Σαν να περίμενε, πρώτα να γίνει οριστικό (το Σαββατόβραδο) το αποτέλεσμα της χρονιάς και ύστερα (Κυριακή πρωί) να φύγει ήσυχος. Ο κύριος Χριστοβασίλης. Στις σχολές δημοσιογραφίας, διδάσκεται πως είναι βασικό λάθος στη δουλειά να γράφεις ή να λες ένα μακαρίτη "κύριο". Ισως, θα έπρεπε να το ξαναδούμε. Ο Χριστοβασίλης, στη ζωή και μετά τη ζωή, εσαεί είναι κύριος. Οσο και άλλοι κύριοι που, ωσαύτως, δεν είναι πια στη ζωή. Ο Νίκος Σαλευρής, κάποτε στην Καλλιθέα. Ο Απόστολος Παπουτσάκης, κάποτε στον Εργοτέλη.
Ενας μειλίχιος άνθρωπος που αφήνει πια, ο Χριστοβασίλης, να έλθουν στο ποδόσφαιρο τα παιδιά του. Εύχομαι, το εύχομαι επειδή δεν γνωρίζω ώστε να νιώθω βέβαιος γι' αυτό, πως θα περπατήσουν επάνω στο παράδειγμα του πατέρα τους. Ενα παράδειγμα, πάντα μιλώντας για ποδόσφαιρο, με πυξίδα και με οδικό χάρτη. Με συνέχεια και με συνέπεια, στο πλάνο. Με το πηδάλιο σταθερό, όχι έρμαιο του εκάστοτε ανέμου. Αν πιάσουμε την τελευταία τετραετία Γιαννίκης, Μεταξάς, Στάικος. Η άνοδος το 2020, η 9η θέση το 2021, η 6η θέση το 2022, η 9η θέση το 2023.
Η αυτάρκεια του ΠΑΣ. Το κεφάλι, ψηλά. Οι παίκτες. Τόσοι παίκτες, Ελληνες και ξένοι. Μικροί, και μεγαλύτεροι. Αναδείχθηκαν μες από την ομάδα, όσο αναδείχθηκαν και οι προπονητές τους. Εφέτος η μετάβαση, με μόλις δύο βασικούς (Εραμούσπε, Καραχάλιος) από την περσινή ενδεκάδα, ήταν ένα υπόδειγμα ηρεμίας. Βελούδινης διαδικασίας. Ενα από τα λιγότερο φωτισμένα success stories της σεζόν.
Τα παιδιά, με έτοιμη από τον πατέρα την περπατησιά, πάντοτε προσμένεις να φέρουν ένα πλεόνασμα ενέργειας. Να μη χαλάσουν το πνεύμα, να το ντύσουν με τα καινούργια πράγματα στα οποία είναι πιο εξοικειωμένοι σε σχέση με τους προγενέστερους. Εξωστρέφεια, παραγωγικές ιδέες, φυγή προς τα εμπρός. Η μοναδική διέξοδος, οι ιδέες και η εξωστρέφεια, για μια φυγή προς τα εμπρός. Αυτό είναι που, απεγνωσμένα, τώρα χρειάζεται το οικοσύστημα του επαγγελματικού ποδοσφαίρου στη χώρα. Τη φυγή προς τα εμπρός. Το λογικής και επιπέδου Netflix, για να το πω με ένα νωπό παράδειγμα και να συστήσω να μη το χάσετε επ' ουδενί, ντοκιμαντέρ του ΟΦΗ. Τέτοια, έχουμε ανάγκη.
Μου έκανε μια κάποια εντύπωση (ή, μήπως, δεν θα έπρεπε να μου κάνει καμία εντύπωση;) ότι Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός, από όλη την ο-θεός-να-την-πει οικογένεια της Σούπερ Λιγκ, δια της σιωπής δήλωσαν την αποχή τους στη λύπη για τον κύριο Χριστοβασίλη. Δεν αισθάνθηκαν καν, την ανάγκη να δείξουν ότι συμμετέχουν στη λύπη. Και δεν πρόκειται για άτονα αντανακλαστικά, υπαλλήλων στους δύο top οργανισμούς. Καθυστέρηση, θα είχε καλυφθεί έως, έστω, νωρίς το απόγευμα της Δευτέρας. Εμφανέστατα είναι, εντολή ιδιοκτητών. Εκείνοι, ξέρουν γιατί.
Το αποτέλεσμα της χρονιάς λοιπόν, για όλους είναι οριστικό. Τελειωτικό. Ξέρετε, τα λόγια είναι πολλά αλλά η βαθμολογία είναι μία. Μπορείς να πεις, όσα λόγια θέλεις. Δεν μπορείς να έχεις, όσες βαθμολογίες θέλεις. Στο φινάλε, και τούτο πιάνει την πυραμίδα από την κορυφή ως τη βάση, η ζωή έρχεται και τα τακτοποιεί όλα. Τοποθετεί τον καθένα, εκεί που αντιστοιχεί. Επειτα, τα λόγια είναι αδύναμα απέναντι στην τελειωτική εικόνα του πίνακα.
Να σταχυολογήσουμε, ενδεικτικά.
* Αστέρας Τρίπολης. Βαθμοί -10, σε σχέση με πέρυσι. Γκολ -10, σε σχέση με πέρυσι. Μονάχα πέντε νίκες, σε 33 ματς. Κανείς δεν σκόραρε λιγότερο από τον Αστέρα, στην κατηγορία. Τελειώσαμε. Τι να πουν περαιτέρω, τα λόγια;
* Ανεβαίνουμε, επάνω. Εδώ, σε σχέση με πέρυσι, Ολυμπιακός -10, ΠΑΟΚ +3, Αρης -11, Παναθηναϊκός +17, ΑΕΚ +27. Τι τους θέλουμε... τους δικηγόρους;
* Ξαναπάμε, κάτω. Ιωνικός. Πέρυσι, 45 πόντοι και διαφορά τερμάτων +2. Εφέτος, 27 πόντοι και διαφορά τερμάτων -27. Η μικρή εικόνα είναι μια τελική ευθεία με δύο must-win παρτίδες εντός έδρας, ΠΑΣ και Λαμία. Δύο αποτυχίες. Η μεγάλη εικόνα είναι μια απόσταση 18 πόντων και 29 τερμάτων, από τη μία περίοδο στην αμέσως επόμενη. Παραείναι μεγάλη για να έρθουν εν συνεχεία, και να βρουν κάποια θέση, τα λόγια.
* Ή, η περίπτωση-Λεβαδειακός που υποβιβάστηκε...αήττητος στα πλέι-άουτ. Επτά παιγνίδια, και στα επτά προηγήθηκε, μόνο σε ένα κράτησε το προβάδισμα και νίκησε, στα έξι ισοφαρίστηκε. Τουλάχιστον, μας έκανε να συζητήσουμε για ελληνόπουλα, κι όχι ένα ή δύο ελληνόπουλα. Λιάγκας, Νίκας, Βήχος, Τσάπρας, Βρακάς. Ετών, 21 έως 23. Θα τους ξανασυζητήσουμε!
Τελειωτικό ως προς το βόρειο σκέλος, επίσης με τα πολλά λόγια να περιττεύουν, είναι το αποτέλεσμα της χρονιάς και στο τι έρχεται από τη Β' Εθνική. Μία μικρή, αυτόματη θα 'λεγε κανείς, οπωσδήποτε καλοδεχούμενη εξισορρόπηση για την αντιπροσωπευτικότητα του χάρτη της Σούπερ Λιγκ. Τρεις ομάδες η Στερεά Ελλάδα, καμία η Μακεδονία/Θράκη, ήταν ανισόρροπη υπερβολή. Δύο ομάδες η Στερεά Ελλάδα, μία η Μακεδονία/Θράκη, πάλι...λίγο είναι. Αλλά σίγουρα, κάτι προτιμότερο. Στην πραγματικότητα, ένα χρόνο μετά, έγινε με τον Πανσερραϊκό ό,τι δεν έγινε (ενώ άξιζε) πέρυσι με τη Βέροια. Η Βέροια πλήρωσε, ώστε να επέλθει η αλλαγή του φορμάτ επί το λογικόν. Η Βέροια πλήρωσε, ο Πανσερραϊκός εξαργύρωσε.
Το ποδόσφαιρο έχει αδρές εντυπώσεις και συνταρακτικά συναισθήματα. Η αξιολόγηση ωστόσο, μόνο με ένα τρόπο χωρεί να γίνεται. Σε συνθήκη απόλυτης ψυχρότητας. Ο ΠΑΟΚ, μας δίνει ένα ωφέλιμο παράδειγμα. Πέρυσι 64 πόντοι, εφέτος 67. Πέρυσι 58-33 γκολ, εφέτος 57-32. Ανατριχιαστική ομοιότητα! Πέρυσι με τους 64 πόντους βγήκε δεύτερος και φάνηκε καλούτσικος, εφέτος με τους 67 πόντους βγήκε τέταρτος και φαίνονται όλα χάλια. Φυσικά, δεν υπάρχει σοβαρή αξιολόγηση με βάση το τι φαίνεται. Σημασία έχει, η χειρουργική ακρίβεια στην ανάλυση.
Στο τελευταίο παιγνίδι ας πούμε, με τον Ολυμπιακό, τα "προσδοκώμενα γκολ" ήταν 1,55 με 0,59. Σημαίνει πως αν την τελευταία απόφαση την έπαιρνε υπολογιστής και όχι άνθρωποι με σάρκα, οστά, προτερήματα, ελλείμματα, το αποτέλεσμα θα ήταν ενάμισι-μισό. Από το ενάμισι-μισό του υπολογιστή στο μηδέν-ένα της αληθινής ζωής, ο ΠΑΟΚ έχει στη διάθεσή του ένα αξιόπιστο εργαλείο για την ακριβή ανάλυση. Χοντρικά η ανάλυση είναι ότι ένα καλά δουλεμένο ποδόσφαιρο, σε κάποιον βαθμό "πηγαίνει στράφι" στην τελευταία απόφαση. Μια χρήσιμη αρχή για να δει κανείς τι θα κάνει, πώς θα το συνεχίσει δίχως να γκρεμίσει και το καλό κομμάτι, στο εξής.
Ο Ολυμπιακός, είναι η μικρή εικόνα. Η μεγάλη εικόνα του ΠΑΟΚ, είναι ταυτόσημη με τη μικρή. Δεν χρειαζόμασταν το τελευταίο παιγνίδι για να κατανοήσουμε, το είχαμε κατανοήσει ήδη, ότι αυτή η καινούργια ομάδα (με τον Τιάγκο Ντάντας, με τον Κωνσταντέλια, με τον Κοτάρσκι, με τον Μπράντον, με τον Ράφα Σοάρες, με τον Κουλιεράκη ή όποιον άλλον έπαιζε δίπλα στον Ινγκασον, με τον Κετζόρα και τον Τάισον αργότερα) δεν αρκούσε να είναι απλώς καλή, έπρεπε να είναι...πολύ καλή, για να κερδίζει παιγνίδια με ΑΕΚ, Παναθηναϊκό, Ολυμπιακό. Οταν αυτά τα παιγνίδια παίζονται "στο όριο", και φύσει αυτά τα παιγνίδια συνήθως παίζονται στο όριο, πιο πιθανό είναι να τα χάσει.
Πράγμα που κάνει αυτή την καινούργια ομάδα, καθαρό άουτσαϊντερ και για τον τελικό στον Βόλο. Εκεί, ανεξαρτήτως εκβάσεως, τρόπαιο ή μη τρόπαιο, η ανάλυση δεν επηρεάζεται. Τρόπαιο ή μη τρόπαιο, είναι η διαφορά στην εντύπωση της στιγμής και στο συναίσθημα των ημερών. Η αξιολόγηση δεν έχει να κάνει, ούτε με μία στιγμή ούτε με μερικές ημέρες. Ο ΠΑΟΚ μη ξεχνάμε, δύο φορές αυτά τα χρόνια, το 2018 και το 2021, κέρδισε τελικό εναντίον της πρωταθλήτριας ομάδας. Και να το έχανε το 2018, ήταν μία ορδή που ερχόταν. Και που το πήρε το 2021, ήταν μία δύναμη που εκκρεμούσε να επανέλθει.
