Η κριτική είναι ένας δρόμος. Σε πολλές περιπτώσεις όμως, είναι και ανέξοδος. Το SDNA επιχειρεί μια βαθιά έρευνα προκειμένου να αποδείξει ότι ο δρόμος υπάρχει και έχει... περπατηθεί από άλλα κράτη της Ευρώπης. Υπάρχει βούληση; Εδώ είναι ένα ζωντανό παράδειγμα που επιβεβαιώνει πως αν θέλεις όλα γίνονται. Το ταξίδι μας ξεκινάει σήμερα από τη Γερμανία. Και τις επόμενες ημέρες θα κορυφωθεί...
Το SDNA ερευνά σε βάθος το γερμανικό μοντέλο ποδοσφαίρου, που είναι αυτή την στιγμή το πιο πετυχημένο παγκοσμίως. Το σημείο μηδέν του 2002, η ανοικοδόμηση και η εκτόξευση. Τα κέρδη ρεκόρ για 10η σερί σεζόν, η απίστευτη προσέλευση στα γήπεδα και οι ακαδημίες πρότυπο. Τι έκαναν με βία, διαιτησία, αδειοδότηση…Το σημείο ...μηδέν
Δεν ήταν λόγια του αέρα, ούτε η μέθη της στιγμής. Λίγο μετά την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1990, ο Φραντς Μπέκενμπαουερ προφήτευσε πως: «η εισροή ταλέντου από την Ανατολική Γερμανία σε συνδυασμό με την Δυτική τεχνογνωσία θα κάνει την Γερμανία μία ανίκητη ποδοσφαιρική μηχανή για χρόνια». Μία δεκαετία μετά, η προφητεία είχε πάει… κουβά και το γερμανικό ποδόσφαιρο όδευε ολοταχώς προς τα… βράχια.
Εκείνο το βαρύ κι ασήκωτο 3-0 από την (γειτόνισσα) Κροατία στον προημιτελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1998 ήταν το πρώτο… βηχαλάκι του Γερμανού ασθενή. Το απαίσιο Euro 2000, όπου η «νασιονάλμανσαφτ» πήγε σπίτι από τον πρώτο γύρο ήταν το δεύτερο προειδοποιητικό καμπανάκι. Ο δεξαμενή παικτών είχε στερέψει σε απογοητευτικό επίπεδο. Μία τεράστια χώρα αναγκαζόταν να δώσει γερμανική υπηκοότητα σε κάποιον… Σον Νταντί (με ρίζες από την Νότιο Αφρική) και στον βραζιλιάνο Πάουλο Ρινκ για να καλύψει το απελπιστικό έλλειμμα ποιότητας.
Το οικονομικό κραχ του τηλεοπτικού ομίλου Κιρχ, που συντηρούσε σχεδόν αποκλειστικά το οικοδόμημα της Μπουντεσλίγκα εν έτει 2002 ήταν το σημείο μηδέν. Ο αριθμός των ξένων παικτών στην μεγάλη κατηγορία από 17% (1992) είχε πάει στο 38% (1997) και στο 44% (2002). Οι ομάδες με τα λεφτά της τηλεόρασης πλήρωναν υπέρογκα ποσά σε αμφίβολης ποιότητας ξένους και σταμάτησαν να παράγουν. Οι περισσότερες άρχισαν να βουλιάζουν στα χρέη. Το μοντέλο αυτό είχε αποτύχει.
Μία ντουζίνα χρόνια μετά, η ετήσια έκθεση της Μπουντεσλίγκα για το 2015 σε κάνει να πιστεύεις ότι μιλάμε για ένα άλλο πλανήτη. Τα συνολικά έσοδα των 18 ομάδων έφτασαν τα 2,45 δις ευρώ (αύξηση για 10η συνεχόμενη σεζόν), αυξημένα κατά 12,9% από πέρυσι. Οι 13 από τις 18 ομάδες της Μπουντεσλίγκα και συνολικά 24 από τις 36 στις δύο πρώτες κατηγορίες εμφάνισαν κερδοφορία στους ισολογισμούς τους. Ο μέσος όρος εισιτηρίων είναι ο μεγαλύτερος σε οποιοδήποτε πρωτάθλημα στον κόσμο.
Το κράτος έχει κι αυτό παράπλευρα οφέλη. Μόνο την σεζόν 2013-14 το γερμανικό κράτος εισέπραξε 875 εκατομμύρια ευρώ από φόρους που σχετίζονται με τις δύο πρώτες κατηγορίες. Μόνο την τελευταία πενταετία έχει εισπράξει 4 δις!
Το γερμανικό ποδόσφαιρο βοήθησε στην καταπολέμηση της ανεργίας. Νέες θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν. Μόνο την σεζόν 2013-14, 48,830 άτομα (ποσοστό αυξημένο κατά 8%) εργάστηκαν είτε άμεσα είτε έμμεσα για λογαριασμό των 36 ομάδων στις δύο πρώτες επαγγελματικές κατηγορίες και άλλοι 31.602 εργάστηκαν σε παράπλευρες υπηρεσίες που σχετίζονται με το ποδόσφαιρο (σεκιούριτι, catering, καθαριστές).
Το γερμανικό ποδόσφαιρο ανασυντάχθηκε από το σημείο μηδέν, η εθνική ομάδα έφτασε ξανά στο σημείο να γίνει παγκόσμια υπερδύναμη και οι γερμανικοί σύλλογοι με νέα δομή / λειτουργία / τρόπο σκέψης έγιναν αυτάρκεις κερδοφόροι οργανισμοί σε ένα χώρο που τα χρέη πνίγουν ακόμα και ομάδες με φανέλες που ζυγίζουν τόνους. Τα υπερσύγχρονα γήπεδα είναι γεμάτα, η ατμόσφαιρα μοναδική, οι ακαδημίες δεν αφήνουν ούτε ψήγμα ταλέντου να πάει χαμένο, το ποδόσφαιρο ξαναέγινε τρόπος ζωής. Το παράδειγμα αναγέννησης της Μπουντεσλίγκα που αγγίζει πια την τελειότητα είναι το μοντέλο πρότυπο για ολόκληρο τον ποδοσφαιρικό πλανήτη. 
Το φθηνότερο εισιτήριο στην Ευρώπη!
Τα πάντα στηρίζονται σε ένα θεώρημα που δεν σπάει με τίποτα. Ο φίλαθλος είναι ο βασιλιάς. Είναι ο πελάτης που έχει πάντα δίκιο. Τα δικά του «θέλω» είναι πάνω από όλα. Ας ξεκινήσουμε από το… τέλος. Κάθε αγώνας της περσινής Μπουντεσλίγκα (2013-14) παρακολουθήθηκε κατά μέσο όρο από 42.609 ζευγάρια μάτια με μέσο όρο πληρότητας σταδίων οριακά πάνω από το 90%! Κανένα άλλο πρωτάθλημα στον πλανήτη δεν έχει να επιδείξει τέτοια αδιανόητα νούμερα. Το ίδιο νούμερο για την δεύτερη κατηγορία έφτασε το νούμερο ρεκόρ των 17.853. Υπενθυμίζω ότι με το ζόρι ο μέσος όρος ενός παιχνιδιού της Super League αγγίζει τις 3.500. Ο Ζεπ Χέρμπεργκερ, προπονητής της Εθνικής Γερμανίας, είχε πει κάποτε την μεγαλύτερη αλήθεια: «Ξέρετε, γιατί ο κόσμος πάει στο γήπεδο; Επειδή δεν ξέρει τι θα δει». Και στην Γερμανία αυτό είναι μία μεγάλη αλήθεια. Κανείς δεν ξέρει από πριν ποιο θα είναι το αποτέλεσμα. 
Υπάρχουν κι άλλοι λόγοι όμως. Η Μπουντεσλίγκα έχει κατά μέσο όρο το φθηνότερο εισιτήριο τουλάχιστον σε ότι αφορά τα μεγάλα πρωταθλήματα. Μπορείς να βρεις εισιτήριο στο πέταλο της Ντόρτμουντ ακόμα και με 12 ευρώ. Το φθηνότερο εισιτήριο διαρκείας ξεκινά από τα 200 ευρώ, την ώρα που η ανάλογη τιμή στην Premier League είναι (τουλάχιστον) τριπλάσια. Οι ομάδες θα μπορούσαν να προπωλήσουν όλα τους τα εισιτήρια σε κατόχους διαρκείας από την αρχή της σεζόν. Δεν το κάνουν. Πιστεύουν ότι το κοινό / πελάτες πρέπει να ανανεώνεται και να μην μένει σταθερό, παγωμένο και μόνιμο. Όλες οι ομάδες της Μπουντεσλίγκα βάζουν όριο στον αριθμό των διαρκείας που βγάζουν στην αγορά, ο οποίος δεν ξεπερνά ποτέ το 50% της χωρητικότητας του γηπέδου. Συνάμα, σε κάθε ματς ο φιλοξενούμενος έχει δικαίωμα να πάρει το 10% των εισιτηρίων, που πολλές φορές πωλούνται σε πακέτα που περιλαμβάνουν δωρεάν εισιτήριο τρένου, ώστε οι οπαδοί να πάνε μαζικά στο γήπεδο, να τραγουδήσουν μαζί, να φάνε, να πιούνε την μπύρα τους. «Οι ομάδες δεν ενδιαφέρονται να αυξήσουν τις τιμές των εισιτηρίων, διότι πολύ απλά δεν θέλουν να ξεζουμίσουν τον απλό κόσμο. Δεν ποντάρουν από εκεί σε έξτρα έσοδα. Θέλουν το γήπεδο γεμάτο, ώστε με βάση αυτή την εικόνα να αυξήσουν τα έσοδα από τις χορηγίες τους», λέει ο CEO της γερμανικής λίγκας Κρίστιαν Σάιφερτ.
Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006 που διοργανώθηκε στην Γερμανία ήταν η ευκαιρία για ανοικοδόμηση των περισσότερων γηπέδων, τα οποία πλέον ανήκουν στην κατηγορία τριών ή τεσσάρων αστέρων της ΟΥΕΦΑ. Τα γερμανικά γήπεδα είναι τα μόνα στην Ευρώπη, όπου μπορείς κάλλιστα να πιεις την μπύρα σου την ώρα του ματς, αλλά και τα μόνα που έχουν διατηρήσει σε κάποια πέταλα την αίσθηση του παρελθόντος, χωρίς καρεκλάκια. Εξάλλου, οι κάμερες και η παρουσία ισχυρής αστυνομικής δύναμης που μπορεί ανά πάσα ώρα να επέμβει (είτε επί τόπου, είτε με σύλληψη την ώρα της αποχώρησης) εγγυάται την τήρησης της νομιμότητας.
Ο πόλεμος ενάντια στην βία
Όποιος πιστεύει ότι το θέμα της βίας στα γήπεδα (μέσα ή έξω από αυτά) έχει λυθεί στην προηγμένη Δυτική Ευρώπη και δη στην Γερμανία είναι βαθιά γελασμένος. Ο πόλεμος ανάμεσα στο καλό και το κακό είναι συνεχής, ασταμάτητος, με δεκάδες κερδισμένες και χαμένες μάχες.
Ας ξεκινήσουμε πάλι από το… τέλος. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της γερμανικής αστυνομίας για την σεζόν 2013-14 συνολικά 8989 οπαδοί συνελήφθησαν ή κρατήθηκαν με κατηγορίες που σχετίζονταν με βία εντός ή εκτός γηπέδων, νούμερο αυξημένο κατά 31% σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν! Συνολικά αναφέρθηκαν 1281 τραυματισμοί (788 την προηγούμενη χρονιά), ενώ απαγγέλθηκαν κατηγορίες σε 7863 άτομα που επέδειξαν παραβατική συμπεριφορά. Τα νούμερα είναι εντυπωσιακά.
Το πρόβλημα του χουλιγκανισμού, ειδικά στην Γερμανία, είναι ιδιαίτερα σύνθετο και δεν είναι καθαρά ποδοσφαιρικό, αφού πολλοί σύνδεσμοι οπαδών ποδοσφαιρικών λειτουργούν ως μανδύας ακραίων εθνικιστικών (ναζιστικών ακόμα) απόψεων και φιλοξενούν στις τάξεις τους ακραία στοιχεία που μέσω της μαζικότητας που προσφέρει το ποδόσφαιρο βρίσκουν το απαραίτητο κάλυμμα στις έκνομες πράξεις τους.
Θα πρέπει να τονίσουμε εδώ ότι εν αντιθέσει με ότι συμβαίνει στην προηγμένη ποδοσφαιρικά Ευρώπη (Αγγλία, Ισπανία), στην Γερμανία η αστυνομία είναι αυτή που είναι υπεύθυνη για την τήρηση της τάξης των ποδοσφαιρικών αγώνων εντός κι εκτός γηπέδων, αφού το εκάστοτε ομοσπονδιακό κρατίδιο είναι σε ένα ευρύτερο πλαίσιο υπεύθυνο για την τήρηση της τάξης στο έδαφος της, όπως λογίζεται το γήπεδο κάε συλλόγου. Αυτό έχει ως συνέπεια τα μέτρα ασφαλείας για κάθε αγώνα να αποφασίζονται με συνεργασία του εκάστοτε γηπεδούχου με τις τοπικές αρχές.
Τους τελευταίους μήνες έχει προκύψει μάλιστα ένα σοβαρό θέμα, που ξεκίνησε από ομοσπονδιακό κρατίδιο της Βρέμης που ζήτησε από την γερμανική ομοσπονδία επίσημη αποζημίωση για την αστυνόμευση των εντός έδρας αγώνων της Βέρντερ και η σκυτάλη πήγε στην Ένωση Γερμανών Αστυνομικών που ζήτησε ούτε λίγο ούτε πολύ 50 εκατομμύρια ευρώ από την γερμανική λίγκα ώστε να συνεχίσει να παρέχει τις υπηρεσίες της στα παιχνίδια. Το πρόβλημα απασχολεί έντονα και τον Υπουργό Εσωτερικών Ραλφ Γέγκερ, ο οποίος είδε πως πάνω από 300.000 εργατοώρες αστυνομικών σπαταλήθηκαν στα γήπεδα της Μπουντεσλίγκα πέρυσι, με αποτέλεσμα ελλιπή αστυνόμευση σε άλλα μέρη. Οι ομάδες, αν το επιθυμούν μπορούν να έχουν τους δικούς τους stewards εντός γηπέδου, όμως η τήρηση και η επιβολή της τάξης είναι κρατική ευθύνη.
Το πρόβλημα δεν έχει λυθεί. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι ίδιες οι ομάδες κατηγορούν τις αστυνομικές αρχές πως παρακινούν την παραβατική συμπεριφορά επιδεικνύοντας υπερβάλλοντα ζήλο σε ότι αφορά την χρήση βίας. Ωστόσο, η συνεργασία των ομάδων με τις αρχές είναι στενή, ενώ όλες οι ομάδες διαγράφουν διά βίου από τα μητρώα τους και απαγορεύουν την είσοδο ξανά στα εντός έδρας ματς, όσων οπαδών καταδικάζονται για επεισόδια, ενώ πολύ συχνά παύουν να αναγνωρίζουν συνδέσμους οπαδών που εμπλέκονται σε παράνομες δραστηριότητες. Μία έρευνα του γερμανικού περιοδικού 11 Freunde απέδειξε ότι ο αριθμός των βίαιων πράξεων (συλλήψεις, τραυματισμοί) ήταν ανάλογος της αστυνομικής δύναμης σε κάθε ματς και πρότεινε μεγαλύτερη χαλάρωση των μέτρων, όμως ο εγκληματολόγος Τόμας Φέλτες είπε πως: «αυτή η έρευνα δείχνει απλά πως η αστυνομία κάνει καλά την δουλειά της».
Στις αρχές του 2013, οι 31 από τις 36 ομάδες των δύο επαγγελματικών κατηγοριών υπέγραψαν το λεγόμενο «σύμφωνο ασφαλούς γηπεδικής εμπειρίας», που περιλάμβανε 16 νέα μέτρα (από απαγόρευση φωτοβολίδων, πανό, μέχρι κατάργηση θέσεων ορθίων, πώλησης αλκοόλ, μείωση αριθμού φιλοξενουμένων), όμως μετά την αντίθεση των οπαδών το σύμφωνο τροποποιήθηκε κατά το δοκούν.
Το πιο πρόσφατο πρόβλημα της γερμανικής αστυνομίας λέγεται… κρυσταλλική μέθη, μία μόδα που έφερε η τηλεοπτική σειρά Breaking Bad. Η χρήση μεθαμφεταμίνης και λοιπών ναρκωτικών ουσιών στους οπαδούς πριν το γήπεδο έχει αντικαταστήσει αυτή του αλκόολ και είναι κάτι που ούτε μπορεί να ανιχνευτεί κατά την είσοδο στο γήπεδο, ούτε μπορεί να ελεγχθεί εύκολα. Είπαμε, το κακό εξελίσσεται και είναι πάντα ένα βήμα μπροστά από το καλό.
Οι διαιτητές που… προσλαμβάνονται!
Το ποδόσφαιρο είναι ένα εμπορικό προϊόν. Το προϊόν αυτό πωλείται πιο εύκολα όταν υπάρχει η αίσθηση στην πλατιά μάζα ότι είναι καθαρό. Οι σύλλογοι στην Γερμανία κατάλαβαν ότι μακροπρόθεσμα το (οικονομικό) καλό όλων των ομάδων είναι το 50-50 και όχι η επιρροή κάποιου συλλόγου στην διαιτησία και αυτό τηρείται ευλαβικά. Η δομή της διαιτησίας από μόνη της εγγυάται ότι τα λάθη είναι ανθρώπινα και μόνο. Δεν μιλάμε για μία χώρα που ήταν πάντα βουτηγμένη στην νομιμότητα. Το σκάνδαλο Χόιτσερ έπληξε ανεπανόρθωτα την εικόνα του γερμανικού ποδοσφαίρου και έκτοτε η προσπάθεια για διαιτητική νομιμότητα είναι καθημερινή.
Στην Γερμανία υπάρχουν σήμερα περίπου 75.000 διαιτητές, αλλά από αυτούς μόνο 42 προσλαμβάνονται για να διαιτητεύσουν κάθε χρόνο στις δύο επαγγελματικές κατηγορίες μετά από εντατική εκπαίδευση και πολύ αυστηρή επιλογή. Λέμε «προσλαμβάνονται» διότι η γερμανική λίγκα προσφέρει κάθε χρόνο 4,7 εκατομμύρια ευρώ στην γερμανική ποδοσφαιρική ομοσπονδία που με την σειρά της προπονεί, εκπαιδεύει, επιλέγει και κρίνει μέσω της δικής της ανεξάρτητης επιτροπής (με πρόεδρο τον παλιό διαιτητή Χέρμπερτ Φάντελ) την απόδοσή τους και επιβάλει ποινές, αν αυτό χρειαστεί. Η διαιτησία δεν είναι 100% επαγγελματική, μα πλησιάζει σε αυτό το επίπεδο. Οι πάγιες απολαβές ενός διαιτητή Μπουντεσλίγκα κυμαίνονται από 50.000 ως 60.000 ευρώ ετησίως, ενώ κάθε για παιχνίδι αμείβονται με 3.800 ευρώ (2.000 για κάθε ματς της Τσβάιτε Λίγκα). Ακόμα και σε παιχνίδια που υπήρξαν αδιανόητες αποφάσεις-σκάνδαλα (όπως για παράδειγμα τον Οκτώβριο του 2013, που ο διαιτητής κατακύρωσε γκολ του Κίσλινγκ σε ματς με την Χόφενχαϊμ σε φάση που η μπάλα βρήκε τα εξωτερικά δίχτυα), όλοι θεώρησαν ανθρώπινο λάθος την απόφαση του Φέλιξ Μπριχ, ο οποίος όχι μόνο δεν τιμωρήθηκε, αλλά σφύριξε και στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο. 
Ο νόμος του 50+1
Μία ακόμα ασφαλιστική δικλείδα σε ότι αφορά την οργανωτική δομή των συλλόγων έχει να κάνει με τον περίφημο κανονισμό 50+1 που αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των συλλόγων. Με άλλα λόγια, κανένα φυσικό πρόσωπο δεν μπορεί να έχει μερίδιο πάνω από το 49,9% των μετοχών του συλλόγου, κάτι που σημαίνει ότι ουσιαστικά αυτοί διοικούνται από άτομα που εκλέγονται από τους μετόχους κάθε ομάδας. Για να το κάνουμε πιο λιανά με αυτό το νομικό καθεστώς έχει ελεγχθεί η είσοδος ξένων ιδιοκτητών (πχ. Άραβες, Ρώσοι) που ξοδεύοντας παράλογα ποσά θα μπορούσαν να αλλοιώσουν την δομή, ενώ συνάμα αποφεύχθηκε η γνωστή μέθοδος σύμφωνα με την οποία ένα φυσικό πρόσωπο (π.χ. Γκλέιζερ) αποκτά μία ομάδα παίρνοντας δάνειο στο όνομα του συλλόγου που ξαφνικά αποκτά τραπεζικό χρέος.
Μοναδική εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις της Λεβερκούζεν και της Βόλφσμπουργκ, οι οποίες ανήκουν κατά 100% στις εταιρίες-κολοσσούς Bayer και Volkswagen, όμως εκεί δόθηκε ειδική άδεια αφού οι δύο εταιρίες ήταν χορηγοί των δύο ομάδων για πάνω από 20 συνεχή χρόνια. Μπορεί, όπως υποστηρίζει ο πρόεδρος του Ανόβερου Μάρτιν Κιντ ο κανόνας του 50+1 να βλάπτει τον ανταγωνισμό με τους ευρωπαϊκούς συλλόγους, αφού στερεί την δυνατότητα εισροής ξένου κεφαλαίου, ωστόσο έχει εγγυηθεί την σταθερότητα και δεν έχει επιτρέψει παραλογισμούς από «παράξενους» ιδιοκτήτες που ίσως χαλούσαν την μαγιά.
Αδειοδότηση, μόνο αν είσαι φερέγγυος
Μία από τις μεγαλύτερες δικλείδες ασφαλείας για το γερμανικό ποδόσφαιρο είναι η αυστηρότατη διαδικασία αδειοδότησης των ομάδων που συμμετέχουν στις επαγγελματικές κατηγορίες. Για να εξασφαλίσει άδεια συμμετοχής στο επόμενο πρωτάθλημα κάθε ομάδα οφείλει να καταθέτει τον φάκελο με τα δικαιολογητικά στις 15 Μαρτίου κάθε χρόνο. Εκεί, εκτός από αναλυτικά στοιχεία για την οικονομική κατάσταση της τρέχουσας σεζόν, κατατίθεται αναλυτικό πλάνο με το προϋπολογισμένο μπάτζετ της επόμενης σεζόν που εγγυάται όλους τους οικονομικούς πόρους και προβλέπει κερδοφορία.
Για να πάρει έγκριση συμμετοχής ένας σύλλογος ο φάκελος πρέπει να εγκριθεί από την πενταμελή επιτροπή αδειοδότησης (αποτελείται από εξέχοντα μέλη των συλλόγων που έχουν εκλεγεί από την λίγκα), ενώ ακόμα και μετά την έγκριση οι ομάδες οφείλουν να υποβάλλουν τριμηνιαίο ισολογισμό που θα θα περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που θα αποδεικνύουν ότι ο προϋπολογισμός τηρείται κατά γράμμα. Με αυτό το αυστηρό πλαίσιο ουδεμία γερμανική ομάδα επαγγελματικής κατηγορίας δεν έχει χρεοκοπήσει στα τελευταία 20 χρόνια και ουδείς εργαζόμενος έχει χάσει τα λεφτά του. Οι ποινές στους παραβάτες ποικίλλουν (από επίπληξη, χρηματικό πρόστιμο, μέχρι αφαίρεση βαθμών), όμως αυτός ο συνεχής οικονομικός έλεγχος των ομάδων είναι αυτός που εγγυάται την ομαλή διεξαγωγή των πρωταθλημάτων χωρίς φαινόμενα τύπου… Νίκης Βόλου.
Ακαδημίες παντού!
Οι βαθιές και ριζικές τομές που εισήχθησαν στο γερμανικό ποδόσφαιρο το 2002 ξεκίνησαν από την βάση του οικοδομήματος. Για να πάρει αδειοδότηση κάθε επαγγελματικός σύλλογος οφείλει να τρέχει μία ολοκληρωμένη ποδοσφαιρική ακαδημία που πρέπει να πληροί πολύ υψηλές προδιαγραφές. Από το 2002 μέχρι σήμερα έχουν διατεθεί 940 εκατομμύρια ευρώ γα την δημιουργία αυτών των ακαδημιών από τις 36 επαγγελματικές ομάδες και μόνο πέρυσι αυτές κόστισαν στις ομάδες 120,15 εκατομμύρια ευρώ! Συνάμα η γερμανική ομοσπονδία άνοιξε 121 ποδοσφαιρικές σχολές για παιδιά 10-17 ετών, καλύπτοντας τα κενά όπου σε περιοχές που δεν υπήρχε επαγγελματική ομάδα στις μεγάλες κατηγορίες. 
Αυτή τη στιγμή το 23% των παικτών στην Μπουντεσλίγκα έχουν ηλικία κάτω των 23 ετών! Ολόκληρη η ομάδα της Εθνικής Γερμανίας που κατέκτησε το Μουντιάλ έμαθε μπάλα στις ακαδημίες γερμανικών συλλόγων! Οι μικρές εθνικές είναι φόβητρα. Το ποσοστό ξένων έχει μειωθεί στο 38% και οι ομάδες κατάλαβαν ότι είναι προτιμότερο (και οικονομικότερο) να παράγεις από ότι να αγοράζεις. Βασικός κανόνας των ακαδημιών; Να έχουν τουλάχιστον 12 παίκτες που να έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην Εθνική Γερμανίας. Κάπως έτσι το εγχώριο ταλέντο προωθήθηκε και δεν προέκυψε κατακλυσμός ξένων πιτσιρικάδων, όπως στην υπόλοιπη Ευρώπη. Μπροστά στα 2,45 δις εσόδων των ομάδων της Μπουντεσλίγκα, τα 120 «χαρτιά» τον χρόνο για τις ακαδημίες μοιάζουν με ψίχουλα.
Σπόνσορας από το σπίτι σου
Ένας από τους βασικούς λόγους που τα εισιτήρια παραμένουν φθηνά έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι οι γερμανικές ομάδες έχουν εκτοξεύσει την εμπορική τους δραστηριότητα στα ύψη, ποντάροντας σε αυτές τις συμφωνίες περισσότερο από ότι τα έσοδα από τους αγώνες ή τα τηλεοπτικά. Ο άξονας έχει να κάνει με την εντοπιότητα και την σταθερότητα. Εν αντιθέσει με την σύγχρονη μόδα που επιβάλλει διαφημίσεις στοιχηματικών εταιριών, αλκόολ ή τσιγάρων, οι γερμανικές ομάδες εμμένουν σε ντόπιες εταιρίες, θέλοντας να δημιουργήσουν ένα σύνδεσμο με το κοινό τους. Συνάμα συνάπτουν πολυετείς συμφωνίες, κάτι που συνδέει το όνομα τους με συγκεκριμένες εταιρίες, που πληρώνουν σε υπεραξία αυτό το ιδιαίτερο δέσιμο. Σε ότι αφορά τις εμπορικές συμφωνίες των ομάδων, η Μπουντεσλίγκα είναι το Νο.2 στην Ευρώπη σε έσοδα από χορηγίες πίσω από την Premier League.
Μπουντεσλίγκα σε όλο τον πλανήτη!
Σήμερα το γερμανικό πρωτάθλημα είναι ίσως το ταχύτερα αναπτυσσόμενο παγκοσμίως σε ότι αφορά την δημοφιλία του. Η επιθετική πολιτική σε ότι αφορά την τηλεοπτική διείσδυση εγγυάται σήμερα πως 208 από τα 209 μέλη της ΦΙΦΑ έχουν εικόνα από την Μπουντεσλίγκα, κάτι που έχει πολλαπλασιάσει τα έσοδα. Το τρέχον τετραετές συμβόλαιο κεντρικής διαχείρισης που υπογράφτηκε το 2015, προβλέπει 2,5 δις ευρώ (628 εκατομμύρια τον χρόνο) που μοιράζεται κατά 80% στις ομάδες της πρώτης κατηγορίας και 20% στις ομάδες της δεύτερης, ποσό που αυξάνεται κατά 150 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο από την πώληση δικαιωμάτων στο εξωτερικό. Το ποσό μοιράζεται αναλογικά στις ομάδες με διάφορα κριτήρια (βαθμολογία πενταετίας, περσινή βαθμολογία, εμπορικότητα), κάτι που σημαίνει ότι κάθε ομάδα της Μπουντεσλίγκα εισπράττει από 15 ως 50 (Μπάγερν) εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Η εμπορική άνθηση σημαίνει αυτόματα, περισσότερα λεφτά στο επόμενο συμβόλαιο.
Έτσι διοικείται…
Η γερμανική ποδοσφαιρική ομοσπονδία (DFB) αποτελεί τον φορέα που έχει υπό την σκέπη του περίπου 25.000 συλλόγους και 7 εκατομμύρια μέλη που υπηρετούν από οποιοδήποτε πόστο το ποδόσφαιρο. Τα 27 του μέλη μοιράζονται ως εξής: ένας εκπρόσωπος για κάθε ένα από 21 ομόσπονδα κρατίδια, ένας εκπρόσωπος για κάθε μία τις 5 διοικητικές περιφέρεις, ενώ ένα εκπρόσωπο έχουν οι 36 επαγγελματικές ομάδες της λίγκας (DFL). Η θητεία του προέδρου είναι πενταετής, όμως την ευθύνη διεξαγωγής του πρωταθλήματος έχει η Deutsche Fu?ball Liga (DFL) που ιδρύθηκε το 2000, ένας συνεταιρισμός των επαγγελματικών ομάδων που ψηφίζει από κοινού τους εκπροσώπους της και είναι υπεύθυνη για την διεξαγωγή των δύο επαγγελματικών κατηγοριών, το licencing, το marketing, αλλά όχι την πειθαρχική επιτροπή που την χειρίζεται η ομοσπονδία.
Μία μηχανή που κόβει λεφτά!
Η (πετυχημένη) γερμανική ποδοσφαιρική λογική βασίζεται σε ένα αξίωμα. Οι γερμανικές ομάδες ξοδεύουν μόνο το 40% των εσόδων τους σε μισθούς αθλητών (τους περισσότερους εξάλλου τους έχουν παράξει οι ίδιες οι ομάδες), σε σύγκριση με το 65% στις υπόλοιπες προηγμένες χώρες. Αυτό τους επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία και περισσότερες επενδύσεις σε ακαδημίες, βελτιωτικά έργα στο γήπεδο, αναπτυξιακή λογική. Ο λόγος που οι γερμανικές ομάδες κάθισαν στο ίδιο τραπέζι με την ομοσπονδία και εκπόνησαν από κοινού ένα αναπτυξιακό πλάνο (χωρίς καμία να παρεκκλίνει από την κοινή λογική) ήταν πως κατάλαβαν ότι μόνο με την αναβάθμιση του προϊόντος (και όχι με την κυριαρχία ενός συλλόγου) θα επιτευχθεί η άνθηση κάθε μιας. Σήμερα, καμία γερμανική ομάδα δεν εξαρτάται από την έξοδο της στο Τσάμπιονς Λίγκ ή το Γιουρόπα Λιγκ, αφού η βιωσιμότητα της είναι εξασφαλισμένη, από άλλους πόρους. Το εγχώριο προϊόν έφτασε να είναι πολύ πιο επικερδές από την Ευρώπη, κάτι που σπάνια συναντάς σε άλλη χώρα. 
Στην Ελλάδα τι κάνουμε;
Τα περισσότερα, αν όχι όλα τα παραπάνω μέτρα, έχουν εμφανιστεί τμηματικά στην ελληνική ποδοσφαιρική πραγματικότητα. Το σύστημα αδειοδότησης που ξεκίνησε με φιλόδοξο και αδιαπραγμάτευτο τρόπο, εκφυλίστηκε στην πορεία και έγινε διάτρητο από παντού. Η ιδέα μίας ενωμένης Super League που εκφράστηκε στις αρχές της περασμένης δεκαετίας με κοινό όφελος την αναβάθμιση του προϊόντος έχει γίνει σήμερα ένας φορές που εξυπηρετεί τα συμφέροντα του εκάστοτε ισχυρού. Το κάθετο εθνικό αναπτυξιακό πρόγραμμα ποδοσφαίρου που οραματίστηκε και εκπόνησε ο Φερνάντο Σάντος, σβήνει σιγά-σιγά υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης. Τα ανεξάρτητα όργανα διαιτησίας έπαψαν να είναι και τόσο… ανεξάρτητα.
Τα περισσότερα από τα αποτελέσματα της έρευνας του SDNA ούτε άγνωστα είναι ούτε πρωτόγνωρα. Αυτό που έλειπε και λείπει από την ελληνική ποδοσφαιρική πραγματικότητα διαχρονικά είναι η βούληση των συλλόγων να θέσουν το «εμείς» πάνω από το «εγώ» και να αποδεχθούν την αυστηρή τήρηση της ισονομίας για όλους, χωρίς δικαιολογίες, εκπτώσεις, εξαιρέσεις. Στο εξωτερικό και δη στην Γερμανία οι εμβληματικές ποδοσφαιρικές προσωπικότητες μένουν ατσαλάκωτες σε πόστα που μόνο το κύρος τους διαβεβαιώνει για την τήρησης της νομιμότητας, ενώ στην Ελλάδα «καίγονται» στον βωμό μικροσυμφερόντων και βραχυπρόθεσμού οφέλους.
Στην πραγματικότητα, το ποδόσφαιρο στην Γερμανία κατάφερε να ξεκολλήσει από τον «βούρκο» χωρίς την παραμικρή κρατική παρέμβαση, παρά μόνο με την κοινή λογική. Το αυτοδιοίκητο, βασισμένο στο κοινό συμφέρον, όχι μόνο αναβάθμισε το προϊόν, αλλά φέρνει εκπληκτικά κέρδη χωρίς σημαδεμένη τράπουλα. Ακόμα και την τελευταία διετία της εκπληκτικής παντοδυναμίας (σε αγωνιστικό και οικονομικό επίπεδο) της Μπάγερν, η δύο ταχυτήτων Μπουντεσλίγκα δεν έχει χάσει τίποτα από την αίγλη και το ενδιαφέρον της, απόδειξη πως μία ομάδα που επιβάλλει την κυριαρχία της με αυστηρά ποδοσφαιρικούς (και όχι παρασκηνιακούς) όρους δεν επηρεάζει αρνητικά το προϊόν. Ιδέες και λύσεις υπάρχουν. Βούληση; Δέσμευση;
