Μια έρευνα στη διαδικασία των πλέι οφ της Euroleague, το τελευταίο εμπόδιο πριν το Final Four, συνήθως εξαντλείται στα βασικά νούμερα: Ποιος έχει περάσει με 3-0, ποιος με 3-1 και ποιος με 3-2. Εδώ που τα λέμε, αυτό είναι και το πιο σημαντικό, δηλαδή στο τέλος ποιος προκρίνεται και με ποιο επίπεδο δυσκολίας.
Υπάρχει, όμως, και η πιο βαθιά ανάλυση αυτών των σειρών. Κατ’ αρχάς με κριτήριο το ποια ομάδα είχε εξασφαλίσει το πλεονέκτημα έδρας πριν την έναρξη της σειράς. Συμφωνούμε ότι είναι άλλο π.χ. το 3-1 και άλλο το 1-3. Ύστερα είναι και ο… τρόπος. Πώς εξελίχθηκαν αυτές οι σειρές; Πόσες φορές όταν πήρε ο γηπεδούχος το πρώτο ματς τελικά προκρίθηκε και πόσες ο φιλοξενούμενος; Σε τέτοια ερωτήματα απαντά το κείμενο που διαβάζετε.
Στην έρευνά μας συμπεριλάβαμε όλες τις περιόδους όπου η σειρά των προημιτελικών της Euroleague (είτε πριν είχε κανονική περίοδο, είτε Top16) κρίθηκε στις τρεις νίκες (best of five). Δηλαδή από τη σεζόν 2008-09, που η Euroleague αύξησε τη δυσκολία των «προημιτελικών» στις τρεις νίκες έναντι δύο, που ήταν μέχρι τότε.
Στο μικροσκόπιο, λοιπόν, μπήκαν 15 σεζόν (από την 2008-09 ως τη 2023-24, χωρίς φυσικά την 2019-20 που η κανονική περίοδος της Euroleague διακόπηκε λόγω COVID-19) και συνολικά 60 σειρές. Ένα πλούσιο «δείγμα» απλωμένο σε τέτοιο χρονικό διάστημα, ώστε να βγάλουμε συμπεράσματα, ενόψει και της φετινής προσπάθειας των δύο ελληνικών ομάδων να είναι παρούσες στο Άμπου Ντάμπι.
Ξεκινάμε με τα… βασικά νούμερα. Από αυτές τις 60 σειρές οι 15 (25%) έληξαν με σκορ 3-0 υπέρ της νικήτριας, οι 24 (40%) έληξαν με σκορ 3-1 και οι υπόλοιπες 21 (35%) με 3-2. Σύμφωνα με τη στατιστική, λοιπόν, σε κάθε τετράδα πλέι οφ εμφανίζεται σίγουρα από μία φορά το κάθε σκορ (3-0, 3-1 και 3-2) και η τέταρτη σειρά «παίζει» ανάμεσα στο 3-1 και το 3-2, με περισσότερες πιθανότητες στο 3-1.
Πώς διαφοροποιούνται, όμως, αυτοί οι αριθμοί με «φίλτρο» το πλεονέκτημα έδρας; Ιδού:
3-0: 14 σειρές (23,3%)
0-3: 1 σειρά (1,7%)
3-1: 15 σειρές (25%)
1-3: 9 σειρές (15%)
3-2: 19 σειρές (31,7%)
2-3: 2 σειρές (3,3%)
Εδώ τα πράγματα, όπως βλέπετε, διαφοροποιούνται κάπως. Το «3-2» υπέρ του έχοντα το πλεονέκτημα είναι μακράν το δημοφιλέστερο αποτέλεσμα, ακολουθεί το «3-1» επίσης υπέρ αυτού που έχει τα περισσότερα ματς στην έδρα του και στην τρίτη θέση το «3-0». Συνολικά από τις 60 σειρές τις 48 φορές έχει προκριθεί η ομάδα που έχει πλεονέκτημα (80%) έναντι 12 (20%) της ομάδας που το έσπασε.
Η διαδικασία ορισμού των παιχνιδιών (2-2-1, με εναλλαγή της έδρας ανά δύο ματς) που δεν άλλαξε στο πέρασμα των χρόνων κάνει ακόμα πιο σταθερό το δείγμα. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι στην προημιτελική σειρά πλέι οφ της Euroleague που εξετάσαμε σημειώθηκαν συνολικά 158 νίκες γηπεδούχου και 88 νίκες φιλοξενούμενου (ποσοστά 64,2% και 35,8% αντίστοιχα). Τι σημαίνει αυτό; Ότι πάνω από ένας στους τρεις αγώνες που έχουν γίνει μέχρι τώρα κατέληξε «διπλό». Αλλά αυτό δεν επηρεάζει τόσο το πράγματι εντυπωσιακό ποσοστό πρόκρισης 80% που έχουν όσοι έχουν κατακτήσει το πλεονέκτημα έδρας.
Πάμε τώρα και στα επιμέρους, δηλαδή την ανάλυση των τρόπων που έγιναν τα σκορ αυτά, με μια υπενθύμιση που αφορά τον Παναθηναϊκό και τον Ολυμπιακό, όποτε ενεπλάκησαν σ’ αυτές. Συνολικά, να υπενθυμίσουμε ότι οι δύο ελληνικές ομάδες αντιμετώπισαν 23 φορές σειρά πλέι οφ στις τρεις νίκες και μετρούν 13 προκρίσεις και 10 αποκλεισμούς. Στις 14 φορές είχαν πλεονέκτημα έδρας (10 προκρίσεις-4 αποκλεισμοί) και στις 9 δεν είχαν (4 προκρίσεις-5 αποκλεισμοί). Αναλυτικά:
3-0 (1-0,2-0,3-0): 14 φορές
Ρεάλ Μαδρίτης-Παναθηναϊκός 18-19
Μπασκόνια-Παναθηναϊκός 15-16
0-3 (0-1,0-2,0-3): 1 φορά
Παναθηναϊκός-Φενέρ 16-17
3-1 (1-0, 2-0,2-1,3-1): 9 φορές
ΤΣΣΚΑ-Παναθηναϊκός 14-15
Ολυμπιακός-Πρόκομ 9-10
Ολυμπιακός-Ρεάλ Μαδρίτης 8-9
3-1 (1-0,1-1,2-1,3-1): 5 φορές
Παναθηναϊκός-Σιένα 8-9
3-1 (0-1,1-1,2-1,3-1): 1 φορά
1-3 (0-1,1-1,1-2,1-3): 4 φορές
Ολυμπιακός-Ζάλγκιρις 17-18
Σιένα-Ολυμπιακός 11-12
1-3 (1-0,1-1,1-2,1-3): 5 φορές
Παναθηναϊκός-Ρεάλ 17-18
Μπαρτσελόνα-Ολυμπιακός 14-15
Μπαρτσελόνα-Παναθηναϊκός 10-11
Ολυμπιακός-Σιένα 10-11
3-2 (0-1,1-1,1-2,2-2,3-2): 2 φορές
Παναθηναϊκός-Μακάμπι 23-24
3-2 (0-1,1-1,2-1,2-2,3-2): 2 φορές
3-2 (1-0,1-1,2-1,2-2,3-2): 5 φορές
Ολυμπιακός-Φενέρ 22-23
Ολυμπιακός-Μονακό 21-22
Ολυμπιακός-Εφές 16-17
Μπαρτσελόνα-Παναθηναϊκός 12-13
Παναθηναϊκός-Μακάμπι 11-12
3-2 (1-0,1-1,1-2,2-2,3-2): 4 φορές
3-2 (1-0,2-0,2-1,2-2,3-2): 5 φορές
Ρεάλ-Παναθηναϊκός 13-14
ΤΣΣΚΑ-Ολυμπιακός 13-14
Ολυμπιακός-Εφές 12-13
3-2 (0-1,0-2,1-2,2-2,3-2): 1 φορά
2-3 (0-1,1-1,1-2,2-2,2-3): 1 φορά
Μπαρτσελόνα-Ολυμπιακός 23-24
2-3 (0-1,1-1,2-1,2-2,2-3): 1 φορά
