Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι αντί προλόγου: δεν υπάρχει -δεν έχει υπάρξει ποτέ- ελληνική ομάδα που να κληρώνεται με μια καλή ιταλική, η οποία τερματίζει τρίτη στη Serie A για τρεις σερί χρονιές, έχει παίξει στους 16 και τους 8 του Champions League στο ίδιο διάστημα, έχει την ποιότητα ώστε στη μέρα της να μπορεί να νικήσει οποιονδήποτε στην Ευρώπη και να είναι το φαβορί για την πρόκριση η ελληνική. Αυτή είναι μια ποδοσφαιρική ανάλυση πρώτης δημοτικού, ωστόσο η περιρρέουσα ατμόσφαιρα από το βράδυ της Πέμπτης καταδεικνύει ότι μάλλον χρειάζεται μια υπενθύμιση. Ένα το κρατούμενο.
Δεύτερον: ο φετινός Ολυμπιακός ειδικά, δεν θα μπορούσε να κοντράρει καν μια ομάδα σαν την Αταλάντα. Ο περσινός ή ο προπέρσινος ναι, ο φετινός σε καμία περίπτωση. Στις 19/1 από αυτή τη στήλη δημοσιεύθηκε κείμενο με τίτλο «Ο χειρότερος Ολυμπιακός της εποχής Μαρτίνς». Εκεί καταγράφονται οι 4-5 λόγοι για τους οποίους το καλύτερο ρόστερ που είχε στα χέρια του ο Πορτογάλος παρουσιάζει μέσα στο γήπεδο εικόνα χειρότερη από αυτή και των τριών προηγούμενων ετών. Γίνεται και αυτό, για ποδόσφαιρο μιλάμε. Σαν ρεζουμέ εκείνου του κειμένου, σημειώνονται και δύο ερωτήματα που θα χρειαζόντουσαν απάντηση όσο η σεζόν προχωρούσε.
Το πρώτο ήταν το πόσοι από αυτούς τους λόγους που έχουν κάνει την φετινή ομάδα να υπολειτουργεί αποτελούν όντως και τις πραγματικές αιτίες για την εικόνα της ή αν υπάρχουν και πολύ σημαντικότερα πράγματα που προφανώς δεν μπορούμε να δούμε όσοι βρισκόμαστε έξω από τον χορό. Το δεύτερο ήταν αν ο Πέδρο Μαρτίνς που γνωρίζει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο ό,τι συμβαίνει στην ομάδα του, θα επέλεγε στο κρίσιμο αυτό σημείο να την ταρακουνήσει με παρεμβάσεις-τομές, σε αγωνιστικό επίπεδο, επίπεδο προσώπων ή και γενικότερης φιλοσοφίας ή αντιθέτως αν θα συνέχιζε στη γνωστή πεπατημένη, τη συνταγή των προηγούμενων επιτυχιών.
Φτάνοντας στις 25 Φεβρουαρίου, ιδιαίτερες απαντήσεις δεν έχουμε πάρει, ειδικά για το πρώτο ερώτημα. Εν πολλοίς ούτε για το δεύτερο, αφού ο ίδιος ο προπονητής του Ολυμπιακού είναι που συνεχίζει να ψάχνεται, να ανακατεύει την τράπουλα, να παρουσιάζει διαφορετικές ενδεκάδες, σχήματα και τακτικές. Να μπλέκει την ομάδα του και η ομάδα του να αντιδρά αντίστοιχα -δεν είναι πυρηνική φυσική. Τις προηγούμενες τρεις σεζόν, είτε έπαιζε με τον Απόλλωνα στο Καραϊσκάκη, είτε με την Άρσεναλ στο Emirates, η ομάδα του έπαιζε το δικό της ποδόσφαιρο. Σίγουρα, κάποια στιγμή χρειάζονται αλλαγές ώστε να μην προσαρμόζονται όλοι πάνω σε αυτό που κάνεις, ωστόσο φέτος περισσότερα μπλεξίματα έχουν δημιουργήσει στην ομάδα του οι επιλογές του Πορτογάλου, παρά λύσεις στα αγωνιστικά προβλήματά της. Ο ίδιος συνεχίζει να μιλά για τη δουλειά που χρειάζεται και ειλικρινά μετά από ένα σημείο, δεν ξέρω πόση δουλειά μπορεί να χρειαστεί μια ομάδα τριετίας, ανεξαρτήτως προσθαφαιρέσεων- ώστε να κάνει τα βασικά πάνω στο χορτάρι και να ακολουθήσει μία κοινή λογική σε όλα της τα παιχνίδια. Ο φετινός Ολυμπιακός δεν κάνει λογικά πράγματα και σε πολλά ματς δεν κάνει ούτε καν τα βασικά. Αυτό, δεν χρειάζεται πτυχίο προπονητικής για να διαπιστωθεί, χρειάζεται απλώς δύο λειτουργικούς αμφιβληστροειδείς.
Φτάνοντας στις 25 Φεβρουαρίου, το +11 της Super League μπορεί επίσης να δώσει όλα τα πιθανά άλλοθι στον Ολυμπιακό του Πορτογάλου. Ωστόσο, ποτέ κανείς δεν προχώρησε στο συγκεκριμένο σπορ ακολουθώντας την τακτική της στρουθοκαμήλου, κάτι που αποδεικνύεται και από την πρόσφατη ιστορία της ομάδας και όσα άλλαξε η ίδια σε επίπεδο φιλοσοφίας αυτά τα χρόνια, ώστε να επανέλθει στον δρόμο των επιτυχιών. Φτάνοντας στις 25 Φεβρουαρίου, πέρα από έναν Ολυμπιακό που προχωρά αήττητος στο πρωτάθλημα, βλέπουμε επίσης έναν Ολυμπιακό που μένει εκτός ευρωπαϊκής συνέχειας «σβηστά», έστω και από μια καλύτερη ομάδα. Βλέπουμε κυρίως έναν Ολυμπιακό για τον οποίο δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτα σε επίπεδο απόδοσης, μετά από όλα τα καμπανάκια που έχουν χτυπήσει νωρίτερα στη σεζόν και έχουν καταγραφεί αναλυτικότατα.
Συνοψίζοντας όσα έχουμε δει έως τώρα από τον Ολυμπιακό από τα μέσα του καλοκαιριού μέχρι τις παρυφές της Άνοιξης, συνυπολογίζοντας όλες τις τις μεταβλητές, τις δυσκολίες, τις ειδικές συνθήκες αλλά και τον χρόνο που έχει διανύσει αυτή η ομάδα σε βάθος σχεδόν τετραετίας, πιθανότατα έχει φτάσει η αμήχανη στιγμή που πρέπει να γίνει το ερώτημα που νομοτελειακά γίνεται σε κάθε ομάδα στην ιστορία του ποδοσφαίρου:
- Έχει φτάσει ο Ολυμπιακός του Πέδρο Μαρτίνς το ταβάνι του;
Όχι, σε καμία περίπτωση δεν... έπιασε πάτο η ομάδα επειδή αποκλείστηκε από αυτή την Αταλάντα, επειδή απέτυχε να προχωρήσει στην Ευρώπη για ακόμη μια σεζόν. Η απάντηση προφανώς και δεν μπορεί, δεν γίνεται να δοθεί ξεκάθαρα, ειδικά από τη στιγμή που ο Πορτογάλος έχει μίνιμουμ δύο χρόνια δουλειάς μπροστά του. Και καλώς τα έχει -να σημειωθεί επίσης. Ωστόσο, δεν πρέπει τουλάχιστον να γίνει το παραπάνω ερώτημα; Μπορεί να παίξει ο συγκεκριμένος Ολυμπιακός καλύτερο ποδόσφαιρο; Μπορεί να προχωρήσει με βήματα προς τα μπροστά με τον κορμό που έχει; Μπορεί τελικά το υλικό να υποστηρίξει όσα είχε ο προπονητής στο μυαλό του; Ερωτήματα για προβληματισμό, τουλάχιστον από το καλοκαίρι και έπειτα...
Το συγκεκριμένο ερώτημα πρέπει να γίνει -και σύντομα να απαντηθεί από τους αρμόδιους- ασχέτως του τι συμβαίνει εντός συνόρων. Εκεί, ο ανταγωνισμός είναι στην καλύτερη περίπτωση ένα σκαλί κάτω από τους ερυθρόλευκους σε όλα τα επίπεδα και συνήθως είναι πρακτικά ανύπαρκτος. Όμως ο ίδιος ο Ολυμπιακός είναι που -ειδικά τα τελευταία χρόνια- προσπαθεί να αναπτύξει το ευρωπαϊκό προφίλ του. Και να πάρει -αν όχι όλες- τις περισσότερες αποφάσεις για την ομάδα του, βάσει των εκτός συνόρων στόχων του. Τα όσα καταφέρνει εντός, είναι απλώς η φυσική συνέπεια. Μετά από μια ακόμη λοιπόν ευρωπαϊκή σεζόν που ναι μεν έκανε σημαντικές νίκες και πήρε σημαντικά αποτελέσματα και προκρίσεις, το ταβάνι του έμεινε στους «32» της δεύτερης τη τάξει διοργάνωσης. Ένα ταβάνι που έχει φτάσει μονάχα έναν γύρο παρακάτω, ως τους «16».
Εν θερμώ καμία απόφαση δεν αποδείχθηκε συνετή και συνήθως φέρνει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά, ωστόσο ο Ολυμπιακός έχει φτάσει σε ένα ξεκάθαρο σταυροδρόμι όπου απαιτείται να κοιταχτεί στον καθρέφτη και να κάνει αυτοκριτική. Να μπει σε μια διαδικασία πλήρους αυτογνωσίας και οριοθέτησης ρεαλιστικών στόχων, χωρίς να διατυμπανίζει επισήμως κάθε τρεις και λίγο ότι ο στόχος είναι η ευρωπαϊκή διάκριση -στην πιο ήπια εκδοχή της οριοθέτησης των στόχων του- ή να φτάνει να λέει μέχρι και «πάμε να το πάρουμε», στην πιο... hardcore εκδοχή τους. Δεν πέρασε και τόσος καιρός από όταν ο Κριστιάν Καρεμπέ είχε πει δημόσια κάτι τέτοιο. Αν το υποστηρίξεις εντός γηπέδου και σε επίπεδο σχεδιασμού προφανώς δεν θα είναι απλά ο... πρώτος μάγκας, αλλά θα αφήσεις και εποχή, θα γράψεις μια ολόκληρη ιστορία για το ελληνικό ποδόσφαιρο. Με το να φτάνεις στο σημείο να υποστηρίζει κάτι τέτοιο ως σύλλογος όμως, το μόνο που κάνεις -λογικά- είναι να προκαλείς μόνο χαιρέκακες αντιδράσεις στον ανταγωνισμό μετά από κάθε αποκλεισμό και νεύρα στον ίδιο τον κόσμο στου που ακούει υποσχέσεις, περιμένει να δει το επόμενη βήμα σε όλη αυτή τη διαδικασία και τελικά βλέπει κάθε χρόνο τα ίδια αποτελέσματα -με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.
Ο ίδιος ο Μαρτίνς βεβαίως ουδέποτε έχει μιλήσει για τελικούς και για τρόπαια. Ο Πορτογάλος σαφέστατα και έχει δηλώσει ότι μια καλή ευρωπαϊκή πορεία είναι το μόνο που λείπει, όμως ακόμη και αυτό παραμένει, όπως αποδεικνύεται, μακρινός στόχος. Μετά τον αποκλεισμό από την Αταλάντα, ο 51χρονος τεχνικός δεν κρύφτηκε, ανέλαβε πάλι -ως όφειλε- όλη την ευθύνη και μίλησε ξανά για περισσότερη δουλειά. Το θέμα είναι ότι η δουλειά που γίνεται φέτος δεν δείχνει να αναπτύσσει, να βελτιώνει τη συγκεκριμένη ομάδα. Το θέμα είναι ότι οι τομές που πιθανώς έπρεπε να γίνουν σε τακτικό επίπεδο ή επίπεδο προσώπων, ώστε να ταρακουνηθεί η ομάδα του όταν σερνόταν στο γήπεδο, δεν έγιναν. Το θέμα είναι ότι φέτος αντιμετώπισε δύο καλές ευρωπαϊκές ομάδες, την Άιντραχτ και την Αταλάντα και έχασε εύκολα και στα 4 ματς.
Ας κάνουμε ένα ρεζουμέ: Η συγκεκριμένη ομάδα είναι ομάδα τετραετίας πια. Ο προπονητής είναι το απόλυτο αφεντικό. Το φετινό ρόστερ ήταν θεωρητικά υπερπλήρες σε όλες τις γραμμές. Φαινομενικά, το μόνο που είχε να κάνει ο Ολυμπιακός, ήταν να βγει στο γήπεδο και να κάνει μίνιμουμ όσα όμορφα έκανε και τα προηγούμενα χρόνια, ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων. Τελικά, 7 μήνες «μέσα» στη σεζόν, έχει παίξει (αρκετά) χειρότερο ποδόσφαιρο και πλέον έχει και χειρότερα αποτελέσματα, αφού τουλάχιστον πέρσι έπαιξε στους «16» του Europa League.
Ο κόσμος του Ολυμπιακού αυτό το «συνεχίζουμε να ονειρευόμαστε», αυτό το «στόχος η ευρωπαϊκή διάκριση» το ακούει χρόνια επί χρόνων. Όσο όμως περνούν τα χρόνια, οι στόχοι μένουν στόχοι. Εξ ορισμού, αυτό σημαίνει ότι είτε δεν είσαι ακόμη αρκετά καλός για να τους υποστηρίξεις, είτε ότι δεν είναι καν ρεαλιστικοί.
Ας συνεχίσουμε όμως τα flashback σε προηγούμενα κείμενα της στήλης. Ακολουθεί απόσπασμα από κείμενο της 27ης Αυγούστου:
Ο ποδοσφαιρικός οργανισμός που λέγεται Ολυμπιακός δεν είχε από τότε, δεν έχει ούτε τώρα, ούτε θα έχει στο μέλλον άλλες δικαιολογίες μπροστά του, μπαίνοντας τουλάχιστον σε ομίλους Europa.
Όμως και πάλι, όταν ήρθε η κρίσιμη ώρα μετά από έναν ακόμη άδοξο αποκλεισμό, οι δικαιολογίες ήταν η πρώτη παρόρμηση του επίσημου Ολυμπιακού. Ας δούμε τα τρία χαρακτηριστικά σημεία της τοποθέτησης του αντιπροέδρου των «ερυθρόλευκων» Κώστα Καραπαπά, μέσω των social media.
- 1) «Στο ζευγάρι Ολυμπιακός – Αταλάντα πέρασε η καλύτερη ομάδα».
Ναι, φυσικά και δεν είναι αποτυχία να αποκλειστείς από έναν τέτοιο αντίπαλο, αυτό είναι αυτονόητο και δεν θα έπρεπε να αναφέρεται καν σαν επιχείρημα για να εξηγηθεί το οτιδήποτε. Αν θες να κάνεις πορείες,, να παίξεις τελικούς και να κατακτήσεις τρόπαια, ως ελληνική ομάδα, μάλλον θα πρέπει να νικήσεις και να αποκλείσεις πολλές καλύτερες -με οποιονδήποτε τρόπο- ομάδες.
- 2) «Αν περνούσε ο Ολυμπιακός θα ήταν υπέρβαση»
Ισχύει 100% μεν, αλλά αυτό ως σύλλογος φροντίζεις να το επικοινωνήσεις από πριν. Από τη στιγμή που εκτιμάς ότι θα είναι υπέρβαση να περάσεις αυτού του είδους τους αντιπάλους, τότε κρατάς τη μπάλα όσο πιο χαμηλά γίνεται. Και από πριν δεν εννοούμε την ημέρα της κλήρωσης που μαθαίνεις αντίπαλο, αλλά τη στιγμή που μπαίνεις στους ομίλους της διοργάνωσης. Εκεί είναι που λες ότι «ο ρεαλιστικός μου στόχος είναι να παίξω στους ομίλους και αν είναι δυνατόν να παίξω και ένα νοκ-άουτ μετά από αυτούς». Δεν μιλάς για πορείες και τελικούς, χωρίς όπως αποδεικνύεται να είσαι ικανός να κάνει αυτή την υπέρβαση. Εκτός πια αν ο Ολυμπιακός περιμένει σεζόν που οι κληρώσεις θα του φέρνουν Σλόβαν, Νέφτσι, Ομόνοιες, Μπασακσεχίρ και... Βικτόριες Πλζεν σε όλη την διοργάνωση, μέχρι τον τελικό! Μιλώντας για υπερβάσεις, αυτές σαφέστατα και γίνονται κατά καιρούς στον Ολυμπιακό. Και αγωνιστικές και οικονομικές. Όμως αυτές είναι οι εξαιρέσεις. Όταν φτάσει στο σημείο να τις κάνει κανόνα, γιατί κακά τα ψέματα, χωρίς να μπαίνει κάθε χρόνο βαθιά το χέρι στην τσέπη και χωρίς να δημιουργηθεί μια ομάδα που είναι ικανή στα κρίσιμα νοκ-άουτ ματς να κοντράρει σταθερά ίσια καλύτερες -θεωρητικά και πρακτικά- ομάδες από τα τοπ πρωταθλήματα, δεν μπορεί να βάζεις μη ρεαλιστικούς στόχους και μετά -κατόπιν εορτής- να ζητάς τον λόγο από όσους σε κριτικάρουν για τα αποτελέσματά σου.
- 3) «Είναι ακατανόητο να λένε ορισμένοι ότι ''δεν μας αρκεί το πρωτάθλημα με τους ανύπαρκτους'' αντιπάλους».
Κάθε άλλο. Είναι απολύτως κατανοητό. Βασικά είναι ό,τι πιο λογικό θα μπορούσε να υποστηρίξει οπαδός του Ολυμπιακού. Γιατί; Είναι πολύ απλό. Ο ίδιος ο Ολυμπιακός είναι που έχει αναγκάσει τους αντιπάλους του να μείνουν τόσο πίσω στην κούρσα της αγωνιστικής αντιπαλότητας. Επιπλέον όμως, ο ίδιος ο Ολυμπιακός είναι που ευκαιρίας δοθείσης υποτιμά οτιδήποτε μπορεί να πετυχαίνει ο ανταγωνισμός του, εντός ή εκτός συνόρων. Τρίτον, ο ίδιος ο Ολυμπιακός είναι που έχει δημιουργήσει αυτή την ιδέα στο μυαλό του κόσμου του, όταν επιτρέπει στον Αθλητικό Διευθυντή του να μιλάει σε ζωντανή πανελλαδική σύνδεση και να δηλώνει ότι «στόχος της ομάδας είναι ο τελικός του φετινού Europa League».
Που καταλήγουμε; Πρώτον, ο Ολυμπιακός πρέπει να θέσει αρχικά και έπειτα να απαντήσει το παραπάνω ερώτημα. Όχι σε μένα, όχι στον οποιονδήποτε, αλλά κοιτώντας τον καθρέφτη. Το έχει... τερματίσει αυτή η ομάδα; Αν ναι, τότε τι; Αν όχι, τότε όλα καλά και συνεχίζουμε τη δουλειά ως έχουμε, με ό,τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό; Δεύτερον, πρέπει κάποια στιγμή να εξηγήσει στον κόσμο του γιατί βάζει τους στόχους που βάζει και γιατί δεν πλησιάζει καν στην επίτευξή τους. Πρέπει κάποιος, κάποια στιγμή, να βγει και να πει ένα «αποτύχαμε», να εξηγήσει γιατί αποτύχαμε και να δώσει το στίγμα της επόμενης μέρας, με ρεαλισμό, με ψυχραιμία, με μετρημένες κινήσεις, όπως ακριβώς κάνει κατά κανόνα μέσα στην «εποχή Μαρτίνς». Γιατί το «αποκλειστήκαμε από καλύτερη ομάδα» είναι το αποτέλεσμα, δεν είναι εξήγηση. Όχι περισσότερο από το όσο εξηγεί το ερώτημα «γιατί γίνεται πόλεμος στην Ουκρανία», η απάντηση «γιατί εισέβαλαν οι Ρώσοι». Ο κόσμος του Ολυμπιακού τα αποτελέσματα, την προσπάθεια, τα βλέπει και δεν παραγνωρίζει τίποτα. Και τα πρωταθλήματα τα θέλει και τα κύπελλα τα θέλει και την πορεία στην Ευρώπη θα την πανηγυρίσει όσο τίποτα.
Περισσότερο από όλα, ο κόσμος του Ολυμπιακού θέλει καθαρές εξηγήσεις...
