«Αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα!». Δεν διεκδικούμε την αποκλειστικότητα της πατέντας, ούτε της ιδέας και, φυσικά, προς συντομία της συζήτησης, καλό είναι να αποφύγουμε τις ενστάσεις πάνω στο θέμα. Δικαιολογημένες ή μη. Η κεντρική ιδέα είναι - όπως την υποκλέπτουμε από την wikipedia - η εξής:
«Μια απειροελάχιστη μεταβολή στη ροή των γεγονότων οδηγεί, μετά από την πάροδο αρκετού χρόνου, σε μια εξέλιξη της ιστορίας του συστήματος δραματικά διαφορετική από εκείνη που θα λάμβανε χώρα, αν δεν είχε συμβεί η μεταβολή».
Απειροελάχιστη μεταβολή: Η ανταρσία των οπαδών του Ολυμπιακού στην πρόσληψη του Μαρίνου Ουζουνίδη.
Μετά από την πάροδο αρκετού χρόνου: Από το Αύγουστο του 2016 στην 1η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους.
Δραματικά διαφορετική ιστορία: Η εξέλιξη του Παναθηναϊκού.
Ας ξεκινήσουμε από το χρονικό εκείνο σημείο που προέκυψε η απειροελάχιστη μεταβολή. Ο Ολυμπιακός στις αρχές Αυγούστου του προηγούμενου έτους, σαν σήμερα ένα πράγμα, βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού. Κόκκινου, για να ταιριάζει και με το χρώμα του. Ο Βίκτορ Σάντσεθ θα πληρώσει τον αποκλεισμό από την Χάποελ Μπερ Σεβά και ο Βαγγέλης Μαρινάκης ψάχνει εναγωνίως τον αντικαταστάτη του. Ο Μαρίνος Ουζουνίδης είναι το μεγάλο φαβορί, μόνο που υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα και ένα λίγο μεγαλύτερο.
Ο Έλληνας τεχνικός είχε ανανεώσει το συμβόλαιό του με τον Πανιώνιο από τον Μάιο. Για να φύγει από τη Νέα Σμύρνη έπρεπε να πληρωθεί η ρήτρα, όμως είναι μάλλον δεδομένο ότι η σθεναρή αντίσταση των κυανέρυθρων μπορούσε να καμφθεί. Τις πρώτες 24 ώρες ο Ουζουνίδης ήταν προπονητής του Ολυμπιακού, με τις λεπτομέρειες της συμφωνίας του να διαρρέουν, τους μελλοντικούς του συνεργάτες να παρελαύνουν στα δημοσιεύματα και τον Πανιώνιο να ψάχνει αντικαταστάτη. Στις 48 ώρες άρχισε να διαφαίνεται το πρόβλημα και στις 72, πλέον, ήταν ξεκάθαρο για όποιον γνωρίζει την ελληνική πραγματικότητα ότι η περίπτωσή του είχε ναυαγήσει.
Το φαινόμενο της πεταλούδας δε θα προκαλούσε… τυφώνα εν καιρώ μόνο στον Παναθηναϊκό. Είναι δεδομένο ότι επηρεάστηκε ο Ολυμπιακός, επηρεάστηκαν ποδοσφαιριστές, επηρεάστηκε και Απλώς, όλοι οι υπόλοιποι δεν αφορούν το συγκεκριμένο θέμα. Περισσότερο απ’ όλους, εξάλλου, επηρεάστηκε ο ίδιος ο Μαρίνος Ουζουνίδης.
«Δεν είχα συμφωνήσει με τον Ολυμπιακό. Αν είχα συμφωνήσει θα ήμουν προπονητής του. Στο συμβόλαιό μου είχα ρήτρα, την οποία θα μπορούσε να καταβάλει οποιαδήποτε ομάδα με την οποία θα συμφωνούσα βεβαίως και εγώ. Το μόνο που θέλω να πω και επιτρέπεται να πω είναι ότι ο πρόεδρος ήταν ενήμερος για όλα. Ο κόσμος έχει την εντύπωση ότι έκανα κάτι πίσω από την πλάτη του. Το λέω ξεκάθαρα τώρα ότι είχαν ενημερώσει και διοίκηση και πρόεδρο».
Για το θέμα τοποθετήθηκε 50 μέρες μετά, σε ραδιοφωνική του συνέντευξη. Ήταν πια άνεργος, αφού από τον Πανιώνιο έφυγε κακήν-κακώς. Στις 6 Αυγούστου, εκεί κάπου στο 48ωρο που λέγαμε, οι οπαδοί των κυανέρυθρων κι ενώ είχε προηγηθεί επιθετική ανακοίνωση εναντίον του, επισκέφτηκαν την προπόνηση της ομάδας τους και απαίτησαν από τον Ουζουνίδη να φύγει. Στις 8 Αυγούστου ο Πανιώνιος ανακοίνωσε με εξίσου επιθετικό τρόπο, την καταγγελία της σύμβασης με τον προπονητή του.
«Όλα για κάποιο λόγο γίνονται», είχε πει στην ίδια ραδιοφωνική συνέντευξή του προς τα τέλη Σεπτεμβρίου και πράγματι όλα έγιναν για κάποιο λόγο. Απλώς, μερικές φορές πρέπει να περιμένεις λίγο παραπάνω απ’ όσο υπολογίζεις για να συμβούν.
Άλλαξέ το!
Ο Παναθηναϊκός την ίδια εποχή έμοιαζε με την Κίνα που δεν ήξερε ότι την περιμένει τυφώνας. Μεσουρανούσε, κέρδιζε, έπαιζε ωραίο ποδόσφαιρο, έκανε τις μεταγραφές του και ο Αντρέα Στραματσόνι ζούσε την αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού… Μέχρι που άρχισε το πρωτάθλημα, ήρθαν οι τραυματισμοί, έσκασαν τα ευρωπαϊκά χαστούκια, χάθηκαν βαθμοί και παρότι ο Ιταλός ένιωθε τη στήριξη του Γιάννη Αλαφούζου, σύντομα αντιλήφθηκε ότι έχανε τα στηρίγματά του εντός ομάδας.
Την 1η Δεκεμβρίου του 2016, ο Ιταλός τεχνικός θα υπέβαλε την παραίτησή του. Η ήττα από τον ΟΦΗ μερικές ώρες πριν και ένας διαφαινόμενος αποκλεισμός και από το κύπελλο Ελλάδας ήταν η αφορμή για να σηκωθεί το χαλί και να αποκαλύψει όσα κατά καιρούς τεχνηέντως είχαν κρυφτεί από κάτω. Ο τυφώνας είχε πια φτάσει. Ο Μαρίνος Ουζουνίδης αυτή τη φορά δε θα περίμενε 72, ούτε 48, ούτε καν 24 ώρες. Το ίδιο κιόλας απόγευμα ανακοινωνόταν η πρόσληψή του για δύο χρόνια.
«Θέλω να ξέρετε ότι πιστεύω πολύ σε εσάς και είμαι σίγουρος πως θα βελτιώσουμε κάποια πράγματα μαζί, κάνοντας μια νέα αρχή. Αυτό που έγινε με τους οπαδούς συμβαίνει συχνά στην Ελλάδα και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να δώσουμε απαντήσεις στο γήπεδο. Να βγάλετε ποδοσφαιρικό εγωισμό από εδώ και πέρα, αρχής γενομένης από το ματς με τον ΠΑΟΚ. Θέλω στο γήπεδο να είμαστε ομάδα και να τελειώσουν οι διαμαρτυρίες προς τους διαιτητές. Εμείς να κοιτάμε το παιχνίδι μας».
Πρώτα, μίλησε στον εγωισμό τους. Μετά, μίλησε στο φιλότιμό τους. Παίκτες που δεν ένιωθαν ένα με το σύνολο, όπως ο Βίκτορ Ιμπάρμπο και ο Μπουμπάρακ Γουακάσο θεωρήθηκαν περιττοί, όσο κι αν ήταν απαραίτητοι. Εν συνεχεία, εγκάλεσε τον επαγγελματισμό τους. Όταν ο Κάρλος Ζέκα αποβλήθηκε για χτύπημα εκτός φάσης στη Λάρισα δεν τον… χάιδεψε, αλλά αντιθέτως εισηγήθηκε πρόστιμο για τον αρχηγό του Παναθηναϊκού, όπερ και εγένετο.
Φυσικά και προσπάθησε να αλλάξει πράγματα και αγωνιστικά. Δούλεψε – σε συνεργασία με τον γυμναστή του - στην πάσχουσα φυσική κατάσταση των ποδοσφαιριστών, προσάρμοσε τα πλάνα του στο υλικό που έχει και μετά από τη λευκή ισοπαλία με τον Λεβαδειακό στα τέλη Ιανουαρίου, ήξερε πλέον ξεκάθαρα τι έπρεπε να κάνει. Συγκεντρωτικός ως είναι (και ποιος τελειομανής δεν είναι;), πήρε την ευθύνη πάνω του και προειδοποιούσε για όσα θα έρθουν.
«Δεν θα κατηγορήσω κανέναν παρά μόνο τον εαυτό μου που δεν έδωσα παρακίνηση και μεγαλύτερο εγωισμό στην ομάδα. Εγώ φταίω κι εγώ θα πρέπει να βρω τις λύσεις και να είστε σίγουροι ότι θα τις βρω. Δεν έχω να πω κάτι για το παιχνίδι. Ήταν πολύ άσχημο να βλέπεις την εικόνα αυτή κι αυτό θα γίνει με κινήσεις που ήδη έχουμε ξεκινήσει. Κακά τα ψέματα με την ατμόσφαιρα που υπάρχει θα πρέπει να γίνει μετάγγιση αίματος για να βοηθήσει κι αυτούς που πραγματικά μπορούν. Για το σημερινό παιχνίδι φταίω εγώ».
Ήταν το δεύτερο ξέσπασμά του, αφού το πρώτο ήταν σχεδόν ένα μήνα πριν σε πιο ιδιωτική κατάσταση. Στα αποδυτήρια της Ριζούπολης κι ενώ ο Παναθηναϊκός έχανε 2-0 στο ημίχρονο από τον Απόλλωνα Αθηνών. «Δεν μπορώ να πιστέψω πως χάνουμε με 2-0. Μη διανοηθείτε να μην το γυρίσετε στο δεύτερο ημίχρονο. Όταν θα επιστρέψουμε στο τέλος στα αποδυτήρια, θέλω να έχουμε κερδίσει. Δεν μπορώ καν να φανταστώ το ενδεχόμενο να χάσουμε. Δεν θα μπορούμε να κυκλοφορήσουμε στο δρόμο. Κανείς μας! Παίκτες από μια καφετέρια να μαζεύαμε καλύτερα θα παίζανε από ό,τι εσείς».
Δύο ξεσπάσματα και πολλή δουλειά αργότερα, λοιπόν, ο Παναθηναϊκός είχε γίνει μια κανονική ομάδα. Κέρδιζε και έχανε, φυσικά, όπως κάθε κανονική ομάδα. Είχε σπουδαίες βραδιές και άσχημα απογεύματα, όπως συμβαίνει σε κάθε ζωντανό οργανισμό. Δεν έχασε, όμως, ποτέ ξανά τον έλεγχο και δεν πούλησε την ψυχή του. Ο Μαρίνος Ουζουνίδης κράτησε την αξιοπρέπειά του, όταν όλα γύρω του κατέρρεαν μετά τη βαριά ήττα και τον αποκλεισμό από τον ΠΑΟΚ στο κύπελλο. Κυρίως, δε, οι παίκτες του ήταν εκείνοι που κατέρρεαν ψυχολογικά. Δεν παρασύρθηκε, παρότι αντιλαμβανόταν.
Κράτησε την ομάδα του ενωμένη μετά τη διακοπή του αγώνα με τον ΠΑΟΚ και την κατακύρωσή του υπέρ της ομάδας της Θεσσαλονίκης. Κατέβηκε με σύνθεση ανάγκης την τελευταία αγωνιστική των πλέι οφ στην Τούμπα και κέρδισε το ματς, παρότι πρακτικά δεν άλλαζε κάτι για τον Παναθηναϊκό. Ο Μαρίνος Ουζουνίδης, όμως, υπήρξε παίκτης του τριφυλλιού σε μια εντελώς διαφορετική εποχή. Και πράγματα που σήμερα φαντάζουν ηρωικά ή υπερβολικά, τότε ήταν απλώς αυτονόητα.
Τα… αυτονόητα για τον ίδιο προσπάθησε να περάσει και στους ποδοσφαιριστές του στην… ανατολή της φετινής σεζόν. Δεν ήταν απλώς η αίσθηση του κόσμου ότι ο Παναθηναϊκός διαλυόταν. Ήταν ένα ντόμινο που εξελισσόταν μπροστά στα μάτια όλων και χρειαζόταν ένα χέρι για να σταματήσει τα τουβλάκια να πέφτουν. Μπεργκ, Λυμπερόπουλος, προσφυγές ̇ Μαρίνος Ουζουνίδης. «Θέλω να ξέρετε ότι δεν είναι τόσο τραγικά τα πράγματα όσο γράφουν και όσα ακούγονται έξω. Δουλειά μας είναι να κλείνουμε τα αυτιά όσο είμαστε εδώ μέσα και να δουλεύουμε σκληρά. Εγώ θέλω να πιστεύουν ότι τα πράγματα είναι τραγικά, αλλά να ξέρετε, θεωρώ ότι η ομάδα με την σκληρή δουλειά θα είναι καλύτερη από πέρσι».
Τον πίστεψε κανείς; Τον πίστεψαν οι παίκτες του; Τον πίστεψε ο κόσμος; Δεν έχει σημασία. Ο Παναθηναϊκός απέκλεισε με εμφατικό τρόπο την Γκαμπάλα, οι δύο επίσημες εμφανίσεις του είναι πειστικότατες, παίκτες – και καλοί παίκτες – συνεχίζουν να έρχονται, λαγοί βγαίνουν από το καπέλο και κάπου σε μια γωνία του Αμαζονίου μια πεταλούδα πεταρίζει τα φτερά της. Τι, ακόμα δεν πιστεύετε στη δύναμη της;