Ο Τάσος Κάκος είπε οφσάιντ. Δεν έπρεπε να μετρήσει.
Ο Παναγιώτης Βαρούχας είπε γκολ. Έπρεπε να μετρήσει.
Ο Δημήτρης Καλόπουλος είπε οφσάιντ. Δεν έπρεπε να μετρήσει.
Ο Φάμπιο Βερίσιμο, ο διαιτητής της αναμέτρησης Βόλου - Ολυμπιακού, αφού συμβουλεύτηκε το βίντεο, είπε γκολ. Έπρεπε να μετρήσει.
Ναι, αλλά ο VAR του αγώνα, Μπρούνο Εστέβες για να τον στείλει να δει το βίντεο, σημαίνει ότι είχε διαφορετική άποψη, πίστευε ότι το γκολ δεν έπρεπε να μετρήσει.
Τόμπολα!
Αν όλοι αυτοί οι «επαΐοντες» διαφωνούν για την ίδια φάση, τότε πρέπει να υπάρχει κάποιο θέμα, κάποιο λάκκο έχει η φάβα, κάτι περίεργο συμβαίνει με την ίδια την φάση. Ή μήπως με τον κανονισμό και την «ελαστικότητα» του;
Αντί επιλόγου να πω ότι προσωπικά δεν χρειάζομαι την άποψη κανενός τηλεκριτικού διαιτησίας, ούτε του Μαρκ Κλάτενμπεργκ, ούτε κανενός άλλου για να διαμορφώσω προσωπική άποψη. Όλοι τον ίδιο κανονισμό διαβάζουμε, όλοι ένα ζευγάρι μάτια έχουμε.
Πριν ξεκινήσουμε οποιαδήποτε ανάλυση, πρέπει πρώτα από όλα να αναφέρουμε τι ορίζει ως οφσάιντ ο κανονισμός.
Ένας ποδοσφαιριστής ευρισκόμενος σε θέση offside τη στιγμή που η μπάλα παίζεται ή αγγίζεται (*) από έναν συμπαίκτη του, τιμωρείται μόνον όταν αυτός αρχίζει να εμπλέκεται ενεργά στο παιχνίδι με το να:
επηρεάσει το παιχνίδι, παίζοντας ή αγγίζοντας τη μπάλα η οποία μεταβιβάσθηκε ή αγγίχθηκε από έναν συμπαίκτη του
ή
επηρεάσει έναν αντίπαλο με το:
1. να εμποδίσει τον αντίπαλο να παίξει ή να είναι ικανός να παίξει τη μπάλα, παρεμποδίζοντας ξεκάθαρα το οπτικό πεδίο του αντιπάλου
ή
2. μαρκάρει έναν αντίπαλο για τη μπάλα
ή
3. προσπαθεί ξεκάθαρα να παίξει τη μπάλα η οποία είναι κοντά του, όταν αυτή η ενέργεια επιδρά στον αντίπαλο
ή
4. κάνει μια προφανή ενέργεια η οποία επιδρά ξεκάθαρα στην ικανότητα του αντιπάλου να παίξει τη μπάλα
ή
5. κερδίσει ένα πλεονέκτημα με το να παίξει τη μπάλα ή να επηρεάσει
έναν αντίπαλο όταν αυτή:
έχει αναπηδήσει ή εξοστρακιστεί από το κάθετο, οριζόντιο δοκάρι, αξιωματούχο αγώνα ή έναν αντίπαλο «σώζεται»- αποκρούεται με πρόθεση από έναν αντίπαλο.
Τελικά τι έγινε εδώ;
Βλέποντας την φάση του δεύτερου γκολ του Ολυμπιακού, διαπιστώνουμε τα εξής. Ο Χασάν βρίσκεται σε θέση οφσάιντ, όταν ο Μβιλά κάνει το πλασέ. Το ερώτημα που υπάρχει είναι το εξής: η αντικανονική του θέση επηρεάζει τον τερματοφύλακα του Βόλου;
Πάμε να αναλύσουμε την φάση με βάση το γράμμα του κανονισμού, με βάση την περίπτωση 1, 3 και 4.
Η θέση του Χασάν εμποδίζει ξεκάθαρα το οπτικό πεδίο του Κλέιμαν; Όχι, αλλά… ναι! Την ώρα που ο Μβιλά κάνει το πλασέ προς την εστία του Κλέιμαν, το οπτικό πεδίο του τερματοφύλακα του Βόλου, η ευθεία γραμμή της ορατότητας του είναι καθαρή. Βλέπει την μπάλα. Υπάρχει όμως ένα, αλλά. Η παράβαση δεν είναι στιγμιαία, αλλά διαρκής. Δεν εξετάζουμε δηλαδή μόνο το οπτικό πεδίο του τερματοφύλακα, μόνο όταν σουτάρει ο Μβιλά, αλλά σε όλη την πορεία της μπάλας μέχρι τα δίχτυα.
Και ναι, μέχρι αυτή να περάσει την γραμμή υπάρχουν κάποια κλάσματα του δευτερολέπτου που ο Χασάν κρύβει εντελώς την μπάλα από το οπτικό πεδίο του τερματοφύλακα, ο φωτογραφικός φακός είναι αδιάψευστος. Ο Αιγύπτιος βρίσκεται ανάμεσα στην μπάλα και τον τερματοφύλακα του Βόλου.
Αυτό εμποδίζει τον τερματοφύλακα του Βόλου να παίξει ή να είναι ικανός να παίξει την μπάλα; Ποιος μπορεί να απαντήσει σε κάτι τέτοιο με σιγουριά; Μόνο ο Κλέιμαν, κανείς άλλος
«Δηλαδή ο Κλέιμαν αν δεν υπήρχε ο Χασάν θα μπορούσε να κάνει μία διαφορετική κίνηση και να μπορέσει να παίξει την μπάλα; Αφού παρά το πλονζόν που έκανε δεν πρόλαβε την μπάλα, ούτε καν έπεσε πάνω στον Χασάν», θα αναρωτιόταν κάποιος.
Ναι, αλλά υπάρχει αντίλογος. Αν υπήρχε μία καρέκλα αντί του Χασάν, η φυσική κίνηση αυτού που κάνει πλονζόν είναι να την αποφύγει για να μην τραυματιστεί. Αρκεί και μόνο η οπτική επαφή με τον Χασάν για να τροποποιήσει την απόφαση του τερματοφύλακα να πέσει, αλλά και πως να πέσει.
Πάμε στην περίπτωση 3. Ο Χασάν προσπαθεί ξεκάθαρα να παίξει τη μπάλα η οποία είναι κοντά του; Όχι. Ο Αιγύπτιος κάνει μία κίνηση να αποφύγει την μπάλα, με αυτό το ενστικτώδες κάτι σαν… τακουνάκι. Το ερώτημα όμως είναι άλλο (για να πάμε στην περίπτωση 4). Ο Χασάν κάνει μια προφανή ενέργεια η οποία επιδρά ξεκάθαρα στην ικανότητα του αντιπάλου να παίξει τη μπάλα;
Η απάντηση είναι ότι… κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με σιγουριά παρά μόνο ο Κλέιμαν! Με βάση τους φυσικούς νόμους, κάθε ενέργεια, κάθε κίνηση ενός αντιπάλου που βρίσκεται σε τόσο κοντινή απόσταση, μπορεί να αποσπάσει την προσοχή, να επηρεάσει την απόφαση ή την κίνηση του τερματοφύλακα, ο οποίος εκείνη την ώρα δεν μπορεί να ξέρει αν ο Χασάν βρίσκεται σε αντικανονική θέση.
Με άλλα λόγια, αυτή η κίνηση του Αιγύπτιου να αποφύγει την μπάλα, ναι δύναται να αλλάξει την αντιληπτική ικανότητα του τερματοφύλακα να αποφασίσει και να δράσει. Του περιορίζει τον χώρο που έχει μπροστά του για να εκτείνει το σώμα του. Του επηρεάζει το timing του πλονζόν του. Του δημιουργεί την αμφιβολία αν η μπάλα αλλάξει τροχιά, βρίσκοντας πάνω του. Ως εκ τούτου, η θέση και η κίνηση του Χασάν, επηρεάζει την τελική του ενέργεια. Θα προλάβαινε να παίξει την μπάλα; Κανείς δεν το ξέρει. Ο κανονισμός όμως δεν το εξετάζει αυτό.
Τελικά έπρεπε να μετρήσει ή όχι;
Κάπου εδώ ερχόμαστε στην κεντρική ιδέα πίσω από την δημιουργία των κανονισμών. Όπως αποδεικνύεται στην ζωή δεν υπάρχει νόμος στην ζωή, ούτε κανονισμός στα σπορ δίχως «παραθυράκι». Παντού υπάρχει χώρος για «υποκειμενική αντίληψη» για την λήψη της τελικής απόφασης. Το παραθυράκι στην συγκεκριμένη περίπτωση του κανονισμού είναι η λέξη «ξεκάθαρα». Προσπαθεί «ξεκάθαρα» να παίξει την μπάλα. Εμποδίζει «ξεκάθαρα» το οπτικό πεδίο του τερματοφύλακα. Επιδρά «ξεκάθαρα» στην ικανότητα του αντιπάλου να παίξει τη μπάλα.
Τι πάει να πει «ξεκάθαρα»; Αυτό που είναι ξεκάθαρο για τον τερματοφύλακα, δεν είναι ξεκάθαρο για τον επιθετικό. Αυτό που είναι ξεκάθαρο για τον διαιτητή δεν είναι ξεκάθαρο για τον VAR. Αυτό που είναι ξεκάθαρο για τον Κάκο δεν είναι ξεκάθαρο για τον Βαρούχα. Αυτό που είναι ξεκάθαρο για μένα δεν είναι ξεκάθαρο για σένα. Και πάει λέγοντας.
Αυτό το παραθυράκι είναι η σωσίβια λέμβος για όλους και για όλα. Αυτό που επιτρέπει σε κάθε άποψη να είναι σωστή, αλλά συνάμα και λάθος. Αυτό που αφήνει το περιθώριο της ανθρώπινης κρίσης, αλλα και του… ανθρώπινου λάθους. Αυτό που θα δικαιολογούσε στον Βερίσιμο και να κατακυρώσει το γκολ, αλλά και να το ακυρώσει. ΞΕΚΑΘΑΡΑ!
Ο Πορτογάλος διαιτητής πήρε την απόφαση του, με βάση το δικό του υποκειμενικό κριτήριο. Δικαίωμα του. Δεν είναι αστήριχτη βάσει κανονισμών, αν και δεν είναι ούτε απολύτως δικαιολογημένη. Όπως και κάθε διαιτητής, χαρακτηρίζεται από τις αποφάσεις του, δημιουργεί την δική του (προ)ιστορία.
Αν κάποιος χρειάζεται και την δική μου ασήμαντη προσωπική εκτίμηση, καταθέτω τα δικά μου 50 σέντσια για την φάση. Οφσάιντ. Ο Χασάν δεν έχει κανέναν λόγο να βρίσκεται εκεί. Η φυσική του παρουσία εκεί και ειδικά η κίνηση του να αποφύγει την μπάλα, επηρεάζει την φυσική ροή των πραγμάτων. Dura lex, sed lex.
Θα άλλαζε κάτι αν δεν μετρούσε το γκολ; Προσωπικά, μου είναι αδιάφορο. Είναι μία υπέροχη φάση για να πάει στα κεντρικά της FIFA, ώστε να εξαλείψει αυτά τα παραθυράκια από τον επόμενο τροποποιημένο κανονισμό του οφσάιντ.
Εκτός, αν δεν θέλει να γίνει κάτι τέοιο…