Στην ενόργανη και ρυθμική γυμναστική γίνεσαι παγκόσμιος θρύλος, μένεις στο πάνθεον της ιστορίας, όταν μία άσκηση παίρνει το όνομα σου. Στο ποδόσφαιρο, όταν αφήνεις το αποτύπωμα σου, όταν αλλάζεις τον τρόπο που παίζεται το άθλημα.
Το καλοκαίρι του 2000 η Μπρέσια βρίσκεται στην ευλογημένη θέση να έχει στο ρόστερ της τον Ρομπέρτο Μπάτζιο και τον πιτσιρικά Αντρέα Πίρλο. Πως να χωρέσεις δύο κολοσσιαία δεκάρια στην ίδια ενδεκάδα; Ποιος θα τρέχει; Ποιος θα κόβει; Ο «παππούς», Καρλέτο Ματσόνε έσπασε το κεφάλι του και βρήκε την λύση. Εμπνεύστηκε μία νέα θέση που την ονόμασε «regista».
Ο Αντρέα Πίρλο ήταν το «δεκάρι» μπροστά από τους στόπερ, ο Μπάτζιο το «δεκάρι» πίσω από τον επιθετικό ο trequartista! Η θέση έγινε συνώνυμη με το παιχνίδι του Πίρλο. Έπαιρνε την πρώτη μπάλα και λειτουργούσε σαν... μετρονόμος. Μικρή πάσα αν θέλουμε πάγωμα του ρυθμού και κατοχή. Τριαντάρα ακριβείας αν θέλουμε αιφνιδιασμό και κόντρα επιθέσεις. Σήμερα η θέση πήρε διεθνές όνομα (deep-lying playmaker), αλλά κανείς στον κόσμο δεν κατάφερε να την παίξει όπως ο Ιταλός «πιανίστας» που κάθε του πάσα, έμοιαζε με εύηχη νότα. «Ο Πίρλο έκανε την μπάλα να τραγουδάει», θυμάται ο τότε τεχνικός του, ο οποίος ενδεχομένως εν αγνοία του άλλαξε τον τρόπο που παίζεται σήμερα το ποδόσφαιρο.
«Στο γήπεδο είμαι ένας περιπλανώμενος τσιγγάνος. Ένας μέσος που πάντα ψάχνει για μία απάτητη γωνίτσα μέσα στο γήπεδο, όπου μπορεί να αναπνεύσει ελεύθερος, έστω και για ένα δευτερόλεπτο. Το μόνο που ζητώ είναι μερικά τετραγωνικά εκατοστά ελευθερίας, για να μπορώ να εκφραστώ. Λίγο χώρο για να εκπληρώσω την αποστολή μου: να πάρω την μπάλα να την δώσω σε έναν συμπαίκτη μου κι εκείνος να σκοράρει. Αυτό λέγεται ασίστ και είναι ο δικός μου τρόπος να μοιράζω χαρά στους συνανθρώπους μου», ομολογεί στην αυτοβιογραφία του.
Στην πραγματικότητα, ο Αντρέα Πίρλο ήταν ένας καλός Σαμαρείτης με ποδοσφαιρικά παπούτσια. Κάποιος που γεννήθηκε για να κάνει ευτυχισμένους τους γύρω του. Κανείς δεν μπόρεσε να έχει τέτοια αίσθηση του κενού χώρου όπως αυτός. Κανείς δεν είχε το «γλυκό» του χτύπημα, την χειρουργική ακρίβεια στις μεταβιβάσεις του, κανείς δεν κατάφερε να κάνει τους συμπαίκτες του να μοιάζουν τόσο καλύτεροι. Κι όλα αυτά, δίχως να λαχανιάζει ή να ιδρώνει. Το έκανε να φαίνεται τόσο εύκολο…
Τον έχουν βαφτίσει «αρχιτέκτονα», «προφέσορα», «σκηνοθέτη», «διευθυντή ορχήστρας», «πιανίστα». Λίγο πριν τον ημιτελικό του Euro 2012 απέναντι στην Γερμανία, μία ομάδα ατόμων που ήταν ντυμένοι μοναχοί άρχισαν να κάνουν περιφορά μιας εικόνας στην Piazza del Popolo στην Ρώμη σε μία περίεργη μυσταγωγική τελετή. Μόνο που δεν ήταν ακριβώς ο πολιούχος του Μπάρι Άγιος Αντρέας, αλλά ο Αγιος... Αντρέα Πίρλο με το πρόσωπο του Ιταλού μέσου κολλημένο στο σώμα του Ιταλού Αγίου, με τους μοναχούς να ψέλνουν μία ιδιόμορφη προσευχή : «Άγιε Αντρέα της Μπρέσια απάλλαξε μας από το τευτονικό κακό με την θυσία σου. Σκόραρε για εμάς. Αμήν!».
«Το να δίνεις την μπάλα στον Αντρέα Πίρλο είναι σαν να την κρύβεις σε ένα χρηματοκιβώτιο», είχε πει κάποτε με περίσσια ευστοχία ο Ζμπίγκνιεβ Μπόνιεκ. Ο Μαρσέλο Λίπι τον αποκάλεσε έναν «σιωπηλό ηγέτη που δεν μιλάει με το στόμα, αλλά με τα πόδια». Ο Ζεράρδ Πικέ τον χαρακτήρισε «παίκτη από άλλο πλανήτη», ο Τσέζαρε Πραντέλι «διάνοια» και ο Πολ Σκόουλς ως «τον καλύτερο πλέι-μέικερ της εποχής του». Ο Τζενάρο Γκατούζο είπε πως: «κάθε φορά που τον έβλεπα με την μπάλα αναρωτιόμουν αν ήταν αληθινός» και ο Τζίτζι Μπουφόν ομολόγησε πως: «είναι ο μοναδικός παίκτης, ο οποίος κάθε φορά που ακουμπούσε την μπάλα με έκανε να ονειρεύομαι».
Υπήρξε ένας φωτεινός φάρος για ολόκληρο το ιταλικό ποδόσφαιρο, ένας ατυπικός χαρακτήρας που ουδεμία σχέση είχε με την εποχή του, με τον πλανήτη που ζούσε.
Δεν άλλαξε ποτέ κούρεμα (ας όψονται τα πεταχτά αυτιά) από το σχολείο. Δεν έβαλε ποτέ τζελ, ούτε κορδέλα όπως οι περισσότεροι μακρυμάλληδες συμπατριώτες του. Δεν μίλησε ποτέ για λεφτά παρότι η οικογενειακή επιχείρηση (Elg Steel) ανταλλαγής πολύτιμων μετάλλων που τρέχει ο πατέρας του στην Μπρέσια έχει ετήσιους τζίρους πάνω από 70 εκατομμύρια ευρώ. Δεν ντύθηκε ποτέ με ακριβές φίρμες, ούτε απασχόλησε ποτέ με χλιδάτες διακοπές ή λαμπερά ξενύχτια. Παντρεύτηκε τον παιδικό του έρωτα Ντέμπορα Ροβέρσι, την οποία δεν εμφάνισε ποτέ στα Μ.Μ.Ε, επιλέγοντας μία γαλήνια οικογενειακή ζωή μαζί με τον 14χρονο Νικολό και την 10χρονη Άντζελα. Δεν είχε ποτέ κολλητούς δημοσιογράφους, δεν υπήρξε δημοσιοσχεσίτης, δεν προσπάθησε ποτέ να το παίξει προπονητής. Ποτέ ένας τόσο σιωπηλός άνθρωπος δεν επηρέασε τόσο πολύ με την πολυλογία των κάτω άκρων του. Κομπιούτερ και αυτοδίδακτος αρτίστας του δρόμου, μαζί.
Δεν έχει σημασία να απαριθμήσει κανείς με νούμερα αυτά που πέτυχε / κατέκτησε με την Εθνική Ιταλίας, την Μίλαν ή την Γιουβέντους. Οι αληθινά μεγάλοι δεν χρειάζονται νούμερα για να αποδείξουν την μεγαλοσύνη τους. Αρκούν οι αναμνήσεις, που αφήνουν πίσω. Ο Αντρέα Πίρλο ανακοίνωσε ότι κρεμάει τα παπούτσια του στο τέλος της σεζόν του MLS και το ποδόσφαιρο δίχως αυτόν θα είναι ένα άλλο, πιο μίζερο άθλημα.
«Σκέφτομαι, άρα παίζω»!
Κυκλοφόρησε το 2013 και είναι μία από τις πιο ζουμερές αυτοβιογραφίες ποδοσφαιριστών που έχουν γραφτεί ποτέ. Ευθύς, ειλικρινής, άμεσος, ο Αντρέα Πίρλο αποφεύγει να στρογγυλέψει τον εαυτό του και την ζωή του. Δημιουργεί τεχνητές γωνίες, γιατί ξέρει ότι αυτές είναι το αλατοπίπερο κάθε ανθρώπου. Στο υπέροχο «Penso quindi gioco» (σκέφτομαι, άρα παίζω), μία παραλλαγή του λατινικού ρητού Cogito ergo sum (σκέφτομαι, άρα υπάρχω), ο Αντρέα Πίρλο κάνει μία ειλικρινή ενδοσκόπηση, αγγίζοντας πράγματα που ενδόμυχα ίσως πονάνε, παιδικά τραύματα, όπως αυτά στην εποχή της Μπρέσια, στα ξεκινήματα του.
«Από πολύ μικρή ηλικία, ήξερα ότι ήμουν καλύτερος από τους άλλους. Το ήξερα από τον τρόπο που έμεναν τα στόματά τους ανοιχτά. Όλοι μιλούσαν για μένα και όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, όχι πάντα για καλό. Δεν είναι πάντα εύκολο να είσαι ο καλύτερος και να ξεχωρίζεις. Στις μικρές ομάδες της Μπρέσια, η ανωτερότητα μου στο γήπεδο έναντι μερικών συμπαικτών μου ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής. Αυτό γέννησε ζήλια, ιδιαίτερα σε μερικούς γονείς. Άρχισαν να με βρίζουν και να με ειρωνεύονται ακόμα και κατά την διάρκεια των αγώνων. Μου έλεγαν: «Ποιος νομίζεις ότι είσαι, ο Μαραντόνα;». Μου φώναζαν να πάρω το ταλέντο μου και να σηκωθώ να φύγω από την Μπρέσια. Κάποια στιγμή οι συμπαίκτες μου συνεννοήθηκαν να πάψουν να μου δίνουν την μπάλα! Δεν άντεξα. Ξέσπασα σε κλάματα μέσα στο παιχνίδι, ο πατέρας μου έφυγε από το γήπεδο και έκανε πολλά χρόνια να ξαναδεί παιχνίδι μου. Όλο αυτό με έκανε δυνατότερο όμως».
Στα 19 του, τινέιτζερ ακόμα, συγχρωτίζεται στα ίδια αποδυτήρια με το «φαινόμενο» Ρονάλντο στα καλύτερά του, τον ήρωα των παιδικών του χρόνων Ρομπέρτο Μπάτζιο και τον Γιούρι Τζορκαέφ, ο οποίος μόλις έχει κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο με την Γαλλία. Μόνο που τα πράγματα στην Ίντερ του 1998 δεν ήταν ακριβώς ονειρεμένα για ένα επαρχιωτάκι, που μόλις είχε προσγειωθεί στην Λομβαρδία: «Στην πρώτη μου χρονιά στην Ιντερ αλλάξαμε 4 προπονητές (Σιμόνι, Λουτσέσκου, Καστελινι, Χότζον). Όταν ήρθε ο τελευταίος δεν ήξερε καν το όνομά μου. Με αποκάλεσε «Πίρλα», που στη διάλεκτο της Λομβαρδίας σημαίνει "σκατοκέφαλος"! Ίσως να είχε καταλάβει την αληθινή μου φύση, πρώτος από κάθε άλλο προπονητή», θυμάται με το κλασικό αυτοσαρκαστικό του χιούμορ.
«Αν υπάρχει Θεός, αποκλείεται να είναι Γάλλος»!
Ο Ρομπέρτο Κλερίτσι, ο προπονητής της ομάδας U15 της Βόλουντας, μιας ερασιτεχνικής ομάδας στην Μπρέσια σκαρφίστηκε ένα τρικ, ώστε οι παίκτες του να αποφεύγουν τις ουρές και τον συνωστισμό στις ντουζιέρες, μετά το τέλος κάθε προπόνησης. Έναν διαγωνισμό πέναλτι, στον οποίον όποιος αστοχούσε, έφευγε για τα αποδυτήρια. Ο Αντρέα Πίρλο ήταν πάντα ο τελευταίος που έφευγε από το γήπεδο. Είτε εκτελούσε πέναλτι σε μία προπόνηση της Βόλουντας, είτε στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου (2006) ήταν πάντα ο ίδιος. Κρύος, ψυχρός, ανέκφραστος, σίγουρος: «Έπρεπε να αναλάβω την εκτέλεση στον τελικό του 2006 απέναντι στην Γαλλία. Έπρεπε να το κάνω. Σήκωσα τα μάτια μου στον ουρανό και ζήτησα βοήθεια, διότι αν υπάρχει Θεός, τότε... αποκλείεται να είναι Γάλλος! Πήρα μία μεγάλη, βαθιά αναπνοή. Αυτή η αναπνοή ήταν δική μου, αλλά θα μπορούσε να είναι ενός εργάτη που δεν τα βγάζει πέρα στο τέλος του μήνα, ενός μπίζνεσμαν που είναι παλιάνθρωπος, ενός δασκάλου, ενός φοιτητή, μιας πόρνης στην άκρη του δρόμου. Εκείνη την στιγμή ήμουν ένας από αυτούς. Δεν θα με πιστέψετε, αλλά εκείνη την πολύ ιδιαίτερη στιγμή, κατάλαβα τι μεγάλο πράγμα είναι να είσαι Ιταλός. Είναι ένα ανεκτίμητο προνόμιο, που ποτέ μέχρι τότε δεν είχα αντιληφθεί».
«Αν μου δώσεις τα λεφτά που θέλω, θα έχεις την αδερφή μου»
Τα αποδυτήρια της Μίλαν στα μέσα της περασμένης δεκαετίας ήταν κάτι σαν All-star game. Μόνο που πίσω από όλες αυτές τις λαμπερές προσωπικότητες, κρύβονταν στην πραγματικότητα μικρά παιδιά που λάτρευαν όσο τίποτα τις πλάκες, ειδικά όταν αυτές είχαν αποδέκτη τον Τζενάρο Γκατούζο: «Ο Γκατούζο ήταν ο άνθρωπος που όλοι λάτρευαν να σκαρώνουν πλάκες. Μία εποχή που ήθελε να ανανεώσει το συμβόλαιο, πήρα το κινητό του και έστειλα μήνυμα στον Αριέντο Μπράιντα πως "αν μου δώσεις τα λεφτά που θέλω μπορεί να έχεις την αδερφή μου"! Πάντα μας έπιανε και μας έσπαγε στο ξύλο. Στα γεύματα της ομάδας πολύ συχνά έπιανε το πηρούνι και μας τρυπούσε, τόσο δυνατά, που μετά δεν μπορούσαμε να παίξουμε, κάτι που ανάγκαζε την Μίλαν να προφασιστεί μυϊκές ενοχλήσεις! Ο λόγος του Ρίνο ήταν νόμος στην Μίλαν, κάθε νέος παίκτες περνούσε τα δικά του βασανιστήρια από τον Γκατούζο, μέχρι να γίνει αποδεκτός».
«Η μεγαλύτερη ανακάλυψη όλων των εποχών μετά τον τροχό»
Ναι, υπήρχε ένα γήπεδο, όπου ο Πίρλο δεν ήταν καλός. Κι αυτό τον τσάντιζε. Τον έκανε έξαλλο. Τον έκανε να βγαίνει από τα ρούχα και να εκφράζεται όπως ποτέ άλλοτε στην κανονική ζωή: «Το Playstation είναι η μεγαλύτερη ανακάλυψη όλων των εποχών μετά τον... τροχό. Στην αρχή έπαιρνα την Μίλαν, όμως μετά μόνο την Μπαρτσελόνα. Δεν μπορώ να πω με σιγουριά πόσα εικονικά ματς έχω παίξει τα τελευταία χρόνια, ίσως τα τετραπλάσια από ότι στην πραγματικότητα! Το "Πίρλο Vs Νέστα" ήταν μία κλασική μάχη στις μέρες μας στο Μιλανέλο. Ξυπνούσαμε νωρίς, παίρναμε πρωινό στις 9, κλεινόμασταν στο δωμάτιο για Playstation ως τις 11, μετά προπόνηση και στη συνέχεια παιχνίδια μέχρι τις 4 το απόγευμα! Τα ματς ήταν γεμάτα αδρεναλίνη. Παίρναμε και οι δύο Μπαρτσελόνα, όμως έχανα όλη την ώρα. Τσαντιζόμουν, έσπαγα χειριστήρια και ζητούσα ρεβάνς. Μετά έχανα πάλι...»
«Αισθανόμουν ότι πήγα στο κρεβάτι με όλη τη Λίβερπουλ»!
Μέσα του υπάρχει ακόμα ένα κενό. Μία πληγή που δεν γίνεται να κλείσει. Κατέκτησε τα πάντα στην καριέρα του, τίτλους, δόξα, λεφτά, όμως εκείνο το βράδυ στην Πόλη δεν θα το ξεχάσει ποτέ. Εκείνος ο χαμένος τελικός του 2005 από την Λίβερπουλ, παραλίγο να τον ρίξει στα χάπια, στην κατάθλιψη, παραλίγο να βάλει πρόωρο τέλος στην καριέρα του! «Σκέφτηκα να κόψω το ποδόσφαιρο. Μετά την Κωνσταντινούπολη, τίποτα δεν είχε νόημα πια. Ο τελικός του Τσάμπιονς Λιγκ το 2005 με διέλυσε. Δεν το χάσαμε από τα «καραγκιοζιλίκια» του Ντούντεκ στα πέναλτι, ήταν μία μαζική αυτοκτονία μιας ολόκληρης ομάδας στο Βόσπορο. Αϋπνίες, θυμός, κατάθλιψη, μία αίσθηση του τίποτα. Μάθαμε μία νέα ασθένεια με πολλαπλά συμπτώματα: «το σύνδρομο Κωνσταντινούπολης». Δεν ένιωθα πια παίκτης, αλλά το χειρότερο: δεν ένιωθα άντρας. Αισθανόμουν ότι είχα πάει στο κρεβάτι με όλη την Λίβερπουλ και τον Ντούντεκ. Βασανιστικά αργά, τα πράγματα έγιναν καλύτερα, όμως οι πληγές δεν έχουν γιατρευτεί. Δεν ξαναείδα ποτέ αυτό το ματς. Το ξαναέπαιξα όμως πολλές φορές στο μυαλό μου».
«Είσαι το τέλειο συμπλήρωμα σε Τσάβι, Ινιέστα, Μπούσκετς»!
Το ποδόσφαιρο θα ήταν διαφορετικό, η ιστορία θα ήταν διαφορετική, αν η Μπαρτσελόνα είχε πάρει μία θετική απάντηση εκείνο το βράδυ. Οι καλλιτέχνες έχουν έναν δικό τους ιδιαίτερο τρόπο να αναγνωρίζουν την καλλιτεχνική φλέβα των άλλων και ο Πεπ Γκουαρντιόλα, πάντα είχε ξεχωριστή θέση στην καρδιά του για τον αρτίστα από την Μπρέσια. Πάντα τον ήθελε, όμως μία φορά έφτασε κοντά. Πραγματικά πολύ κοντά: «Στις 25 Αυγούστου του 2010 είμαστε με την Μίλαν στη Βαρκελώνη για το τουρνουά Γκαμπέρ. Στα αποδυτήρια ο Μανέλ Εστιάρτε με ενημερώνει πως ο Πεπ θέλει να με δει: "Αντρέα σε χρειαζόμαστε εδώ. Είμαστε καλοί. Πολύ καλοί. Εσύ όμως είσαι το κερασάκι στην τούρτα. Είσαι το συμπλήρωμα σε Τσάβι, Ινιέστα, Μπούσκετς. Είσαι παγκόσμια κλάση. Μιλήσαμε με την Μίλαν. Αρνήθηκαν, αλλά εμείς είμαστε Μπαρτσελόνα. Συνηθίσαμε να ακούμε όχι στην αρχή. Κάνε και εσύ καμιά κίνηση. Πρέπει να έρθεις. Θέλω να σε κοουτσάρω". Έφυγα ζαλισμένος. Πάντα ήθελα να φύγω με ένα τέτοιο τρόπο, όμως τελικά η Μίλαν δεν ενέδωσε».
«Δεν είμαι εγώ ένας παίκτης για να βουλώνω τρύπες»
Έμεινε στην Μίλαν για 10 ολόκληρα χρόνια. Σφράγισε μία ολόκληρη εποχή. Άλλαξε το ποδόσφαιρο. Κι όμως έφυγε αθόρυβα. Παγωμένα. Επαγγελματικά. Με συμβολικό δώρο μία πένα με το έμβλημα της Μίλαν! Το μεγαλύτερο λάθος στην σύγχρονη ιστορία των «ροσονέρι», η κίνηση που κήρυξε την έναρξη της αυτοκρατορίας της Γιουβέντους, που δεν λέει να σπάσει μέσα σήμερα: «Ήταν μία υπέροχη πένα Cartier με το έμβλημα της Μίλαν, αλλά ουσιαστικά... μία πένα! Με μπανάλ μπλε μελάνι μέσα της! Μετά από 10 χρόνια στην Μίλαν, αυτό ήταν το αποχαιρετιστήριο δώρο: "Κοίτα μην υπογράψεις με αυτήν στην Γιουβέντους", μου είπε ο Γκαλιάνι. Γέλασα. Το αντίο ήταν κοινή απόφαση. Δεν ήθελα να βαρεθώ εκεί. Την άνοιξη είχα μιλήσει με τον Γκαλιάνι. Μου είπε ότι θέλει να με αλλάξει θέση και να παίζω αριστερά στο κέντρο. Διαφώνησα. Πιστεύω ότι ένα ψάρια αναπνέει μόνο όταν είναι σε βαθιά νερά. Οταν πλησιάζει την επιφάνεια της θάλασσας, πεθαίνει. Ποτέ δεν μιλήσαμε για λεφτά εκείνη την άνοιξη του 2011. Ποτέ. Σε αυτά τα 30 λεπτά κατάλαβα ότι δεν ήμουν το επίκεντρο του project. Δεν είμαι εγώ ένας παίκτης για να βουλώνω τρύπες. Έτσι έφυγα. Κάθε φορά που βλέπω τον Μαρτσέλο Λίπι σκέφτομαι ότι αν είχε μείνει στην Ίντερ θα είχα γίνει θρύλος εκεί. Δυστυχώς έφυγε και ο Μάρκο Ταρντέλι, με τον οποίο ως προπονητή κατέκτησα το ευρωπαϊκό ελπίδων, δεν πίστευε σε εμένα. Το 2006 είχα συμφωνήσει με την Ρεάλ του Καπέλο, όμως ο Μπερλουσκόνι δεν με άφησε να πάω. Το ίδιο έγινε με την Τσέλσι και με την Μπαρτσελόνα. Το 2010 είχα συμφωνήσει με τον Γκουαρντιόλα, αλλά ο «καβαλιέρε» χάλασε και πάλι την μεταγραφή. Πριν υπογράψω στην Γιουβέντους, ο Λεονάρντο κόντεψε να με πείσει να υπογράψω στην Ίντερ. Αργότερα το έκανε για λογαριασμό της Παρί Σεν Ζερμέν. Με πλησίασε και η Ρόμα αλλά ήμουν καχύποπτος για τους νέους Αμερικανούς ιδιοκτήτες της και γι’ αυτό απέρριψα την πρότασή τους».
«Καλύτερο απ’ το σεξ»
Τι είναι το ποδόσφαιρο για τον ίδιο; Καλύτερο από το σεξ. Μία πηγαία εσωτερική ανάγκη έκφρασης. Ανάμεσα στα δύο θηλυκά (την μπάλα και την γυναίκα), ο Αντρέα Πίρλο πάντα επέλεγε την πρώτη, που ήταν η αιώνια ερωμένη του: «Το να είσαι μέλος μίας ομάδας που ανήκει σε όλους με κάνει να αισθάνομαι ωραία. Πολλές φορές είναι καλύτερο από το σεξ! Πάρτε για παράδειγμα τον Κασάνο. Λέει ότι κοιμήθηκε με 700 γυναίκες, αλλά δεν καλείται στην Εθνική Ιταλίας πια. Είναι χαρούμενος; Εγώ δεν θα ήμουν».
«Ο αυνανισμός των γυμναστών»
Το γήπεδο ήταν ο δικός του λευκός καμβάς, στον οποίο μπορούσε να φτιάξει από το τίποτα, αληθινά έργα τέχνης. Χωρίς τα πινέλα όμως, κανείς ζωγράφος δεν μπορεί να εκφραστεί όπως θέλει. Γήπεδο δίχως μπάλα, ήταν ένα αληθινό μαρτύριο για τον Ιταλό αρτίστα: «Αυτό που με αηδιάζει στο ποδόσφαιρο είναι το ζέσταμα πριν τα παιχνίδια. Δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο… αυνανισμός των γυμναστών! Πάντα έπρεπε να βρίσκω κάτι ενδιαφέρον για να μην πέσω σε κατάθλιψη. Είναι σαν να έχεις την Μπαρ Ρεφαέλι γυμνή μπροστά σου. Δεν γίνεται να της κλείνεις απλά το μάτια και να της λες: «Περίμενε εκεί που είσαι, έρχομαι σε 15 λεπτά». Ακριβώς αυτό το πράγμα ένιωθα στην προθέρμανση πριν αγωνιστώ απέναντι σε ομάδες όπως η Ρεάλ Μαδρίτης, η Μπαρτσελόνα και άλλες υπερδυνάμεις».