Ψάχνοντας την αφετηρία της θέσπισης νόμων, ο Σωκράτης αναφέρει στην «Πολιτεία» του Πλάτωνα την γενεσιουργό αιτία τους: όταν οι άνθρωποι δοκίμασαν και να αδικούν, αλλά και να αδικούνται, σχημάτισαν την ιδέα πως είναι πιο συμφέρον για όλους να συμφωνήσουν μεταξύ τους μήτε να αδικούν μήτε να αδικούνται.
Κι από τότε άρχισαν να βάζουν νόμους και να κάνουν συμφωνίες μεταξύ τους και να ονομάζουν δίκαιο και νόμιμο, εκείνο που προστάζει ο νόμος.
Οι νόμοι όμως δημιουργούνται από ατελή όντα, με συμφέροντα, υστεροβουλία, πλεονεξία, απληστία. Ως εκ τούτου, έγινε σταδιακά η… δίκαιη κατανομή της αδικίας.
Ο Θουκιδίδης το είπε πολύ κυνικά, ωμά: «Δικαιοσύνη μπορεί να υπάρξει μόνο όταν οι αντίπαλοι είναι ισοδύναμοι, κατά τα άλλα οι ισχυροί κάνουν αυτά που μπορούν και οι αδύναμοι συγχωρούν».
Το ποδόσφαιρο δεν είναι παρά μία προέκταση της κοινωνίας. Ο διαχωρισμός ανάμεσα στο γράμμα και το πνεύμα του νόμου είναι μία υπέροχη και βολική εφεύρεση για να μπορεί να δικαιολογηθεί κάθε σφύριγμα, κάθε απόφαση. Αυτή η δημιουργική ασάφεια που υπάρχει στους περισσότερους κανονισμούς υπάρχει για έναν και μόνο λόγο: για να υπηρετεί τον εκάστοτε ισχυρό.
Για να μπορούν να υπάρχουν «σπόρια», «νταραβεριτζήδες», «παρασκήνιο», για να μπορεί να προστατεύεται το εκάστοτε μεγάλο brand. Διότι, εκεί βρίσκεται όλη η ουσία του σύγχρονου ομαδικού αθλητισμού.
Αν ο ποδοσφαιρικός νομοθέτης ήθελε να εξαφανίσει τις σκιές, την αέναη διαιτητική μουρμούρα, την δυνατότητα εύνοιας θα μπορούσε να το κάνει μέσα σε μία μέρα, με μερικές τροποποιήσεις κανονισμών.
Όλα τα χέρια παράβαση, εκτός από αυτά που βρίσκονται «δεμένα» πίσω από την πλάτη. Τελειώσαμε!
Ούτε κολλητά, ούτε πρόθεση, ούτε ακούσιο, ούτε προέκταση του σώματος, ούτε φυσική θέση, ούτε καμία τίποτα. Καμία υποκειμενική ερμηνεία. Τελειώσαμε!
Καμία υποκειμενική ερμηνεία για το ενεργητικό και το παθητικό οφσάιντ. Είσαι σε αντικανονική θέση κι ας μην συμμετέχεις στη φάση; Οφσάιντ. Ας πρόσεχες! Τελειώσαμε!
Κάνεις καθυστερήσεις; Κακό του κεφαλιού σου. Ρολόι που σταματάει σε κάθε διακοπή. Θα παίξουμε 60 λεπτά καθαρού ποδοσφαίρου ό,τι κι αν κάνεις. Ο διαιτητής παύει να είναι ο μόνος και ο απόλυτος χρονομέτρης ενός ματς. Τελειώσαμε!
Όλες οι αυτές οι τροποποιήσεις κάθε χρόνο, όλα αυτά τα «παραθυράκια», όλες αυτές οι δημιουργικές ασάφειες, υπάρχουν και συντηρούνται για έναν και μόνο λόγο: διότι η άρχουσα αρχή θέλει ένα και μόνο πράγμα. Να μπορούν να υπάρχουν πάντοτε… σπόρια που θα δίνονται νομότυπα στον εκάστοτε ισχυρό. Στο δυνατό brand.
Για την οικονομία του ομαδικού αθλητισμού, η κάθε Λέστερ, η κάθε Λάρισα, κάθε τελικός Champions League ανάμεσα σε Πόρτο και Μονακό, κάθε Ελλάδα του Euro 2004, κάθε Μαρόκο που απειλεί να φτάσει σε τελικό Μουντιάλ είναι οικονομική φύρα. Είναι χασούρα. Διότι αποτελούν μικρές αγορές, χωρίς καμία παγκόσμια επιρροή.
Αυτά που «πουλάνε» είναι τα μεγάλα brands, οι αυτοκρατορίες, οι βαριές φανέλες, οι σταρ με το μεγαλύτερο virality. Μόνο έτσι, το προϊόν έχει ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση=χρήμα.
Κάθε κανονισμός υπάρχει για να δημιουργεί ένα στρατηγικό πλεονέκτημα στους ισχυρούς. Οι 26 από τις 32 θέσεις στους ομίλους του Champions League, κάτι που εξασφαλίζει ένα τρομερό οικονομικό πλεονέκτημα, είναι ρεζερβέ! Οι άλλοι παίζουν για το ένα ξεροκόμματο που τους αναλογεί.
Ο 4ος ενός προηγμένου πρωταθλήματος απολαμβάνει πολύ μεγαλύτερα οικονομικά προνόμια από μία ομάδα που πήρε το πρωτάθλημα στην χώρα της. Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι δυνατοί δυνατότεροι, σε ένα ελιτίστικο περιβάλλον, μία κλειστή κάστα εκλεκτών.
Χρειάστηκε λίγος χρόνος, αλλά ακόμα και η τεχνολογία, το VAR μπορεί να «εργαλειοποιηθεί» για να νομιμοποιήσει σχεδόν οτιδήποτε.
Το μόνο που αλλάζει από Κυριακή σε Κυριακή είναι το όνομα: Σιδηρόπουλος, Παπαπέτρου, Ευαγγέλου, Κατοίκος, Βάτσιος, Κουμπαράκης, Τζήλος, βάλτε ότι όνομα θέλετε, άλλωστε ανακυκλώνονται από χρόνο σε χρόνο. Δεν είναι αυτοί το θέμα. Ποτέ δεν ήταν.
Στο ποδόσφαιρο, πάντα κάποια φύλλα της τράπουλας θα είναι σημαδεμένα. Είναι αυτή η δημιουργική ασάφεια που φροντίζει να συντηρεί ο ποδοσφαιρικός νομοθέτης.
Αν δεν θέλει να το λύσει ο νομοθέτης, είναι ανώφελο να αναρωτιόμαστε αν μπορούμε να λυθεί εσωτερικά, μέσω της ΚΕΔ, της ΕΠΟ, της κυβέρνησης, οποιουδήποτε. Γιατί να το κάνουν;
Για το τέλος, μία ερώτηση που καλό θα είναι να κάνει ο καθένας στον εαυτό του. Στον πλατωνικό διάλογο «Γοργίας», ο Σωκράτης ερωτάται αν θα προτιμούσε να αδικεί ή να αδικείται.
«Εγώ τουλάχιστον δεν θα ήθελα ούτε το ένα ούτε το άλλο. Αν όμως υπήρχε ανάγκη ν’ αδικώ ή ν’ αδικούμαι, τότε θα προτιμούσα μάλλον ν’ αδικούμαι παρά ν’ αδικώ».
Εσύ προσωπικά, ως οπαδός, φίλαθλος, παρατηρητής. Με το χέρι στην καρδιά. Θα προτιμούσες η ομάδα που υποστηρίζεις να αδικεί ή να αδικείται;
ΥΓ: Μπορεί ο καθένας να ερμηνεύει τις αμφισβητούμενες φάσεις με τα μάτια του και την αντιληπτική / υποκειμενική του ικανότητα στους κανονισμούς. Αυτό που είναι απόλυτα ντροπιαστικό είναι η θέση της ΚΕΔ για την περίφημη φάση που δύο έμπειροι διαιτητές έβαλαν λάθος την γραμμή του οφσάιντ, εξετάζοντας λάθος παίκτη.
Δεν γίνεται από την μία να τιμωρείς σιωπηρά διαιτητές και λίγο αργότερα να διαρρέεις για να κρατήσεις ισορροπίες ότι «Πιθανότατα οφσάιντ το γκολ του Ατρομήτου, αν έμπαιναν σωστά οι γραμμές».
Τι πάει να πει «πιθανότατα»;
Είναι φάση εξέτασης οφσάιντ. Δεν μπορεί να υπάρχει «πιθανότατα». Θα πρέπει να υπάρχει ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ.
Είσαι η ΚΕΔ. Έχεις όλα τα στοιχεία. Έχεις όλα τα τεχνολογικά μέσα. Εξέτασε ξανά την φάση και πάρε επίσημα θέση. Βγες έντιμα και πες: «Ήταν οφσάιντ». «Δεν ήταν οφσάιντ». Πάρε θέση. Όχι, άλλα μισόλογα.
Δεν μπορούμε να παίζουμε με τα λόγια, ούτε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας. Κι αν, όντως, δύο τόσο έμπειροι διαιτητές μετά από τόσα χρόνια στην επαγγελματική διαιτησία δεν μπορούν ακόμα να καταλάβουν τον κανονισμό του οφσάιντ και ποιον παίκτη πρέπει να εξετάσουν για αντικανονική θέση, ίσως θα πρέπει να αλλάξουν επαγγελματικό προσανατολισμό.
