Ηταν η εποχή που η δράση του ηγέτη των ΑφροΑμερικάνων, του Μάλκολμ Χ κορυφωνόταν απέναντι στο κατεστημένο των λευκών. Η πηγή έμπνευσης που πρόσφερε αποτέλεσε θεμέλιο πάλης για εκατομμύρια μαύρους που, ακόμα και μετά το θάνατό του, «πολέμησαν» για το αυτονόητο, την ισότητα των ανθρώπων, την κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων. Με τη μορφή και τη διδαχή του, μεγάλωσαν γενιές και γενιές ανθρώπων, βλέπετε, ειδικά στις ΗΠΑ, η πληγή αυτή ίσως και να μην έχει επουλωθεί ποτέ.
Ο Βίνσεντ Ντιλέινι μεγάλωσε στην σκληρή πραγματικότητα της Βαλτιμόρης και στα νιάτα του ήταν συμπαίκτης με τον Μάγκσι Μπογκς. Ταυτόχρονα όμως, είχε ασπαστεί τις διακηρύξεις του μεγάλου ηγέτη... Οταν πια, στις 11 Μαρτίου 1989 ήρθε στη ζωή ο πρωτότοκος, είχε περισσότερους από έναν λόγους για να μη σκεφτεί δεύτερη φορά ποιο όνομα θα του δώσει. Και κάπως έτσι αρχίζει να μεγαλώνει ο Μάλκολμ Ντιλέινι.
«O πατέρας μου έχει ασχοληθεί πολύ με την ιστορία και τα κηρύγματα του Μάλκολμ Χ, που ήταν ένας μεγάλος ηγέτης» θα πει ο γκαρντ της Λοκομοτίβ, που μεγάλωσε στη Βαλτιμόρη, εκεί όπου πολλά άρθρα περιγράφουν πως... «Βγαίνουν οι πιο σκληροί γκαρντ της Αμερικής».
Ο λόγος ίσως να είναι αυτονόητος. Η Βαλτιμόρη είναι μία πολύ σκληρή πόλη για να μεγαλώσει κανείς. Τα γκέτος είναι δεκάδες, η διαβίωση δύσκολη και οι συνθήκες σκληρές... Αναλύοντας την αγωνιστική δράση και τον χαρακτήρα του Μάλκολμ Ντιλέινι, αν δεν τον γνωρίζει προσωπικά, θα συμπεράνεις πως οι δρόμοι της γενέτειράς του δημιούργησαν έναν πολύ δυνατό τύπο, που δεν κιοτεύει μπροστά σε καμία πρόκληση... Και δεν χάνει τα λόγια του.
«Ισως θα βόλευε να πω ότι προέρχομαι μέσα από τα γκέτο, από τους δρόμους και τις δύσκολες συνθήκες της Βαλτιμόρης, αλλά η ζωή μου εξελίχθηκε πολύ μακριά από τέτοιες καταστάσεις. Και οι δύο γονείς μου ήταν και είναι πάντα στο πλευρό μου. Δεν ήμασταν πλούσιοι, ούτε όμως και φτωχοί. Είχα μία πολύ ήρεμη παιδική ηλικία με δύο γονείς που εργάζονταν» λέει στο sdna.gr, ο Μάλκολμ Ντιλέινι σε μία συνομιλία που έγινε μόλις μία ώρα πριν την Ανάσταση του Κυρίου. Η αποστολή της Λοκομοτίβ μόλις είχε φτάσει στη Μόσχα για τον πρώτο αγώνα με την Χίμκι... Κι ο Μάλκολμ Ντιλέινι έμεινε στην άλλη άκρη της γραμμής, όσο χρειαζόταν για να ολοκληρωθεί η συνομιλία, κι όχι όσο πίστευε ο ίδιος ότι μπορούσε να μείνει. Απόλυτος σεβασμός στην εργασία του ανθρώπου που τον είχε καλέσει στο τηλέφωνο.
«Με ρωτάς αν η Λοκομοτίβ είναι φαβορί για το Φάιναλ Φορ... Τι νομίζεις ότι θα σου απαντήσω; Και πως μπορώ να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση» τόνισε λίγο πριν το φινάλε της συνομιλίας κι αφού στο μεταξύ είχαν προηγηθεί πολλά λεπτά με σπουδαίο ενδιαφέρον. Εμείς αποδείξαμε τι μπορούμε να κάνουμε καθ΄όλη τη διάρκεια της σεζόν. Τα νούμερα και τα στατιστικά μιλούν από μόνα τους. Ενα πράγμα ξέρω πολύ καλά: Αναγκάσαμε τους πάντες να σταματούν να κοιτούν το όνομα στη φανέλα μας και να νομίζουν ότι είμαστε μικρό μέγεθος. Το ίδιο όμως κάναμε κι εμείς. Δε παίζουν μπάσκετ αυτές που στην Ευρώπη θεωρούνται βαριές φανέλες. Είναι οι παίκτες, οι προπονητές και η αποφασιστικότητά τους που νικά».
Είναι παράξενο... Θέλεις το παρουσιαστικό του, η εκτελεστική ικανότητά του, το -στρεβλό- πρότυπο που έχουμε στο μυαλό μας για τους άγνωστους Αμερικάνους που έρχονται στην Ευρώπη; Ο Μάλκολμ Ντιλέινι θα μπορούσε να είναι κάλλιστα ο τύπος που παίζει μόνο για τα στατιστικά του, για τους πόντους του, χωρίς να τον ενδιαφέρει καν το σύνολο... Θα μπορούσε. Δεν είναι όμως και η φετινή σεζόν είναι μία τρανή απόδειξη ότι πάνω και περισσότερο απ'όλα ο Ντιλέινι είναι ένας εκπληκτικός σκόρερ που παίζει για τη ομάδα του και όχι τον εαυτό του. Τον ρώτησα ακριβώς έτσι....
- Στα πρώτα χρόνια έμοιαζες με έναν τυπικό άγνωστο Αμερικάνο που έχει έρθει στην Ευρώπη μόνο για τα φράγκα... Τελικά, δεν είσαι έτσι μάλλον! Η μήπως είσαι;
«Θέλεις να κοιτάξουμε τα στατιστικά μου από την πρώτη σεζόν που έφτασα στην Ευρώπη; Στην Μπάγερν ήμουν ο πολυτιμότερος παίκτης των τελικών μοιράζοντας 4 ασίστ μ.ο. Σε όσες ομάδες κι αν έπαιξα, από την Σαλόν, μέχρι την Λοκομοτίβ έκανα αυτό που μου ζητούσε ο προπονητής χωρίς να υπερβάλω ποτέ. Μόνο στην Μπουντιβέλνικ, στην Ουκρανία, πήρα κάποιες προσπάθειες περισσότερες, αλλά αυτό συνέβη επειδή ο κόουτς μου είπε να το κάνω. Για αυτό άλλωστε δεν έφυγα ποτέ από μία ομάδα με κακές σχέσεις. Εχω επικοινωνία, καλές σχέσεις και είμαστε όλοι χαρούμενοι που συνεργαστήκαμε. Προσωπικά κερδίζω την υπερηφάνειά μου από τις νίκες. Αυτό είναι που με απασχολεί, αυτό είναι το πιο σημαντικό: Οι νίκες της ομάδας! Προσωπικά μπορώ να κάνω ό,τι θέλει ο προπονητής και σε οποιοδήποτε ρόλο. Από την πρώτη μέρα που ήρθα στην Ευρώπη και στα πέντε χρόνια που βρίσκομαι εδώ έχω παίξει με 5 διαφορετικά στυλ, αλλά δε με απασχολεί από τη στιγμή που οι ομάδες μου νικούν».
- Μετά την πρόκριση επί της Μπαρτσελόνα, στα αποδυτήρια, ο Γιώργος Μπαρτζώκας σου είπε στα αποδυτήρια ότι είσαι ο καλύτερος παίκτης στον κόσμο. Μπορείς να περιγράψεις αυτό που ένιωσες;
«Ναι, ισχύει. Μου το είπε. Ο κόουτς Μπαρτζώκας είναι ένας θαυμάσιος τύπος που έχει αντιληφθεί πολύ καλά τη νοοτροπία μου. Ξέρει καλά ότι δε φοβάμαι κανέναν. Μπορώ να παίξω απέναντι στους καλύτερους και να μην κάνω πίσω. Δεν είμαι αγενής. Απλά λέω ότι αν κάποιος πιστεύει ότι είναι καλύτερος από εμένα, του δείχνω με τον τρόπο μου: «Ελα να ανταγωνιστούμε. Στο γήπεδο». Μόνο εκεί φαίνεται ποιος είναι καλύτερος. Ο Μπαρτζώκας έχει ένα σύστημα παιχνιδιού που κάνει τους παίκτες να αισθάνονται άνετα με αυτό. Δεν είναι σαν όλους τους άλλους και έχει κερδίσει το σεβασμό μου για πολλούς λόγους. Είναι ένας κόουτς που έχει κατακτήσει την Ευρωλίγκα, ξέρει ακριβώς τι θέλει να κάνει και πως να το μεταδώσει. Εστησε μία ομάδα που εγώ ταιριάζω σε αυτή, και όλοι οι υπόλοιποι ταιριάζουν σε εμένα. Ξέρει πως να βάζει τα πράγματα σε μία σειρά. Ηξερα ότι η δική μου παρουσία έπαιξε σημαντικό ρόλο για ένα έρθει στη Λοκομοτίβ, αλλά αυτό είναι λεπτομέρεια, από τη στιγμή που πολύ σύντομα έδειξε ότι πιστεύει πάρα πολύ σε εμένα και την ομάδα. Στο ξεκίνημα της σεζόν μάλιστα στάθηκε στο πλευρό μου σε μία κατάσταση που είχε δημιουργηθεί και την οποία δε θέλω να αποκαλύψω. Αλλά ήταν εκεί για εμένα σε τέτοιο βαθμό, που έπεισε την ομάδα πως αν δεν λυνόταν η κατάσταση, δε θα έμενε ούτε ο ίδιος στην ομάδα. Το εκτίμησα απεριόριστα. Ηταν κάτι που δεν είχε να κάνει με συμπεριφορές, αλλά με ...μπίζνες. Ηταν μία μεγάλη στιγμή για εμένα. Με ήθελε, με πίστεψε και με βελτίωσε ως παίκτη μέσα στη σεζόν. Εντάξει, όταν μου το είπε στα αποδυτήρια δεν έβαλα και τα κλάματα, αλλά ένιωσα πολύ όμορφα».
- Δε θα σου πω ψέματα. Θα είμαι ειλικρινής. Μέχρι φέτος είχα την εντύπωση ότι μοναδικός στόχος σου είναι το χρήμα και τιποτα άλλο...
«Μην ανησυχείς. Είναι πολλοί που σκέφτηκαν έτσι για εμένα. Δεν είσαι ο μοναδικός» απάντησε και ξεκίνησε ένα συγκλονιστικό ξέσπασμα, γεμάτο αλήθειες, κυνικές αλήθειες που είναι δύσκολο να αποδεχθούν οι οπαδοί των μεγάλων ευρωπαϊκών ομάδων και οι διοικήσεις του...
«Ακου λοιπόν να σου πω, για να τελειώνουμε. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά της Αμερικάνικης με την Ευρωπαϊκή νοοτροπία, που ομολογώ ότι δεν την κατάλαβα ποτέ. Είμαι ένας παίκτης που θέλω να αμείβομαι με βάση το ταλέντο μου και αυτά που μπορώ να προσφέρω. Οταν έρχεται μία ομάδα και μου κάνει πρόταση, θέλω να με αξιολογήσει ανάλογα με την αξία μου και όχι αυτό που νομίζει ότι πρέπει ή μπορεί να με πληρώσει. Στην Ευρώπη νομίζουν οι μεγάλες ομάδες ότι έχουν το δικαίωμα να πληρώνουν ό,τι να'ναι σε έναν παίκτη επειδή έχουν βαριά φανέλα και ισχυρό όνομα. Αυτό όμως, δεν υπάρχει στο μυαλό μου. Προσωπικά αισθάνομαι ότι μπορώ να κερδίσω όπου κι αν παίξω, σε όποια ομάδα κι αν πάω. Δεν με ενδιαφέρουν τα ονόματα και οι φανέλες. Θα παίξω κάπου για να τη κάνω καλύτερη ομάδα. Αυτή είναι η δουλειά μου. Κι όταν φτάσουμε στο επίπεδο των διαπραγματεύσεων, τότε θα πρέπει να πληρώσεις με αυτό το σκεπτικό. Είμαστε παίκτες και βρισκόμαστε 10 μήνες το χρόνο σε μία ομάδα για να καταφέρουμε να θρέψουμε την οικογένειά μας, να της παρέχουμε τις ευκολίες για μία όμορφη ζωή».
Κάπου εκεί πήγα να τον διακόψω (αφελώς), αλλά ο Μάλκολμ δεν μου επέτρεψε... Είχε πολύ σημαντικά πράγματα να πει...
«Αλλά ακόμα κι αν εγώ παίζω για τα χρήματα, εσένα ή τις ομάδες γιατί πρέπει να τις ενδιαφέρει, αν εγώ κάνω τη δουλειά μου σωστά; Ε; Τι είδους νοοτροπία είναι αυτή; Εγώ παίζω για να προσφέρω στην οικογένειά μου. Εσύ που λές ότι παίζω για τα χρήματα, ξέρεις πως ζω; Τι ανάγκες έχω; Τι αντιμετωπίζω; Οι ομάδες σου προτείνουν κάποια πράγματα, κι αν δεν δεχθείς μπορεί να σε κατακρίνουν κιόλας. Αλλά, για πες μου ρε φίλε... Αν εγώ τελικά αποτύχω, θα έρθουν αυτές να περιθάλψουν την οικογένειά μου, να καλύψουν τις ανάγκες της; Για πες μου... Θα το κάνουν; Οχι! Στο τέλος της ημέρας είναι οι δικές μου αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον της οικογένειάς μου. Αλλά στην Ευρώπη είναι δύσκολο να δεχτεί κανείς αυτή την προσέγγιση. Οι μεγάλες ομάδες νομίζουν πως αν σου κάνουν πρόταση είσαι κατά κάποιο τρόπο, υποχρεωμένος να πας εκεί, όσα χρήματα κι αν σου προσφέρουν. Ε, όχι! Δεν είναι έτσι! Ξόδεψα πέντε χρόνια από τη ζωή μου στην Ευρώπη, μακριά από το σπίτι μου, από την οικογένειά μου, από τα αγαπημένα πρόσωπα. Γιορτές, γενέθλια ήμουν συνεχώς μακριά τους. Ποιος μπορεί να σου πει πως θα αξιολογήσεις τον εαυτό σου, ή να σε κατηγορήσει γιατί δεν αποδέχεσαι μικρότερες οικονομικά προτάσεις; Ποιος μπορεί να έχει αυτό το δικαίωμα και με ποιο σκεπτικό; Οχι my man! Παίρνω τη δουλειά μου πολύ σοβαρά και έτσι θέλω να με αντιμετωπίζουν. Ολοι ξέρουν ποιος είμαι και δεν παίζω για τον εαυτό μου, ή τα στατιστικά μου. Παίζω για την ομάδα, για αυτά που θα μου ζητήσει ο κόουτς. Θα πάω εκεί που θα με σεβαστούν, κι όχι εκεί που ζητούν το δικό μου σεβασμό χωρίς να μου δείξουν τον δικό τους. Κι αν πρέπει να είναι μία ομάδα χωρίς βαριά φανέλα ή όνομα, ας είναι. Εγώ και οι συμπαίκτες μου θα την κάνουμε μεγάλο όνομα».
Του πήρε αρκετή ώρα για να εκφράσει τις σκέψεις του και τη διαφωνία του με συγκεκριμένες σκέψεις που έχουν οι Ευρωπαίοι. Χωρίς να έχει απολύτως καμία σημασία, με βρίσκει απολύτως σύμφωνο, αλλά απλά το αναφέρω.
Είχε ακόμα περισσότερα να προσθέσει όμως, έστω και σε διαφορετικό ύφος...
- Το μπάσκετ ήταν όνειρο, ή επαγγελματικός προσανατολισμός;
«Ηταν όνειρο. Μεγάλωσα με αυτή τη σκέψη στο μυαλό μου. Να γίνω επαγγελματίας. Αλλά από τη στιγμή που τα καταφέρνεις, το όνειρο αυτό γίνεται πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα ενός επαγγελματία, είναι πολύ σκληρή. Κι αυτό είναι δύσκολο να το αντιληφθεί οποιοσδήποτε. Από τη στιγμή που είσαι επαγγελματίας, κουβαλάς και τις ευθύνες σου. Αν δεν παίξεις καλά σε μία ομάδα, πας σπίτι σου. Οταν ήμασταν πιο μικροί, παίζαμε για πλάκα, για ψυχαγωγία, για διασκέδαση. Από τη στιγμή που περνάς στον επαγγελματικό κλάδο, τα πράγματα αλλάζουν. Ο κόσμος αυτό δεν το καταλαβαίνει όμως. Στην Ευρώπη, μπορείς να συναντήσεις απίθανα πράγματα. Μπορεί μία ομάδα να σου επιβάλλει πρόστιμο ισότιμο με την πληρωμή ενός ολόκληρου μήνα, αν ηττηθείς σε ένα ματς. Πρέπει διαρκώς να παίζεις στο μάξιμουμ. Αν όχι, θα έρθει η ημέρα που θα σου δώσουν τα παπούτσια στο χέρι. Δεν τους νοιάζει... Αν δεν είσαι εσύ, θα είναι κάποιος άλλος. Τόσοι και τόσοι περιμένουν στην ουρά για μία θέση. Για αυτό το λόγο κάποια παιδιά που έρχονται από την Αμερική τους είναι δύσκολο να γίνουν καλοί συμπαίκτες, όταν ξέρουν ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να χάσουν τη δουλειά τους».
- Γιατί δεν ήρθες στον Ολυμπιακό πριν από δύο χρόνια;
«Αρχικά να πω ότι οι λόγοι της άρνησής μου δεν ήταν μόνο οικονομικοί. Ηταν μία σειρά από σκέψεις. Αρχικά, ο Ολυμπιακός με είχε πλησιάσει από τα μέσα της σεζόν και μου ζητούσε πιεστικά να υπογράψω συμβόλαιο. Εγώ όμως, τότε, παίζοντας στην Μπάγερν έκανα μία πολύ καλή σεζόν κι αισθανόμουν ότι δεν ήθελα να δεσμευτώ από νωρίς, χωρίς να αξιολογηθώ από την υπόλοιπη αγορά. Ο Ολυμπιακός πράγματι έδειξε τεράστιο ενδιαφέρον. Ομως, υπήρχα και κάποιες πληροφορίες που μου έλεγαν ότι υπήρχαν κάποια θέματα με τις πληρωμές. Δεν ξέρω κάποιον που έχασε χρήματα από τον Ολυμπιακό κι αυτό είναι αλήθεια. Ξέρω όμως, ότι υπάρχουν στιγμές που αυτά τα χρήματα μπαίνουν στους λογαριασμούς των παικτών σε άτακτα χρονικά διαστήματα. Η ομάδα πλήρωνε όποτε ήθελε. Κι αυτό είναι κάτι, ίσως το μοναδικό, που μπορεί να επηρεάσει τη δουλειά μου. Οταν γίνεται μία συμφωνία, υπάρχουν συγκεκριμένες ημερομηνίες πληρωμής. Αν η ομάδα πληρώνει όποτε θέλει, εγώ δεν μπορώ να λειτουργήσω, δεν μπορώ να προπονηθώ όπως θέλω, δεν μπορώ να είμαι ήρεμος. Κι αυτό επηρεάζει την απόδοσή μου. Και συν τοις άλλοις, όπως αποδείχτηκε, όταν η ομάδα έχασε από τον Παναθηναϊκό στο Κύπελλο, ο κόουτς Μπαρτζώκας, που ήξερα ότι με θέλει πολύ, απολύθηκε. Αρα, όπως καταλαβαίνεις, ήταν μία σειρά αιτιών που δεν δέχθηκα την πρόταση του Ολυμπιακού, κι όχι μόνο το οικονομικό».
- Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας της Λοκομοτίβ;
«Το σύνολο... Η ομάδα! Και το σύστημα του κόουτς. Ξέρεις κάτι; Ο Μπαρτζώκας έφερε στο Κράσνονταρ για να φτιάξει την ομάδα του, παίκτες που είχαν γνωρίσει την αμφισβήτηση... Εμένα, για παράδειγμα, πριν από 2-3 χρόνια δεν ήθελαν να με ...ακούν οι μεγάλες δυνάμεις του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Διαρκώς με απέρριπταν. Κανένα ενδιαφέρον! Zero!!!! Η Λοκομοτίβ απαρτίζεται από παίκτες που πιθανώς, πριν τη φετινή σεζόν, δε θα τους ήθελε απολύτως καμία ομάδα στην Ευρώπη. Ο Μπαρτζώκας ήρθε στη Λόκο και κόλλησε τα κομμάτια. Είμαστε ευτυχισμένοι που παίζουμε όλοι μαζί. Δεν πρόκειται για μία απλή επαγγελματική ομάδα, αλλά για μία παρέα. Περνάμε πολύ καλά μεταξύ μας, βγαίνουμε έξω, κάνουμε παρέα, ξοδεύουμε ώρες μεταξύ μας όλοι οι παίκτες. Και ταυτόχρονα έχουμε άριστη σχέση με τους Ρώσους παίκτες, κάτι που είναι κάποιες φορές δύσκολο να συμβεί σε μία ομάδα».
Στην καριέρα του δεν έχει μετανιώσει για τίποτα και μετά από πολλή σκέψη αναγνωρίζει ως χειρότερη ήττα της καριέρας του αυτή στη Βαρκελώνη, στο Τοπ 16, διότι: «Δεν έπαιξα καλά κι έχασα ένα ζευγάρι βολών, όπου αν είχα ευστοχήσει, δε θα γνωρίζαμε την ήττα. Μου στοίχισε, διότι ήξερα ότι θα μπορούσα να έχω βοηθήσει περισσότερο».
Κι ενώ έχει πολύ καλά λόγια να πει για τον Διαμαντίδη και τον Σπανούλη και δεν τους ξεχωρίζει («είναι θρύλοι και είμαι χαρούμενους που είχα την ευκαιρία να παίξω μαζί τους. Εχουν κερδίσει το σεβασμό μου και μόλις τελειώσουν την καριέρα τους θα βρεθούν αμφότεροι πολύ ψηλά στη συνείδηση του κόσμου»), απάντησε και στην τελευταία ερώτηση:
- Τη νέα σεζόν θα πας όπου πάει ο κόουτς Μπαρτζώκας;
«Οχι, δεν ακολουθώ κανέναν. Αν προκύψει, ευχαρίστως να το δεχτώ. Ετσι κι αλλιώς όμως, έχω την αίσθηση ότι η δική μου καριέρα, έχει τελείως διαφορετική στόχευση από τη δική του και η αφετηρία των υποψήφιων στόχων μας είναι διαφορετική. Αρα θεωρώ απίθανο να βρεθούμε πάλι μαζί».
- Αρα εννοείς, ότι θα δοκιμάσεις στο ΝΒΑ του χρόνου;
«Ξεκάθαρα. Αυτός είναι ο στόχος μου και θα τον κυνηγήσω. Αρα μειώνονται οι πιθανότητες να συνεργαστούμε με τον κόουτς. Κι εδώ που τα λέμε, αν τελικά πάω στο ΝΒΑ, θα είναι λογικά με λιγότερα χρήματα από αυτά που παίρνω στην Ευρώπη. Ισως να είναι και μία καλή ευκαιρία να αλλάξουν οι οπαδοί τη γνώμη που έχουν για εμένα. Οτι παίζω μόνο για τα χρήματα». (Γελάει)
