Ο καθηγητής Αντισεισμικών Κατασκευών του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), Κωνσταντίνος Σπυράκος, μιλώντας στο OPEN και την εκπομπή «Τώρα Μαζί» επισήμανε πως «η συνήθης τακτική σε τέτοια έργα είναι να γίνεται συνεχής παρακολούθηση και μάλιστα με βάση συγκεκριμένη διαδικασία».
Όπως συμπλήρωσε, «η πρακτική λέει ότι γίνεται έλεγχος με διάφορες μεθόδους και μάλιστα υπάρχει τεχνολογία με την οποία μπορείς να εντοπίσεις πού υπάρχει πρόβλημα και το μέγεθός του. Με αυτόν τον τρόπο παρεμβαίνεις προτού επιδεινωθεί και το επισκευάζεις. Γιατί αν δεν παρέμβεις άμεσα και το αφήσεις, με την πάροδο του χρόνου υπάρχει και μεγαλύτερη επιδείνωση και μεγαλύτερο κόστος».
Μάλιστα, λέει ότι έπρεπε οι έλεγχοι να γίνονται τακτικά εδώ και χρόνια. Οι φθορές, οι ελλείψεις κλπ δεν έχουν φροντιστεί όπως θα έπρεπε. Και είναι ένα θέμα ευρύτερο των υποδομών.
«Σε άλλες χώρες υπάρχει αυστηρότερη παρακολούθηση και έλεγχος των υποδομών. Ευτυχώς δεν είχαμε κάποιο ατύχημα από αυτό το γεγονός. Πρέπει να μας γίνει μάθημα να αρχίσουμε να ψάχνουμε και σε άλλες κατασκευές. Διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν προβλήματα στο ΟΑΚΑ και πρέπει να παρέμβουμε ώστε να είναι ασφαλής η χρήση του κτιρίου. Οπωσδήποτε το κόστος για την τοποθέτηση οργάνων παρακολούθησης είναι πολλαπλάσια μικρότερο αν δεν φροντίσεις να παρέμβεις έγκαιρα στα προβλήματα που διαπιστώνονται», υπογράμμισε.
Καρύδης: Εάν το πρόβλημα είναι τόσο σοβαρό, ξαφνικά ανακαλύφθηκε;
«Το στέγαστρο προχώρησε πολύ γρήγορα ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων και ήταν και δύσκολο να βρεθεί το κατάλληλο προσωπικό. Είχαμε δει στο παρελθόν να πέφτουν κομμάτια των μεταλλικών κατασκευών. Η συντήρηση ενός τέτοιου έργου θα έπρεπε να είναι εντατική και συστηματική», επισημαίνει στο «Έθνος» ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ, Παναγιώτης Καρύδης.
Εξηγεί πως τα κτίρια αυτά έχουν έντονες ταλαντώσεις και τα υλικά τους παρουσιάζουν κόπωση με τα χρόνια: «Κάτι αντίστοιχο με τα πλοία που κόβονταν στη μέση και βούλιαζαν στο παρελθόν. Από τις εκατομμύρια φορές που ταλαντώνονται αυτές οι κατασκευές, το υλικό χάνει την αντοχή και την ελαστικότητά του και στο τέλος σπάει».
Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τις μεταλλικές κατασκευές είναι η διάβρωση: «Οφείλεται στη μη σωστή και συστηματική συντήρηση. Τότε παρατηρούμε να σκουριάζουν οι συγκολλήσεις, οι ενώσεις, τα μπουλόνια, όλες οι συνδέσεις, κλπ», σημειώνει ο πολύπειρος καθηγητής.
Ο ίδιος δεν αφήνει ασχολίαστο και το ζήτημα της αιφνιδιαστικής οριστικής αναστολής της λειτουργίας του Ολυμπιακού Σταδίου: «Θα μπορούσε να υπάρξει η δυνατότητα μείωσης του πλήθους ή των εκδηλώσεων εάν το πρόβλημα δεν ήταν τόσο σοβαρό και εκτεταμένο. Αλλά εάν το πρόβλημα είναι τόσο σοβαρό, ξαφνικά ανακαλύφθηκε; Κανείς δεν το είχε εντοπίσει όταν δεν ήταν τόσο εκτεταμένο; Το πιθανότερο είναι πως οι εγκαταστάσεις δεν έχουν συντηρηθεί σωστά. Αλλά και τα αποτελέσματα της έλλειψης συντήρησης είναι σταδιακή, η εκτεταμένη διάβρωση δεν είναι κάτι που συμβαίνει από τη μια στιγμή στην άλλη», υπογραμμίζει.
Υπενθυμίζεται ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που το ΟΑΚΑ εμφανίζει προβλήματα. Το 2018 είχαν παρατηρηθεί ταλαντώσεις σε κερκίδες κατά τη διάρκεια αγώνα, οι οποίες είχαν γεννήσει ήδη από τότε σειρά ερωτημάτων για τη στατική επάρκεια της εγκατάστασης.
Χωρίς οικοδομική άδεια για χρόνια
Λίγους μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 2019 το Υπουργείο Υποδομών αναλάμβανε την υλοποίηση των απαραίτητων μελετών και έργων αποκατάστασης και συντήρησης που αφορούσαν το ΟΑΚΑ συμπεριλαμβανομένου του στεγάστρου Καλατράβα, των κερκίδων, του ποδηλατοδρομίου και των μεταλλικών κατασκευών. Οι μελέτες αυτές είχαν ανατεθεί, αλλά παραμένει ασαφές εάν ολοκληρώθηκαν ποτέ.
Τον Νοέμβριο του 2022 το ΤΑΙΠΕΔ, στο οποίο έχει περιέλθει το ΟΑΚΑ υπέγραψε σύμβαση για την αναβάθμιση και συντήρηση των εγκαταστάσεων ύψους 1,79 εκ. ευρώ πλέον ΦΠΑ με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Σε ανακοίνωσή του μάλιστα τον περασμένο Απρίλιο, ανέφερε ότι βρίσκονταν σε πλήρη εξέλιξη η επιθεώρηση και ο έλεγχος των μεταλλικών κατασκευών «Καλατράβα» στο συγκρότημα του Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου Αθηνών (ΟΑΚΑ) έπειτα από σχετικό διαγωνισμό που διενήργησε η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (Project Preparation Facility) του Ταμείου για λογαριασμό του Υφυπουργείου Αθλητισμού και του ΟΑΚΑ.
Το αντικείμενο του διαγωνισμού αφορούσε σε υπηρεσίες επιθεώρησης και ελέγχου των μεταλλικών κατασκευών και πολυκαρβονικών φύλλων επικάλυψης των εξής κατασκευών του ΟΑΚΑ:
- Του στεγάστρου του Κεντρικού Σταδίου.
- Του στεγάστρου του Ποδηλατοδρομίου.
- Των δύο εισόδων.
- Του Τείχους των Εθνών
- Της Αγοράς.
Σκοπός του ελέγχου ήταν να εντοπιστούν τυχόν προβλήματα που μπορεί ενδεικτικά να αφορούν σε διαβρώσεις, αποφλοιώσεις σε βαφές, προβλήματα σε συγκολλήσεις, προβλήματα σε κοχλιώσεις, αναρτήρες, κλπ. σε στοιχεία των μεταλλικών κατασκευών που χρήζουν αντιμετώπισης, συντήρησης και αποκατάστασης, καθώς και σε προβλήματα στα πολυκαρβονικά φύλλα, στις βάσεις στήριξης τους και στα υλικά στεγανοποίησης και σφράγισης αυτών.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι το ΟΑΚΑ δεν είχε λάβει κανονική οικοδομική άδεια και είχε λειτουργήσει με μία άδεια λειτουργίας Ολυμπιακής Εγκατάστασης και με άδειες που επί σειρά ετών χορηγούνταν με Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις.
Να σημειωθεί ότι το ζήτημα του στεγάστρου και της κατάστασής του είχε φτάσει στη Βουλή από το 2011 με τον τότε υφυπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Γιώργο Νικητιάδη να σημειώνει στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου ήδη από τότε πως «το στρέγαστρο του Ολυμπιακού Σταδίου είναι μια μεταλλική κατασκευή, η οποία χρήζει συνεχούς συντήρησης και ελέγχου κατά τη διάρκεια της ζωής της, όπως όλες οι μεταλλικές κατασκευές», ενώ συμπλήρωνε πως προετοιμάζονταν οι διεθνείς διαγωνισμοί συντήρησης, οι οποίοι όπως όλα δείχνουν δεν προχώρησαν ποτέ.