Τα αρώματα και οι ήχοι στην συνοικία Πατρονάτο του Σαντιάγο σε ταξιδεύουν νοερά, στην Μέση Ανατολή, περίπου 13.000 χιλιόμετρα μακριά.
Από τα ηχεία ακούγονται νοσταλγικά τραγούδια της διασποράς, της ξενιτιάς, του πόνου, του μισεμού. Μοιρολόγια για αυτούς που έφυγαν, μα και κομμάτια που υμνούν την ελπίδα, πως κάποια μέρα όλοι θα ανταμώσουν ξανά στην γη που έχασαν.
Οι σιελογόνοι αδένες αρχίζουν την υπερέκκριση, οι μυρωδιές από την παλαιστινιακή κουζίνα διαπερνούν τον αέρα, οι βιτρίνες είναι γεμάτες από τα ξακουστά σιροπιαστά της Μέσης Ανατολής.
Στην Χιλή υπάρχει μία παροιμία που λέει πως «ακόμα και στο πιο μικρό χωριό της χώρας θα βρεις έναν ιερέα, έναν αστυνομικό και έναν Παλαιστίνιο»!
Εκεί, στην άλλη άκρη της γης, βρήκαν καταφύγιο εδώ και πάνω από έναν αιώνα πάνω από μισό εκατομμύριο Παλαιστίνιοι πρώτης δεύτερης και τρίτης γενιάς, που βρήκαν στην Χιλή την πατρίδα που έχασαν.
Την τελευταία φορά που η Γάζα σφυροκοπήθηκε ανελέητα από τους Ισραηλινούς πυραύλους, τον Μάιο του 2021 ο ουρανοξύστης του βασικού τηλεπικοινωνιακού φορέα της χώρας, ο ξακουστός Torre Telefonica στην Piazza Italia στο κέντρο του Σαντιάγκο φωταγωγήθηκε με την σημαία της χώρας και το μήνυμα απευθείας από την χιλιανή κυβέρνηση: «Ας σώσουμε την Παλαιστίνη».
Στα τέλη του 19ου αιώνα η περιοχή της Παλαιστίνης ανήκει στην Οθωμανική Αυτοκρατορία που όμως αρχίζει να καταρρέει. Τα πρώτα εθνικιστικά αραβικά κινήματα δημιουργούν μία έκρυθμη κατάσταση που μυρίζει αίμα και ανασφάλεια.
Χιλιάδες Παλαιστίνοι, Σύριοι και Λιβανέζοι επιλέγουν τον δρόμο της προσφυγιάς, ψάχνοντας έναν «νέο κόσμο» για να χτίσουν από το μηδέν, μακριά από τον φανατισμό και την μισαλλοδοξία.
Οι περισσότεροι βρίσκουν τρόπο να περάσουν στην Ευρώπη κι από εκεί να κάνουν το μπάρκο για το Μπουένος Αϊρες που έχει την φήμη μιας ταχύτατα αναπτυσσόμενης πόλης που υποδέχεται με ανοιχτές αγκάλες του μετανάστες.
Ωστόσο, οι περισσότεροι δεν αγκυροβολούν εκεί. Ψάχνουν μία παρθένα γη για να ριζώσουν και να εγκατασταθούν μόνιμα. Υπολογίζεται ότι από το 1885 ως το 1940 γύρω στους 8.000 με 10.000 Άραβες διασχίζουν τις Άνδεις και εγκαθίστανται στην Χιλή, οι μισοί εξ’ αυτών Παλαιστίνιοι.
Σχεδόν όλοι τους Χριστιανοί, όλοι τους από τρεις πόλεις: την Βηθλεέμ, την Μπέιτ Τζάλα και την Μπέιτ Σαχούρ.
Γιατί όμως Χιλή; Αν δει κανείς τον χάρτη, θα παρατηρήσει μία συγκλονιστική γεωγραφική ομοιότητα, πρόκειται στην ουσία για δύο κάθετες λωρίδες γης που βρέχονται στα δυτικά τους από θάλασσα. Το κλίμα είναι παρεμφερές. Εκεί, στην άλλη άκρη της γης οι Παλαιστίνοι πιθανώς να βρήκαν ένα γνήσιο αντίγραφο από τα δικά τους εδάφη, που αποχωρίστηκαν.
Η ίδρυση του κράτους του Ισραήλ στις 14 Μαΐου του 1948 φέρνει ένα δεύτερο τεράστιο μεταναστευτικό ρεύμα, την λεγόμενη Nakba (καταστροφή) που ωθεί 700.000 Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν άρον-άρον τα εδάφη που περνάνε σε ισραηλινά χέρια. Η Χιλή γίνεται ξανά, το μέρος που θα βρουν καταφύγιο.
Η ενσωμάτωση δεν ήταν εύκολη παρότι η χώρα είχε ανάγκη τα μεταναστευτικά χέρια για να δυναμώσει την οικονομία της και να επικυρώσει την κυριαρχία της στην περιοχή.
Οι πρώτοι Παλαιστίνιοι, ταξίδεψαν με διαβατήρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και για αυτό το λόγο αποκαλούνταν ειρωνικά από τους ντόπιους ως «Τούρκοι», παρότι δεν είχαν την παραμικρή γλωσσική, θρησκευτική, εθνική ταύτιση μαζί τους.
Εκτός όλων των άλλων είχαν να αντιμετωπίσουν μία αδιόρατη «Τουρκοφοβία», σε μία χώρα που έδειχνε μία σαφή προτίμηση και διαφορετική συμπεριφορά στους ευρωπαίους μετανάστες από Ιταλία και Ισπανία, που θεωρούνταν σύμβολα «πολιτισμού» από ότι στους «Ανατολίτες» ένα στίγμα που έκανε δεκαετίες να ξεπεραστεί.
Οι Παλαιστίνιοι κουβάλησαν μαζί τους παραδόσεις αιώνων και χάρη στο εμπορικό τους δαιμόνιο και την έφεση στην κλωστοϋφαντουργία και την επεξεργασία του μεταξιού κατάφεραν σιγά-σιγά να αφήσουν το αποτύπωμα τους και να γίνουν σημαντικός οικονομικός πόλος στην παραγωγική διαδικασία της Χιλής.
Σήμερα μερικές από τις πιο ισχυρές οικονομικά οικογένειες στην Χιλή που έχουν στην κατοχή τους μεγάλα επιχειρηματικά group, οι Αμπουμοχόρ, οι Σαϊέχ έχουν ρίζες από την Παλαιστίνη, η διείσδυση είναι πια τεράστια σε κοινωνικό, οικονομικό, δικαστικό και πολιτικό επίπεδο της χώρας.
Στις 20 Αυγούστου του 1920 γεννιέται και το αθλητικό τέκνο της Παλαιστίνης στην Χιλή, που παίρνει το όνομα Deportivo Palestino και τα χρώματα της σημαίας της: κόκκινο, πράσινο, λευκό.
Τα μεγάλα ντέρμπι της είναι απέναντι στην Audax Italiano και την Union Espanola, τις ομάδες των Ιταλών και Ισπανών μεταναστών, αλλά το μήνυμα που θέλει να κοινωνήσει σε όλη την χώρα είναι βαθιά ειρηνικό.
Κατακτά δύο πρωταθλήματα Χιλής (1955, 1978) και άλλα τρία Κύπελλα (1975, 1977, 2018), αλλά αυτό είναι το λιγότερο. Το πιο σημαντικό είναι ότι γίνεται η άτυπη Εθνική ομάδα ενός έθνους δίχως κράτος!
Η Παλεστίνο γίνεται ένα σύμβολο, η ομάδα που υποστηρίζει ο Γιάσερ Αραφάτ που στέλνει ένα μήνυμα συμπαράστασης όταν ο σύλλογος αντιμετωπίζει το 2003 το φάσμα της χρεοκοπίας.
Το 2015 λίγο μετά την πρόκριση στο Κόπα Λιμπερταδόρες, ο Παλαιστίνιος ηγέτης Μαχμούντ Αμπάς στέλνει μία συγχαρητήρια επιστολή που γράφει: «Θέλω να ξέρετε ότι αναγνωρίζουμε την Παλεστίνο ως την δεύτερη εθνική ομάδα για τον παλαιστινιακό λαό. Εξυψώσατε τα χρώματα μας και μας δώσατε φωνή στις πιο δύσκολες στιγμές μας. Αποδείξατε, πως όπου κι αν βρισκόμαστε, στην Ιερουσαλήμ, στην Μπέιτ Τζάλα, στο Σαντιάγο, είμαστε ένα».
Τα παιχνίδια της αρχίζουν να μεταδίδονται σε ζωντανή μετάδοση μέσω του Al-Jazeera και ο λαός της Παλαιστίνης σε όλο τον κόσμο μένει ξάγρυπνος για να πανηγυρίσει τις νίκες της και να λυπηθεί με τις ήττες της.
Τον Ιανουάριο του 2016, η πρωταθλήτρια της Παλαιστίνης, Ahli Al-Khaleel ταξιδεύει στο Σαντιάγο για να δώσει στο σπίτι της Παλεστίνο το γραφικό «Municipal de La Cisterna» το ιστορικό ματς αδελφοσύνης ανάμεσα στις δύο ομάδες και τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, οι Χιλιανοί ταξιδεύουν στα εδάφη της Παλαιστίνης, όπου γίνονταν δεκτοί με τιμές ηρώων. Επισκέπτονται την οικεία του Μαχμούντ Αμπάς και παίζουν τρία φιλικά στην Χεβρώνα, την Δυτική Όχθη και την Ραμαλά, γνωρίζοντας την αποθέωση.
Δύο χρόνια αργότερα, στο πλαίσιο επισκέψεων σε Κούβα και Βενεζουέλα, ο Αμπάς δεν παραλείπει να περάσει από το Σαντιάγο για να δει την αγαπημένη του ομάδα και παίρνει δώρο μία συμβολική φανέλα.
Είναι η φανέλα που φορέθηκε μία και μόνο φορά από την Παλεστίνο το 2014 και η οποία προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις που έφτασαν μέχρι την FIFA. Κι αυτό γιατί ο σύλλογος είχε αντικαταστήσει τον αριθμό «1» με τον χάρτη της Παλαιστίνης πριν την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, κάτι που έφερε επίσημο διάβημα διαμαρτυρίας λόγω πολιτικού μηνύματος στην φανέλα και απόσυρση της μετά από υπόδειξη της παγκόσμιας ομοσπονδίας.
Τα τελευταία παιχνίδια της Παλεστίνο έχουν μετατραπεί σε μία αντιπολεμική διαδήλωση, οι παίκτες της κράτησαν ενός λεπτού σιγής και εμφανίστηκαν όλοι με τα γνωστά παλαιστινιακά φουλάρια στην πρόσφατη αναμέτρηση με την Νουμπλένσε.
Οι δρόμοι του Σαντιάγο και ειδικά αυτοί έξω από την Ισραηλινή πρεσβεία τις τελευταίες ημέρες πλημμυρίζουν από κόσμο που θέλει να στείλει το δικό του μήνυμα για κατάπαυση του πυρός: «Η Χαμάς δεν είναι Παλαιστίνη», φωνάζουν κάποιοι διαδηλωτές: «Κανείς δεν μπορεί να δικαιολογήσει αυτό που έκανε η Χαμάς, μα κανείς δεν μπορεί να δικαιολογήσει τις φρικαλεότητες και την γενοκτονία που κάνει καθημερινά το Ισραήλ».
Στην πρόσφατη συναυλία τους στην Χιλή, όλα τα μέλη του ισπανικού συγκροτήματος Ska-P εμφανίστηκαν με φανέλες της Παλεστίνο και ζήτησαν μόνο ένα πράγμα: κατάπαυση του πυρός.
Το ποδόσφαιρο είναι κατά βάθος 22 τύποι / τύπισσες με κοντά παντελονάκια που κυνηγάνε μια μπάλα, αλλά μερικές φορές είναι πολλά περισσότερα από αυτό…
ΠΗΓΕΣ: www.bbc.com/mundo, latercera.com, Elespectador.cl, Palestinohistorico.cl
