Στην αρχή ήταν ο Βόλος και η εξαγωγή πολιτισμού στην πεζογέφυρα πάνω από τα αποσβολωμένα ΜΑΤ, πέρσι ήταν ο τελικός των αποδείξεων στο ΟΑΚΑ, φέτος είναι ο τελικός της επιβολής. ΠΑΟΚ – ΑΕΚ, τρίτος τελικός στη σειρά, μια ακόμα «ενδοποντιακή» μάχη, η τρίτη και φαρμακερή για έναν από τους δυο διοικητικούς ηγέτες των Δικεφάλων.
Στην Ελλάδα το γνωρίζουμε εδώ και δεκαετίες, η ομάδα είναι «του Προέδρου», η επιβολή της έναντι του αντιπάλου είναι νίκη του εκάστοτε διοικητικού ηγέτη και όχι των ποδοσφαιριστών, του προπονητή, του οργανισμού. Ανέκαθεν όταν στο ελληνικό ποδόσφαιρο βασίλευαν ή ήθελαν να βασιλεύσουν περισσότεροι του ενός, ο «Πρόεδρος» γινόταν το κεντρικό πρόσωπο. Το έχουμε ζήσει με το Βαρδινογιάννη, τον Κόκκαλη, το Μαρινάκη, τον μακαρίτη το Μάκη, η λίστα είναι ατέλειωτη. Έχει μια πλάκα όλο αυτό, όπως πλάκα είχε και ο Ιζνογκούντ, ο ήρωας του Goscinny που ήθελε να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη.
Ο τελικός του κυπέλλου έχει όλα τα φόντα προκειμένου να μείνει (και αυτός) στο πάνθεον της σύγχρονης παραγοντικής ιστορίας, υπάρχουν τα απαραίτητα συστατικά για δυνάμει θρυλικές γραφικότητες, πάνω απ’ όλα έχει δύο τύπους που διεκδικούν την ολική ηγεμονία του ελληνικού ποδοσφαίρου, καθένας με τον τρόπο του, με τη «σχολή του».
Από τη μια ο -πρωταθλητής πια- Τσάρος του Ροστόφ και της Θεσσαλονίκης και από την άλλη ο επανακάμψας «Τίγρης», το καμάρι της Κοκκινιάς. Άσπονδοι φίλοι, είχαν διαφημίσει ουκ ολίγες φορές τη φιλία τους, από την Παναγία Σουμελά και το ποντιακό στοιχείο που τους ενώνει, μέχρι τις σουίτες της Τούμπας, τα χαμόγελα και τις αγκαλιές. Μέχρι που πρώτα δεν σηκώθηκε το σημαιάκι του Καλφόγλου στο Βόλο, μετά σηκώθηκε το σημαιάκι του Ποντίκη στο γκολ του Βαρέλα και η φιλία παρεξηγήθηκε σε βαθμό κακουργήματος.
Ξεκίνησαν και οι δύο φτωχά παιδιά, έχτισαν την αυτοκρατορία τους δια πυρός και σιδήρου σε σημείο να έχουν ξεπεράσει πια τα στενά ελληνικά σύνορα και να συμπεριλαμβάνονται στις ετήσιες λίστες του Forbes με τους πιο δυνατούς επιχειρηματίες του πλανήτη. Εντελώς διαφορετικές φιλοσοφίες, παντελώς άλλες πρακτικές, καταβολές, παραστάσεις και βιώματα. «Μάου-Μάου» από τη μια, «Ω Αθηναίοι» από την άλλη. Αξίζει τον κόπο όμως ένα σύντομο ιστορικό.
Για το Δημήτρη Μελισσανίδη τα πράγματα γνωστά και ειπωμένα. Γιος του Ζώρα, του λυράρη της βασίλισσας Φρειδερίκης, του Πόντιου που είχε τη σχολή οδηγών «Το Μίνι» στη Νίκαια. Στο ποδόσφαιρο μπήκε νωρίς με τη συγκλονιστική ενασχόληση στον Ιωνικό. Η ιστορία με τις υδροφόρες, μύθοι και πραγματικότητες που έχτισαν τα πολλά χιλιόμετρα στη μπάλα και στις επιχειρήσεις. Τη δεκαετία του ’90 ήρθε η εταιρεία πετρελαιοειδών CarMel μαζί με το Γιάννη Καρρά, η εμπλοκή με τα διοικητικά της ΑΕΚ, τα πρωταθλήματα, η φιλία με τον Μπάγεβιτς, η πώληση στον Τροχανά και οι μνημειώδεις ατάκες που ανήκουν στη χρυσή βίβλο του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Μετά το αποτυχημένο comeback το ’99 στα διοικητικά της ΑΕΚ, όταν σε λίγους μήνες πρόλαβε να γράψει κάποιες χρυσές σελίδες ακόμη στη βίβλο, ξαναμπήκε στη ζωή μας το 2013, μοιράζοντας απλόχερα ατάκες εναντίον του «εχθρού» και δυνάστη Μαρινάκη. Είπε για «φουρό», ενημέρωσε ότι «είπε μαμά στα 20», έκανε λόγο για «γκρανκάσες», εκτόξευσε λογής λυρικές αναφορές μέχρι εκείνο το «Μάου-Μάου». Αυτός ήταν πάντα ο Μελισσανίδης, δεν κρατιόταν, δεν έμπαινε σε καλούπια, δεν έγινε ποτέ του σαλονιού. Έχει αφήσει διαχρονικές ατάκες στο ποδόσφαιρο, 25 χρόνια έχουν περάσει από εκείνο το «Μπριζίτ Μπαρντό» στο δελτίο του (τότε) ΣΚΑΪ το 1995 κι ακόμα μνημονεύεται, με την εικόνα του ξαπλωμένου και «σιδερωμένου» διαιτητή Μπάκα με το σλιπάκι να έχει μείνει βαθιά χαραγμένη στο θυμικό.
Τριάντα χρόνια είναι στο ποδόσφαιρο ο Μελισσανίδης, μια ολόκληρη ζωή. Το ξέρει κι απ’ την καλή κι απ’ την ανάποδη, έχει ζήσει και τα ξερά γήπεδα, την προ-μποσμάν εποχή, την εποχή των παχιών αγελάδων, την εποχή της παρακμής. Πάντα έκανε συμμαχίες που δεν περίμενε κανείς, πάντα διατηρούσε τις φιλίες του, πάντα ήταν δύσκολος να τον ζυγίσεις.
Ο Ιβάν από την άλλη είναι πιο φρέσκος, εισέβαλε ωστόσο σαν τυφώνας μετά την πρώτη τριετία προσαρμογής στην ελληνική πραγματικότητα. Όταν ο Τίγρης με το συγκλονιστικό μουσταρδί σακάκι εξηγούσε prime time στο Νίκο Ευαγγελάτο το κακό που έκανε ο Μπάκας στην ΑΕΚ, ο Ιβάν Σαββίδης ήταν ήδη 36 χρονών και Πρόεδρος του Δ.Σ. της καπνοβιομηχανίας Donskoy Tabak, στο Ροστόφ. Ο Σαββίδης ξεκίνησε ως απλός εργάτης, έγινε προϊστάμενος, αργότερα διευθυντής, κατέληξε ιδιοκτήτης μιας εταιρείας που ελέγχει το 4% της παραγωγής τσιγάρων στη Ρωσία. Διόλου αμελητέο.
Έχοντας σπουδάσει οικονομικά στο τότε РИНХ (Rostov Institute of National Economy επί το αγγλικότερον) είχε το υπόβαθρο και τη φιλοδοξία να ασχοληθεί περαιτέρω με τα κοινά. Ασχολήθηκε πολύ ενεργά με την πολιτική, εξελέγη βουλευτής στη νομοπαρασκευαστική περιφέρεια του Ροστόφ και ήρθε κοντά στον Βλάντιμιρ Πούτιν όπως γνωρίζουμε και από την πολυδημοσιευμένη φωτογραφία που κυκλοφόρησε όταν πρωτοήρθε στα μέρη μας προκειμένου να εμπλακεί με τα διοικητικά του ΠΑΟΚ.
Ο Σαββίδης του 2006 που κατέβηκε στο αεροδρόμιο Μακεδονία και χλευάστηκε από μέρος του Τύπου (η δημοσιογραφία στη Θεσσαλονίκη, ειδικά στα ραδιόφωνα είναι μια σχετική έννοια) είχε τόση σχέση με τον Σαββίδη του 2012, όσο και η Ελλάδα προ κρίσης με τη σημερινή. Στη φαρέτρα του είχε τη μητρική Agrokom στην οποία ανήκουν οι θυγατρικές Donskoy (καπνοβιομηχανία), Tavr (κρεατοβιομηχανία), Akva (βιομηχανία παραγωγής μεταλλικού νερού και αναψυκτικών) και η Atlantis (εργοστάσια πλαστικών, συσκευασίας κλπ).
Ερχόμενος στην Ελλάδα ίδρυσε τη Dimera στην οποία ανήκει και η ΠΑΕ ΠΑΟΚ, ήλεγχε τη ΣΕΚΑΠ την οποία και πώλησε με υπεραξία, το Xenia Palliuri, τη «Σουρωτή» και ασφαλώς το Μακεδονία Παλλάς. Σε μια από τις πρώτες δεξιώσεις στο κεντρικό ξενοδοχείο της πόλης, παρουσία βουλευτών, πολιτευτών και λογής παρατρεχάμενων στο Μακεδονία Παλλάς, έγινε η πρώτη γνωριμία με τον άνθρωπο που άφησε ένα τραπέζι ελεύθερο για να μπει επάνω η κούπα του Champions League.
Αυτό υποσχέθηκε στο λαό του ΠΑΟΚ επιδεικνύοντας μια παροιμιώδη υπεραισιοδοξία, που οι περισσότεροι χλεύασαν. Με τον καιρό η πολιτική έγινε ακόμα πιο επιθετική, ήρθε η εμπλοκή με τα Μέσα Επικοινωνίας, το «Έθνος», το Open Beyond, πάρα πολλές επιχειρήσεις. Champions League δεν έχει φέρει, έχει κάνει όμως τον ΠΑΟΚ πρωταθλητή μετά από 34 χρόνια, έχει προσθέσει 2 κύπελλα Ελλάδας και στοχεύει στο πρώτο νταμπλ στην ιστορία.
Τον Μελισσανίδη τον έχει χαρακτηρίσει φίλο του, είχε δηλώσει στο «ΘΕΜΑ» ότι τον αγαπά ως Πόντιο και τον θεωρεί άνθρωπο με κοινές καταβολές μαζί του. Πέρασε από κύματα η σχέση τους, κυκλοφόρησαν άπειρα σενάρια συνεργασίας, κρυφά deals, συμφωνίες κρυφές, φανερές, ανίερες. Για μήνες ο Τύπος πρόκρινε μια άτυπη συμμαχία (εντασσόταν και ο Γιάννης Αλαφούζος στο κάδρο) και έκανε λόγο για εξυγίανση του ποδοσφαίρου, για ξεκαθάρισμα λογαριασμών μετά από μια εικοσαετία ηγεμονίας του Ολυμπιακού.
Το νερό κύλησε στ’ αυλάκι, ΑΕΚ και ΠΑΟΚ σταμάτησαν την αγωνιστική κυριαρχία του Ολυμπιακού στο πρωτάθλημα και για τρίτη συνεχόμενη χρονιά θα παλέψουν και για τον τίτλο του κυπελλούχου Ελλάδος μεταξύ τους. Με εντελώς διαφορετικούς όρους και συνθήκες από τον αμαρτωλό τελικό του Βόλου, χωρίς την ένταση και τις δικαστικές αποφάσεις να αιωρούνται πάνω από τη στέγη Καλατράβα του ΟΑΚΑ όπως πέρσι.
Ο τελικός στην πρωτεύουσα της Μαγνησίας ήταν το «πρώτο αίμα», τα επεισόδια σφοδρότατα, οι εικόνες από τις μάχες έκαναν το γύρο του κόσμου. Με μεταγραφές χουλιγκάνων από το εξωτερικό, με δεκάδες τραυματίες και την αστυνομία σοκαριστικά απούσα. Στο αγωνιστικό μέρος, ο τελικός ήταν άθλιος, το θέαμα μηδαμινό και το μόνο που έμεινε είναι ο Καλφόγλου που δεν είδε τον Ενρίκε σε θέση οφσάιντ. Ο ΠΑΟΚ του Ίβιτς κατέκτησε τον πρώτο του τίτλο με τον Ιβάν Σαββίδη στην ιδιοκτησία του, ανοίγοντας ουσιαστικά τον κύκλο του.
Σε μια σπάνια περίπτωση αυτοτιμωρίας για το χώρο της ελληνικής διαιτησίας ωστόσο, ο Γιώργος Καλφόγλου, ο βοηθός διαιτητή από το σύνδεσμο Θεσπρωτίας που έκρινε το ματς, υπέβαλε την παραίτησή του από την ενεργό δράση για λόγους ευθιξίας, ζητώντας συγνώμη από το φίλαθλο κοινό για την λανθασμένη υπόδειξή του στον τελικό του 2017. Χαρακτήρισε την απόφασή του ανθρώπινο λάθος, ήταν όμως ήδη αργά για το δηλητηριασμένο ελληνικό ποδόσφαιρο.
Πέρσι στον τελικό του ΟΑΚΑ δεν υπήρχαν περιθώρια για ανθρώπινα λάθη. Η ΑΕΚ είχε κατακτήσει το πρωτάθλημα, ο ΠΑΟΚ το είχε χάσει και κατέβηκε στην Αθήνα αποφασισμένος για όλα. Η επικράτησή του ήταν καθολική, το 2-0 είναι πιθανότατα φτωχό αναλογικά με την εικόνα του αγώνα. Ο ΠΑΟΚ συσπειρώθηκε μετά την απώλεια του πρωταθλήματος, η ΑΕΚ «άδειασε», αλλά η αντιπαλότητα συνεχίστηκε και στη φετινή κούρσα του πρωταθλήματος.
Ο τελικός της 11ης Μαΐου έχει ήδη αναγορευτεί σε «μητέρα των μαχών». Με κόσμο, χωρίς κόσμο, υπό το φόβο επεισοδίων, με την Πολιτεία και πάλι ανήμπορη να δώσει μια λύση για την κωμική πλέον από κάθε άποψη «γιορτή του ποδοσφαίρου» που έχει εξελιχθεί σε πανηγύρι των ολίγων. Παλινωδίες η ΕΠΟ, παλινωδίες η ΕΛΑΣ, παλινωδίες και από αμφότερες τις ΠΑΕ.
Δυστυχώς ένας ακόμη τελικός κυπέλλου δεν θα διεξαχθεί υπό κανονικές συνθήκες, το ελληνικό ποδόσφαιρο είναι αδύνατον να διαχειριστεί το ίδιο το προϊόν και το κύριο μέλημα σε ένα παιχνίδι παραμένει η ασφάλεια και η σωματική ακεραιότητα των εμπλεκομένων. Και έχω την αίσθηση ότι αυτή τη φορά δεν φταίει ούτε ο Σαββίδης, ούτε ο Μελισσανίδης, αλλά οι «βασιλικότεροι των βασιλέων» όπως συμβαίνει συνήθως στο δύσμοιρο ελληνικό ποδόσφαιρο.
