Είναι περίεργες οι εποχές που ζούμε. Δύσκολες. Είναι δυσδιάκριτα τα όρια, δυσδιάκριτη η αλήθεια. Μπορείς εύκολα να μπερδευτείς. Μπορείς να ξεχάσεις. Μπορεί μια αναπάντεχη είδηση να σου προκαλέσει σύγχυση και μπορεί συχνά το λάθος να μπερδεύεται με το σωστό. Θα ήταν ακόμα μια επέτειος η σημερινή. Έστω κι αν στα στρογγυλά νούμερα, πάντα υπάρχει ένα δέος παραπάνω. Πέντε χρόνια από το ταξίδι στο Βελιγράδι. Δέκα χρόνια από τότε που η ΑΕΚ αψήφησε τον πόλεμο. 15 χρόνια από τότε την αποστολή ειρήνης. Και, αισίως σήμερα, είκοσι. Μια καλή αφορμή να νιώσουμε όλοι λίγο πιο γέροι, να νιώσουμε λιγότερο σοφοί, να διαβάσουμε, να θυμηθούμε, να συγκινηθούμε.
Αλήθεια, συνειδητοποιούμε τι έκανε τότε η ΑΕΚ; Δημοσιογράφοι, ποδοσφαιριστές ή κάποιοι λίγοι οπαδοί που συνόδεψαν την αποστολή έχουν να το θυμούνται. Έχουν να το διηγούνται με τέτοιο τρόπο που αδυνατείς να συγκρατήσεις τα δάκρυά σου και αφήνεσαι να νιώθεις το σώμα σου να ανατριχιάζει. Είναι καλύτερο να διαβάσετε εκείνους, αν θέλετε να συνδεθείτε με όσα έγιναν εκείνο το απόγευμα στο Βελιγράδι. Σε εκείνο το φιλικό που διακόπηκε από την πιο ειρηνική εισβολή οπαδών, σε εκείνο το φιλικό που έπρεπε να γίνει νωρίς ̇πριν δύσει ο ήλιος και απλωθεί στον ουρανό η απειλή του βομβαρδισμού. Σε εκείνο το φιλικό που όποιος ποτέ ψέλλισε στη ζωή του το κλισέ «είναι διαφορετικό να είσαι ΑΕΚ», ένιωσε πιο περήφανος από ποτέ. Ήταν εκείνη την ημέρα διαφορετικό να είσαι ΑΕΚ. Είναι σε κάθε επέτειο διαφορετικό να είσαι ΑΕΚ. Πόση διαφορετικότητα, όμως, κουβαλάει πλέον η κάθε ομάδα που ελέγχεται από μια μικρή – όσο μικρή κι αν είναι – μερίδα οπαδών;
Είναι μέρα για μεμψιμοιρία θα αναρωτηθεί κανείς; Όχι, δεν είναι. Δε θα έπρεπε να είναι. Μια ολόκληρη γενιά, όμως, έχει μεγαλώσει. Μια ολόκληρη γενιά, η οποία δεν είχε γεννηθεί το 1999, έχει τελειώσει το σχολείο, σπουδάζει ή εργάζεται και έχει δικαίωμα ψήφου. Μεγάλωσε με ένα μύθο. Μεγάλωσε με πρωτοσέλιδα εφημερίδων, συνεντεύξεις, ντοκιμαντέρ, κάποιες σκόρπια στιγμιότυπα και διηγήσεις για το τι ένιωθε ο κόσμος εκείνη την εποχή για τον βομβαρδισμό της Γιουγκοσλαβίας. Δεν μπορεί να αναβιώσει το συναίσθημα του τρόμου και της συμπόνοιας, αλλά θα μπορούσε να καταλάβει όλα τα υπόλοιπα.
Θα μπορούσε να καταλάβει τι πραγματικά ένιωσαν οι κάτοικοι του Βελιγραδίου βλέποντας μια ομάδα να μπαίνει στην βομβαρδισμένη πόλη τους. Μια πόλη φάντασμα βρήκε ζωή για ένα 24ωρο, άνθρωποι κρυμμένοι σε καταφύγια είχαν λόγο να χαμογελάσουν. Πικρά, αλλά να χαμογελάσουν. Οι ήχοι ενός ποδοσφαιρικού αγώνα διέκοψαν τη τρομακτική ηχώ του πολεμικού συναγερμού.
Έτσι ζούσαν οι άνθρωποι τότε. Βρείτε κάποιον να σας μιλήσει για τη φρίκη. Βρείτε κάποιον να σας μιλήσει με περηφάνεια για το πώς άντεξαν στο Βελιγράδι τους βομβαρδισμούς. Ακούστε τον ακόμα και με τρόμο να περιγράφει πώς άλλαξαν οι άνθρωποι χρόνια πριν, τον καιρό του δικού τους εμφυλίου. Τίποτα δε γυρίζει πίσω και μακάρι ποτέ να μην γυρίσει πίσω ο πόλεμος. Αλλά η περηφάνεια να είσαι ΑΕΚ; Η διαφορετικότητα να είσαι ΑΕΚ; Η ψυχική ανάταση για την ανιδιοτελή προσφορά; Η τιμή; Οι αληθινές σχέσεις; Η βράβευση; Η μνήμη ή η λήθη; Γιατί όλα αυτά να μην μπορέσει μια νέα γενιά να τα μάθει; Γιατί να μην διδαχτεί; Προφανώς και η αφορμή για όλα τα παραπάνω είναι το φιλικό ματς, το οποίο δε θα επαναληφθεί.
Λίγοι (ή λίγοι περισσότεροι ή αρκετοί) οπαδοί της ΑΕΚ. Λίγοι (ή λίγοι περισσότεροι ή αρκετοί) οπαδοί της Παρτιζάν. Η αντιπαλότητα της ΑΕΚ με τον ΠΑΟΚ. Η αδερφοποίηση του ΠΑΟΚ με την Παρτιζάν. Είναι αρκετά παράλογα όλα αυτά και για σας ή το πρόβλημα είναι δικό μου; Είναι αρκετά παράλογο όλο αυτό ως τώρα ή να συνεχίσω; Ο πρέσβης, λέει, μετέφερε ότι υπήρχαν παράπονα. Η Παρτιζάν φοβήθηκε τους οπαδούς της. Η ΑΕΚ φοβήθηκε τους δικούς της. Αμφότεροι φοβήθηκαν μην αμαυρωθεί η ανάμνηση και η επέτειος της ημέρας που η Ένωση τα έβαλε με τον πόλεμο.
Όλο το… μεγαλείο της σημερινής εποχής, όλος ο παραλογισμός, όλη η αιχμαλωσία, όλα όσα είναι λάθος, όλα όσα είναι στραβά, εκείνα τα δυσδιάκριτα όρια, εκείνο το μπέρδεμα, εκείνη η σύγχυση, συνοψίζονται σε μια πρόταση:
Η Παρτιζάν και η ΑΕΚ δε θα παίξουν στην 20ετη επέτειο του φιλικού που διέκοψε έναν ΑΛΗΘΙΝΟ πόλεμο επειδή φοβούνται τον «πόλεμο» των οπαδών τους.
Άντε, και του χρόνου.
