«Η Ελλάδα πέτυχε τον μεγαλύτερο άθλο στην ιστορία του αθλητισμού της, ο οποίος μπορεί να συγκριθεί μόνο με το παγκόσμιο ρεκόρ του Χρήστου Παπανικολάου». L’ Equipe, 29 Απριλίου 1971...
Ο οποίος άθλος του Χρήστου Παπανικολάου ήταν κι αυτός πράσινου χρώματος, καθώς ο Τρικαλινός επικοντιστής ήταν αθλητής του Παναθηναϊκού! Σαν σήμερα, πριν από 48 χρόνια, ο Σύλλογος Μεγάλος πετυχαίνει τη μεγαλύτερη νίκη της ιστορίας του (μέχρι την επόμενη) τοποθετώντας παράλληλα το όνομά του σε μία αθάνατη λίστα η οποία κάθε χρόνο, ανήμερα του τελικού του Τσάμπιονς Λιγκ, δημοσιεύεται παντού και κάνει γνωστό το όνομα Panathinaikos σε όλη την υφήλιο.
«Ένας στον Κάρασι επάνω, Κάρασι το σουτ! Θαυμάσια η επέμβασις του Κωνσταντίνου!»
Η φωνή του συνήθως ψύχραιμου Γιάννη Διακογιάννη είχε «σπάσει» από την αγωνία και τη συγκίνηση. Η πίεση των ποδοσφαιριστών του Ερυθρού Αστέρα είχε γίνει αφόρητη και οι ευκαιρίες διαδέχονταν η μία την άλλη. Με το σκορ στο 3-0 η πρόκριση για τον μεγάλο τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης ήταν πολύ κοντά. Τα τελευταία λεπτά όμως ήταν δύσκολα και δραματικά.
Ένα γιουγκοσλαβικό τέρμα ίσως γκρέμιζε τα όνειρα των Αθηναίων για παρουσία στον «ναό» του ποδοσφαίρου, το επιβλητικό Γουέμπλεϊ. Ευτυχώς, αυτό το τέρμα δεν ήρθε ποτέ. Πολλά χρόνια αργότερα όμως ήρθαν... οι αμφισβητίες. Φορώντας τα ίδια χρώματα με αυτά που φορούσε ο Ερυθρός Αστέρας: ερυθρόλευκα.
«Χουντέμπλεϊ»
Η λέξη αυτή προστέθηκε στα λεξικά αθλητικής προπαγάνδας τα τελευταία χρόνια. Χρησιμοποιείται κυρίως από φίλους του Ολυμπιακού, με σκοπό να υποβιβάσει κάτι που η ομάδα τους δεν πέτυχε κι ίσως να μην πετύχει ποτέ: να προκριθεί στον τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης, όπως ο Παναθηναϊκός της περιόδου 1970-71. Λογικό, εάν αναλογιστεί κανείς πως στην εξηντάχρονη ιστορία του στις διεθνείς διασυλλογικές διοργανώσεις ο πειραϊκός σύλλογος έχει καταφέρει να φτάσει μόνο μέχρι την προημιτελική φάση. Ποτέ ψηλότερα.
Ας δούμε όμως τους ισχυρισμούς των «ερυθρόλευκων» και ας προσπαθήσουμε, ως άλλοι ΄΄Mythbusters΄΄ να τους καταρρίψουμε. Κοινός παρονομαστής των επιχειρημάτων που χρησιμοποιούν είναι το καθεστώς της 21ης Απριλίου, η λεγόμενη «χούντα» δηλαδή, η οποία, σύμφωνα με τη δική τους εκδοχή, βοήθησε τον Παναθηναϊκό να προκριθεί στον τελικό του Λονδίνου, χρησιμοποιώντας αθέμιτα μέσα.
Μύθος 1: «Η χούντα εξαγόρασε τον διαιτητή του επαναληπτικού αγώνα μεταξύ Παναθηναϊκού και Ερυθρού Αστέρα».
Καταρχάς, ας ξεκινήσουμε από το γεγονός και όχι από τις φήμες: δεν υπήρξε η παραμικρή αμφισβητούμενη φάση στη ρεβάνς της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και προφανώς ο Παναθηναϊκός δεν επωφελήθηκε από κανέναν διαιτητή. Το μοναδικό ίσως μεμπτό σημείο της διαιτησίας ήταν το ότι κρατήθηκαν περίπου τέσσερα λεπτά καθυστερήσεων, σε μία εποχή που οι «άρχοντες» των αγώνων σπανίως άφηναν έναν αγώνα να συνεχιστεί παραπάνω από 1-2 λεπτά. Γεγονός που φυσικά δεν ευνοούσε καθόλου την αθηναϊκή ομάδα η οποία διατηρούσε σκορ πρόκρισης αλλά τον Ερυθρό Αστέρα που κυνηγούσε ένα τέρμα για να περάσει εκείνος στον τελικό.
Αντιθέτως, δεκατέσσερις ημέρες πριν, στον πρώτο αγώνα του Βελιγραδίου στις 14 Απριλίου, που έληξε με 4-1 υπέρ των Γιουγκοσλάβων, η διαιτησία επηρέασε σημαντικά το τελικό αποτέλεσμα καθώς:
- Το 2-0 επιτεύχθηκε με σουτ στο οποίο, όπως φαίνεται καθαρά στο βίντεο, η μπάλα δεν πέρασε ποτέ την τελική γραμμή.
- Στο δεύτερο και το τρίτο γκολ της ΄΄Crvena Zvezda΄΄ υπήρχαν τραυματισμένοι ποδοσφαιριστές του Τριφυλλιού (Γραμμός και Ελευθεράκης αντίστοιχα) και παρά τις παραινέσεις ακόμα και των ίδιων των Γιουγκοσλάβων ο Ανατολικογερμανός διαιτητής Λινενμάγερ δεν διέκοψε τον αγώνα.
- Με το σκορ στο 4-1 δε δόθηκε καθαρό πέναλτυ του Πάβλοβιτς στον Χάρη Γραμμό, στο 81ο λεπτό.
Όταν έγινε αντιληπτό πως η εκδοχή για διαιτητική εύνοια (συνοδευόμενη από καφενειακού τύπου φήμες περί φιλοξενίας του Ισπανού διαιτητή στον Ιππόδρομο του Φαλήρου και κερδισμένα στοιχήματα) δεν στέκει, μπήκε μπροστά το επόμενο όπλο στη φαρέτρα της προπαγάνδας.
Μύθος 2: «Η χούντα εξαγόρασε τους ποδοσφαιριστές του Ερυθρού Αστέρα».
Τώρα, πώς γίνεται, «πουλημένοι» ποδοσφαιριστές να απειλούν με αποκλεισμό την ελληνική ομάδα, χάνοντας τουλάχιστον πέντε μεγάλες ευκαιρίες στο β΄ ημίχρονο, δύο εκ των οποίων μπορούν κάλλιστα να θεωρηθούν κλασικές; Θα σας γελάσουμε... Το βίντεο καθώς και τα ρεπορτάζ του αγώνα από τις αθλητικές και πολιτικές εφημερίδες της εποχής είναι αδιάψευστοι μάρτυρες. Οι τεχνίτες αλλά και σνομπ Γιουγκοσλάβοι ποδοσφαιριστές, πιστεύοντας πως το 4-1 ήταν υπεραρκετό για εκείνους πραγματοποίησαν μία αρνητική εμφάνιση, επηρεασμένοι ίσως από τον κακό αγωνιστικό χώρο και από το μικρό γήπεδο που εκείνο το απόγευμα «κόχλαζε». Στο τελευταίο εικοσάλεπτο όμως, σε μια τελευταία, απέλπιδα προσπάθειά τους να ανατρέψουν τη διαμορφωθείσα κατάσταση έκλεισαν στα καρέ τους τους παίκτες του Φέρεντς Πούσκας, οι οποίοι, εκτός από τη θεά τύχη, είχαν με το μέρος τους κι έναν πολύ καλό Βασίλη Κωνσταντίνου, ο οποίος πραγματοποίησε εξαιρετικές επεμβάσεις.
Ακόμα όμως κι αν δεχθούμε πως, αν όχι όλοι, ορισμένοι από τους ποδοσφαιριστές του Ερυθρού Αστέρα ήταν «αγορασμένοι» από το καθεστώς, δεν υπάρχει ΚΑΜΙΑ τέτοια παραδοχή από παίκτη ή παράγοντα της ομάδας του Βελιγραδίου έως σήμερα. Αντιθέτως, ο τότε πρόεδρος των «ερυθρολεύκων» Νίκολα Μπούγκαρσιτς (που δε βρίσκεται πλέον εν ζωή) διέψευσε κατηγορηματικά τις φήμες αυτές, υποστηρίζοντας πως «μετά από 3,5 δεκαετίες αν ήμουν σε ένα βρώμικο παιχνίδι θα σας το έλεγα. Αλλά δεν ήμουν. Είναι μια φαντασία ότι οι ποδοσφαιριστές μου πούλησαν το παιχνίδι. Σε σχέση με τα ποσά που ακούγονται, περισσότερα θα βγάζαμε αν περνούσαμε».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι τότε ποδοσφαιριστές Ζόραν Φιλίποβιτς, Μίλοβαν Τζόριτς και Στέφαν Όστοϊτς, οι οποίοι διέψευσαν κι εκείνοι με τη σειρά τους τα σενάρια περί δωροδοκίας ή δωροληψίας δηλώνοντας χαρακτηριστικά:
Φιλίποβιτς: «Αυτά είναι μ@λ@κίες και δεν ξέρω για ποιον λόγο έχουν αποκτήσει βαρύτητα διάφορες ιστορίες που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Ξέρω ότι σε κανέναν από τους ποδοσφαιριστές οι οποίοι παίξαμε σε εκείνο το παιχνίδι δε μας ζητήθηκε να χάσουμε από τον Παναθηναϊκό».
Τζόριτς: «Υπεύθυνα σας λέω ότι κανένας από τους ποδοσφαιριστές της ομάδας μας δεν συμμετείχε σε κανενός είδους απάτη και είμαι πεπεισμένος πως κανένας από τη διοίκηση δεν είχει δεχτεί χρήματα για να μας οδηγήσει στην ήττα».
Όστοϊτς: «Άρχισαν να λένε πως μετά το παιχνίδι κάθε παίκτης πήρε μια τηλεόραση αλλά, αλλά δεν γίνεται γι’ αυτόν τον λόγο να πουλήσουμε ένα παιχνίδι. Το μόνο που ξέρω είναι ότι ο διαιτητής θα εκνευριζόταν εάν περνούσαμε».
Σημείωση: o Όστοϊτς αφήνει ένα ανοικτό «παράθυρο»για μεροληψία του Ισπανού διαιτητή υπέρ του Παναθηναϊκού. Όπως όμως γράφουμε παραπάνω, ευνοημένος συνολικά στις δύο αναμετρήσεις ήταν ο Ερυθρός Αστέρας! Στον αγώνα της Αθήνας δεν υπάρχει καμία αμφισβητούμενη φάση, στον αγώνα του Βελιγραδίου δε, έγιναν «όργια» υπέρ των Γιουγκοσλάβων για να φτάσουμε στο τελικό 4-1!
Αξίζει να σημειωθεί επίσης το εξής: τον Νοέμβριο του 2014 διέρρευσε στο διαδίκτυο ένα δεκαεξασέλιδο έγγραφο από το τότε Αρχηγείο Στρατού με τίτλο «Μηνιαίον έγγραφον - Δελτίον Ψυχολογικών Επιχειρήσεων - Διαφωτίσεως», το οποίο ανέφερε πως «η νίκη του ΠΑΟ επί του Ερυθρού Αστέρος εξηγοράσθη έναντι 3 εκατ. δραχμών».
Αποτελεί αυτό απόδειξη δωροδοκίας; Όχι, εάν διαβάσει κανείς πώς τιτλοφορείται το επίμαχο έγγραφο της χούντας: «Ψίθυροι - Διαδόσεις - Φήμαι». Είναι ηλίου φαεινότερο πως πρόκειται για μέρος του μηχανισμού που στήθηκε επί επταετίας με σκοπό, η δικτατορία να οικειοποιηθεί για λόγους προπαγάνδας την τεράστια επιτυχία του Παναθηναϊκού, η οποία διαφήμιζε την, απομονωμένη στο εξωτερικό, Ελλάδα. Τα περί «χρηματισμού έναντι 3 εκατομμυρίων δραχμών» καταρρίπτονται πανηγυρικά και από δημοσίευμα της εφημερίδας «Ομάδα» τον Μάιο του 1971 που αναφέρει πως το πριμ που θα αποσπούσε ο Παναθηναϊκός ως φιναλίστ (άρα και ο Ερυθρός Αστέρας εφόσον αυτός προκρινόταν) ήταν 6 εκατομμύρια δραχμές (4,5 εκατομμύρια από τις εισπράξεις του τελικού και 1,5 εκατομμύριο από τα τηλεοπτικά δικαιώματα), δηλαδή τα διπλάσια χρήματα!
Λεπτομέρεια που δε γνώριζαν, όπως φαίνεται, εκείνοι που δημιουργούσαν ή διέδιδαν τις φήμες αυτές. Αστήρικτο λοιπόν και αυτό το επιχείρημα, εκτός εάν οι άνθρωποι του Ερυθρού Αστέρα ήταν τόσο έξυπνοι που επέλεξαν τα «τρία εκατομμύρια» από τα διπλάσια ή και υπερδιπλάσια χρήματα (εάν συνυπολογιστούν και άλλες χορηγίες που θα καρπώνονταν σε περίπτωση πρόκρισης τους στον τελικό) και φυσικά, τη δόξα, η οποία δεν ανταλλάζεται με όλα τα χρήματα του κόσμου.
Μύθος 3: «Η χούντα, σε συνεργασία με τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση του Τίτο...»
Δε χρειάζεται καν να ολοκληρώσουμε την πρόταση αυτή, η οποία είναι από μόνη της κωμική. Η υπόθεση αυτή δε χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση. Η ακροδεξιά χούντα των συνταγματαρχών, να συνεργάστηκε με τον κομμουνιστή στρατάρχη Τίτο, Θα μπορούσε να είναι και ανέκδοτο!
Μύθος 4: «Η χούντα (ή οι άνθρωποι του Παναθηναϊκού) δηλητηρίασε τους ποδοσφαιριστές του Ερυθρού Αστέρα».
Εδώ έχουν χρησιμοποιηθεί δύο εκδοχές. Η πρώτη αναφέρει πως στο ξενοδοχείο που διέμενε η αποστολή του Ερυθρού Αστέρα κάποιος κακεντρεχής έριξε κάτι στη σούπα των Γιουγκοσλάβων. Στην καλπάζουσα φαντασία του σεναριογράφου δεν διευκρινίζεται εάν επρόκειτο για κοτόσουπα ή ψαρόσουπα, στην πραγματικότητα όμως, πάλι ο τότε πρόεδρος του σερβικού συλλόγου έρχεται να αποκαταστήσει την τάξη: «Εκείνη την εποχή, Ελλάδα και Γιουγκοσλαβία δεν είχαν καλές σχέσεις γιατί ήμασταν εναντίον της χούντας. Αποκλείεται όμως να έγινε αυτό με τη σούπα γιατί ήθελαν καλές σχέσεις με εμάς και ήθελαν να το πετύχουν μέσω του ποδοσφαίρου».
Η δεύτερη εκδοχή αποτελεί μαρτυρία του τότε ποδοσφαιριστή του Ερυθρού Αστέρα Μίλε Νοβάκοβιτς, ο οποίος, τον Οκτώβριο του 2007 ισχυρίστηκε πως «στο ημίχρονο του αγώνα ένας μικρόσωμος κύριος ήρθε στα αποδυτήρια και μας προσέφερε λεμονάδες. Είναι το τελευταίο πράγμα που θυμάμαι».
Αυτή η εκδοχή, που είναι και το τελευταίο προπύργιο όσως θέλουν να ρίξουν λάσπη στην πορεία του Παναθηναϊκού προς τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, έρχεται σε αντίθεση με όλους τους προηγούμενους ισχυρισμούς τους. Εάν έχεις εξασφαλίσει το αποτέλεσμα του αγώνα έχοντας δωροδοκήσει την αντίπαλη ομάδα, ποιος ο λόγος να ρίξεις κάποιο χάπι ή κάποιο φάρμακο στα αναψυκτικά των ποδοσφαιριστών; Χρήζει απορίας το γεγονός πως ο Νοβάκοβιτς είναι ο μοναδικός Γιουγκοσλάβος που κάνει λόγο για δηλητηρίαση και κατ΄επέκταση, για μειωμένη απόδοση λόγω εξασθένησης του οργανισμού. Μήπως είναι απλώς η εύκολη δικαιολογία; Μην ξεχνάμε πως όταν επέστρεψαν στην πατρίδα τους, οι «ερυθρόλευκοι» του Βελιγραδίου έγιναν στόχος δριμείας κριτικής από το ποδοσφαιρόφιλο κοινό, με πολλούς συμπατριώτες τους να τους κατηγορούν ως στημένους, μην μπορώντας να χωνέψουν τον αποκλεισμό από μία, όπως εκείνοι θεωρούσαν, χειρότερη ομάδα, η οποία προέρχεται από μία χώρα με σχεδόν ανύπαρκτη παράδοση στο άθλημα έως τότε. Η δικαιολογία περί «δηλητηρίασης», παρά το γεγονός πως είναι πλήρως ανυπόστατη, είναι βολική για τον Νοβάκοβιτς και τον αποδεσμεύει από τις όποιες ευθύνες. Και γεννάται η εξής απορία, η οποία φυσικά δεν απαντήθηκε ποτέ από τον Γιουγκοσλάβο ποδοσφαιριστή: μόνο η δική του λεμονάδα περιείχε κάτι ύποπτο; Κανένας από τους συμπαίκτες του άλλωστε δεν αναφέρει κάτι παρόμοιο, ούτε επικαλείται λόγους τυχόν δηλητηρίασης ως αιτία του 3-0. Εκτός εάν ο Νοβάκοβιτς ήταν τόσο διψασμένος που, εκτός από τη δική του, ήπιε και τις λεμονάδες των συμπαικτών του. Εάν ισχύει αυτό, συγγνώμη κύριε Νοβάκοβιτς, αλλά οποιοσδήποτε κι αν καταναλώσει 11 μπουκάλια αναψυκτικό δεν μπορεί παρά να κουτουλάει στον αγώνα! Ή και να μεταβεί εσπευσμένα στο νοσοκομείο, εάν πιει από το λάθος νερό. Αλλά αυτό αφορά άλλον αγώνα...
Μύθος 5: «Η βόμβα της κυρα-Δέσποινας για το Γουέμπλεϊ»
Στις 5 Απριλίου 2007 η εφημερίδα «Φως των Σπορ», φίλα προσκείμενη στον Ολυμπιακό, σε μία επίδειξη δημοκρατικού πνεύματος φιλοξενεί στο πρωτοσέλιδο της την «πρώτη κυρία» της χούντας Δέσποινα Παπαδοπούλου και τις δηλώσεις που η ίδια είχε κάνει στον δημοσιογράφο Αλέξη Παπαχελά για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού Mega Channel. Προτού σχολιάσουμε την... εκπληκτική αποκάλυψη της συζύγου του Γεωργίου Παπαδόπουλου ας παρουσιάσουμε επί λέξει τα επίμαχα σημείας της συνέντευξης της:
«Παρακολουθούσαμε το παιχνίδι του Παναθηναϊκού με τον Ερυθρό Αστέρα παρέα με τον πρέσβη της Γιουγκοσλαβίας στην Αθήνα. Από τη μία ήταν ο πρέσβης, από την άλλη ο Παττακός. Με έβλεπε ο Παττακός που αγωνιούσα και μου έλεγε: ‘’Μην έχεις άγχος, Δέσποινα, το ματς το έχουμε αγοράσει’’. Του απαντάω: ‘’Τι λες; Είσαι στα καλά σου; Δίπλα μας είναι ο πρέσβης!’’. Ο Παττακός είπε ‘’Αυτός δεν ξέρει γρι ελληνικά’’. Όταν τελείωσε ο αγώνας ήλθε ο πρέσβης και μου είπε: ‘’Είδες Δέσποινα που δεν πρέπει να ανησυχείς; Το είχατε αγοράσει το ματς»...
Καταρχάς, αναρωτιόμαστε πώς μπορεί να θεωρείται αξιόπιστη η μαρτυρία μίας γυναίκας η οποία, στην ίδια ακριβώς συνέντευξη, ισχυρίστηκε πως επί επταετίας δεν υπήρξε ούτε ένας βασανισμός! Ας δεχτούμε όμως πως ο εν λόγω διάλογος δεν αποτελεί αποκύημα της φαντασίας της Δέσποινας και είναι πραγματικός. Με το ίδιο σκεπτικό η μαρτυρία που αντικρούει όλα αυτά και που διαψεύδει την τότε «πρώτη κυρία» (και οπαδό της Α.Ε.Κ. όπως η ίδια ομολογεί), εκείνη δηλαδή του Στυλιανού Παττακού, δηλωμένου οπαδού του Ολυμπιακού (σύμφωνα με συνέντευξη του σε αθλητικές εφημερίδες της εποχής) ο οποίος είχε σαφώς υψηλότερη ιεραρχικά θέση στην «εθνοσωτήρια κυβέρνηση» θα πρέπει να κατέχει μεγαλύτερο μέρος του εξώφυλλου της εφημερίδας. Παρ’ όλα αυτά, τα όσα υποστήριξε ο Παττακός φιλοξενούνται με μικρά γράμματα (και όχι πηχυαία όπως αυτά της Δέσποινας Παπαδοπούλου) στο κάτω δεξιά μέρος της. Σαφής η πρόθεση της εφημερίδας να δώσει μεγαλύτερη βάση σε αυτά που αρέσουν στην πλειονότητα του αναγνωστικού της κοινού...
Η απάντηση του Στυλιανού Παττάκου αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Διαψεύδω κατηγορηματικά. Μάλιστα, έχω στείλει και ιδιόχειρο έγγραφο περί τούτου στον βιογράφο μου κ. Χατζηγώγο. Γιατί σήμερα (χθες) με πήραν πολλοί τηλέφωνο και με ρώτησαν τι με έπιασε και είπα ότι ‘’είχαμε αγοράσει εκείνον τον αγώνα’’. Εκείνος ο διάλογος δεν έγινε ποτέ.»
Ο «εκ γενετής Ολυμπιακός» (όπως αυτοαποκλήθηκε σε παλαιότερη συνέντευξή του) Παττακός, ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία αρνείται κάθε φήμη περί χρηματισμού των Γιουγκοσλάβων, με τον βιογράφο του να συμπληρώνει: «ειπώθηκε η φράση αυτή ‘’τι αγωνιάς και έχεις λυσσάξει, τον έχουμε αγοράσει τον αγώνα’’, αλλά χάριν αστεϊσμού, γιατί η Δέσποινα είχε αγωνία κι έτρωγε τα νύχια της. Όμως, δεν ξαναρώτησε ποτέ για αυτό το θέμα, ο Παττακός δεν της είπε ότι της έκανε πλάκα και έτσι φαίνεται ότι η Δέσποινα, θέλοντας να εντυπωσιάσει τον Παπαχελά, του το είπε».
Δε χρειαζόταν όμως η απάντηση του Στυλιανού Παττακού καθώς η Δέσποινα Παπαδοπούλου έχει ήδη αυτοαναιρεθεί από τη δική της μαρτυρία! Γιατί, εάν πιστέψουμε τα λεγόμενά της, τελικά ο Γιουγκοσλάβος πρέσβης εκτός του ότι «ήταν μέσα στο κόλπο», εκτός επίσης του ότι διέθετε «βιονικό αφτί» σε σημείο, αντί να έχει στραμμένη την προσοχή του στον αγώνα να παρακολουθεί διαλόγους τρίτων, γνώριζε και άπταιστα ελληνικά!
Καλό το παραμύθι αλλά δεν έχει δράκο...
Στα επιχειρήματα –κυρίως- των φίλων του Ολυμπιακού για «σκιές στην πορεία προς το Γουέμπλεϊ» υπάρχουν ισχυρά αντεπιχειρήματα και φυσικά, γεγονότα που διαψεύδουν κάθε προσπάθεια σπίλωσης της μεγαλύτερης επιτυχίας ελληνικού συλλόγου στο εξωτερικό. Καλό είναι να αναφερθούν και τα εξής, που ίσως έχουν τη δική τους σημασία στο τι έγινε ή τι δεν έγινε την περίοδο 1970-71.
- Ο αντιπρόεδρος της UEFA την περίοδο εκείνη ήταν Γιουγκοσλάβος (Αντοένιεβιτς). Τι σημαίνει αυτό; Μάλλον τίποτα. Εάν όμως, οι άνθρωποι του Ερυθρού Αστέρα είχαν προσεγγιστεί από τη χούντα ή από ανθρώπους του Παναθηναϊκού, είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς πως με έναν συμπατριώτη τους στα πιο υψηλά κλιμάκια της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας το έργο τους θα ήταν πιο εύκολο (τιμωρία του ελληνικού συλλόγου και πρόκριση αντ’ αυτού της γιουγκοσλαβικής ομάδας στον τελικό) και η προσπάθειά τους θα συγκέντρωνε μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Φυσικά, ο σύλλογος του Βελιγραδίου δεν προέβη σε καμία τέτοια καταγγελία. Αντιθέτως, ο προπονητής Μίλιανιτς καθώς και ποδοσφαιριστές της «Τσρβένα Ζβέζντα» συνεχάρησαν δημοσίως την ομάδα του Φέρεντς Πούσκας και τους οπαδούς της που προκάλεσαν μία απίστευτη ατμόσφαιρα στον επαναληπτικό ημιτελικό.
- Είναι γνωστό πως οι οργανωμένοι οπαδοί του Ολυμπιακού και του Ερυθρού Αστέρα έχουν αδελφοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως το έδαφος στο να αναζητηθούν τυχόν «σκιές» στη ρεβάνς της 28ης Απριλίου είναι σαφώς πιο πρόσφορο πια και η επικοινωνία μεταξύ των δύο συλλόγων επιτρέπει σίγουρα κάποια μεγαλύτερη οικειότητα. Να είστε βέβαιοι πως κάποιοι το προσπάθησαν, χωρίς αποτέλεσμα. Για τον εξής απλούστατο λόγο: δεν βρήκαν απολύτως τίποτα...
- Ο Υφυπουργός Αθλητισμού, Κωνσταντίνος Ασλανίδης, που, παρά τους ισχυρισμούς ορισμένων πως «αλληθώριζε στα πράσινα», ήταν δηλωμένος οπαδός του Ηρακλή Θεσσαλονίκης, θεωρείται από κάποιους ως ο «στυλοβάτης της επιτυχίας του Παναθηναϊκού». Φυσικά και ο Ασλανίδης προσπάθησε να καπηλευτεί το μεγάλο αθλητικό γεγονός για λογαριασμό της χούντας. Αυτό είναι ολοφάνερο. Ίσως όμως σε αυτό να συνετέλεσε το γεγονός πως από ένα σημείο κι έπειτα, ο επίσημος Ολυμπιακός συνέτασσε δημόσιες επιστολές συγχαρητηρίων στον ίδιο τον Ασλανίδη και όχι στον Παναθηναϊκό! Μήπως στον πειραϊκό σύλλογο επιθυμούσαν μία ακόμα πιο ευνοϊκή μεταχείριση; Ποιος ξέρει...
«Αυτό που μένει και θα μείνει πάντοτε είναι πως μία ελληνική ομάδα δόξασε όσο καμία άλλη το ελληνικό ποδόσφαιρο». Αυτό είπε κάποτε, ένας εκ των πρωταγωνιστών της θρυλικής πορείας του Παναθηναϊκού, ο Αριστείδης Καμάρας.
«Για τον Καμάρα, που μπήκε ο Καμάρας, ΓΚΟΛ! Το γκολ του Καμάρα! Το τρίτο γκολ του Αριστείδη του Καμάρα! Το γκολ του 3-0! Πώς μπήκε μες στην τρύπα ο μεγάλος ο Καμάρας!»
Κι αυτό έκανε...
