγιαξ στο Αμστερνταμ, δεν μπορώ να διανοηθώ καν το πόσο τρελά πανηγύριζα, υπήρχε ένα γενικότερο ντελίριο, μία παράνοια άνευ προηγουμένου! Θυμάμαι και τον φίλο μου τον Χρήστο Κοντό που μετέδιδε το ματς στο κρατικό ραδιόφωνο και την άλλη μέρα είχε βάλει την περιγραφή του γκολ του Βαζέχα για πάνω από δέκα φορές. Απόλαυση!
Από το πρώτο ευρωπαϊκό στο Παρίσι μου έρχεται στο μυαλό η παρολίγον... αυτοκτονία μας, γιατί ήμασταν πολύ καλύτεροι και είχαμε μεγάλη διαφορά στο σκορ. Μετά από τόσα χρόνια νομίζω ότι πρέπει πω ότι ήταν αντικανονικό το κόψιμο του Στόγιαν, αλλά βέβαια, μέχρι να γίνει αυτό, είχε σταματήσει ο χρόνος για πολύ ώρα, είχε γίνει και φάουλ στον Γιαννάκη, είχαν γίνει γενικά όργια εις βάρος μας.
Ηταν το πρώτο αστέρι στη φανέλα και το πιο γλυκό! Θυμάμαι ότι υπήρχαν και Ολυμπιακοί που μετέδιδαν το ματς και δεν ήξεραν τι να κάνουν, να πανηγυρίσουν ή να ανοίξει η γη να τους καταπιεί.
Το φοβερό είναι ότι αυτές τις στιγμές δύσκολα θα τις ξαναζήσουμε. Συνδυαστικά εννοώ, γιατί στο μπάσκετ συνεχίσαμε και τα επόμενα χρόνια. Στη μπάλα είναι μάλλον απίθανο, αλλά τουλάχιστον αυτήν την χρονική περίοδο βλέπουμε καλό ποδόσφαιρο και το ευχαριστιόμαστε».
Άρης Λαούδης: «Ο μήνας που το… Panathinaikos έκανε τους εχθρούς του να φουντώνουν από τα νεύρα»
Γράφει ο Άρης Λαούδης
«Ο Απρίλιος του 1996 δεν είναι ένας απλός Απρίλης για τους Παναθηναϊκούς. Είναι ο καλύτερος μήνας της ιστορίας του συλλόγου, είναι ο μήνας που το... Panathinaikos έκανε τους εχθρούς του να φουντώνουν από τα νεύρα. Αν στις ΗΠΑ και το NCΑΑ υπάρχει το March Madness, ο Απρίλιος του '96 θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί Green Madness και να περάσει στην ιστορία ως το 30ήμερο που οι «πράσινοι» φίλαθλοι έκαναν το γύρο της Ευρώπης για να δουν την αγαπημένη τους ομάδα να διεκδικούν τρόπαια και συμμετοχές σε τελικούς.
Από τις 3 μέχρι και τους 17 του μήνα ο Παναθηναϊκός «απείλησε» να γίνει η ομάδα που την ίδια χρονιά θα συμμετείχε σε τελικό κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης τόσο σε ποδόσφαιρο όσο και το μπάσκετ. Τελικός Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο Παρίσι για την ομάδα του Μπόζινταρ Μάλκοβιτς, παραλίγο τελικός Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο ποδόσφαιρο για την ομαδάρα του Χουάν Ραμόν Ρότσα με Μπορέλι και Κριστόφ Βαζέχα.
Η κούπα στο Παρίσι ήταν η μόνη απ' τις έξι που δεν την έζησα από κοντά. Νεούδι στη δουλειά έμεινα πίσω για να παραλαμβάνω κείμενα και να συμπληρώνω τα «κοινής λήψης» στην εφημερίδα. Ημέρες Πάσχα, Μεγάλη Εβδομάδα όπως είθισται εκείνη την περίοδο και το μεγάλο ζήτημα των περισσότερων Παναθηναϊκών ήταν με ποιο τρόπο θα μπορέσουν μέσα σε μια εβδομάδα να ζήσουν από κοντά το Αμστερνταμ, το Παρίσι και την Αθήνα για τον τελικό Κυπέλλου Ελλάδας στο ποδόσφαιρο κόντρα στην ΑΕΚ!
Ηταν οι εποχές των... παχιών αγελάδων που δεν το είχαμε και σε τίποτα να μπαίνουμε σ' ένα αεροπλάνο την Δευτέρα, να επιστρέφουμε με ένα άλλο την Τετάρτη και να ξαναγυρίζουμε πρώι - πρώι της Πέμπτης για να δούμε αυθημερόν το παιχνίδι! Τον τελικό στο Παρίσι λοιπόν τον είδα στην εφημερίδα, μπροστά από την τηλεόραση, ετοιμοπόλεμος να πανηγυρίσω και ταυτόχρονα να γράψω.
Θυμάσαι σαν τώρα έναν διπλανό συνάδελφο να σηκώνεται όρθιος την ώρα που ο Μοντέρο ετοιμαζόταν να βάλει την μπάλα στο ελληνικό καλάθι και δευτερόλεπτα μετά να αναποδογυρίζει το γραφείο του, βλέποντας τον Στόγιαν να κόβει σαν από μηχανής Θεός την μπάλα πριν αυτή καταστρέψει το όνειρο 10.000 Παναθηναίκών που είχαν κατακλύσει το Παρίσι και χιλιάδες άλλους που ήταν έτοιμοι να ξεχυθούν στο δρόμο.
Θυμάμαι σαν τώρα, κολλητό μου φίλο να παίρνει και να ξαναπαίρνει τηλέφωνο για να μου περιγράψει την στιγμή που τύλιξε το αυτοκίνητό του με μια καταπράσινη τεράστια σημαία κι άρχισε να τρέχει κορνάροντας πάνω - κάτω στην Αγία Μαρίνα της Αίγινας, νησί που παραδοσιακά είχε ερυθρόλευκο χρώμα. Ηταν απ΄αυτούς που προσπαθούσε επί 10 ημέρες να βρει εισιτήριο για Παρίσι, εισιτήριο επιστροφής για Αθήνα την Τετάρτη στο ενδιάμεσο του ημιτελικού με τον τελικό και ταυτόχρονα νέο εισιτήριο για την Πέμπτη το πρωί προκειμένου να προλάβει τον τελικό με την Μπαρτσελόνα! Τελικά, δεν βρήκε τίποτα και αποφάσισε να το γλεντήσει στην Αίγινα...
Το 15θήμερο της... τρέλας δεν είχε τελειωμό εκείνη την περίοδο. Οι Παναθηναϊκοί δεν είχαν ταυτiστεί μόνο με τις ομάδες τους, αλλά και με τα πρόσωπα. Ηταν η εποχή που τόσο το ποδόσφαιρο, όσο και το μπάσκετ είχαν αθλητές που αποτελούσαν σημαίες. Στο μπάσκετ η κορυφαία μεταγραφή που έχει γίνει στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ (Ντομινίκ Ουίλκινς), στο ποδόσφαιρο το δίδυμο Μπορέλι - Βαζέχα με τον πρώτο να χαρίζει την Κούπα στον τελικό του Κυπέλλου και τον δεύτερο να γράφει ιστορία με το γκολ στο Αμστερνταμ.
Αυτό το 15θήμερο είχε τα πάντα. Το απίστευτο γλέντι με την επιστροφή της ομάδας από το Παρίσι, τότε που περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι, ανήμερα του επιταφίου, πήγαν στο αεροδρόμιο για να υποδεχτούν τους θριαμβευτές του Παρισιού. Ηταν η εποχή που η λέξη «θρίαμβος» ήταν άγνωστη στις ελληνικές ομάδες του μπάσκετ που μέχρι τότε επέστρεφαν με άδεια χέρια από τα φάιναλ φορ.
Το Green Madness έκλεισε με την γλυκόπικρη γεύση που άφησε στις 17 Απριλίου ο Γιούρι Λιτμάνεν και η παρέα του. Η γκολάρα του Βαζέχα στο Αμστερνταν, το νέκταρ της επιτυχίας στο Παρίσι, έκανε τους Παναθηναϊκούς να πιστεύουν πως η ιστορία ήταν έτοιμη να γραφτεί με χρυσά γράμματα.
Πήρα το εισιτηριο μου μετά κόπων και βασάνων, βρέθηκα κάπου στον περιστερώνα του ΟΑΚΑ και περίμενα να ζήσω αυτό που δεν μπόρεσα να δω από κοντά μια εβδομάδα νωρίτερα στο Παρίσι. Το όνειρο τερμάτισε νωρίς, αλλά θυμάμαι σαν τώρα να φεύγω από το Ολυμπιακό Στάδιο και να ακούω ανθρώπους να μονολογούν «ρε, τι ζήσαμε φέτος...».
Νικόλας Βασιλαράς: «Σκηνές τρέλας και Παναθηναϊκής περηφάνιας»
Γράφει ο Νικόλας Βασιλαράς
«Μου ζήτησε ο Βασίλης να γυρίσω το ρολόι 21 χρόνια πίσω. Να γράψω ότι θυμάμαι και ότι βίωσα από εκείνο το φοβερό και τρομερό δεκαπενθήμερο που ζήσαμε οι Παναθηναϊκοί. Δηλαδή τι; Να γράψω, βιβλίο; Πως αλλιώς να χωρέσουν ρε μάγκες όλες ετούτες οι στιγμές;
Θα το έκανα κι αυτό, αλλά αυτή τη στιγμή δεν το «έχω». Συγνώμη αλλά ξεκινάμε από την παραδοχή μιας πραγματικότητας. Δεν ξέρω ακριβώς τι μου φταίει όμως ρε διάολε εσχάτως παρουσιάζω αρκετά κενά μνήμης. Γενικώς. Θα ‘ναι προφανώς επειδή τριγυρίζουν πολλά πράγματα μέσα στο κεφάλι μου. Θα κάνω λοιπόν μια προσπάθεια να θυμηθώ ότι μπορώ, αν και σε τέτοιες περιπτώσεις ταιριάζει γάντι ο στοίχος: «Τι να θυμηθώ, τι να ξεχάσω, απ’ όσα πέρασα»
Μιλάμε για σκηνές τρέλας και περηφάνιας, μιλάμε για μια περίοδο που δεν μπορείς να την ξεχάσεις ούτε σε δέκα ζωές, μιλάμε για το απόλυτο όνειρο για τον φίλο κάθε ομάδας, μιλάμε για να το πούμε απλά, λαϊκά και όπως πραγματικά ήταν για τη μεγαλύτερη… κάβλα όλων των εποχών.
Αρχίζουμε από τα δύο απίστευτα ταξίδια, στο Αμστερνταμ και στο Παρίσι, ώστε να σας περιγράψω τι μου έτυχε και πως βρέθηκα όπου βρέθηκα. Αναφερόμαστε τότε για ένα παιδί 21 ετών, που ολοκλήρωνε τη σχολή δημοσιογραφίας, αλλά παράλληλα είχε ξεκινήσει να δουλεύει και απλώς να βγάζει και τα πρώτα του «ψιλά». Πολύ «ψιλά» βέβαια για να ανταποκριθούν στις οικονομικές απαιτήσεις της συγκεκριμένης – ταξιδιωτικής -περιόδου.
Τα έβαλα κάτω, είδα τι μπορεί να «παίξει» από δεξιά και αριστερά (συγγενείς και φίλοι) και κατέληξα πως με παίρνει για ένα μόνο ταξίδι. Επρεπε που λέτε να διαλέξω. Αμστερνταμ ή Παρίσι; Ελα ντε… Να σας πω την αλήθεια, αν και περισσότερο ποδοσφαιρικός, δεν μου περνούσε από το μυαλό ότι μπορεί να γίνει αυτό που έγινε με την γκολάρα του Βαζέχα. Αντίθετα στο μπάσκετ και το έβλεπα να έρχεται το Ευρωπαϊκό και απωθημένο το είχα. Βλέπετε δυο χρόνια πριν, στο Τελ Αβίβ, είχα κλείσει να πάω, αλλά έχασα ξαφνικά τον πατέρα μου και φυσικά έμεινα πίσω. Προφανέστατα δεν πήγα ούτε και ένα χρόνο μετά στη Σαραγόσα, αλλά η τρίτη φορά ήταν και η θαυματουργή.
Ειλικρινά δεν μπορώ να ξεχάσω τι χαρά έκανα τη μέρα που έφυγα από τον σύνδεσμο έχοντας πληρώσει… αρκετές χιλιάδες για την συγκεκριμένη εκδρομή και πως μετρούσα τις μέρες και τις ώρες για να φύγω. Δεν μπορώ, δεν μπορώ, να περιμένω που λέει και το σύνθημα. Κοιτούσα και ξανακοιτούσα την απόδειξη (κάπου την έχω ακόμα) και περίμενα να μας καλέσουν για να πάρουμε τα αεροπορικά εισιτήρια αλλά και αυτά των δύο παιχνιδιών.
Οι μέρες περνούσαν όμως χρονικά προηγήθηκε το ΕΠΟΣ του Αμστερντα, οπότε αρχίζουμε από εκεί . Ήταν 3 Απριλίου. Μαζευτήκαμε στο σπίτι μου στο Φάληρο οι γνωστοί –άγνωστοι, το τιγκάραμε στις πίτσες, τα σουβλάκια, τις μπύρες και τα αναψυκτικά και καρφωθήκαμε στην οθόνη. Θα είμαι ψεύτης αν πω ότι περιμέναμε κάτι καλό από το ματς, πόσω μάλλον μετά τον βομβαρδισμό από τον Αγιαξ στο ξεκίνημα. Όμως όσο περνούσε η ώρα, αντέχαμε, γλιτώναμε, ελπίζαμε.
Και ξαφνικά αυτά τα λόγια του Χρήστου. Οι πιο γλυκές, οι πιο μελωδικές, προτάσεις της ποδοσφαιρικής μας ζωής. «… ο Δώνης τώρα που άνοιξε την κούρσα και ο Βαζέχα που δεν είναι οφσάιντ άμα του την βγάλει ο Δώνης. Ναι, ο Βαζέχα δεν είναι οφσάιντ, ο Παναθηναϊκός αν πετύχει το γκολ είναι… 1-0. Ο Παναθηναϊκός τρία λεπτά πριν τελειώσει το παιχνίδι… παγώνει το Αμστερμνταμ»! Γκοοοοοοοοοοοολ!!!!!
Να σας πω ότι δεν έμεινε τίποτα όρθιο; Ότι γίναμε ένα κουβάρι; Ότι κλαίγαμε από χαρά; Ότι πήραμε τα αμάξια (αχ αυτό το ραλάκι μου) και φύγαμε κομβόι για Ομόνοια; Ότι κάναμε ως το πρωί το γύρο όλης της Αθήνας με κασκόλ, κόρνες, καπνογόνα και καπάκι αεροδρόμιο για υποδοχή; Κάπως έτσι έγιναν τα πράγματα. Ομως ότι και να σας πω λίγο θα ‘ναι. Γιατί αυτά που ζήσαμε… ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ. Αν δεν κάνω λάθος εκείνο το βράδυ βγήκε στην Ολλανδία και το περίφημο «δεν ξενερώνουμε ποτέ». Ε που να ξενερώσεις ρε αδερφέ. Αλήθεια πόσο μου λείπει αυτή η βραδιά. Όπως για να πω και κάτι προσωπικό μου λείπει και το άλλο μου γηπεδικό μισό,ο Κώστας Κ. που το έφαγε το κεφάλι του με όσα έκανε και μας άφησε νωρίς.
Οι μέρες περνούσαν και ετοιμαζόμασταν για το Παρίσι. Περιττό να σας πω ότι μέχρι να φτάσουμε εκεί είχα μετανιώσει την ώρα και τη στιγμή που επέλεξα μπάσκετ και έχασα την ηδονή με τον Αγιαξ. Αλλωστε, που να το ‘ξερα… Αν και μάλλον όλοι μας το ξέραμε. Γι’αυτό δεν τραγουδάγαμε από το 94 κιόλας πως… «το πρώτο ευρωπαϊκό ο ΠΑΟ θα το πάρει…»; Όποιος δεν ξέρει τη συνέχεια στο σύνθημα, ας ρωτήσει κανέναν παλιό. Μην τα λέμε από εδώ μέσα.
Φύγαμε μια μέρα πριν από την Αθήνα. Στις 8 του μήνα. Το αεροπλάνο τίγκα στους Παναθηναϊκούς, το αεροδρόμιο το ίδιο. Η μία πτήση πάνω στην άλλη. Στον ημιτελικό στο γήπεδο ήμασταν 8-9 χιλιάδες Παναθηναϊκοί και στον τελικό 12-13 χιλιάδες. Και μιλάμε για Μεγάλη Εβδομάδα ε; Απίστευτο. Ωραίο το Παρίσι, δυνατός ο Πύργος του Αίφελ, ο Σηκουάνας και τα μουσεία, αλλά δεν πήγαμε γι’ αυτά. Το κατάλαβε και η ΤΣΣΚΑ και μια μέρα μετά, υπέκυψε στην ανωτερότητα του τριφυλλιού. 10 πόντοι διαφορά, 35 ποντακια στο κεφάλι από τον μεγάλο Ντομινίκ και πρόκριση για τον τελικό, που θα γινόταν έπειτα από δυο 24ώρα.
Η εικόνα πάντως που ακόμη γυρίζει στο μυαλό μου έρχεται από το πάρκινγκ του Παλέ ντε Μπερσί. Εκεί που είδα να μπαίνει ένα πούλμαν με οπαδούς του Παναθηναϊκού οι οποίοι ξεκίνησαν οδικώς από την Αθήνα, πήγαν Ολλανδια, καπακι Γαλλία και πίσω στην Ελλάδα.13 μέρες μέσα, όμως αλήθεια πόσο ευλογημένοι πρέπει να αισθάνονται; Τι ζήσανε οι τύποι αυτοί και πόσοι θα θέλαμε όλοι μας να είμαστε μέσα σε αυτό το… magic bus;
Στο ενδιάμεσο είχαμε ρεπό. Εμείς οι… Παριζιάνοι. Στην Ελλάδα γινόταν «πόλεμος». Παίζαμε μπάλα με την ΑΕΚ στο ΟΑΚΑ και με νίκη παίρναμε το πρωτάθλημα. Την σταύρωσε κανονικά και μάλιστα Μεγάλη Τετάρτη την Ενωση ο Μπορελάκος με μια γκολάρα. Στο ΟΑΚΑ, όσοι είχαν απομείνει, έστησαν ένα τρελό πανηγύρι στις κερκίδες, ενώ εμείς το γλεντήσαμε στη Γαλλία. Τα νέα έφτασαν ενώ γυρίζαμε από την Disneyland μέσω κινητών. Ξέρετε, αυτά τα παλιά τα Ericsson με τα πορτάκια ή τις «παντόφλες» τα NOKIA. Χαχαχαχα! Και φυσικά έγινε χαμός για το πρωτάθλημα που βάφτηκε πράσινο. Αφήστε που μας άνοιξε κι άλλο η όρεξη.
Την επόμενη μέρα από το πρωί δεν μας χωρούσε ο τόπος. Δεν βλέπαμε την ώρα να πάμε στο γήπεδο, γυρίζαμε όλη την πόλη και κάναμε σαν τρελοί. «Φέρτε μας το ευρωπαϊκό, ΠΑΟ ολέ σ΄ αγαπώ». Ο τελικός ξεκίνησε και τελείωσε όπως τελείωσε. Το πήραμε, το σηκώσαμε. Και… ΤΡΕΛΑΘΗΚΑΜΕ. Το φωνάζαμε άλλωστε δυο μέρες σερί και το άκουγε όλη η πλάση. «ΠΑΟ ολέ τρελαίνομαι, μα πιο πολύ θα τρελαθώ όταν σηκώσουμε το ευρωπαϊκό». Τι άλλο να γράψω δηλαδή; Δεν περιγράφονται ρε αδερφέ με λόγια αυτά που ακολούθησαν. Δεν λένε πως τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται; Εκείνο το βράδυ στο Παρίσι δεν κοιμήθηκε κανείς. Ούτε εμείς, ούτε οι… Γάλλοι. Πίσω στο ξενοδοχείο τα ξημερώματα, βαλίτσες, αεροδρόμιο και πίσω.
Νωρίς το μεσημέρι εμείς, αργά το απόγευμα η ομάδα. Περίπου την ώρα που έβγαινε ο Επιτάφιος. Ο ποιος; Το άλλο με τον Τοτό το ξέρετε; Ολοι στο αεροδρόμιο στο Ελληνικό, σε μια Μεγάλη Παρασκευή σαν καμία άλλη. Ηρθαν τα παιδιά μας, ήρθε και η κούπα και έγινε αυτό που φαντάζεστε. ΚΟΛΑΣΗ!
Αυτό το τρελό δεκαπενθήμερο δεν είχε όμως ακόμη τελειώσει. Ειχαμε και τη ρεβάνς με τον Αγιαξ. Με ένα όνειρο τρελό. Να ΞΑΝΑ - πάμε στον τελικό. Εξ ου και το «ΠΑΟ ζούμε στη Ρώμη να σε δούμε». Πέντε μέρες μετά το ΟΑΚΑ θύμιζε καζάνι που βράζει. Απίστευτη ατμόσφαιρα από τον κόσμο. Φωνή που τρύπαγε τα τύμπανα και 80.000 σημαίες στα χέρια του κόσμου να δημιουργούν μια εκπληκτική εικόνα σε αυτή την πράσινη λαοθάλασσα. Με θυμάμαι σαν τώρα, στο πάνω διάζωμα, κάπου στη Θύρα 14. Με ένα όνειρο τρελό. Να χοροπηδάμε πάνω – κάτω και να τρέμει όλη η κερκίδα. Οποιος ξέρει από ΟΑΚΑ καταλαβαίνει. Ειδικά όταν χτυπούσαν όλοι μαζί τα πόδια. Δυστυχώς το όνειρο έσβησε. Οι Ολλανδοί ήταν καλύτεροι και μας έκοψαν την όρεξη με το βαρύ 0-3. Δίκαιο, αλλά σκληρό.
Η ευκαιρία για να ισοφαριστεί η μεγαλύτερη στιγμή στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου χάθηκε. Η προηγούμενη ήταν και πάλι δική μας. Όπως, νομοτελειακά, θα είναι και η επόμενη. Να το θυμάστε. Η πίκρα ήταν μεγάλη. Και η περηφάνια επίσης. Και για όσους δεν είχαν καταλάβει τι είχαμε πετύχει, μας το θύμισαν οι Ολυμπιακοί που πλημμύρησαν το Πασαλιμάνι για να πανηγυρίσουν που… δεν πήγαμε τελικό. Σκεφτείτε τι περνούσαν… Ο πόνος τους, χαρά για κάθε Παναθηναϊκό. Εξ ου και το σύνθημα που… μισομπαίνει αντί επιλόγου: «Εκεί που έχω ταξιδέψει εγώ, μαζί με τον Παναθηναϊκό, δεν το είδατε ποτέ σας ρε… στο πιο τρελό σας όνειρο»!