Το να καταφέρεις να κάνεις μια αναδρομή σε γεγονότα που δεν έχεις μνήμες είναι πολύ δύσκολο. Γι' αυτό και επιστρατεύθηκε ο Μιχάλης. Ο Μιχάλης γεννήθηκε το 1983 και όπως θα καταλάβετε θυμάται αρκετά πράγματα. Ακολουθεί η διήγησή του σε πρώτο ενικό πρόσωπο, όπως ακριβώς μας τα είπε:
«Εδώ και δύο χρόνια ο ήλιος που ανατέλλει στην Ελλάδα είναι πράσινος. Ναι, πράσινος. Όχι δεν έχει γίνει κανένα λάθος. Το 1983 εκεί περίπου που έσκασα μύτη οι περισσότεροι για έναν πράσινο ήλιο έλεγαν. Ο Ανδρέας, η μεγάλη αδυναμία του παππού μου ήταν αρχηγός του πράσινου ήλιου. Ο αρχηγός που όλοι έλεγαν με το όνομά του, εκείνη την περίοδο τα έδινε όλα. Όλοι ήταν με το χαμόγελο στα χείλη. Η αλλαγή ήταν πια προ των πυλών. Αυτό το κατάλαβα με την πρώτη μου ανάσα, στις 13 Οκτωβρίου 1983.
Όλοι λένε ότι είμαι μια μικρή ιδιοφυΐα. Πράγματι ξεκίνησα να μιλάω πολύ γρήγορα ενώ και το «ρ» δε με δυσκόλεψε καθόλου. Εκείνη όμως η λέξη παραήταν δύσκολη. Είχε και «ρ» και «λ» και ήταν ξένη. Πώς, λοιπόν, να μην ήταν δύσκολη; Τσέρνομπιλ. Είναι τρομερό το πόσο μπορεί να επηρεαστεί η ζωή σου εξαιτίας τρίτων. Κάτι τέτοιο έγινε κι εδώ, όπως μου είπε χρόνια αργότερα ο μπαμπάς.
Θυμάμαι ότι ήμουν ενθουσιασμένος κατά την πρώτη μου μέρα στο σχολείο. Ο Σεπτέμβρης του 1989 ήταν, όμως, ανυπόφορος. Ο παππούς δεν μπορούσε με τίποτα να χωνέψει ότι ο Ανδρέας, ο αρχηγός του πράσινου ήλιου, έχασε τις εκλογές του Ιουνίου. Αδυναμίες, βλέπετε. Το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου ένα τείχος έπεσε. Όπως έλεγε και η δασκάλα μας η κυρία Κική, όλα τα τείχη που γκρεμίζονται είναι για καλό. Μάλλον έχει δίκιο, αφού εκείνο το τείχος χώριζε στα δύο μια χώρα. Η γκρίνια του παππού συνεχίστηκε αφού ο Ανδρέας, ο αρχηγός του πράσινου ήλιου, έχασε και τις νέες εκλογές.
Όταν είσαι ερωτευμένος ο καιρός περνάει πολύ γρήγορα. Η Αννούλα, μόλις ήρθε έρθει στο σχολείο μας. Ο μπαμπάς ήταν στρατιωτικός και άλλαζε συχνά σπίτια και συμμαθητές. Ήταν, θυμάμαι, πολύ όμορφη. Εκείνα τα Χριστούγεννα ήταν τόσο διαφορετικά από τα άλλα. Μια χώρα διαλύθηκε σε πολλές μικρότερες χώρες. Όπως μας έλεγε η δασκάλα μας, «αυτά συμβαίνουν όταν επικρατεί ο κομμουνισμός». Τι περίεργη λέξη. Χρειάστηκε να περάσουν χρόνια για να καταλάβω ότι γι' αυτό τη μισούσε ο παππούς. Η κυρία είχε την τάση να στρίβει πάντα... δεξιά.
Λίγο καιρό αφότου διαλύθηκε μια χώρα που έγινε πολλές μικρότερες χώρες, σε μια ολλανδική πόλη αποφασίστηκε ότι όλη η Ευρώπη θα είχε τα ίδια λεφτά. Τώρα το πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό κανείς δεν ήξερε. Τι περίεργο. Δηλαδή, εμείς στην Ελλάδα θα είχαμε τα ίδια λεφτά με τους Γάλλους, τους Ισπανούς και τους Άγγλους. Αυτό πραγματικά θα μας ένωνε. Αχ, τι ωραία που είναι στην Ευρώπη.
Τα δέκατα γενέθλιά μου ήταν τόσο περίεργα. Ο παππούς είχε ξυπνήσει από νωρίς. Πήγε να ψηφίσει. Το απόγευμα θα ήταν και πάλι στις μεγάλες του δόξες. Ο πράσινος ήλιος ανέτειλε ξανά στην Ελλάδα. Κέρασε όλο το καφενείο. Ποτέ δεν κατάλαβα την αδυναμία που είχε στον Ανδρέα, τον αρχηγό του πράσινου ήλιου. Αλλά πολλές φορές δεν είναι καλό να τα μαθαίνεις όλα.
Το να τελειώνεις το δημοτικό αποτελεί κάτι σημαντικό. Σα να αλλάζεις πίστα σε ένα παιχνίδι. Εκείνο το φθινόπωρο του 1995 ο μπαμπάς έφερε στο σπίτι το πρώτο κινητό τηλέφωνο. Ήταν τόσο περίεργο. Θα μπορούσες να μιλάς στο τηλέφωνο χωρίς καλώδιο. Εντυπωσιακό, αν αναλογιστείς ότι περίπου 20 χρόνια μετά μόνο τηλέφωνο δεν παίρνεις με το κινητό. Ο μπαμπάς μού έκανε δώρο ένα playstation. Ήταν τελείως διαφορετικό σε σχέση με το atari που είχα μέχρι τότε.
Το γυμνάσιο είναι τελικά πολύ πιο διαφορετικό απ' ό,τι το φανταζόμουν. Άλλα μαθήματα, άλλη λογική. Το καλοκαίρι ο παππούς ήταν στα πολύ κάτω του. Ο Ανδρέας, ο αρχηγός του πράσινου ήλιου, πέθανε τον Ιούνιο. Πήγαμε με τον παππού στην κηδεία του. Ήταν πάρα πολύς κόσμος, θυμάμαι. Αυτό σημαίνει ότι ο αρχηγός του πράσινου ήλιου ήταν σημαντικός άνθρωπος για όλη τη χώρα, όχι μόνο για τον παππού.
«Αθήνα», είπε ο Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ ανοίγοντας τον φάκελο. Η αγωνία στο σπίτι είχε κορυφωθεί όταν ο Ισπανός αθάνατος μας έδωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο μπαμπάς ξετρύπωσε την ελληνική σημαία και άρχισε να πανηγυρίζει χωρίς να καταλαβαίνω το γιατί. «Η ζωή μας θα αλλάξει έλεγε. Θα γίνει ακόμη καλύτερη». Ίσως και να είχε δίκιο. Ήμουν μικρός και δεν την ήξερα τη ζωή τότε.
Πριν από λίγους μήνες ήρθε στη γειτονιά η οικογένεια του Ζέλικο. Ο Ζέλικο, όπως και χιλιάδες παιδιά με τις τις οικογένειές τους, ήρθαν από την Γιουγκοσλαβία. Το σπίτι του δεν υπάρχει πια. Βομβαρδίστηκε για το «δικό τους καλό». Τώρα τι καλό είναι αυτό που σε αναγκάζει να φύγεις από τον τόπο σου δεν ξέρω.
Ο μπαμπάς αποδείχτηκε επιχειρηματικό δαιμόνιο. Μου έκανε εντύπωση το πόσο γρήγορα πολλαπλασιάστηκαν τα λεφτά μας. Πώς ένας απλός δημόσιος υπάλληλος κατάφερε να αποκτήσει δικό του εξοχικό σπίτι και μάλιστα σε νησί αλλά και πολυτελές αυτοκίνητο. Η απάντηση κρυβόταν σε ένα κτίριο, που λεγόταν Χρηματιστήριο. Λίγο καιρό αργότερα ο μπαμπάς όπως κέρδισε έτσι κι έχασε. Αυτό είναι το κακό όταν... παίζεις. Η καρδιά του δεν άντεξε και τον πρόδωσε ένα μεσημέρι λίγο καιρό αφότου μου είχε κάνει δώρο τον πρώτο μου ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Με την Κατερίνα γνωριζόμασταν από παλιά, όμως στο Λύκειο έκανε το... ξεπέταγμα. Δεν την είχα προσέξει μέχρι τότε αλλά ήταν πραγματικά πολύ όμορφη. Τα φτιάξαμε σε μια βόλτα που κάναμε με το μετρό που είχε πρωτοανοίξει τότε στην Αθήνα. Ωραίο και βολικό μέσο. Λίγους μήνες αργότερα έγινε ολότελα δική μου. Στο δωμάτιο μου, κάτω από την αφίσα του Τζόρνταν. Ο Μάικλ είχε τελειώσει την καριέρα του αλλά εγώ μόλις άρχιζα...
Δύσκολο πράγμα η ενηλικίωση, ειδικά σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς. Αν και μικρός έλεγαν ότι είμαι ιδιοφυΐα τελικά αποδείχτηκα ανεπίδεκτος μαθήσεως. Αφού στις πανελλήνιες εξετάσεις απέτυχα παταγωδώς η μόνη διέξοδος ήταν να καταταγώ στο στρατό προκειμένου να τελειώσω με αυτή την υποχρέωση. Λίγο καιρό προτού παρουσιαστώ στο Μεσολόγγι ο Οσάμα αποφάσισε να ρίξει δύο αεροπλάνα στο κέντρο της Αμερικής. Το πλήγμα ήταν ισχυρό αφού η πλέον ισχυρή χώρα στον κόσμο δέχτηκε επίθεση στο κέντρο του παγκόσμιου εμπορίου. Αυτό, φυσικά, έδωσε την αφορμή στον πρόεδρο Μπους να χτυπήσει το Αφγανιστάν προκειμένου να πιάσει τον Οσάμα.
Τελειώνοντας από το στρατό η ζωή μου μάλλον έπρεπε να μπει σε μια τάξη. Προείχε, βέβαια, να βρω μια δουλειά. Ευτυχώς ο παππούς κατάφερε να εξαργυρώσει την αγάπη που είχε στον Ανδρέα, τον αρχηγό του πράσινου ήλιο και μπόρεσαν να με βολέψουν κι εμένα κάπου. Θέση σε υπουργείο. Ό,τι έπρεπε για να καταφέρω να κάνω τη ζωή που ήθελα. Η οποία, βέβαια, είχε συμπαραστάτη την Κατερίνα που είχα γνωρίσει στο Λύκειο. Μεγάλος έρωτας, τελικά.
Ούτε δύο χρόνια δεν είχα κλείσει στην δουλειά κι έπρεπε να φύγω. Ο πράσινος ήλιος έφυγε από τα πράγματα και στην θέση του ήρθαν άλλοι. Ο μπλε πυρσός που ήθελε μια καλύτερη Ελλάδα ήρθε στα πράγματα κι εμείς έπρεπε να φύγουμε από τη δουλειά για να έρθουν οι επόμενοι. Έτσι πάνε αυτά, έλεγε ο παππούς που σε λίγο καιρό θα έκλεινε τα 80 του χρόνια.
Εκείνο το καλοκαίρι ήταν κάτι το ανεπανάληπτο. Η Ελλάδα πήρε το Euro, οι Ολυμπιακοί έγιναν στην Αθήνα και όλοι έδειχναν τόσο ευτυχισμένοι. Το ίδιο και η Κατερίνα που είχε μπει πλέον στην τελική ευθεία για το πτυχίο. Εγώ μπορεί να είχα αποδειχθεί στούρνος αλλά εκείνη παραήταν έξυπνη. Τελείωσε και μάλιστα με άριστα το πολυτεχνείο το τμήμα πολιτικών μηχανικών και φυσικά ετοιμαζόταν για μεταπτυχιακό στη Γλασκόβη.
Η Ελλάδα ζούσε τις πιο μαγικές της μέρες. Μετά το ποδόσφαιρο κατακτήσαμε και το ευρωπαϊκό στο μπάσκετ, ενώ στο ενδιάμεσο υπήρξε και η νίκη της Παπαρίζου στην Eurovision. Πρέπει να ήταν κάτι μοναδικό στα χρονικά μια χώρα να κατακτά ευρωπαϊκό στο ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το τραγούδι.
Ο χρόνος που πέρασα μακριά από την Κατερίνα φάνηκε αιώνας. Οι φίλοι μου το λένε έρωτα, εγώ απλά αγάπη αλλά η αλήθεια είναι ότι μου έλειψε. Φυσικά, αφού τελείωσε την περίμενε μια θέση σε μεγάλη τεχνική εταιρεία. Είχε όλα τα προσόντα ενώ ολοκλήρωσε σπουδές και μεταπτυχιακό με άριστα. Στην Ελλάδα, όμως, τα πράγματα δεν ήταν όπως θα τα ονειρευόταν κανείς. Ένα 15χρονο παιδί δολοφονήθηκε και ο κόσμος βγήκε στους δρόμους.
Εκεί ήρθε η πρώτη μεγάλη ρήξη με την Κατερίνα. Εκείνη δεν καταλάβαινε το λόγο του να κατεβαίνει κανείς και να διαδηλώνει. Αλήθεια, όταν τα έχεις όλα λυμένα εύκολα σου φαίνονται Κατερίνα... Αλλά η δική μου υπόσταση δεν την μπορούσε την αδικία. Ένα νέο παιδί χάθηκε άδικα και έπρεπε να κάνουμε κάτι. Στο μεταξύ, είχα βγει στη γύρα. Δούλευα ταξί. Κάτι σχετικά απλό, αφού δε με έπαιρνε για πολλά πολλά.
Οι ώρες του μπλε πυρσού ήταν πια μετρημένες και ο γιος του Ανδρέα, του αρχηγού του πράσινου ήλιου που λάτρευε ο παππούς, είπε ότι λεφτά υπάρχουν. Ο παππούς όπως και εκατομμύρια άλλοι, τον πίστεψαν και του έδωσαν το τιμόνι της χώρας. Αποδείχτηκε, όμως, κακός στην οδήγηση σε αντίθεση με εμένα που ήμουν εξαιρετικός.
Ένα μεσημέρι στο Καστελόριζο επέτρεψε στους ξένους να μας κάτσουν στο σβέρκο. Ζούσαμε πάνω τις δυνάμεις, είπαν. Ζούσαμε με δανεικά λεφτά, είπαν. Κάναμε όλο λάθη, είπαν. Αλλά ρε γαμώτο εγώ δεν έκανα λάθη. Εγώ ήμουν σωστός από την πλευρά μου. Δε μου αξίζουν όλα αυτά. Μας έκατσαν στο σβέρκο με κάτι μέτρα που τα έλεγαν μνημόνιο. Όχι μνημόνιο, κανονικό μνημόσυνο ήταν αυτό!
Με την Κατερίνα όπως ήταν φυσικό και επόμενο παντρευτήκαμε. Κάναμε κι ένα παιδάκι. Κάπου εκεί ξεκίνησαν τα ζόρια. Η Κατερίνα έχασε τη δουλειά της αφού η εταιρεία που δούλευε έκλεισε ενώ τα λεφτά από το ταξί άρχισαν να μειώνονται δραματικά. Κάπου εκεί ξεκίνησαν αναπόφευκτα και οι καυγάδες. Και ήρθε και το διαζύγιο λίγο καιρό μετά. Ασυμφωνία χαρακτήρων. Ασυμφωνία χρημάτων θα έλεγα εγώ.
Λίγο καιρό μετά ήρθε η ώρα των μεγάλων αποφάσεων. Η αριστερά που ήρθε στα πράγματα αποφάσισε ότι έπρεπε να αποφασίσουμε εμείς για το μέλλον της χώρας. Καλά έκανε. Κρίμα που δε ζει ο παππούς να το δει. Μοιάζει τόσο πολύ στον Ανδρέα, τον αρχηγό του πράσινου ήλιου. Όπως αποδείχτηκε, όμως, παραήταν δύσκολο να κάνει αυτό που του έλεγε ο κόσμος. Το όχι έγινε ναι και η ζωή από τότε συνεχίζεται.
Και με ρωτάει ο Γιωργάκης, τι γίνεται μπαμπά; Άντε τώρα να του πεις τι γίνεται!»
Μιχάλης 34 ετών, διαζευγμένος πατέρας