Οι άνθρωποι συνήθως είναι αλαζόνες και μεγαλομανείς. Αρκετά, για να πιστεύουν ότι είναι αποκλειστικά στο χέρι τους η πορεία που ακολουθούν στη ζωή. Δεν είναι, όμως. Κι αν οι αποφάσεις καθορίζουν την πορεία στα σταυροδρόμια, δύο στιγμές δεν μπορείς να ορίσεις: Την αρχή και το τέλος… Έντεκα χρόνια πριν, ο Νίκος Ζήσης ήταν 22 ετών, πρωταθλητής από τα 19 του με την ΑΕΚ και αγωνιστικό έμβλημα του δικεφάλου το 2005. Το ματς με την Εφές Πίλσεν στο Γαλάτσι, το πλέον αλησμόνητο δικό του με τα κιτρινόμαυρα, ήταν από εκείνα που αλλάζουν έναν παίκτη επίπεδο. Η σπασμένη μύτη, η ματωμένη φανέλα, το νικητήριο πέφτω/σηκώνομαι/σουτάρω/ευστοχώ τρίποντο και η συνολική του απόδοση τον πέρασε στην κατηγορία «ηγέτη», λίγους μήνες πριν το καλοκαίρι που θα του άλλαζε τη ζωή.
«Το 2005, δεν ήθελα να φύγω. Δεν ήταν επιλογή μου. Ήρθε ο κύριος Φιλίππου και μου είπε «υπάρχει πρόβλημα, πρέπει να σε πουλήσω, όχι όμως σε ελληνική ομάδα». Έτσι έφυγα. Δεν μου βγήκε σε κακό, κάθε άλλο. Κέρδισα τίτλους, έζησα μεγάλες στιγμές. Αλλά δεν ήθελα να φύγω, αυτό είναι δεδομένο». Ο Ελληνάρας, όπως περιγράφει τον εαυτό του, έπρεπε να βγει εκτός συνόρων. Ήταν από τις αρχές που λέγαμε ότι δεν καθορίζεις. Σου έρχονται πριν καλά-καλά καταλάβεις τι σου ήρθε. Τα υπόλοιπα ήταν αποφάσεις του, ήταν επιλογές του, ήταν δουλειά, ταπεινότητα, αφοσίωση, επαγγελματισμός, όραμα και μπάσκετ. Πολύ μπάσκετ. 11 χρόνια μετά το βήμα που δεν ήθελε να κάνει, οι τίτλοι του μιλούν από μόνοι τους. Πέντε ξένες χώρες, εφτά ομάδες, εφτά πρωταθλήματα και συνολικά 20 συλλογικοί τίτλοι είναι η καλύτερη εισαγωγή για να ταξιδέψουμε μαζί του στη δεκαετία που τον καθιέρωσε στο ευρωπαϊκό στερέωμα.
Η αγκαλιά του Ντούντα!
Ο πρώτος προορισμός δεν ήταν μακρύς. Μέχρι το πάρκο χρειάστηκε να τον πάει ο κύριος Πασχάλης Ζήσης, όταν άκουσε τον δευτερότοκο γιο του να του λέει «θέλω να με πας να κάνω ό,τι κι αυτοί». Οι αυτοί ήταν η χρυσή ομάδα του ’87, που έχει τη δική της γιορτή αύριο. Ο Νίκος ήταν τότε τεσσάρων χρονών και η μεγαλύτερη χαρά του ήταν ότι θα έμπαινε στο αυτοκίνητο με τον μπαμπά για να πάνε να κορνάρουν! Μεγάλη υπόθεση η φασαρία για ένα ενεργητικό παιδί… Στα εφτά του χρόνια το παιχνίδι στο πάρκο, έγινε μάθημα στη ΧΑΝΘ μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό του και δίπλα στα Αγγλικά και στο πιάνο (ήταν τόσο καλός που με δάκρυα η δασκάλα του τον άφησε να θυσιάσει το πεντάγραμμο για το μπάσκετ), ο Ζήσης αρχίζει να λατρεύει όλο και περισσότερο την πορτοκαλί μπάλα.
Έβλεπε Άρη, έβλεπε ΠΑΟΚ, πήγαινε με κάθε ευκαιρία στο «Αλεξάνδρειο» και στα 17 του το ταλέντο του είχε ξεπεράσει τη δική του ταπεινή, εφηβική γνώμη: «Έβλεπα ότι είχα κάποιες πιθανότητες να γίνω καλός παίκτης και απ' την άλλη δεν σκέφτηκα ποτέ να κάνω κάτι άλλο», εξηγεί για την αφοσίωσή του στο άθλημα, το οποίο τον φέρνει στην Αθήνα το 2000, πριν καν ενηλικιωθεί. Ο Γιάννης Φιλίππου, με τις παραξενιές και τις ιδιοτροπίες του, αποδεικνύεται εκ των υστέρων είχε καινοτόμο τρόπο σκέψης για την εποχή του. Ήθελε να μαζεύει τα καλύτερα ταλέντα, ήθελε μια ομάδα που δε θα στηρίζεται μόνο στην τσέπη του προέδρου και ήθελε να φτιάξει αγωνιστικό κορμό με Έλληνες. Αν ήθελε και να μην τα διαλύσει όλα σε ένα… βράδυ, η ιστορία για την ΑΕΚ θα είχε γραφτεί διαφορετικά.
Η ιστορία του Νίκου Ζήση άρχισε να διαγράφεται στα χέρια του Ντούσαν Ίβκοβιτς. Εκείνος είδε στον δεινό σκόρερ που ήρθε από τη Θεσσαλονίκη ένα πλήρες point-guard και αποφάσισε να τον δασκαλέψει για τη θέση. Η συνεργασία τους κράτησε μόνο ένα χρόνο στην ΑΕΚ, όμως ο «σοφός» του έδειξε το μονοπάτι, εκείνο με τις πέτρες και όχι το ασφαλτοστρωμένο, και ο μικρός περπάτησε. Στην ΑΕΚ έμεινε πέντε χρόνια, πριν φύγει το καλοκαίρι του 2005 για το Τρεβίζο. Ο κύκλος του πρακτικά έκλεισε όταν μερικούς μήνες αργότερα επέστρεφε στο Γαλάτσι ως αντίπαλος. «Αυτό που έζησα σήμερα, αυτό που έγινε σήμερα, δεν θα το ξεχάσω ποτέ».
La vita e bella!
Το πωλητήριο που είχε βάλει ο Γιάννης Φιλίππου, έφερε 500.000 ευρώ στην ΑΕΚ και μια καινούργια ζωή στον μουδιασμένο Νίκο Ζήση. Λίγες μέρες μετά την κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ, την προσωπική του διάκριση ως καλύτερος νέος παίκτης της διοργάνωσης και φυσικά την πάσα στον Διαμαντίδη για το διάσημο «βάλτο αγόρι μου», περπατούσε σε μια άγνωστη πόλη. «Δεν προλαβαίνεις να συνειδητοποιήσεις τι έχεις κάνει. Τη μια στιγμή είσαι πρωταθλητής Ευρώπης και την επόμενη περπατάς στο Τρεβίζο και είσαι απλά ένας απ' όλους», θα πει για την αλλαγή περιβάλλοντος, χωρίς ακόμα να γνωρίζει ότι βρισκόταν στη χώρα που θα ήταν η δεύτερη πατρίδα του.
Στην Μπενετόν θα δυσκολευτεί να δείξει τις ικανότητές του, καθώς θα υποφέρει από τραυματισμούς στην πρώτη του χρονιά, ωστόσο ο χρόνος θα τον δικαιώσει. Στο φινάλε της πρώτης του σεζόν θα είναι πρωταθλητής και στο φινάλε της δεύτερης θα έρθει μια ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση. Η ΤΣΣΚΑ! Κι όταν η πορεία του στη Ρωσία ολοκληρωθεί, τότε η Ιταλία – παρά τις σειρήνες από την Ελλάδα – θα είναι εκ νέου το καταφύγιό του. Στις 3 Ιουλίου του 2009 θα ανακοινωθεί από τη Σιένα και θα βάλει στόχο τη μεγαλύτερη διάκριση που μπορούσε. «Θέλω να χρησιμοποιήσω την εμπειρία που απέκτησα στην ΤΣΣΚΑ και να βοηθήσω τη νέα μου ομάδα. Είμαι έτοιμος να αγωνιστώ για να συμβάλω στην κατάκτηση του πρωταθλήματος και της Ευρωλίγκα».
Στη Σιένα θα τα κατακτήσει όλα εκτός από το ευρωπαϊκό. Έφυγε το καλοκαίρι του 2012 με τέσσερα πρωταθλήματα, τέσσερα κύπελλα και τέσσερα σούπερ καπ. Θα μπορούσε να είχε φύγει το 2011, όταν είχε συμφωνήσει με τον Ολυμπιακό, αλλά τον κράτησε στην Ιταλία ο τραυματισμός του ΜακΚάλεμπ!
Παίκτης του προπονητή!
Ο Ντούσαν Ίβκοβιτς δεν ήταν ο μόνος. Ήταν, απλά, ο πρώτος. Στη 15ετια που ακολούθησε το πρώτο επαγγελματικό συμβόλαιο του Νίκου Ζήση, η αναγνώριση ήταν αυτονόητες για τον Έλληνα γκαρντ. Κι ας λένε πως τίποτα δεν είναι αυτονόητο… Δεν ξέρουν. Ο Ντέιβιντ Μπλατ, ο Ετόρε Μεσίνα, ο Κάρλος Μπάνκι, ο Φώτης Κατσικάρης, ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς, ο Αντρέα Τρινκιέρι ήξεραν. Ο 33χρονος άσος ήταν πάντα ο παίκτης του προπονητή και των συμπαικτών του…
«Όταν μεγαλώσει ο γιος μου θέλω να γίνει σαν τον Νίκο»; Ντέιβιντ Μπλατ
«Τα ίδια ισχύουν και για τον Νίκο Ζήση. Δεν θα μιλήσω για το αν μπορεί να παίξει στις ΗΠΑ, αλλά θα πω ότι είναι από τους πιο ταλαντούχους νέους παίκτες. Μίλησα με τον Νίκο τηλεφωνικά και καίγεται από επιθυμία να διακριθεί με την ΤΣΣΚΑ. Θα μας βοηθήσει πολύ». Ετόρε Μεσίνα
«Έχουμε πολύ καλή σχέση με τον Νίκο. Τον γνωρίζω από τότε που ήρθε στην ΑΕΚ 16 χρονών και χαίρομαι πολύ για το πώς εξελίχθηκε σαν παίκτης και σαν άνθρωπος. Συνεργαστήκαμε και στην Μπιλμπάο και τώρα ξαναβρεθήκαμε στην Εθνική. Είναι τιμή μου που συνεργάζομαι μαζί του». Φώτης Κατσικάρης
«Θέλαμε να ενισχυθούμε στη θέση αυτή και ήταν η ιδανική επιλογή. Ήταν μια μεγάλη ευκαιρία να τον αποκτήσουμε κι αποφασίσαμε να το κάνουμε. Πιστεύω πως θα μας βοηθήσει πολύ στη θέση του πλέι μέικερ, ειδικά στο Top 16 που είναι πολύ απαιτητικό». Ζέλικο Ομπράντοβιτς
«Είχα το προνόμιο να προπονήσω τον Νίκο σε τρεις διαφορετικές ομάδες. Είναι ένας από τους καλύτερους παίκτες, συμπαίκτες και άτομα που έχω δει ποτέ στην καριέρα μου. Τα χρόνια περνούν, αλλά ο Νίκος καθημερινά έρχεται στο γυμναστήριο έχοντας ως στόχο να βοηθήσει την ομάδα και τους συμπαίκτες του. Λιγομίλητος, φωτεινός και μια ζωντανή εγκυκλοπαίδεια του μπάσκετ. Είναι ο ορισμός του παίκτη που ήταν πάντα διαθέσιμος και με μεγάλη αίσθηση ευθύνης». Αντρέα Τρινκιέρι
Υπήρχε λόγος που ήταν ο παίκτης του προπονητή. Γιατί ο Νίκος Ζήσης μπορεί να είναι σκόρερ, πασέρ, ηγέτης, συμπαίκτης και έμοιαζε από πάντα σα να έχει γεννηθεί ώριμος. Ακόμα και στη δυσκολότερη στιγμή της ζωής του.
Η απώλεια!
Αρχή και τέλος. Όσο κι αν πιστεύει ο άνθρωπος ότι μπορεί να τα επιλέξει, ότι μπορεί να τα ορίσει, πλανάται… Η αρχή μας βρίσκει ανυποψίαστους, το τέλος απροετοίμαστους. Στη ζωή και πολύ περισσότερο στο θάνατο. «Τι κάνεις; Θυμάσαι που ερχόμασταν με τον Δάνη και παίζαμε σπίτι σου;» Και εκείνη μου απάντησε «τι νομίζεις ότι σκέφτομαι όλη μέρα όταν είμαι μόνη μου;». Σε μια από τις σπάνιες φορές που μίλησε για τον μεγάλο του αδερφό, χρησιμοποίησε το διάλογο με τη γιαγιά του. Ο Δάνης Ζήσης σκοτώθηκε σε τροχαίο τον Αύγουστο του 2003. Ο Νίκος ήταν στην Ιταλία για προετοιμασία με την ΑΕΚ. Η απώλεια έγινε πείσμα. Ο πόνος κίνητρο και οι άνθρωποι – που επιλέγουν πάντα το χειρότερο συγχρονισμό για να είναι κυνικοί – έγιναν η φωνή που τον έσπρωχνε.
«Αυτό που θυμάμαι είναι ότι έφταναν στα αυτιά που μου φωνές που έλεγαν ότι «αυτός δεν θα βρει τη δύναμη να ξαναπαίξει το μπάσκετ που ήξερε» και ότι αυτή η απώλεια θα μου κοστίσει. Όλα αυτά εμένα με πείσμωσαν για να κάνω το καλύτερο». Αυτές οι φωνές έχουν σιγήσει. Αλίμονο αν ακόμα μπορούσαν να πουν κάτι. Η φωνή που κέρδισε ήταν εκείνη που ώθησε τον Νίκο Ζήση να κάνει παραπάνω και παραπάνω και παραπάνω. Να αναγκάσει τον αδερφό του να φτιάξει τροπαιοθήκη εκεί που βρίσκεται.
«Αφιερώνω το Κύπελλο στον αδικοχαμένο αδερφό μου, που έφυγε από τη ζωή πριν δύο χρόνια. Είχα πει ότι όποιο τίτλο θα κατακτήσω θα του τον αφιέρωνα. Περίμενα να είναι ένα Κύπελλο ή ένα πρωτάθλημα με σύλλογο. Τελικά του αφιερώνω το Ευρωπαϊκό. Ξέρω ότι με βλέπει από ‘κει πάνω και είναι χαρούμενος». Πιάσε ένα ακόμα ράφι ρε Δάνη…
