Τα τύμπανα του πολέμου που ηχούν στη Μέση Ανατολή από το πρωί της Παρασκευής 13 Ιουνίου επισκιάζουν κάθε αθλητική επικαιρότητα. Ζούμε την πρώτη απευθείας επίθεση της μίας χώρας απέναντι στην άλλη, ενώ βέβαια επί πολλά χρόνια υπήρχε αντιπαράθεση μεταξύ τους, αλλά μόνο δι’ αντιπροσώπων. Το Ισραήλ δεχόταν επιθέσεις από στρατηγικούς συμμάχους του Ιράν (Χεζμπολάχ στο Λίβανο, Χαμάς και Ισλαμική Τζιχάντ στα παλαιστινιακά εδάφη, Χούθι στην Υεμένη) και απαντούσε ανάλογα.
Μια σύντομη ματιά στην ιστορία, πάντως, αποδεικνύει ότι δεν ήταν πάντα έτσι. Για την ακρίβεια, πριν την ισλαμική επανάσταση στο Ιράν το 1979 και την άνοδο του σιιτικού θεοκρατικού καθεστώτος στην εξουσία, το Ιράν του σάχη υπήρξε ένας από τους πιο εγκάρδιους συμμάχους του Ισραήλ στην περιοχή! Αυτό αποδεικνύεται και στο αθλητικό πεδίο, όπου το Ιράν είχε τείνει χέρι φιλίας στο Ισραήλ και στήριζε την παραμονή του εντός των αθλητικών ομοσπονδιών της Ασίας!
Όλοι οι Έλληνες φίλαθλοι, βέβαια, γνωρίζουν ότι σταδιακά από την δεκαετία του 1950 το Ισραήλ έγινε δεκτό στις ευρωπαϊκές αθλητικές διοργανώσεις. Την αρχή έκανε το βόλεϊ, ακολούθησε το μπάσκετ και σχεδόν όλα τα ολυμπιακά σπορ, που διεξάγουν αγώνες σε ηπειρωτικές ζώνες. Στο ποδόσφαιρο το Ισραήλ έγινε δεκτό στην UEFA στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Αυτό που δεν γνωρίζουν πολλοί είναι τι συνέβαινε μέχρι τότε.
Αυτό που συνέβαινε ήταν η ουσιαστική καταστροφή της έννοιας «Ασιατικό Πρωτάθλημα» στα περισσότερα σπορ. Όλες οι αραβικές χώρες, που καταλαμβάνουν σχεδόν το σύνολο της δυτικής πλευράς της Ασίας, αποφάσιζαν μποϋκοτάζ όλων των διοργανώσεων, στους οποίους έπαιρνε μέρος ομάδα του Ισραήλ. Έτσι είχαμε το φαινόμενο π.χ. στα πρώτα τέσσερα Πανασιατικά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου, από το 1956 ως το 1968, να συμμετέχουν μόνο τέσσερις-πέντε ομάδες!
Κι ενώ οι ομάδες από το ανατολικό άκρο της ηπείρου δεν είχαν πρόβλημα να αντιμετωπίσουν το Ισραήλ, είτε ως ομάδα, είτε ως μεμονωμένους αθλητές, από τη δυτική Ασία η μοναδική ομάδα (ή μεμονωμένοι αθλητές) που εμφανιζόταν κανονικά να παίξει με το Ισραήλ ήταν το Ιράν!
Το 1968 οι τελικοί του Πανασιατικού Πρωταθλήματος έγιναν στην Τεχεράνη του Ιράν, με τη συμμετοχή πέντε ομάδων. Φυσικά το Ισραήλ ήταν ανάμεσά τους και, μάλιστα, οι διοργανωτές είχαν φροντίσει έτσι ώστε ο αγώνας Ιράν-Ισραήλ να είναι ο τελευταίος του προγράμματος, με χαρακτήρα τελικού (έπαιξαν όλοι εναντίον όλων). Το Ιράν νίκησε 2-1 με ανατροπή και πανηγύρισε τον τίτλο.
Το Ισραήλ μπορεί να είχε «τακτοποιηθεί» στις ευρωπαϊκές ζώνες των περισσότερων ομοσπονδιών στα ολυμπιακά αθλήματα, ωστόσο για μία 20ετία (1954-74) έδινε κανονικά το «παρών» στους Πανασιατικούς Αγώνες! Με αντίστοιχη απουσία, φυσικά, όλων των αραβικών κρατών.
Αυτό άλλαξε στους Πανασιατικούς Αγώνες του 1974, που έγιναν στην Τεχεράνη του Ιράν. Αραβικές χώρες συμμετείχαν στους αγώνες, ωστόσο είχαν ξεκαθαρίσει ότι αν ομάδα τους ή αθλητής/αθλήτριά τους καλούνταν να παίξει με αντίστοιχο από το Ισραήλ θα αποσύρονταν.
Οι αγώνες της Τεχεράνης ήταν η τελευταία παρουσία του Ισραήλ στην Ασία. Η οποία έκλεισε μ’ ένα εμβληματικό ματς, την αναμέτρηση Ιράν-Ισραήλ στον τελικό του ποδοσφαιρικού τουρνουά, παρουσία μάλιστα του ίδιου του σάχη του Ιράν και της συζύγου του. Το Ιράν επικράτησε 1-0 σ’ αυτόν τον τελικό, το μοναδικό γκολ ήταν αυτογκόλ του Ισραήλ και το πέτυχε ο Γιτζάκ Σουμ, ο οποίος αργότερα κάθισε στον πάγκο του Παναθηναϊκού.
Οι αναμετρήσεις μεταξύ ομάδων και αθλητών από τις δύο χώρες σε παγκόσμια πρωταθλήματα διεξάγονταν χωρίς πρόβλημα ως το 1979. Με την επικράτηση της Ισλαμικής Επανάστασης στο Ιράν και την επιστροφή του Αγιατολάχ Χομεϊνί στη χώρα, το Ιράν έκοψε κάθε αθλητικό δεσμό με το Ισραήλ.
Οι μοναδικές περιπτώσεις που μπορούν πια να γίνουν αγώνες μεταξύ ιρανικών και ισραηλινών ομάδων και αθλητών είναι τα παγκόσμια πρωταθλήματα και οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Από το 1980, όμως, και μετά δεν έχει καταγραφεί καμία μεταξύ τους αναμέτρηση! Κι αυτό διότι οι αθλητές/αθλήτριες από το Ιράν έχουν σαφή εντολή από το κράτος είτε να αποσύρουν τη συμμετοχή τους, είτε ακόμα και να χάνουν επίτηδες (!) στους προηγούμενους αγώνες τους, μπροστά στην προοπτική να αντιμετωπίσουν αντίστοιχους αθλητές από το Ισραήλ.
Για παράδειγμα, στο παγκόσμιο πρωτάθλημα πάλης του 2017 ο Αλιρεζά Καρίμι από το Ιράν έκανε επίσημη δήλωση ότι ηττήθηκε σκόπιμα σε προηγούμενο αγώνα του, ώστε να μην αντιμετωπίσει Ισραηλινό αντίπαλο και δέχτηκε βαριά ποινή από την παγκόσμια ομοσπονδία. Τέτοιες «αποσύρσεις» συμμετοχής υπάρχουν πολλές και σε πολλά σπορ, όμως τις περισσότερες φορές καλύπτονται από «τραυματισμούς» της τελευταίας στιγμής, κι έτσι δεν μπορεί να στοιχειοποιηθεί τιμωρία.
Υπήρξαν και δύο περιστατικά που «ξέφυγαν» από την ασφυκτική πίεση των ιρανικών αρχών. Το 2019 ο Ιρανός τζουντόκα Σατζέντ Μολαεϊ κατήγγειλε ότι αξιωματούχοι της χώρας του ζήτησαν να χάσει σκόπιμα στον ημιτελικό της κατηγορίας του, ώστε να μην βρεθεί αντιμέτωπος στον τελικό με τον Ισραηλινό Σάγκι Μούκι. Μετά την καταγγελία ο Μολαεϊ αυτομόλησε κατ' αρχάς στο Αζερμπαϊτζάν και μετά στη Μογγολία, πήρε την υπηκοότητα της χώρας και πλέον αγωνίζεται κανονικά με τα χρώματά της στις διεθνείς διοργανώσεις, μάλιστα κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο (2021). Έχει δε και ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις με τον Ισραηλινό Μούκι, αντίπαλό του μόνο στο τατάμι (η κεντρική φωτογραφία).
Το 2023 ο Ιρανός αρσιβαρίστας Μοσταφά Ρατζαϊ δέχτηκε ισόβιο αποκλεισμό από την ιρανική ομοσπονδία, καθώς αγωνίστηκε στην ίδια κατηγορία με τον Ισραηλινό Μαξίμ Σβίρσκι στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μάστερς στην Πολωνία, κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο και ο Ισραηλινός το χάλκινο και εμφανίζεται σε φωτογραφία να σφίγγει το χέρι του του αντίπαλού του μετά την απονομή, ενώ και οι δύο ήταν καλυμμένοι με τις σημαίες των κρατών τους.
