Παναθηναϊκός και Αθήνα. Προτού όμως σχολιάσουμε την εξαιρετική πρωτοβουλία του μπασκετικού Παναθηναϊκού, ας κάνουμε μια απαραίτητη αναδρομή στο παρελθόν, ώστε να αντιληφθεί και ο πλέον αδαής για ποιο λόγο ήταν τόσο σημαντική η συγκεκριμένη παρουσίαση και πού αποσκοπεί...
Ο γράφων έχει την τιμή να αποτελεί ένα από τα μέλη τής συγγραφικής ομάδας του βιβλίου «Και Χιλιάδες Τίτλοι», το οποίο παρουσιάστηκε στις 7 Μαρτίου 2017, σε μια ιδιαίτερη και φορτισμένη, συγκινησιακά, εκδήλωση, στο Μουσείο της Ακρόπολης, στη σκιά του Παρθενώνα. Επρόκειτο για το αποτέλεσμα μιας δεκαετούς -και πλέον- έρευνας, σχετικής με την απαρίθμηση των ομαδικών τίτλων του Παναθηναϊκού σε όλα τα σπορ, η οποία λοιδορήθηκε, χλευάστηκε και σχολιάστηκε ακόμα και από επίσημα «ερυθρόλευκα» χείλη, με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς. Η ιστορία πάντως έγραψε πως ο Παναθηναϊκός ήταν ο πρώτος σύλλογος που φιλοξενήθηκε στο μεγαλοπρεπές μουσείο, σε μια προσπάθεια των συγγραφέων αλλά και του Ερασιτέχνη Παναθηναϊκού να επανα-συνδεθεί ο Σύλλογος Μεγάλος με την πόλη η οποία τον γέννησε, την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα.
Περίπου έξι μήνες αργότερα, στις 5 Σεπτεμβρίου 2017, ο πρόεδρος της Π.Α.Ε. Ολυμπιακός Βαγγέλης Μαρινάκης προσκάλεσε το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ στον ίδιο χώρο. «Με φόντο την Ακρόπολη και οικοδεσπότη τον Ολυμπιακό ξεκίνησε το παγκόσμιο συνέδριο του Χάρβαρντ», έγραφαν τότε οι αθλητικές και πολιτικές ιστοσελίδες. Ο ισχυρός άνδρας των «ερυθρολεύκων», φορώντας μια κατακόκκινη γραβάτα και με φόντο τον φωταγωγημένο Παρθενώνα, άνοιξε με δική του ομιλία την εκδήλωση, τονίζοντας πως «ως πρόεδρος του Ολυμπιακού έχω την τιμή και την ευθύνη να είμαι ο πρώτος που υπογράφει την ''Αρχή των Αθηνών'', για το δικαίωμα συμμετοχής στον αθλητισμό».
Όταν ολοκληρώθηκε η εκδήλωση, οι άνθρωποι της Π.Α.Ε. Ολυμπιακός (μεταξύ άλλων οι Σάββας Θεοδωρίδης και Κώστας Καραπαπάς) δεν παρέλειψαν να φωτογραφηθούν στο προαύλιο του μουσείου, έχοντας στο πίσω μέρος, τι άλλο, τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και τον Παρθενώνα. Το σήμα κατατεθέν, δηλαδή, της Αθήνας. Το μνημείο το οποίο συμβολίζει την πρωτεύουσα. Την πόλη, δηλαδή, στην οποία ιδρύθηκε ο Παναθ... Ώπα, ώπα, ώπα! Στοπ εδώ!
Καταλάβατε τώρα πόσο τυχαία ΔΕΝ ήταν η επιλογή της τοποθεσίας από τους διοικούντες τον Ολυμπιακό; Καταλάβατε ποιος ήταν ο απώτερος σκοπός της εκδήλωσης; Αν όχι, συνεχίστε την ανάγνωση. Θα προσπαθήσω να σκαλίσω λίγο τη μνήμη σας με δυο-τρία γεγονότα, τα οποία ίσως σας κεντρίσουν το ενδιαφέρον, ίσως σας βάλουν σε υποψίες για το τι σκοπεύουν να επιτύχουν οι «ερυθρόλευκοι», μακροπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα.
- Υπόθεση κολυμβητηρίου Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου (Κυψέλη). Πριν από έξι χρόνια, ο Ερασιτέχνης Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. συμφώνησε με το «σύλλογο των Ολυμπιονικών», ώστε να του παραχωρηθούν ορισμένες διαδρομές στο κολυμβητήριο που βρίσκεται στην οδό Μαυρομματαίων, παραπλεύρως του Πεδίου του Άρεως. Σκοπός: η δημιουργία «ερυθρόλευκης» σχολής κολύμβησης, λίγα μέτρα μακριά από το σημείο το οποίο ο Γιώργος Καλαφάτης ίδρυσε τον -μετέπειτα- Παναθηναϊκό! Στο κέντρο, κυριολεκτικά, της Αθήνας! Τελικώς, η απόπειρα δημιουργίας κολυμβητικού παραρτήματος του Ολυμπιακού αποτράπηκε την τελευταία στιγμή, εξαιτίας της δυναμικής αντίδρασης δεκάδων φίλων του Τριφυλλιού, οι οποίοι επισκέφθηκαν το χώρο στον οποίο φιλοξενείται ο Π.Γ.Σ. και απαίτησαν, μπροστά στους εμβρόντητους υπεύθυνους του κυψελιώτικου συλλόγου, να μη διανοηθούν να υπογράψουν μια τέτοια συνεργασία!
- Υπόθεση Εθνικού Αθηνών. Ολόκληρη η αθλητική πιάτσα βούιζε μεταξύ 2015-2016 πως ο Ολυμπιακός είχε συνάψει αγαστές σχέσεις με τη διοίκηση του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου, εποφθαλμιώντας μελλοντικά την εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων του ιστορικού αθηναϊκού συλλόγου, προς ίδιον όφελος. Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν το «ερυθρόλευκο» ενδιαφέρον ατόνισε στην πορεία. Όλοι ξέρουμε, όμως, πως ο Εθνικός στεγάζεται απέναντι από το Παναθηναϊκό Στάδιο. Μόλις τρία χιλιόμετρα από το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, στην «καρδιά» της πρωτεύουσας!
- Πανό των οργανωμένων οπαδών του Ολυμπιακού, με κύριο θέμα του τον Παρθενώνα! Πολλοί από εσάς σίγουρα το θυμάστε. Είχε εμφανιστεί σε κάποιον ευρωπαϊκό αγώνα των Πειραιωτών. Φάνταζε κωμικό, σχεδόν άγγιζε τα όρια του κιτς. Πολλοί φίλοι του Παναθηναϊκού το αντιμετώπισαν χλευαστικά. Άλλοι γέλασαν, άλλοι εξοργίστηκαν. Για τους φίλους του Ολυμπιακού, όμως, αποτελούσε φαντασίωση! «Ολυμπιακός, η ομάδα ολόκληρης της Αθήνας». Αντηχεί μελωδικά σε «κόκκινα» αυτιά, προκαλώντας ευφορία. Ανατρέξτε ξανά στην ομιλία του Βαγγέλη Μαρινάκη, στην εκδήλωση του Μουσείου της Ακρόπολης (υπάρχει στο διαδίκτυο), και παρατηρήστε μια, καλά σχεδιασμένη, προσπάθεια να «κολλήσει» το όνομα του Ολυμπιακού πλάι στην Αθήνα. Πρόκειται για συντονισμένη απόπειρα, η οποία στοχεύει στο υποσυνείδητο του φιλάθλου.
Αν δεν σας φτάνουν τα παραπάνω ή αν πιστεύετε ότι δεν είναι τίποτε περισσότερο από συνωμοσιολογικά σενάρια, ας μεταφερθούμε στον Νοέμβριο του 2017. Τοποθεσία: Ερμού 18, Αθήνα. Στον πιο πολυσύχναστο, τουριστικά, δρόμο της Αθήνας (και μέσα στους τρεις μεγαλύτερους παγκοσμίως) ανοίγει μπουτίκ της Κ.Α.Ε. Ολυμπιακός. Σε ένα από τα μεγαλύτερα αθλητικά sites της χώρας, ο τίτλος φαντάζει βγαλμένος από κάποιο «ερυθρόλευκο» non-paper: «ο Θρυλέων κατέκτησε την Αθήνα!». Πρόκειται για ένα ακόμα κομμάτι, το οποίο, αν ενωθεί με πολλά ακόμα, δημιουργεί το ψηφιδωτό με τίτλο ''we rule this land'', που χρησιμοποιούν ως moto τους στον πειραϊκό σύλλογο, τα τελευταία χρόνια. Θυμηθείτε, επιπλέον, τις φωτογραφίες του Κώστα Καραπαπά, μέσα στο άδειο «Απόστολος Νικολαΐδης (με φόντο τη θύρα 13, στο ντέρμπι που δεν διεξήχθη ποτέ) ή έξω από τη Γ.Α.Δ.Α., με φόντο πάλι το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Βάλτε και ως κερασάκι κάποια δημοσιεύματα περί «αθηναϊκού ντέρμπι», πριν από παλαιότερο αγώνα μεταξύ της Α.Ε.Κ. και του Ολυμπιακού (τα οποία διοχετεύτηκαν και σε ξένα Μέσα)... Πλέον, έχετε πλήρη εικόνα του σχεδίου.
Υπάρχει μια θεωρία στην πολιτική επιστήμη και στις διεθνείς σχέσεις. Λέγεται «θεωρία του ζωτικού χώρου» (στα γερμανικά, Lebensraum) και ανάγεται φιλοσοφικά στις αρχές του 19ου αιώνα. Μετέπειτα, αποτέλεσε τη βάση του επεκτατικού δόγματους του NSDAP και του Αδόλφου Χίτλερ. Σύμφωνα με την εν λόγω θεωρία, κάθε έθνος έχει συγκεκριμένες δημογραφικές και οικονομικές ανάγκες. Αυτές οι ανάγκες δίνουν το δικαίωμα σε ένα λαό να επεκταθεί σε περιοχές, οι οποίες είναι απαραίτητες για την επιβίωσή του. Οι περιοχές εκείνες θα καλύπτουν τις ανάγκες του, δημιουργώντας αυτάρκεια σε ένα έθνος ώστε να προοδεύσει. Πρόκειται για τον λεγόμενο «επεκτατισμό». Κάτι ανάλογο, σε πιο light version και σίγουρα όχι τόσο απροκάλυπτα, επιχειρείται και αθλητικά.
Είναι πασιφανές. Δεν τους φτάνει ο Πειραιάς, θέλουν και την Αθήνα. Ίσως επειδή ζηλεύουν το γεγονός ότι ο Παναθηναϊκός είναι η ομάδα της Αθήνας (η Α.Ε.Κ., έξυπνα σκεπτόμενη, αποφάσισε να προσεγγίσει το προσφυγικό στοιχείο, γνωρίζοντας πως το λαϊκό έρεισμά της δεν είναι τόσο ισχυρό ώστε να την καταστήσει την «ομάδα της πόλης»), ίσως και επειδή ο Σύλλογος Μεγάλος φέρει το όνομα της πρωτεύουσας (ΠανΑΘΗΝΑϊκός). Ο Πειραιάς είναι κάτι σαν αναγκαίο κακό για εκείνους. Όπως οι συγγενείς ένα πράγμα. Δεν τους επιλέγουμε, αλλά τους αποδεχόμαστε. Δεν τους απορρίπτουμε, αλλά δεν τρελαινόμαστε κιόλας. Σαν άλλοι κατακτητές, κούτσα-κούτσα, βήμα-βήμα, όλο και πλησιάζουν στο κέντρο της Αθήνας. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο ήταν και είναι επιτακτική η ανάγκη να στεγαστεί ο Παναθηναϊκός εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων (Βοτανικός, Γουδή ή ανακατασκευή της Λεωφόρου με παράλληλες απαλλοτριώσεις των γύρω χώρων) και όχι στο μακρινό Ο.Α.Κ.Α.
Φανταστείτε τώρα τι θα συνέβαινε αν άνοιγε κατάστημα αθλητικών ειδών ο μπασκετικός Παναθηναϊκός, στην καρδιά του Πειραιά, στο Πασαλιμάνι. Λογικά, ούτε εγκαίνια δεν θα προλάβαινε να κάνει, καθώς θα είχε ήδη γίνει παρανάλωμα του πυρός από εξοργισμένους οπαδούς του Ολυμπιακού. Κατακριτέο αλλά λογικό, στη χώρα που ζούμε. Αυτό δεν συνέβη στην Αθήνα. Ο Πειραιάς, ως πιο μικρός σε έκταση, είναι σαφώς πιο «γκετοποιημένος» οπαδικά από την Αθήνα και σίγουρα πιο συνδεδεμένος με τον Ολυμπιακό από ό,τι ο Παναθηναϊκός με την Αθήνα...
Μη διανοηθεί κανείς πως επιχειρώ, με πλάγιους τρόπους, να πείσω τους ομοϊδεάτες μου να πράξουν κάτι παρόμοιο. Εννοείται ότι δεν είναι αυτή η λύση και προσωπικά είμαι 100% κατά κάθε μορφής βίας, απ' όπου και αν αυτή προέρχεται. Η μοναδική λύση είναι να γίνουμε εμείς οι Παναθηναϊκοί δυνατοί. Να αποπνέουμε σεβασμό και όχι λύπηση (ακούτε εκεί στην Π.Α.Ε.;). Άνοιξε ο Ολυμπιακός μπουτίκ στην Ερμού; Αν είναι να μπαίνουν μικρά παιδιά και να χαίρονται, βγάζοντας φωτογραφίες με τη μασκότ του Ολυμπιακού, καλώς άνοιξε! Ανοίγουμε λοιπόν και εμείς παραδίπλα μια διπλάσια σε μέγεθος, ώστε το πράσινο να «σκεπάσει» το ερυθρόλευκο! Ειρηνικά και όμορφα! Φωτογραφίες με φόντο την Ακρόπολη ο Ολυμπιακός; Ομαδικές φωτογραφίσεις όλων των τμημάτων του Παναθηναϊκού, με φόντο τον Παρθενώνα, την Πύλη του Αδριανού, τον Ναό του Ηφαίστου στο Θησείο, τον Λυκαβηττό, το Παναθηναϊκό Στάδιο εμείς! Συνεχής ταύτιση της πόλης με πανό, αφιερώματα, παραπομπές, δημοσιεύματα. Κάτι αντίστοιχο με αυτό που έπραξε η Ρόμα στην Ιταλία. Δεκάδες εικόνες που συνδέουν την ομάδα η οποία φέρει το όνομα της πρωτεύουσας της Ιταλίας με την ίδια την «Αιώνια Πόλη», φωτογραφίες ακόμα και ρωμαϊκών αγαλμάτων, επενδυμένα με κασκόλ των «τζιαλορόσι» και αναρίθμητα μπανεράκια με τίτλο «Roma siamo noi».
Δεν χρειάζονται σπρέι και σπασμένες βιτρίνες. Χρειάζονται ιδέες, όραμα και ιστορική γνώση. Στοιχεία που, όπως φαίνεται, διαθέτει σε πλεόνασμα η Κ.Α.Ε. Παναθηναϊκός. Της αξίζει λοιπόν ένα μεγάλο «μπράβο», όπως αξίζει και στον ίδιο τον Δημήτρη Γιαννακόπουλο, ο οποίος, όπως ακούγεται, έδωσε άμεση εντολή να ξεκινήσει μια... παν-αθηναϊκή καμπάνια, διαβλέποντας τον... κίνδυνο που έρχεται από τα νοτιοδυτικά του νομού.
We are Athens, λοιπόν. Ορθώς, ορθότατα. Ο Παναθηναϊκός, άλλωστε, δεν είναι απλώς η ομάδα της Αθήνας. Είναι Η ΑΘΗΝΑ...
ΥΓ.: Η φωτογραφία του εξωφύλλου προέρχεται από την επίσημη σελίδα της Θύρας 13, την οποία ευχαριστώ.