Την αφορμή για την έρευνα του SDNA την έδωσε η Επιτροπή Εφέσεων της ΕΠΟ, η οποία αποφάσισε πρόσφατα ότι η χρησιμοποίηση ενός ποδοσφαιριστή είναι αντικανονική μόνο εφόσον έχει αγωνιστεί μέσα στη ίδια σεζόν σε τρεις ομάδες που παίρνουν μέρος στο ίδιο εθνικό πρωτάθλημα! Τι είχε γίνει στην περίπτωση Βάλνερ το 2008; Ας τα θυμηθούμε όλα με τη σειρά...
Γίνεται μια ομάδα να τερματίσει στο πρωτάθλημα έχοντας κερδίσει μέσα στο γήπεδο τους περισσότερους βαθμούς, να έχει την καλύτερη επίθεση, την καλύτερη άμυνα, τις περισσότερες νίκες και τον πρώτο σκόρερ, αλλά να μην πάρει τον τίτλο επειδή έτσι αποφασίστηκε στις δικαστικές αίθουσες; Στο πρωτάθλημα της ΕΠΟ ακόμη κι αυτό έχει συμβεί...
Ο λόγος φυσικά για την «υπόθεση Βάλνερ», που έμεινε στην ιστορία, καθώς με σημαντική ευθύνη (και) της ελληνικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, ο τίτλος του πρωταθλητή Ελλάδας δεν κρίθηκε μέσα στα γήπεδα, αλλά στα δικαστήρια. Πρόκειται για μια πολύκροτη ιστορία, που στιγμάτισε τη σεζόν 2007-08, ενώ εν πολλοίς καθόρισε και τη μοίρα της ΑΕΚ, η οποία έχασε το πρωτάθλημα και τα έσοδα του Τσάμπιονς Λιγκ, ενώ οι αναταράξεις που δημιούργησε στο εσωτερικό της, σήμαναν την αρχή του τέλους για την συνοχή της τότε μετοχικής της σύνθεσης και την αρχή της... κατηφόρας.
Το SDNA ξετυλίγει σήμερα αυτή την υπόθεση, που συμπεριλαμβάνεται στις μαύρες σελίδες της ιστορίας της ΕΠΟ, η οποία αν και έχει αλλάξει αρκετές διοικήσεις τα τελευταία χρόνια, ανακυκλώνει πρόσωπα στις θέσεις ευθύνης και προσφέρει συνεχώς νέα τροφή για έντονο προβληματισμό, σχετικά με το επίπεδο στο οποίο έχει περιέλθει το ελληνικό ποδόσφαιρο.
Το... επίμαχο παιχνίδι
Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2008. Η Καλαμαριά που δίνει μάχη για την παραμονή της, υποδέχεται στο «Καυτανζόγλειο» τον Ολυμπιακό, στο πλαίσιο της 19ης αγωνιστικής του πρωταθλήματος και πετυχαίνει μια σπουδαία νίκη με γκολ του Μπάρκογλου (που είχε περάσει στο παιχνίδι ως αλλαγή) στις καθυστερήσεις. Ωστόσο, μετά το παιχνίδι δεν αργεί να φουντώσει η φήμη πως σε αυτό συμμετείχε παράτυπα ποδοσφαιριστής για λογαριασμό των γηπεδούχων και κατά συνέπεια ο πρωτοπόρος μέχρι εκείνη τη στιγμή Ολυμπιακός, είχε δικαίωμα να κάνει ένσταση.
Γρήγορα αποκαλύπτεται ότι αυτός ήταν ο Ρόμαν Βάλνερ. Ο ποδοσφαιριστής που στο 78' είχε αποχωρήσει δίνοντας την θέση του στον σκόρερ. Ο Αυστριακός επιθετικός είχε ξεκινήσει τη σεζόν στην Φόλκερκ, ομάδα της πρώτης κατηγορίας της Σκωτίας, είχε αγωνιστεί σε δύο παιχνίδια ως αλλαγή, τον Οκτώβριο είχε δοθεί ως δανεικός στην Χάμιλτον, με την οποία έκανε άλλες τρεις συμμετοχές και τον Δεκέμβριο έμεινε ελεύθερος, υπογράφοντας στον Απόλλωνα, άρα είχε αγωνιστεί ήδη σε δύο διαφορετικούς συλλόγους (που είναι το όριο της FIFA) μέσα στην ίδια χρονιά πριν έρθει στην Καλαμαριά.
Οι βαθμοί στα γήπεδα...
Με την αποκάλυψη της υπόθεσης, τα βλέμματα όλων στράφηκαν στον Ολυμπιακό, καθώς η στάση του θα έπαιζε καθοριστικό ρόλο τόσο στη μάχη της παραμονής, όσο και σε αυτή για την κορυφή της βαθμολογίας. Η απόφαση των Ερυθρόλευκων γινόταν πολύ πιο ενδιαφέρουσα από ακόμη έναν παράγοντα.
Τρία χρόνια νωρίτερα ο Ολυμπιακός συμμετείχε σε μια άλλη... πολύκροτη υπόθεση, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Τον Γενάρη του 2005, το παιχνίδι ανάμεσα στον Πανιώνιο και τον Ολυμπιακό δεν ξεκίνησε ποτέ λόγω τρομερών επεισοδίων στη Νέα Σμύρνη, μεταξύ των οπαδών των δύο ομάδων. Η πρωτόδικη απόφαση ήταν κόλαφος: μηδενισμός και αφαίρεση τριών βαθμών και για τις δύο ομάδες.
Ο τότε πρόεδρος του Ολυμπιακού Σωκράτης Κόκκαλης είχε δηλώσει ότι «οι αγώνες πρέπει να κρίνονται στα γήπεδα και όχι στα δικαστήρια», ενώ υπήρξε ξεσηκωμός φορέων του Πειραιά, αλλά και από τον πολιτικό κόσμο της χώρας, ώσπου τελικά στην Επιτροπή Εφέσεων η ποινή άλλαξε. Οι βαθμοί επιστράφηκαν στις δύο ομάδες και το παιχνίδι ορίστηκε ξανά, με τον Ολυμπιακό να το κερδίζει 2-0 (διατηρήθηκαν μόνο οι τέσσερις αγωνιστικές ποινή έδρας και τα πρόστιμα).
Με εκείνη την απόφαση της Επιτροπής της ΕΠΟ είχε γίνει ουσιαστικά πράξη η θέση του Ολυμπιακού ότι τα πάντα πρέπει να κρίνονται στο γήπεδο, αφού η ομάδα του Πειραιά είχε κατακτήσει τελικά εκείνη τη σεζόν το πρωτάθλημα με +1 από τον Παναθηναϊκό και +3 από την ΑΕΚ. Δηλαδή, αν είχε διατηρηθεί η ποινή και τα υπόλοιπα αποτελέσματα δεν άλλαζαν μέχρι το τέλος, οι Πράσινοι θα μπορούσαν να έχουν πάρει το πρωτάθλημα και η Ένωση τη δεύτερη θέση του Τσάμπιονς Λιγκ.
Οι βαθμοί... στα δικαστήρια
Επιστρέφοντας στο 2008, ο Ολυμπιακός αποφάσισε να αντιμετωπίσει διαφορετικά αυτή την περίπτωση. Όπως και η ΕΠΟ σε... δεύτερο χρόνο. Οι Ερυθρόλευκοι κατέθεσαν ένσταση κατά της εγκυρότητας του αγώνα. Η πρώτη εκδίκαση έγινε από την Πειθαρχική Επιτροπή της Σούπερ Λίγκας, η οποία -σε μια προσπάθεια να... ανοίξει έναν δικό της τρίτο δρόμο και βασιζόμενη στο άρθρο 5 του τότε ΚΑΠ- αποφάσισε να ξαναγίνει το παιχνίδι!
Η ετυμηγορία δεν ικανοποίησε καμία από τις δύο ομάδες, οι οποίες άσκησαν έφεση, με στόχο η κάθε μια από την πλευρά της να πάρει τους τρεις βαθμούς. Η απόφαση της Επιτροπής Εφέσεων της ΕΠΟ οδήγησε στο να υπάρχει διαφορετικό αποτέλεσμα από αυτό τρία χρόνια νωρίτερα (όταν στο πρωτάθλημα τελικά κρίθηκαν όλα βάσει της βαθμολογίας που διαμορφώθηκε στους αγωνιστικούς χώρους), καθώς έκρινε ότι έπρεπε -βάσει του άρθρου 23 του ΚΑΠ αυτή τη φορά- να κατακυρώσει το παιχνίδι στα χαρτιά υπέρ του Ολυμπιακού, αλλά και να αφαιρεθεί ένας βαθμός από την Καλαμαριά, βάζοντας ουσιαστικά ταφόπλακα στην προσπάθειά της για παραμονή.
Οι ευθύνες της ΕΠΟ
Από την πρώτη στιγμή που προέκυψε το ζήτημα με τη συμμετοχή του Βάλνερ στο παιχνίδι, ο Απόλλωνας έστρεψε τα βέλη του στην ΕΠΟ, καταλογίζοντας της σημαντικότατες ευθύνες για την υπόθεση, σε δύο άξονες. Ο πρώτος είχε να κάνει με το γεγονός ότι η ομοσπονδία εξέδωσε κανονικά το δελτίο του ποδοσφαιριστή και δεν ενημέρωσε την ομάδα του για το «πρόβλημα». Αντίθετα, σε ανακοίνωσή της η Καλαμαριά είχε υποστηρίξει ότι πριν από την ολοκλήρωση της μεταγραφής, είχε ζητήσει οδηγίες από την FIFA και την ΕΠΟ.
Όπως υποστήριζαν στον Απόλλωνα, αν η ΕΠΟ είχε ενημερώσει ότι υπήρχε θέμα, η Καλαμαριά θα μπορούσε να κάνει αίτηση στη FIFA για κατ' εξαίρεση άδεια στον παίκτη να αγωνιστεί και είτε θα την έπαιρνε (όπως έχει γίνει σε κάποιες περιπτώσεις), είτε δεν την έπαιρνε (όπως έχει συμβεί σε άλλες), αλλά σε κάθε περίπτωση θα γνώριζε δεδομένα αν μπορούσε να υπολογίζει σε αυτόν ή όχι.
Κι αν αναρωτιέται κανείς αν ήταν... δουλειά της ΕΠΟ να γνωρίζει τα δεδομένα της υπόθεσης, υπάρχουν στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο περιπτώσεις στις οποίες όχι απλά ομοσπονδίες ομάδων που θα αγόραζαν έναν ποδοσφαιριστή είχαν ενημερώσει ότι τίθεται θέμα, αλλά και ομοσπονδίες ομάδων που ήθελαν να πουλήσουν παίκτη, οι οποίες άναψαν απαγορευτικό (όπως συνέβη από την αγγλική F.A. για τον δανεισμό του Ντέιβιντ Φόρντε από την Κάρντιφ στην Νταντί).
Το δεύτερο σκέλος της κόντρας του Απόλλωνα με την ΕΠΟ, είχε να κάνει με το δικαστικό μέρος. Η ομάδα της Καλαμαριάς είχε κατηγορήσει την ομοσπονδία ότι κατά την εκδίκαση της έφεσης δεν έλαβε καθόλου υπόψιν της τις δικές της ευθύνες, όπως είχε συμβεί στο παρελθόν. Μάλιστα, είχαν παρουσιαστεί και συγκεκριμένα δεδικασμένα στον αθλητικό χώρο: Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 το ΣτΕ ανακάλεσε το δελτίο τού Χουάν Ραμόν Ρότσα χωρίς να επιβάλει κυρώσεις στον Παναθηναϊκό. Το 1999 το ΑΣΕΑΔ αθώωσε τον Σπόρτιγκ θεωρώντας ότι για την αντικανονική συμμετοχή της αμερικανίδας μπασκετμπολίστριας Τας Μακ Γουίλιαμς δεν ευθυνόταν η ομάδα, αλλά η ομοσπονδία που της εξέδωσε δελτίο.
Επίσης, για ανάλογη περίπτωση το ΑΣΕΑΔ είχε αποφασίσει το 2004 ότι είναι ανεπίτρεπτος ο περιορισμός της ελευθερίας των εργαζομένων για τους πολίτες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επικαλούμενο το άρθρο 48 της συνθήκης της Ρώμης, ενώ τέλος στην υπόθεση μηδενισμού της Βέροιας στον αγώνα Κυπέλλου με την Πρέβεζα για αντικανονική σύνθεση, δεν αφαιρέθηκε επιπλέον βαθμός στο πρωτάθλημα από την ομάδα της Ημαθίας. Ωστόσο, οι συγκεκριμένες υποθέσεις δεν αξιολογήθηκαν από την ΕΠΟ όπως θα ήθελε ο Απόλλωνας.
Η... επικύρωση στο CAS
Η Καλαμαριά αποφάσισε να καταφύγει στο CAS ελπίζοντας να δικαιωθεί εκεί. Πέρα από την κατάθεση προσφυγής για την κύρια υπόθεση, κατέθεσε και αίτηση ασφαλιστικών μέτρων για την μη επικύρωση της βαθμολογίας της κανονικής διάρκειας του πρωταθλήματος, κάτι που απείλησε να... τινάξει στον αέρα τα play offs. Ωστόσο, στις 21 Απριλίου 2008 εκδόθηκε η απόφαση του διεθνούς αθλητικού δικαστηρίου επί των προσωρινών μέτρων και ήταν απορριπτική, με την άμεση επικύρωση της βαθμολογίας από τη Σούπερ Λίγκα να σφραγίζει την κατάκτηση από τον Ολυμπιακό του 36ου πρωταθλήματος της ιστορίας του.
Μεταξύ άλλων, στο σκεπτικό της απόφασης αναφερόταν ότι απορρίφθηκε το αίτημα κυρίως για τρεις λόγους: Πρώτον, κρίθηκε ότι ο Απόλλων από τη στιγμή που υποβιβάστηκε (τερμάτισε τελικά με διαφορά μεγαλύτερη των 4 βαθμών που διακυβεύονταν) δεν έχει πια έννομο συμφέρον στην υπόθεση. Δεύτερον, οι παρεμβάσεις της ΑΕΚ και του Παναθηναϊκού απορρίφθηκαν επειδή κρίθηκε ότι έπρεπε να είχαν γίνει πρώτα στα αρμόδια όργανα της Ελλάδας. Τρίτον, κρίθηκε ότι μοναδική αρμόδια για την επικύρωση της βαθμολογίας ήταν η διοργανώτρια αρχή του ελληνικού πρωταθλήματος, δηλαδή η Σούπερ Λίγκα, και όχι οι ΕΠΟ – Ολυμπιακός που ήταν οι «αντίδικοι» του Απόλλωνα.
Για την... ιστορία, η κύρια υπόθεση δεν εκδικάστηκε ποτέ από το CAS, καθώς μετά την επικύρωση της βαθμολογίας, αλλά και την αλλαγή διοίκησης στον Απόλλωνα στη συνέχεια, η ομάδα της Καλαμαριάς αποφάσισε να προχωρήσει σε απόσυρση της προσφυγής της.
Οργή ΑΕΚ για ΕΠΟ
Όπως συνέβη με τον Απόλλωνα, έτσι και η ΑΕΚ, που τερμάτισε στο +1 από τον Ολυμπιακό (68 με 67 βαθμούς), αλλά λόγω των δικαστικών αποφάσεων έχασε το πρωτάθλημα στα χαρτιά, εξέφρασε την οργή της κυρίως κατά της ΕΠΟ, για την στάση που κράτησε σε αυτή την υπόθεση. Ο τότε αντιπρόεδρος της «κιτρινόμαυρης» ΠΑΕ, Τάκης Κανελλόπουλος είχε εξαπολύσει δριμύτατη επίθεση στην ομοσπονδία τονίζοντας ότι: «Ο Ολυμπιακός είναι πρώτος στο πρωτάθλημα της ΕΠΟ. Δικαιώθηκε μόνο στην πειθαρχική επιτροπή της. Το περίεργο είναι ότι ο πρόεδρος της ΕΠΟ ήταν χθες στο Καραϊσκάκη κι αυτό μας προβληματίζει. Το επαγγελματικό ποδόσφαιρο δεν το έχουμε ακόμα στα χέρια μας, στη Σούπερ Λίγκα, καθώς η δικαιοσύνη και η διαιτησία ανήκουν στην ΕΠΟ».
Πολύ πιο σκληρός για την ΕΠΟ ήταν ο Ντέμης Νικολαϊδης σε ομιλία που είχε κάνει στους ποδοσφαιριστές της ομάδας του: «Ήξερε ότι δεν είναι νόμιμη η συμμετοχή του Βάλνερ, αλλά δεν έστειλε έγκαιρα το έγγραφο στην Καλαμαριά και την ενημέρωσε μετά τον αγώνα με τον Ολυμπιακό. Επίσης, τα έφεραν έτσι με τη μη μετάφραση και καθαρογράψιμο της απόφασης ώστε όταν πήγαν τα χαρτιά στο CAS η Καλαμαριά να είχε ήδη υποβιβασθεί και να μην είχε έννομο συμφέρον. Έχουμε δει με πολλούς τρόπους να καθορίζει ο Γκαγκάτσης τον πρωταθλητή, τώρα είδαμε και αυτόν».
Τον λόγο σε εκείνη τη συγκέντρωση στα αποδυτήρια των Θρακομακεδόνων (τότε) είχε πάρει και ο Ριβάλντο, ο οποίος είχε πει: «Όσο ήμουν στον Ολυμπιακό και έπαιρνα τα τρία πρωταθλήματα, άκουγα ότι υπάλληλοι της ΕΠΟ δούλευαν για τα συμφέροντα του Ολυμπιακού αλλά δεν ήξερα. Τώρα που είμαι στην ΑΕΚ τα βλέπω και πλέον αμφιβάλλω για τους τίτλους που κατέκτησα. Φέτος ξέρω ότι με την ΑΕΚ δουλέψαμε στο γήπεδο για να βγούμε πρωταθλητές. Είναι η τελευταία μου χρονιά στην ομάδα και θα παίξω στα πλέι οφ, αν και είχα πει ότι δεν θα το κάνω, για να βγούμε στην Ευρώπη και στο Τσάμπιονς Λιγκ»…
Η ΕΠΟ είχε αντιδράσει εκδίδοντας ανακοίνωση στην οποία αναφέρονταν τα εξής: «Η αμετροέπεια του προέδρου της ΠΑΕ ΑΕΚ, Θεμιστοκλή Νικολαΐδη, ξεπέρασε κάθε ανεκτό όριο. Τα όσα είπε στη συγκέντρωση του ποδοσφαιρικού τμήματος για την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και τον πρόεδρό της, αποτελούν ύβρη η οποία δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη. Το λόγο πλέον έχει η δικαιοσύνη ενώπιον της οποίας ο κύριος Νικολαϊδης θα κληθεί να αποδείξει τα λεγόμενά του.
Υ.Γ.: Επί των όσων είπε ο ποδοσφαιριστής της ΠΑΕ ΑΕΚ Ριβάλντο, δεν επιθυμούμε να απαντήσουμε όπως θα του άξιζε, σεβόμενοι την ποδοσφαιρική ιστορία του, την οποία ο ίδιος καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια να απαξιώσει».
Η αρχή του τέλους...
Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή σε όλους... Η ΑΕΚ έχασε στα χαρτιά έναν τίτλο, δεν μπήκαν ποτέ στα ταμεία της τα έσοδα της -δεδομένης- συμμετοχής στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ, που θα ήταν μια πρώτη ικανοποίηση των μετόχων της που είχαν επενδύσει αρκετά χρήματα τις τελευταίες σεζόν για να παρουσιάσουν μια ανταγωνιστική ομάδα, ενώ η διαφωνία που προέκυψε σχετικά με το αν έπρεπε η Ένωση, ως ηθική πρωταθλήτρια, να αγωνιστεί στα play offs ή όχι, αποτέλεσε το πρώτο και μεγάλο ρήγμα στις σχέσεις των ανθρώπων που αποτελούσαν την μετοχική της σύνθεση.
Από την ολοκλήρωση εκείνης της σεζόν, ουσιαστικά άρχισε και η κατηφόρα της ΑΕΚ, που έχασε σταδιακά πρόσωπα από τη διοίκηση και την μετοχική της σύνθεση και οδηγήθηκε τα επόμενα χρόνια στον εγκλωβισμό της μέσα στο αδιέξοδο των χρεών και της αδυναμίας να παρουσιάσει μια αξιοπρεπή ομάδα. Με τραγικό τέλος τον υποβιβασμό της...
Για την... ιστορία, ιδού το συμβόλαιο που είχε υπογράψει τότε με την Καλαμαριά ο Βάλνερ, ο ποδοσφαιριστής που χωρίς δική του ευθύνη έμελλε να συνδέσει το όνομά του με μια από τις μαύρες σελίδες του ελληνικού ποδοσφαίρου...
