Στις παρακάτω γραμμές θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τι προσπαθεί να προσθέσει στην τακτική του ο coach Μεντιλίμπαρ την φετινή σεζόν, πως ένα πλάνο στον ίδιο αγώνα εξελίσσεται, πετυχαίνει, καταρρέει και ξανασηκώνεται. Όλα αυτά, σε μόλις 90’ αγωνιστικά λεπτά...
Πως έπαιζε πέρυσι ο Ολυμπιακός
Γνωστό από τις σεζόν του στην Ισπανία, ο coach Μεντιλίμπαρ φημίζεται για την πρόθεση του σε δύο τομείς. Το σημαντικότερο στοιχεί που διακρίνει κανείς στην τακτική του είναι το pressing σε όλες τις εκφάνσεις (high press, counter press). Είναι ο λόγος που ο Ολυμπιακός είναι αυτή την στιγμή ο κάτοχος του Conference League.
Το δεύτερο στοιχείο, είναι οι υπερφόρτωση στην μία πλευρά του γηπέδου. Πέρυσι, το έκανε στην αριστερή, “μαζεύοντας” όλη την ομάδα προς το μέρος των Ορτέγκα και Ποντένσε. Ήταν χαρακτηριστικές οι κινήσεις του Φορτούνη ο οποίος έφευγε από
την δεξιά πλευρά για να έρθει στην απέναντι, αφήνοντας στην απομόνωση τον Ροντινέι. Φυσικά, είναι εύκολα κατανοητό πως αυτά τα δύο στοιχεία, το pressing με την υπερφόρτωση δηλαδή “συναντιούνται”. Όσο πιο κοντά έχεις τους παίκτες σου, γίνεται πιο εύκολη η πίεση και δυσκολότερη η κυκλοφορία μπάλας για τον αντίπαλο.
Μην έχοντας αναλάβει την ομάδα από την αρχή, ήταν λογικό ο Βάσκος τεχνικός να μην επιχειρήσει μαζικές αλλαγές αλλά να εστιάσει στους δύο τομείς που αναφέραμε.
Τα δύο ερωτηματικά που υπήρχαν
Ξεκινώντας από την αρχή της σεζόν φέτος, υπάρχει μια προσπάθεια εμπλουτισμού του τρόπου παιχνιδιού, ειδικά στο επιθετικό κομμάτι. Ο Μεντιλίμπαρ δουλεύει το υλικό που έχει στα χέρια του, ξέρει ότι για να μπει με καλή βαθμολογία στα play offs
πρέπει ο Ολυμπιακός να κερδίζει μέσα - έξω κάθε Κυριακή. Ειδικά σε παιχνίδια εκτός του big-4. Ας μη γελιόμαστε, δύο ήταν τα ερωτηματικά που είχαν μείνει αναπάντητα για τον coach: Αν μπορεί να κερδίζει συνέχεια (καταλαβαίνετε τι εννοώ) και αν είναι ικανός στον μεταγραφικό σχεδιασμό, να βάλει τα σωστά κομμάτια που λείπουν, επιλέγοντας ποδοσφαιριστές από μια μεγάλη δεξαμενή. Στο δεύτερο κομμάτι φαίνεται πως και πάλι είναι εξαιρετικός, όμως εμείς θα ασχοληθούμε με την τακτική του και τις αλλαγές που επιχειρεί.
Η ζώνη 14 σε πρώτο πλάνο, εγκαταλείπει την υπερφόρτωση στα πλάγια
Η μεγάλη αλλαγή που επιχειρεί, δεν το έχει ξανακάνει στην καριέρα του, είναι άκρως ενδιαφέρουσα και αντικείμενο προσοχής για του λάτρεις της τακτικής. Έχει καταλάβει πως πρέπει να κάνει μόνο νίκες, με την υπερφόρτωση στην πλευρά δεν “ανοίγεις”
εύκολα low block. Για να το κάνεις, πρέπει να είσαι απλωμένος στο γήπεδο, να μπορείς να μεταφέρεις με ένταση την μπάλα από πλευρά σε πλευρά και να παραμένεις ψύχραιμος μέχρι ο αντίπαλος να οδηγηθεί σε λάθος.
Είναι αποδεδειγμένο, ο πιο ασφαλής τρόπος να πάρεις πρωτάθλημα είναι να γνωρίζεις πως να μετακινείς την μπάλα και να μην εκβιάζεις καταστάσεις. Ο coach Μεντιλίμπαρ φέτος, δουλεύει την “Ζώνη 14”, το σημείο δηλαδή έξω από την περιοχή του αντιπάλου, απέναντι από το τέρμα. Μπορεί στα χαρτιά να φαίνεται πως μοναδικός φορ είναι ο Ελ Κααμπί, όμως αν παρατηρήσουμε καλά, η υπερφόρτωση φέτος γίνεται στον άξονα με τον Μαροκινό να έχει κοντά του τόσο τον Βέλντε, όσο
και τον Τσικίνιο.
Οι υπόλοιποι ποδοσφαιριστές είναι απλωμένοι τόσο στα channels, όσο και στα half spaces. Μια ματιά στο παραπάνω βίντεο, θα σας βοηθήσει να καταλάβετε πως ο Ολυμπιακός φέτος επιλέγει να χρησιμοποιεί όλο το πλάτος του γηπέδου και ταυτόχρονα να υπερφορτώνει την “Ζώνη 14”.
Κρίσιμος ο ρόλος του Ζέλσον Μάρτινς και η κίνηση
Για να συμβεί η συγκεκριμένη τακτική προσέγγιση, είναι απαραίτητα δύο πράγματα. Ο Ζέλσον Μάρτινς εγκαταλείπει την δεξιά πλευρά και πηγαίνει ακόμα και αριστερά έτσι ώστε να “ελευθερωθεί” ο Βέλντε για να πάει στην ζώνη 14 (το σημείο που έχουμε ως τετράγωνο στο πρώτο βίντεο). Ταυτόχρονα χρειάζεται κίνηση χωρίς την μπάλα και τοποθέτηση ανάμεσα όχι μόνο στις γραμμές του αντιπάλου αλλά και ανάμεσα. Παρατηρήστε πως οι ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού μετακινούνται στα “κενά”. Ο Ολυμπιακός μπορεί να έχει παίκτες με ελεύθερο ρόλο, οι κινήσεις να είναι αρκετές, δεν χάνει όμως ποτέ την συνοχή του και το πλάτος του.
Συνεργασία Μαρτίνς - Βέλντε
Ιδιαίτερη σημασία σε όλο το πλάνο του coach Μεντιλίμπαρ, έχει ο Ζέλσον Μαρτίνς, είδαμε κάποια στοιχεία και πριν, ο ρόλος του είναι κομβικός. Σε ότι σχεδιάζει ο προπονητής του Ολυμπιακού, θέλει τον Ζέλσον “μέσα”.
Η περσυνή συνεργασία “Φορτούνης - Όρτα” και “Ποντένσε - Φορτούνης”, έχει αντικατασταθεί φέτος με αναβαθμισμένο και πιο συγκεκριμένο ρόλο. Το δίδυμο Βέλντε - Ζέλσον Μαρτίνς έρχεται αρκετά κοντά, όμως τώρα είναι εμφανή η διάθεση ο ένας από τους δύο να παίζει κοντά στους Τσικίνιο και Ελ Κααμπί.
Ο Ορτέγκα σε ρόλο “Κώτσιρα”
Μια ακόμα διαφοροποίηση, είναι ο χώρος που κινείται ο Ορτέγκα. Σε κάτι παρόμοιο που εμφάνισε ο coach Γιοβάνοβιτς στον Παναθηναϊκό τα προηγούμενα χρόνια, ο Μεντιλίμπαρ χρησιμοποιεί σε φάση ανάπτυξης τον Αργεντινό ως τρίτο στόπερ. Ο
ένας κεντρικός αμυντικός παίρνει βάθος, ο άλλος μένει δεξιά ενώ ο Ροντινέι μένει στην δεξιά πλευρά και ψηλά καθώς ο Ζέλσον συχνά εγκαταλείπει την πλευρά.
Ο Ορτέγκα ανταποκρίνεται καλά, επιχειρεί ανεβάσματα εσωτερικά σε δεύτερο χρόνο και αποφεύγει τις πολλές σέντρες.
Το πρώτο γκολ του Ολυμπιακού στο ματς με την Καλλιθέα σημειώνεται με αυτόν τον τρόπο, ο Ορτέγκα είναι καλύτερος στην πάσα παρά στη σέντρα, μένει εσωτερικά και δίνει στην ασίστ στον Βέλντε. Παράλληλα μένοντας χαμηλά, ο coach Μεντιλίμπαρ εξασφαλίζει πως σε περίπτωση λάθους, στο πρόσωπο του Αργεντινού θα έχει ένα δυνατό όπλο πίσω και όχι μπροστά από την μπάλα. Το counter pressing δηλαδή θα παραμένει efficient με την παρουσία του Ορτέγκα χαμηλά και σχεδόν κεντρικά.
Ολόκληρο τo φετινό επιθετικό πλάνο του coach Μεντιλίμπαρ
Στα παρακάτω clips, μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε σε μία και μόνο προσπάθεια επίθεσης, αρκετά από τα στοιχεία που βάζει ο προπονητής του Ολυμπιακού στο επιθετικό του παιχνίδι.
1. 3-1-6 διάταξη
2. Fluid κινήσεις
3. Έσε σε αναβαθμισμένο ρόλο
4. Δύο παίκτες στην αριστερή πλευρά
5. Underlap του Ορτέγκα με τον Βέλντε στη γραμμή
6. Υπερφόρτωση άξονα με τρείς ποδοσφαιριστές
7. Παιχνίδι σε μόνιμη ένταση
8. Ταυτόχρονη κάλυψη άξονα, channels, half spaces
9. Αλλαγή παιχνιδιού και μετακίνηση άμυνας
10. Συνεργασία τριών ποδοσφαιριστών στο δεξί άκρο
11. Underlap του ενός αμυντικού χαφ (!)
12. Αλλαγή πλευράς επίθεσης για δεύτερη φορά
13. Rotation θέσεων Βέλντε - Τσικίνιο
14. Counter pressing
15. Ορτέγκα πίσω από την μπάλα
16. Ανάκτηση μπάλας
17. Αλλαγή πλευράς
Ο Ολυμπιακός εξελίσσετε, στο πρώτο ημίχρονο φαινόταν ότι θα έχει εύκολο απόγευμα. Δεν δημιουργεί εύκολα φάσεις, όμως οι λόγοι είναι ευδιάκριτοι. Μια ομάδα για να διασπάσει κλειστές άμυνες διαλέγοντας να παίξει με το συγκεκριμένο στυλ ποδοσφαίρου, χρειάζεται να αυτοματοποιήσει τις κινήσεις. Να μπορούν να κατανοήσουν με ακρίβεια οι ποδοσφαιριστές δηλαδή τις κινήσεις των συμπαικτών τους, τις θέσεις τους στο γήπεδο και ταυτόχρονα να επιλέξουν τον σωστό χρόνο στην πάσα. Από εκεί και πέρα, φυσικά μετράει και το ατομικό ταλέντο, καθώς όσο καλά και να γίνουν όλα τα παραπάνω, αν η τεχνική δεν είναι η κατάλληλη, θα οδηγηθεί ο αθλητής σε λάθος πάσα, λάθος κοντρόλ, λάθος τελείωμα.
Ξαφνικά αλλάζουν όλα
Μια στιγμή όμως στο ποδόσφαιρο αρκεί για να αλλάξουν όλα. Ο Έσε βγαίνει, ο Μεντιλίμπαρ σωστά σκέφτεται πως για να αναπληρώσει την απουσία του στο κατέβασμα μπάλας θα χρειαστεί τον Τσικίνιο σε χαμηλότερα μέτρα. Έτσι, ζητά από
τον Τσικίνιο να κατέβει και να σχηματίσει ο Ολυμπιακός τριάδα στην μεσαία γραμμή με τον Στάμενιτς δεξιά του και τον Ντόη στην βάση.
Ταυτόχρονα η “Ζώνη 14” μένει με δύο αντί για τρείς παίκτες, η άμυνα της Καλλιθέας αρχίζει να αναπνέει. Οι ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού φαίνονται πιο στατικοί, είναι πιο στατικοί καθώς δεν γνωρίζουν ακριβώς πως να κινηθούν για να καλύψουν ταυτόχρονα όλες τις ζώνες του γηπέδου.
Η μπάλα σταματά να κυκλοφορεί από πλευρά σε πλευρά, η άμυνα δεν μετακινείται και η Καλλιθέα βρίσκει τρόπο να πρεσάρει αποτελεσματικά.
Το counter pressing δεν λειτουργεί καθώς ο Ντόη είναι πολύ χαμηλά, ο Στάμενιτς δεν πατά καλά και ο Τσικίνιο λείπει ως παρτενέρ του Ελ Κααμπί για να σταματήσει την τροφοδότηση στον άξονα. (Στο παραπάνω clip, πως λειτουργεί κανονικά η άμυνα του Ολυμπιακού σε 4-2-4).
Η Καλλιθέα κερδίζει μέτρα, κερδίζει στημένες φάσεις, απειλεί και σκοράρει. Η ψυχολογία του ματς αλλάζει, παίρνει περίπου 17’ με 18’ λεπτά στον Μεντιλίμπαρ να διορθώσει την κατάσταση με τακτικές κινήσεις και συνεχής αλλαγές.
Σε όλα αυτά που διαβάσατε, πέρα από την τακτική ανάλυση σε κάποιες μικρές λεπτομέρειες, σκοπός του κειμένου είναι να καταλάβουμε πως οι προπονητές δεν είναι μάγοι. Το ποδόσφαιρο πλέον είναι ένα αρκετά εξειδικευμένο άθλημα, στο οποίο
και οι αντίπαλοι προσαρμόζονται. Μια ομάδα που θέλει να παίξει σωστό και στοχευμένο ποδόσφαιρο αντιμετωπίζει το πρόβλημα της δημιουργίας.
Οι τέσσερις μεγάλες ομάδες της χώρας μας διαθέτουν εξαιρετικούς προπονητές που χρειάζονται χρόνο. Προσπαθούν να βάλουν τα στοιχεία τους, γνωρίζουν τι θέλουν να κάνουν, όμως ο χρόνος είναι πολύτιμος, όπως και η υπομονή. Αν στο τέλος τα
καταφέρουν είναι άλλο ζήτημα που ίσως ασχοληθούμε σε άλλο κείμενο, όμως κανείς δεν έχει αποτύχει, πριν παρουσιάσει το έργο του. Για να το παρουσιάσει, χρειάζεται τουλάχιστον δεκαπέντε επίσημα παιχνίδια. Δεν το λέμε εμείς, είναι η πραγματικότητα. Ποδόσφαιρο είναι, απολαύστε το και... υπομονή!
