Το πρωί της Κυριακής περισσότερες από 4000 χιλιάδες γυναίκες θα πάρουν θέση στην γραμμή εκκίνησης του φετινού Μαραθωνίου της Αθήνας. Αναμφίβολα πρόκειται για τεράστιο αριθμό αν αναλογιστεί ότι η γυναικεία συμμετοχή ήταν κάτι απαγορευμένο 45 χρόνια πριν.
Ο στίβος αποτέλεσε άβατο για τις γυναίκες μέχρι το 1928. Η ιστορία καταγράφει την Σταματία Ρεθύβη ως την πρώτη που προσπάθησε να τρέξει στον μαραθώνιο στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας το 1896. Οι διοργανωτές της το αρνήθηκαν, ωστόσο η ίδια έτρεξε τη διαδρομή την επόμενη μέρα μόνη της, διήνυσε την απόσταση σε 5 ώρες και 30 λεπτά αλλά δεν επετράπη να τερματίσει μέσα στο Καλλιμάρμαρο.
Το 1972 επετράπη στις γυναίκες να τρέχουν μέχρι 1500 μέτρα. Στην Ελλάδα υπήρχε η λογική ότι η σκληρή προπόνηση θα καταστρέψει το γυναικείο σώμα και θα το κάνει ανδρικό. Μέχρι μάλιστα τα μέσα της δεκαετίας του 1970 οι γυναίκες έκαναν διαφορετικές ώρες προπονήσεις από τους άνδρες, μόλις δύο φορές την εβδομάδα.
Στις 19 Οκτωβρίου 1974 η Ζωζώ Χριστοδούλου πήρε θέση στην εκκίνηση του μαραθωνίου της Αθήνας. Φορώντας τον αριθμό 606 και μετά από παρότρυνση του προπονητή της Ηλία Αντζουλάτου η 23χρονη τότε αθλήτρια κέρδισε το δικαίωμά της να σταθεί πλάι στους άνδρες, στο μαραθώνιο.
Το SDNA συνομίλησε με την Ζωζώ Χριστοδούλου για την εμπειρία του μαραθωνίου: «Ήμουν αθλήτρια που μου άρεσε να τρέχω. Εκείνη την εποχή έτρεχα μέχρι 1500 μέτρα γιατί τόσο επιτρεπόταν σε γυναίκες. Στην αρχή στόχος μου ήταν να τρέξω το 1975. Το 1972 είχε δοθεί σχετική άδεια στις γυναίκες να τρέχουν μεγάλες αποστάσεις. Τότε έμαθα ότι 44 Γερμανίδες, μόνο Γερμανίδες θα έπαιρναν μέρος στον αγώνα και αποφάσισα να τρέξω» μας είπε σε ερώτηση για το πώς πήρε την απόφαση.
Όσο για την προετοιμασία της, κάθε άλλο τρομακτική ήταν: «Ήταν μια απόφαση της στιγμής. Δεν έκανα σχεδόν καμία προετοιμασία. Τρίτη έμαθα ότι τρέχω και το Σάββατο ήταν ο αγώνας. Έκανα δύο και μόνο προπονήσεις όπου έτρεξα 22 χιλιόμετρα, αρκετή ανηφόρα γιατί ήξερα ότι η διαδρομή έχει πολλές. Αυτή ήταν η προετοιμασία μου και καμία άλλη».
Το να καταφέρει μια γυναίκα να σπάσει τα ταμπού εκείνη την εποχή δεν ήταν και το πιο εύκολο πράγμα, η ίδια μάλιστα δέχτηκε αρκετά σχόλια: «Η κοινωνία τότε ήταν εντελώς διαφορετική σε σχέση με σήμερα. Οι μεγάλες αποστάσεις ήταν αποκλειστικά ανδρικό προνόμιο. Πριν ή μετά τον αγώνα, στις προπονήσεις δέχτηκα αρκετά επικριτικά σχόλια. Την ώρα που αγωνιζόμουν δε δέχτηκα αρνητικά σχόλια. Ο κόσμος με ενθάρρυνε να τερματίσω. Μάλιστα που έλεγαν ότι θα είμαι Ελληνίδα και θα κερδίσω».
Όσον για το αν σκέφτηκε ποτέ να εγκαταλείψει: «Όχι, δεν υπήρξε ποτέ το αίσθημα της εγκατάλειψης στο μυαλό μου. Στόχος μου ήταν μόνο να καταφέρω να τερματίσω. Αυτό ήθελα μόνο».
Η Ζωζώ Χριστοδούλου τερμάτισε σε 5 ώρες και ένα λεπτό, έκτη ανάμεσα στις γυναίκες ενώ πάνω από 200 άνδρες. Η ίδια θυμάται στην στιγμή του τερματισμού της: «Είναι ένα μοναδικό συναίσθημα όπου δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια όταν τελικά μπήκα στο στάδιο. Είναι η επιβράβευση όλης της προσπάθειας που κάνεις στον αγώνα. Κάθε άνθρωπος που τρέχει στον μαραθώνιο μπορεί να καταλάβει αυτό το συναίσθημα. Εγώ δεν είχα ιδιαίτερο άγχος από την στιγμή που δεν είχα να αντιμετωπίσω κάποιον ιδιαίτερο ανταγωνισμό ή να σπάσω κάποιο ρεκόρ. Την στιγμή που αναγγέλθηκε το όνομά μου μέσα στο στάδιο ένιωσα μια απίστευτη συγκίνηση. Είναι η ίδια που νιώθω και τώρα όταν ανακαλώ στην μνήμη μου εκείνη την στιγμή. Ένιωσα και μια ανακούφιση καθώς δεν ήταν λίγοι που είχαν πει ότι είχα εγκαταλείψει αφού έμενα στη Φιλοθέη και έστριψα στα μισά της διαδρομής».
Όσο για το πως αισθάνεται που όλο και περισσότερες γυναίκες συμμετέχουν στο μαραθώνιο σημείωσε: «Τώρα τα τελευταία χρόνια η αλήθεια είναι ότι όλο και περισσότερες γυναίκες συμμετέχουν στο δρομικό κίνημα. Όταν το έκανα τότε δεν είχα καταλάβει ότι ήταν κάτι σημαντικό. Εμένα απλά τότε μου άρεσε να τρέχω. Τώρα τα τελευταία χρόνια έχω καταλάβει ότι κάτι σημαντικό αυτό που έκανα».
