Η ταλαιπωρία που διήρκεσε μόλις λίγα 24ωρα για τον Νο 1 τενίστα στον κόσμο, ο οποίος κρατήθηκε στο ξενοδοχείο Park της Μελβούρνης, έχει παραταθεί έως και 9 χρόνια για κάποιους ανθρώπους, οι οποίοι βλέπουν τον Νόβακ Τζόκοβιτς ως τον Μεσσία, που θα μιλήσει για τις παράνομες συνθήκες κράτησής τους.
«Έζησε ότι ζούμε εδώ και εννέα χρόνια και ένιωσε πόσο βάναυσο είναι έχεις ανθρώπους υπό κράτηση», σημειώνει ο Μεχντί, ένας 24χρονος άνδρας ο οποίος ζει παγιδευμένος στο σκληρό μεταναστευτικό σύστημα της χώρας, ζητώντας άσυλο από την ηλικία των 15 ετών.
Η απέλαση του Τζόκοβιτς για υγειονομικούς λόγους (δεν ήταν εμβολιασμένος), φέρνει στην επιφάνεια το δράμα που ζει ο Μεχντί και 32 ακόμη συνάνθρωποι του (ο αριθμός δεν είναι ο ακριβής σύμφωνα με νομικούς που παρακολουθούν το θέμα), οι οποίοι παραμένουν φυλακισμένοι στο συγκεκριμένο ξενοδοχείο για περισσότερα από δύο χρόνια και 1.400 ακόμα άτομα τα οποία κρατούνται για αδιευκρίνιστο χρονικό διάστημα στην Αυστραλία ή σε νησιά του Ειρηνικού εξαιτίας εκκρεμοτήτων με τη visa.
Mε τον Νόβακ Τζόκοβιτς να βρίσκεται στα πάτρια εδάφη οι απόκληροι τούτου του κόσμου, ελπίζουν ότι ο Σέρβος θα επικοινωνήσει στην παγκόσμια κοινότητα τις συνθήκες κράτησης τους, η οποία αγγίζει τα όρια των βασανιστηρίων.
«Είμαι αισιόδοξος. Θα μιλήσει στον κόσμο για το πόσο σκληρή είναι η Αυστραλιανή κυβέρνηση», λέει ο Μεχντί.
Ο Τζόκοβιτς κρατήθηκε σε δωμάτιο έναν όροφο υψηλότερα από των υπολοίπων κρατουμένων, με ασφάλεια να απαγορεύει την πρόσβαση από τις σκάλες, επομένως δεν είναι σαφές ακόμα για το αν γνώριζε ότι υπήρχαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι εκεί, αν και ο πατέρας του έκανε λόγο για «πολιτική δίωξη και βασανισμό», απόψεις που φυσικά συνάδουν με αυτές των ανθρώπων που παραμένουν παράνομα υπό κράτηση.
Κάποιοι άνθρωποι ρίσκαραν να εισέλθουν στη χώρα για μία καλύτερη ζωή, με τον Τζόκοβιτς να κάνει το ίδιο προσβλέποντας σε χρήματα και παραπάνω δόξα. Αν και τα κίνητρα ήταν διαφορετικά οι συγκρατούμενοι του δεν τον βλέπουν με φθόνο. «Είναι τυχερός που έχει ένα μέρος να επιστρέψει. Όμως για εμάς δεν υπάρχει μέρος να επιστρέψουμε γιατί καταφέραμε να ξεφύγουμε από διώξεις και δολοφονίες. Ήρθαμε εδώ για να σωθούμε όχι για να παίξουμε τένις», σημειώνει ο Ισμαήλ, πρόσφυγας από την Σομαλία (που δοκιμάζεται από τον εμφύλιο σπαραγμό από το 2009), ο οποίος επίσης κρατείται εδώ και εννέα χρόνια.
Ο Μεχντί όπως και άλλοι κρατούμενοι περνά το χρόνο του καπνίζοντας στην ταράτσα του ξενοδοχείου, παίζει κιθάρα ή διαβάζει βιβλία. Όμως συχνά περνά από το μυαλό του σκέψεις να τερματίσει τη ζωή του. Το χειρότερο όμως είναι όταν νιώθει απόλυτη παραίτηση. Όταν παύει να νιώθει οτιδήποτε.
«Είναι φυσιολογικό να είσαι φυσιολογικός σε τέτοιες άγριες συνθήκες. Αν τίποτα δεν μου συμβαίνει, τότε κάτι τρέχει, κάτι επικίνδυνο. Διότι το σώμα μου δεν αντιδρά. Το μυαλό μου δεν αντιδρά στο βασανιστήριο και αυτό είναι άσχημο».
Παρότι έχει περάσει το ένα τρίτο της ζωής του υπό κράτηση δεν του έχει απαγγελθεί καμία κατηγορία. Ο Μεχντί που δεν θέλει να μιλήσει δημοσίως με το επώνυμο του, υπό τον φόβο αντιποίνων στην οικογένεια του, που ζει στο Νότιο Ιράν είναι ένας από τους εκατοντάδες που προσπάθησαν να διασχίσουν τον Ειρηνικό Ωκεανό το 2013, όταν η αυστραλιανή κυβέρνηση άλλαξε τον μεταναστευτικό νόμο, σύμφωνα με τον οποίο κανείς απ' όσους φτάνουν στη χώρα με βάρκα δεν θα πάρει σπίτι στην Αυστραλία.
Η άρνηση παροχής ασύλου σε πρόσφυγες αντιβαίνει τους νόμους του διεθνούς δικαίου σύμφωνα με νομικούς που έχουν εξειδίκευση στο θέμα, ενώ τα Ηνωμένα Έθνη πέρυσι τόνισαν ότι «υπονομεύονται» τα δικαιώματα αυτών των ανθρώπων.
Η θέση του Υπουργείου Εσωτερικών για το θέμα, διά του εκπροσώπου Τύπου ήταν: «Η Αυστραλία παίρνει σοβαρά τις διεθνείς υποχρεώσεις της και δεσμεύεται να δρα σταθερά ακολουθώντας αυτές τις υποχρεώσεις παρέχοντας επιλογές στους πρόσφυγες προκειμένου να μετεγκατασταθούν σε άλλες χώρες. Ενώ ζητούν άσυλο δεν είναι αδίκημα υπό την αυστραλιανή νομοθεσία η κράτηση τους, αφού οι παράνομες αφίξεις από θαλάσσης παραβιάζουν την εθνική νομοθεσία που αφορά στον έλεγχο των συνόρων και την είσοδο στη χώρα χωρίς βίζα».
Ωστόσο, το Υπουργείο απέφυγε να απαντήσει στις καταγγελίες προσφύγων που κάνουν λόγο για συμπεριφορές που αγγίζουν τα βασανιστήρια, εμμένοντας έτσι στην άρνηση της κυβέρνησης να δώσει άσυλο σε όποιον παράνομα εισέρχεται στη χώρα μέσω την Ινδονησίας, χρησιμοποιώντας ως πρόφαση το ναυάγιο, ακολουθώντας την στρατηγική που εσχάτως ακολουθεί και η χώρα μας με παράνομες επαναπροωθήσεις, γεγονός που μας έχει βάλει επίσης στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της διεθνούς κοινότητας.
Οι πρόσφυγες θεωρούν εαυτούς θύματα μίας ανάλγητης κυβέρνησης και ενός έθνους που τους προκαλεί πόνο, όπως επισημαίνει ο Ισμαήλ: «Μας έχουν φερθεί άσχημα, ακόμη πιο άσχημα απ' ότι σε εγκληματίες. Δεν υπάρχει φως στο τούνελ. Και αυτό είναι το χειρότερο βασανιστήριο που μπορεί να υποστεί κάποιος, η αβεβαιότητα. Να τον βάζεις σε ένα μέρος και να μην του λες πόσο θα μείνει εκεί. Λευκό βασανιστήριο», έτσι το ονομάζει, επειδή: «σχεδιάστηκε από λευκούς ανθρώπους. Στη Μέση Ανατολή όταν θέλουν να βασανίσουν κάποιον, τον παίρνουν και τον βασανίζουν για τρεις μέρες. Και αυτό ήταν. Στις κλασάτες χώρες, τις πρώτες χώρες παγκοσμίως, τα βασανιστήρια είναι διαφορετικά. Η Αυστραλία έχει σχεδιάσει ένα σύστημα που διατηρεί μία επίφαση νομιμότητας, με την πρόφαση προστασίας της ανθρώπινης ζωής, ενώ στην πραγματικότητα την καταστρέφουν».
Αμφότεροι ο Μεχντί και ο Ισμαήλ βλέπουν στην πολιτική της Αυστραλιανής κυβέρνησης ρατσιστικά κίνητρα.
Tα Ηνωμένα Έθνη κατ' επανάληψη έχουν καταδικάσει την Αυστραλία για το πρόγραμμα κράτησης και για τις επιπτώσεις που έχει σε όσους έχουν εμπλακεί στα δίκτυα ενός πέρα για πέρα απάνθρωπου συστήματος. Υπενθυμίζεται ότι το 2016 ο Ομίντ Μασουμαλί και ο Χοντάν Γιασίν είχαν αυτοπυρποληθεί σε ένα από τα κέντρα κράτησης στο νησί του Ειρηνικού Ναουρού, με τον πρώτο τα υποκύπτει στα εγκαύματα του.
«Όταν ένα παιδί βλέπει έναν άνθρωπο μπροστά σου να καίγεται μπορεί ποτέ να βγει η εικόνα από το κεφάλι του;», διερωτάται ο Μεχντί, ο οποίος είχε αιτηθεί να ενταχθεί σε πρόγραμμα ανταλλαγής προσφύγων με τις ΗΠΑ λίγες ημέρες προτού ολοκληρώσει την θητεία του ο Ομπάμα. Δύο προέδρους αργότερα και εκείνος παραμένει παγιδευμένος. Τα όνειρα του για το αν ποτέ καταφέρει να μπει σε ένα αεροπλάνο για τις ΗΠΑ... «Έχω σταματήσει να ονειρεύομαι, δεν είναι υγιές».
Τα όσα έχει ζήσει στην Αυστραλία έχουν εξαφανίσει κάθε προοπτική: «όπως για έναν άνθρωπο που πρόκειται να πεθάνει και το ξέρει ότι θα πεθάνει, λίγες στιγμές προτού πεθάνει ο χρόνος είναι πολύτιμος για εκείνον».
Ο Μεχντί μένει με την ελπίδα ότι ο Τζόκοβιτς θα μιλήσει για λογαριασμό τους. Ελπίζει ότι ίσως δράσει από συμπόνια: «Δεν τον γνωρίζω. Δεν μπορώ να τον κρίνω».
Παρότι η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, οι πιθανότητες ο Τζόκοβιτς να αναδείξει το θέμα της παράνομης κράτησης αυτών των ανθρώπων είναι μάλλον ελάχιστη με δεδομένο ότι επιστρέφοντας στη χώρα του, μετά την περιπέτεια που είχε στην Αυστραλία, πέρασε χρόνο με την οικογένεια του με τον Νάιτζελ Φάραντζ, τον αρχηγό του ακροδεξιού κόμματος του ΗΒ, ο οποίος τάχθηκε υπέρ του Brexit και φυσικά τάσσεται σθεναρά κατά της μετανάστευσης. Μάλιστα, στο παρελθόν έχει πει ότι το καθεστώς που εφαρμόζεται στην Αυστραλία αναφορικά με το μεταναστευτικό μπορεί να αποτελέσει μοντέλο για την Βρετανία.
Ο Νόβακ Τζόκοβιτς πήγε, είδε και απήλθε, το θέμα είναι τώρα αν θα επιλέξει να γίνει πρεσβευτής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που είδε να καταπατούνται συστηματικά στην Αυστραλία ή θα κοιτάξει την πάρτη του και το αν θα του δοθεί δικαίωμα να λάβει μέρος στο Αυστραλιανό Όπεν της νέας χρονιάς, ρίχνοντας στάχτη στα μάτια στο μεταξύ με καμία «ανώδυνη» φιλανθρωπία.
