Με τη συνδρομή του διαιτητή της Α1 μπάσκετ, ο οποίος εργάζεται ως λιμενικός στον σταθμό Καρδαμύλων Χίου, Βαλάντη Κοντίλη, το SDNA ανοίγει το καυτό θέμα της μετανάστευσης και σας παρουσιάζει αποκλειστικό υλικό από την εισροή εκατοντάδων ανθρώπων στα παράλια της Βόρειας Χίου.
Η καλοντυμένη κυρία, συριακής καταγωγής, ταλαιπωρημένη αρκετά, ζητάει βοήθεια φορώντας για σωσίβιο μια μαύρη σαμπρέλα αυτοκινήτου. Είναι προφανές ότι βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο εγκυμοσύνης και αντιμετωπίζει τον πρώτο λιμενικό που βλέπει μπροστά της ως… μαιευτήρα. «Κάντε κάτι, γεννάω!», αρθρώνει με μέτρια αγγλικά. Εκείνη τη στιγμή, ούτε εκείνη, ούτε οι άλλοι 49 στοιβαγμένοι επιβάτες στη φουσκωτή βάρκα, που οι προδιαγραφές της ορίζουν 8-10 άτομα μάξιμουμ, γνωρίζουν σε ποια χώρα βρίσκονται, πόσω μάλλον σε ποια ακτή τους έχει ξεβγάλει το κύμα. 
«Πείτε μου, έχουμε έλθει στην Ελλάδα;», ρωτάει ένας συνεπιβάτης της τρομαγμένος. Ορισμένοι διακινητές εξαπατούν τους μετανάστες στέλνοντάς τους από το ένα παράλιο της Τουρκίας στο άλλο, όπου η υποδοχή δεν είναι και τόσο φιλική. «Το εισιτήριο για την Ελλάδα είναι 800-1300 δολάρια, αλλά μερικές φορές πέφτουμε θύματα απάτης και καταλήγουμε σε κάποια ακτή της Τουρκίας και όχι στη χώρα σας», αποκαλύπτει καταγγέλλοντας ότι αρκετοί γνωστοί του έχουν υποστεί ξυλοδαρμούς.
Η ετοιμόγεννη κυρία πλέον βρίσκεται στο ασθενοφόρο με κατεύθυνση προς την πόλη της Χίου. «Σας ευχαριστώ!», πρόλαβε να πει στον λιμενικό, που κάλεσε βοήθεια και επιβιβάζεται στο τζιπ του Λιμενικού Σώματος για να προλάβει μια δεύτερη βάρκα που προσεγγίζει την παραλία του Γιόσωνα. «Το ρεκόρ σε μια μέρα είναι 259 μετανάστες! Για να σας δώσω μια εικόνα, 50 άτομα κάθε φορά στοιβάζονται σε ένα ετοιμόρροπο φουσκωτό σκάφος, το οποίο λίγο προτού φτάσει στην ακτή το καταστρέφουν με ένα μαχαίρι. Πλέον, δεν έρχεται στην Ελλάδα ο ίδιος διακινητής. Εχει δώσει οδηγίες σε κάποιον από τους επιβάτες, ο οποίος ακολουθεί μια πορεία, κάνει τον σταυρό του και ξεκινά με προορισμό τη χώρα μας», εξηγεί ο 37χρονος λιμενικός Βαλάντης Κοντίλης, ο οποίος μοιράζει την ενέργειά του στο δύσκολο επάγγελμα που κάνει και στη μεγάλη του αγάπη, που είναι η διαιτησία στην καλαθοσφαίριση.
Στη συνέχεια η διαδικασία είναι συγκεκριμένη. Με τη βοήθεια λεωφορείων οι μετανάστες από τη Συρία, το Πακιστάν και άλλες χώρες, μεταφέρονται στον λιμενικό σταθμό στο γραφικό λιμανάκι των Καρδαμύλων (Μάρμαρο), όπου αρχίζει η καταγραφή. «Το ονοματεπώνυμο σημειώνεται κατά δήλωσή τους, αφού οι περισσότεροι δεν έχουν έγγραφα. Κάποιοι άλλοι, ειδικά όσοι έρχονται από τη Συρία, έχουν και διαβατήριο. Ενας - ένας λέει το όνομά του και παίρνει έναν αριθμό. Στη συνέχεια, οδηγούνται με λεωφορεία στο ειδικό καμπ μεταναστών, που βρίσκεται στο Μερσινίδι. Βέβαια, όλοι οι λιμενικοί έχουμε ακούσει απίστευτα πράγματα αυτούς τους μήνες», θα πει ο λιμενικός αναφέροντας ιστορίες και διαλόγους με μετανάστες που του έχουν τύχει. 
«Στις ακτές τις Βόρειας Χίου έρχονται άνθρωποι όλων των κοινωνικών στρωμάτων. Κάποιοι, ειδικά από τη Συρία, είναι πολύ ευκατάστατοι και όπως καταλαβαίνετε, ένας άνθρωπος που αναγκάζεται να αφήσει τη χώρα του λόγω της εμπόλεμης κατάστασης, κουβαλάει τις όποιες οικονομίες έχει μαζέψει ‘πάνω του’. Μια φορά κατέβηκε μια κυρία από τη βάρκα και ζητούσε αντηλιακό! Σε κάποιον άλλο άρεσε τόσο πολύ η χώρα μας, που άρχισε να ρωτάει αν θα μπορούσε να νοικιάσει δωμάτιο για τρεις ημέρες, κάτι που φυσικά δεν προβλέπεται. Ενας άλλος πήγε σε ένα μαγαζάκι σε ένα μικρό χωριό, το Βίκι, και ήθελε να πληρώσει με χαρτονόμισμα των 500 ευρώ! Ο μαγαζάτορας είχε να το λέει ότι δεν είχε ξαναδεί στη ζωή του το συγκεκριμένο χαρτονόμισμα! Υπάρχουν και οι ανθρώπινες στιγμές. Οπως μια μέρα, που κάθισε μια οικογένεια να φάει σε ένα ταβερνάκι στο Μάρμαρο και παρήγγειλε και για μας τους λιμενικούς. Ηταν το ευχαριστώ, γιατί κι εμείς κάνουμε μεγάλη προσπάθεια για την ασφάλειά τους, με κίνδυνο πολλές φορές τη δική μας», εξιστορεί ο Κοντίλης, ο οποίος έχει τύχει να τραυματιστεί πηγαίνοντας σε δύσβατες, βραχώδεις περιοχές για να «παραλάβει» μετανάστες.
Στην καταγραφή των γεγονότων, μιλώντας με λιμενικούς, ανθρώπους της τοπικής κοινωνίας, καθώς και μετανάστες, αντλήσαμε κάποιες ακόμη… ενδιαφέρουσες πληροφορίες. «Επειδή έρχονται κατά εκατοντάδες στο νησί, το ανθρώπινο δυναμικό δεν επαρκεί και τις περισσότερες φορές ταξιδεύουν ασυνόδευτοι με τα πλοία της γραμμής στην Αθήνα. Ουδείς γνωρίζει τι συμβαίνει μετά. Ούτε ποιος τους περιμένει εκεί, ούτε αν θα τους παραλάβει κανείς, ούτε πού καταλήγουν. Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν την Οδύσσειά τους με τελικό προορισμό κάποια ευρωπαϊκή χώρα για να βρουν συγγενείς ή να αναζητήσουν δουλειά. Είναι δυνατόν, όμως, να φεύγουν όλοι από τη χώρα μας;», υποβάλλει το πολύ εύλογο ερώτημα επιχειρηματίας του νησιού, ο οποίος βλέπει καθημερινά έξω από το μαγαζί του δεκάδες μετανάστες που θέλουν να ξαποστάσουν περιμένοντας το λεωφορείο για το Μερσινίδι. 
Την ίδια στιγμή, ο Βαλάντης Κοντίλης έχει τον δικό του καημό. «Αγαπάω το Λιμενικό, αλλά η ζωή μου είναι η διαιτησία! Ειλικρινά, πιστεύω ότι με όσα έχουμε δει αυτούς τους μήνες στις ακτές της Χίου, ένα ντέρμπι της Α1 θα μου φαινόταν παιχνιδάκι!», αστειεύεται και θυμάται τη μια και μοναδική ως τώρα συμμετοχή του σε αγώνα της Α1 ανδρών, που σημειώθηκε κατά τη φετινή σεζόν στο φινάλε της κανονικής περιόδου. 
«Ηταν απίστευτη εμπειρία. Ενα όνειρο ζωής. Οταν διάβασα το όνομά μου ένιωσα υπέροχα, αλλά ακόμη μεγαλύτερο δέος αισθάνθηκα όταν μπήκα στο ΟΑΚΑ για να σφυρίξω την αναμέτρηση Παναθηναϊκού - Απόλλωνα Πατρών, δύο ιστορικών ομάδων της χώρας. Αυτές τις στιγμές δεν θα τις ξεχάσω ποτέ. Ελπίζω να έχω κι άλλες τέτοιες ευκαιρίες, γιατί το μπάσκετ και η διαιτησία είναι το πάθος μου από πολύ μικρή ηλικία. Ολη μέρα με αυτά τα δύο ασχολούμαι παρακολουθώντας από ΝΒΑ μέχρι τα τοπικά πρωταθλήματα της Χίου», σχολιάζει ο 37χρονος ρέφερι, ο οποίος δεν αποχωρίζεται από πάνω του τη σφυρίχτρα, είτε προσεγγίζει ένα φουσκωτό με πενήντα θαλασσοδαρμένες ψυχές είτε το τραπέζι της γραμματείας για να καταλογίσει ένα φάουλ. «Είναι καρμικός ο τρόπος που με ακολουθεί η σφυρίχτρα!», το φιλοσοφεί και ετοιμάζεται για την επόμενη διάσωση, αφού η αγωνιστική σεζόν ακόμη αργεί… 
