Ιστορία, παράδοση, ταχύτητα, τεχνική, φτώχεια, άθλιες συνθήκες ζωής, κουλτούρα μιας ολόκληρης χώρας, αγωνία ενός πληγωμένου λαού, ευαισθησία, δικαίωση της ζωής και μπάλα, πολλή μπάλα. Αυτές είναι οι σκηνές της νέας ταινίας που προβλήθηκε χθες για πρώτη φορά από τα ODEON, με θέμα τη ζωή του μεγάλου Πελέ.
Από τη γέννησή του στις φαβέλες και το ξυπόλητο ποδόσφαιρο, μέχρι την παγκόσμια καταξίωση στο Μουντιάλ του 1958 στα γήπεδα της Σουηδίας, που σχεδόν μόνος του κατατρόπωσε τους υπερόπτες οικοδεσποτες, εκ των κορυφαίων ομάδων της εποχής.
Θα είμαι ξεκάθαρος από την αρχή: η ταινία μου άρεσε. Μου άρεσε και θα αρέσει σε όλους όσους ενδιαφέρονται να κοιτάξουν πίσω από την κουρτίνα. Διότι καλά τα φώτα, το "πάμε" και οι κρίσεις για την αξία ενός ποδοσφαιριστή με βάση τον αριθμό των τίτλων που έχει στο σαλόνι του. Το θέμα της ταινίας όμως (και το δικό μου), είναι πώς έφτασε εκεί ένα φτωχό παιδί που είχε αντίπαλο... την ίδια του τη μητέρα, μέχρι κι εκείνη να πειστεί ότι αυτό είναι το κάρμα του γιου της, ότι γι' αυτό τον προορίζει ο Θεός. Και όπως αποδείχθηκε, το κάρμα κρύβεται πίσω από τη τύχη, αλλά δεν είναι ποτέ τυχαίο.
Και όπως αποδείχθηκε, το κάρμα κρύβεται πίσω από την τύχη, αλλά δεν είναι ποτέ τυχαίο.
Η ταινία αφηγείται με ιδιαίτερη έκταση τα παιδικά του χρόνια. Δείχνει το ακατέργαστο μαύρο διαμάντι να αλωνίζει στους χωματόδρομους του Μπαουρού και μαζί με τους τρεις καλούς φίλους του να κλωτσάνε τη μπάλα που έχουν φτιάξει βάζοντας τη μία κάλτσα μέσα στην άλλη, «εμπλουτίζοντάς» τη με καμιά... φανέλα που κλέβουν από τις απλωμένες μπουγάδες.
Ο Ντίκο, όπως είναι το πρώτο υποκοριστικό του Πελέ, ξεχωρίζει. Ο πατέρας του τον βλέπει και παίρνει το ρίσκο. Λέει ακόμα και ψέματα στην αυστηρή γυναίκα του, ότι την επομένη θα πάει να μιλήσει ο ίδιος στη δασκάλα του γιου του για μια παιδική ανοησία που έκανε ο πρωτότοκός του και οι φίλοι του. Στην πραγματικότητα τον παίρνει από το χέρι και τον οδηγεί στο τοπικό τουρνουά, όπου θα παρευρίσκονται τα "μάτια" της Σάντος. Ο μικρός Ντίκο κάνει πράγματα και θαύματα, απαντά στα πλουσιόπαιδα των προαστίων, έστω κι αν δεν προλαβαίνει να ισοφαρίσει στον τελικό. Τα μαγικά του είναι τέτοια, που παρά την ήττα με 6-5 στον τελικό, οι λιγοστοί θεατές φωνάζουν ρυθμικά το όνομά του, το αντίπαλο δέος που έχει γεννηθεί στο... μέλι, ο Ιταλοφερμένος Ματσόλα, νιώθει ήδη άβολα και ο άνθρωπος της Σάντος δίνει την κάρτα του στον παλαίμαχο πια ποδοσφαιριστή πατέρα του νέου αστέρα που ανατέλλει.
Από αυτό το σημείο όλα παίρνουν το δρόμο τους, έστω και... καθυστερημένα. Διότι η μητέρα του αρνείται να πειστεί. Εχει την εμπειρία του άντρα της που σακατεύτηκε και κατέληξε να καθαρίζει τουαλέτες. Λέει του Ντίκο να πάει σχολείο. Ο μικρός το δέχεται και φτάνει στο σημείο να κάνει τα στραβά μάτια στις προκλήσεις του ίδιου του πατέρα του, ο οποίος έχει ακόμα το ένστικτο να δει ότι η συνέχειά του είναι εδώ όχι μόνο για να τον ξεπεράσει, αλλά για να σηκώσει μια χώρα στις μικροσκοπικές πλάτες του. Ο Ντίκο δεν θα αντέξει για πολύ. Θα κάνει... προπονήσεις με τον πατέρα του στα διαλλείμματα της δουλειάς σουτάρωντας τους καρπούς από τα δέντρα, που έχουν μέγεθος μικροσκοπικής μπάλας. Η προπόνηση αυτή, οι κινήσεις που τον βάζει να βγάλει ο πατέρας-(άτυπος) προπονητής, είναι αυτές που στη συνέχεια θα χαρίσει σε όλους ο 15άρης Πελέ στα πρώτα ματς με την ασπρόμαυρη φανέλα της Σάντος και στα σουηδέζικα γήπεδα δυο χρόνια μετά.
Ο μέντοράς του, είναι ο ιδανικός πατέρας. Ο άντρας που δίνει το παράδειγμα στον κάθε επιτυχημένο γιο. Ο άνθρωπος που τον εμπνέει, που του δείχνει το δρόμο και του λέει ότι το κοροϊδευτικό Πελέ που του έβγαλαν τα πλουσιόπαιδα από μια αλαζωνική παρεξήγηση, θα 'ναι το όνομα που θα λατρευτεί στη Βραζιλία πιο πολύ κι απ' το Χριστό και που θα σκοράρει σε όλο τον ποδοσφαιρικό πλανήτη με αυτά τα ασύλληπτα ψαλιδάκια που έμαθε στους αγρούς με τα γεμάτα καρπούς δέντρα.
Οι πρώτες μέρες στη Σάντος είναι δύσκολες. Ο ξεροκέφαλος προπονητής της ομάδας νέων του κόβει τα φτερά.
Οι πρώτες μέρες στη Σάντος είναι δύσκολες. Ο ξεροκέφαλος προπονητής της ομάδας νέων του κόβει τα φτερά. Του κόβει στην ουσία τα ποδάρια όταν του λέει να ξεχάσει το... τζίνγκα και να μάθει το ευρωπαϊκό στιλ ποδοσφαίρου. Οι πληγές από την εθνική τραγωδία του 1950 ακόμα να κλείσουν και οι Βραζιλιάνοι διακατέχονται από τέτοια ανασφάλεια, που κοντεύουν να απαρνηθούν την παράδοσή τους, την ιστορία τους, το ποδοσφαιρικό τους DNA. Μέχρι που ο Ντίκο το παίρνει απόφαση. Σηκώνει το κεφάλι, μετά την επιστροή του από μια πρόσκαιρη κρίση απογοήτευσης που τον οδηγεί στο σταθμό του τρένου για να γυρίσει πίσω, και αρχίζει τα μαγικά του. Τακουνάκια, ντρίμπλες, ψαλιδάκια, τσαλιμάκια αφήνουν άναδους όσους τον παρακολουθούν και ο ξεροκέφαλος κόουτς τον φωνάζει κοντά του. Ο Ντίκο ζητάει... συγνώμη, λέει ότι δεν θα το ξανακάνει, παρά το γεγονός ότι σκοράρει ακατάπαυστα και είναι ασταμάτητος, και ο προπονητής του... μαλακώνει. "Μπορείς να το κάνεις ξανά;" του λέει. Ο Ντίκο παίρνει φωτιά και λάμπει...
Υστερα, ήρθε η κλήση στην εθνική ομάδα. Ο μικρότερος ever, ο νεότερος που θα πάει σε τελική φάση Μουντιάλ. Η ίδια αντιμετώπιση από τον προπονητή. Μέχρι που θα αναγκαστεί να το πάρει απόφαση, βλέποντας τον Ντίκο να μεταμορφώνεται σε... Πελέ κι από δίπλα τους Γκαρίντσα, Βαβά, Ντιντί και τους άλλους να συνθέτουν πρώτα απ' όλα μια μεγάλη, χαρούμενη παρέα που διασκεδάζει με τη μπάλα στα πόδια και που είναι ικανή να σηκώσει ένα ξενοδοχείο στο πόδι με τα καμώματά της και επιχερώντας να διανύσουν μια μεγάλη απόσταση αλλάζοντας τη μπάλα χωρίς να πέσει κάτω!!! Σε αυτό το σημείο εμφανίζεται ο... αληθινός Πελέ. Για λίγα δευτερόλεπτα, τόσα πολλά και τόσο απαλά ώστε να θυμηθείς την αξία της στιγμής. Ανεκτίμητη...
Σε αυτό το σημείο εμφανίζεται ο... αληθινός Πελέ. Για λίγα δευτερόλεπτα, τόσα πολλά και τόσο απαλά ώστε να θυμηθείς την αξία της στιγμής. Ανεκτίμητη...
Οι Βραζιλιάνοι αποκλείουν τους Σοβιετικούς, ο Πελέ σφίγγει τα δόντια με πρησμένο γόνατο και πάει την ομάδα του στον τελικό. Μια μέρα πριν, ο προπονητής, κι ενώ έχει εισπράξει την προσβλητική αυθάδεια του ομοσπονδιακού τεχνικού της Σουηδίας στη συνέντευξη Τύπου, θα πάρει το... τιμόνι αλλιώς. «Ότι σας έχω πει, ξεχάστε το. Παίξτε όπως ξέρετε. Παίξτε... τζίνγκα (μια αρχαία μέθοδος των νοτιοαφρικάνων σκλάβων που ανέπτυξαν στη ζούγκλα όταν επαναστάτησαν κόντρα στους Πορτογάλους έποικους). Για τους Ευρωπαίους και όσους δεν γνώριζαν, το τζίνγκα ήταν η αναρχία στο ποδόσφαιρο, ο μη κανονικός τρόπος να αναπτύσσεσαι ποδοσφαιρικά στο χορτάρι.
Γι' αυτή τη γενιά Βραζιλιάνων, το τζίνγκα ήταν το αίμα που θα πάρουν πίσω για τη ντροπή του '50 στον χαμένο τελικό από την Ουρουγουάη στο νεόκτιστο θρυλικό Μαρακανά.
Γι' αυτή τη γενιά Βραζιλιάνων, το τζίνγκα ήταν το αίμα που θα πάρουν πίσω για τη ντροπή του '50 στον χαμένο τελικό από την Ουρουγουάη στο νεόκτιστο θρυλικό Μαρακανά.
Οι Σουηδοί προηγούνται νωρίς, οι Βραζιλιάνοι ψάχνονται και το ημίχρονο τελειώνει 1-1. Ο 17άρης Πελέ δε νιώθει καλά και λέει του... άσπονδου εχθρού Ματσόλα να μπει μέσα. Ναι, ο ιταλοθρεμένος που πιτσιρίκια κάποτε, τον είπε κοροϊδευτικά Πελέ επειδή ο -τότε- Ντίκο αυθαδίασε την ώρα που σφουγγάριζε με τη μάνα του το σπίτι του νυν συμπαίκτη του και μπέρδεψε το όνομα του τερματοφύλακα της Σάντος. Ο Ματσόλα όμως τα κάνει όλα στην άκρη. Ξέρει ότι μόνο το... τζίνγκα του Πελέ, του έξω δεξιά Γκαρίντσα και των υπολοίπων θα ξεπλύνουν τη ντροπή και θα απαντήσουν σε όλο τον ποδοσφαιρικό κόσμο που τους χλευάζει.
Το δεύτερο ημίχρονο αρχίζει και ο ποδοσφαιρικός χορός είναι γεγονός. Η Βραζιλία του Πελέ είναι μόνη της στο γήπεδο και οι Σουηδοί διασύρονται μπροστά στο βασιλιά τους, που αναγκάζεται να αποθεώσει τον 17χρονο μάγο. Οι συμπαίκτες του, αν και μεγαλύτεροι σε ηλικία και δόξα, τον σηκώνουν στα χέρια όπως σήκωσε αυτός ψηλά μια χώρα κι ένα έθνος. Ο μοναδικός ποδοσφαιριστής με τρία Μουντιάλ. Ο μεγαλύτερος σκόρερ στην ιστορία του ποδοσφαίρου με 1283 γκολ. Ποδοσφαιριστής και αθλητής του αιώνα. Δεν είχε τίποτα, κατέκτησε τα πάντα. Είναι ο Πελέ!