Σε κάποιο πρόσφατο άρθρο μου για τον ΠΑΟΚ όπου εξέφραζα την αντίθεσή μου στην διαχείριση Λουτσέσκου στο ματς με την Τσέλσι, κάποιος οπαδός του «Δικεφάλου» με χαρακτήρισε στα σχόλια «Δούρειο Ίππο». Του ΠΑΟΚ εννοούσε.
Τα σχόλια για το άρθρο του Βασίλη Παπαθεοδώρου σχετικά με τις δηλώσεις Λουτσέσκου ήταν απείρως χειρότερα. Και φανερώνουν για μια ακόμη φορά τη στρεβλή αντίληψη που υπάρχει στον κόσμο για την δημοσιογραφία. Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό, είναι παγκόσμιο. Απλώς, στην Ελλάδα και ειδικά στην -πάντα ιδιόμορφη και συναισθηματικά φορτισμένη- αθλητική δημοσιογραφία, τείνει να ξεφύγει από κάθε έλεγχο.
Την περασμένη εβδομάδα, οι περισσότεροι επισημάναμε την τεράστια διαφορά του ελληνικού ποδοσφαίρου, όπως μας την έτριψαν στα μούτρα η Τσέλσι πρωτίστως και εν συνεχεία ο Άγιαξ αλλά και η Μπέτις. Και που να δείτε την τεράστια διαφορά στην δημοσιογραφική προσέγγιση του ποδοσφαίρου. Η οποία, πιστέψετε, είναι σε άμεση συνάρτηση με την διαφορά που είδαμε στο χορτάρι.
Το πρωτοφανές χάλι της οπαδικής δημοσιογραφίας δεν θα το βρείτε ούτε στην Ισπανία, ούτε στην Ολλανδία, ούτε στην Γερμανία, ούτε φυσικά στην Αγγλία. Ειδικά εκεί, η κάλυψη των αγώνων στα μεγάλα site, το λεγόμενο live, γίνεται με υπέροχα κείμενα, ωραίο χιούμορ, γνώση του αθλήματος, αξιοποίηση της τεχνολογίας και των –βαρετών για τον μέσο Έλληνα οπαδό – στατιστικών και κυρίως με βαθύ σεβασμό στον αναγνώστη – πελάτη (για να ευλογήσουμε τα γένια μας, η φετινή προσπάθεια του SDNA με το καινούργιο match report, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση).
Το είδος του σεβασμού που υποχρεώνει τους δημοσιογράφους να αντιμετωπίζουν τους εν δυνάμει αποδέκτες της δουλειάς τους ως σκεπτόμενους ανθρώπους και όχι ως κρετίνους. Διότι γνωρίζουν ότι ακόμα κι αν οι κρετίνοι, είναι περισσότεροι των σκεπτόμενων, η καλύτερη πιθανότητα που έχουν, που έχουμε όλοι να αλλάξουμε την αναλογία είναι να προσφέρουμε στο κοινό, συστηματικά και επίμονα, όσο το δυνατόν πιο σωστή δημοσιογραφία.
Στην Ελλάδα συμβαίνει το αντίθετο: Η δημοσιογραφία, όχι απλώς δεν αποτελεί ανάχωμα στον κρετινισμό του όχλου, όχι απλώς δεν έχει την παραμικρή φιλοδοξία να παίξει τέτοιο ρόλο, αλλά αντιθέτως, όλο και περισσότερο απευθύνεται ανοιχτά και ανερυθρίαστα στην κρατούσα χυδαιότητα, όλο και περισσότερο προσαρμόζει την αλήθεια σε όσα προτιμά να ακούει το πελατολόγιό της, όλο και περισσότερο εξελίσσεται σε κάτι δηλητηριώδες που επιτείνει με τρόπο καταλυτικό την κοινωνική σήψη.
(Αν ισχύει μια φορά για την αθλητική δημοσιογραφία, για την πολιτική δημοσιογραφία, ισχύει δυστυχώς στο πολλαπλάσιο).
Επιστρέφοντας στα δικά μας, η κριτική που μου (μας) ασκείται είναι η εξής: Επειδή έχω ξεκαθαρίσει ότι είμαι ΠΑΟΚ και επειδή αρθρογραφώ για τον ΠΑΟΚ συχνά, πολλοί αν όχι οι περισσότεροι θεωρούν ότι το βασικό μου καθήκον είναι να προασπίζομαι τα συμφέροντα της ομάδας! Αν δεν το κάνω, αν ασκήσω κριτική τον Λουτσέσκου ή ακόμα χειρότερα τον Σαββίδη, τότε προφανώς αποτελώ «Δούρειο Ίππο».
Ας το ξεκαθαρίσουμε λοιπόν άπαξ και διαπαντός: ΠΑΟΚτσής είμαι στο σαλόνι του σπιτιού μου όταν βλέπω αγώνα. Στα δημοσιογραφικά θεωρεία ή όταν αρθρογραφώ, είμαι δημοσιογράφος. Το καθήκον μου είναι να γράφω την διασταυρωμένη αλήθεια, όταν κάνω ρεπορτάζ, και την άποψή μου (σωστή ή λάθος) όταν γράφω blog. Δεν είναι να προστατεύσω τον ΠΑΟΚ απέναντι στην επίθεση του κακού ΠΟΚ. Αυτό, στην πραγματικότητα, δεν είναι το καθήκον ουδενός δημοσιογράφου. Όποιος αντιλαμβάνεται την προστασία της ομάδας του ως βασική προτεραιότητα της δουλειάς του (και δεν εργάζεται σε γραφείο τύπου), τότε προφανώς και δεν είναι δημοσιογράφος.
Δεν ξέρω πόσοι αναγνώστες το βλέπουν έτσι και πόσοι αντιλαμβάνονται τον απόλυτο παραλογισμό του πράγματος. Ξέρω, πάντως, ότι η ευθύνη για το συγκεκριμένο μπέρδεμα ανήκει στο συνάφι μας. Διότι η πλειονότητα των αρθρογράφων λειτουργεί ακριβώς με βάση το στρεβλό στερεότυπο που έχει ο κόσμος για εμάς. Κάνουν το άσπρο – μαύρο, βρίσκουν τον τρόπο να βλέπουν τα πάντα υπέρ της ομάδας τους, μετατρέπουν την πραγματικότητα σε προπαγάνδα.
Ένα πολύ απλό παράδειγμα: Σε τρεις φετινούς αγώνες, έναν του ΠΑΟΚ, έναν της ΑΕΚ και έναν του Ολυμπιακού, υπήρξαν σφυρίγματα που σήκωσαν συζήτηση. Και στις τρεις οι αρθρογράφοι της ομάδας που ευνοήθηκε από το επίμαχο σφύριγμα, υπερασπίστηκαν τα ιερά και τα όσια του συλλόγου, με επιχειρήματα όπως: «Εντάξει, ακόμα κι αν δεν ήταν πέναλτι του Πρίγιοβιτς, νωρίτερα δεν έδωσε κόκκινη στον Αστέρα». Σωστά. Αλλά τότε, πώς γίνεται οι ίδιοι άνθρωποι που επικαλούνται κάτι τέτοιο, να ωρύονται για το ακυρωθέν γκολ του Πανιωνίου κόντρα στον Ολυμπιακό και να αγνοούν επιδεικτικά ότι νωρίτερα δεν δόθηκε πέναλτι στους «Ερυθρολεύκους»;
Γίνεται. Διότι αυτή νομίζουν ότι είναι η δουλειά τους. Να προστατεύουν την ομάδα τους και να δημιουργούν κλίμα εις βάρος των αντιπάλων. Πέρυσι οι ΑΕΚτσήδες το έκαναν με τεράστια επιτυχία και έτσι στο τέλος της σεζόν είχε μείνει στους περισσότερους η εντύπωση πώς ο ΠΑΟΚ ευνοήθηκε περισσότερο από την ΑΕΚ. Μια επιτυχία, βεβαίως, που παράλληλα συνιστά και τεράστια αποτυχία για την ίδια την δημοσιογραφία.
Ο τρόπος που οι δημοσιογράφοι της ΑΕΚ και οι δημοσιογράφοι του ΠΑΟΚ έχουν χωριστεί σε στρατόπεδα και «πολεμούν» καθημερινά ο ένας τον άλλο, σε μια διαρκή προσπάθεια, όχι να αποτυπώσουν την πραγματικότητα αλλά να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη προς όφελος της ομάδας τους, είναι εξοργιστικός και θλιβερός ταυτόχρονα (στον Ολυμπιακό, δεν αναφέρομαι καν, εκεί η κατάσταση είναι εντελώς εκτός ελέγχου – όποιος δεν δημοσιογραφεί σαν Τσουκαλάς με μικρόφωνο, ή ακόμα χειρότερα σαν Γαβαθιώτης, δεν έχει θέση στο «Καραϊσκάκης»).
Με αποτέλεσμα, όσοι δεν συμπεριφερόμαστε με τον ίδιο τρόπο να μοιάζουμε πράγματι με «Δούρειους Ίππους». Ασχέτως αν τελικά οι «Δούρειοι Ίπποι» που έχουν διεισδύσει και έχουν κατακτήσει την ελληνική δημοσιογραφία, μόνο και μόνο για να την φέρουν στα μέτρα ενός οπαδικού πετάλου, είναι οι υπόλοιποι…
Υ.Γ. Θεώρησα περιττό να αναφέρω ότι συμφωνώ μέχρι τελείας σε όσα έγραψε ο Παπαθεοδώρου για τον Λουτσέσκου.
