Τα γήπεδα των δύο ελληνικών ομάδων που μας εκπροσωπούν στην Euroleague έχουν βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τον τελευταίο καιρό. Και πολύ σωστά. Το γήπεδο είναι μεγάλο μέρος της εμπειρίας που αποκομίζει ο θεατής από ένα ματς.
Η παραχώρηση του χώρου του ΟΑΚΑ στον Παναθηναϊκό για 49 χρόνια έφερε ένα τσουνάμι αλλαγών από τη διοίκηση του Δημήτρη Γιαννακόπουλου, με πιο εμβληματική την αλλαγή του παρκέ σε glass floor, η οποία θα εγκαινιαστεί στα ματς της φετινής Euroleague. Η διάθεση των αδελφών Αγγελόπουλων να ασχοληθούν με το ΣΕΦ (την οποία έχουν εκδηλώσει με πολλούς τρόπους, ειδικά τον τελευταίο καιρό) τους οδήγησε την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου μέχρι και στο πρωθυπουργικό γραφείο για συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Τι συμβαίνει, όμως, με τις άλλες ομάδες της Euroleague; Οι κατά τεκμήριο καλύτερες ομάδες της Ευρώπης βιώνουν διαφορετικές συνθήκες διαχείρισης των χώρων όπου δίνουν τους αγώνες τους. Όπως θα διαπιστώσετε από τα στοιχεία που παραθέτουμε, ελάχιστες ομάδες αγωνίζονται σε απολύτως ιδιόκτητες εγκαταστάσεις. Οι περισσότερες είτε χρησιμοποιούν χώρους που ανήκουν στο κράτος (περιφέρεια, δήμο κτλ.) είτε παρουσιάζονται σαν ενοικιαστές χώρων που ανήκουν σε ιδιωτικές εταιρίες διαχείρισης, ανεξάρτητα αν έχουν «οργανική» σχέση μαζί τους ή όχι.
Κάποια από αυτά τα στοιχεία είναι γνωστά. Αξίζει, όμως, κάποιος να τα θυμηθεί, για να γίνουν και οι απαραίτητες συγκρίσεις (σε διαχείριση, ποσά κτλ.).
Ας δούμε, λοιπόν, τι ισχύει στις υπόλοιπες (εκτός ΟΑΚΑ και ΣΕΦ) αρένες που θα φιλοξενήσουν ματς της Euroleague τη σεζόν 2024-25.
Uber Arena (Άλμπα Βερολίνου): Η ονομασία του χωρητικότητας 14.500 θεατών γηπέδου άλλαξε το καλοκαίρι, για εννέα χρόνια ονομαζόταν Mercedes-Benz Arena. Δημιουργήθηκε το 2006 από την εταιρεία AEG (Anschutz Entertainment Group) και η Άλμπα είναι ένας από τους «αθλητικούς ενοικιαστές» της, σύμφωνα με τη σύμβαση που έχει υπογραφεί. Ο χώρος χρησιμοποιείται και για αγώνες χόκεϊ επί πάγου, αλλά και για συναυλίες.
Basketbol Gelişim Merkezi (Αναντολού Εφές): Το Κέντρο Ανάπτυξης Μπάσκετ (αυτό σημαίνει η ονομασία του) είναι η υλοποίηση του μεγάλου κρατικού πρότζεκτ της TBF, της τουρκικής ομοσπονδίας μπάσκετ. Η κεντρική σάλα έχει θέσεις για 10.000 θεατές, ενώ υπάρχει κι ένα μικρότερο γήπεδο-προπονητήριο 1.000 θέσεων, το οποίο θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά από την εθνική Ανδρών για προπονήσεις, καθώς και τρία μικρότερα κλειστά (500 θέσεων) για τις ηλικιακές εθνικές ομάδες της Τουρκίας. Εκεί έχουν μεταφερθεί και τα γραφεία της ομοσπονδίας. Βρίσκεται στην περιοχή Ζεϊτίνμπουρνου, εκεί που βρισκόταν και το εμβληματικό «Αμπντί Ιπεκτσί», που έκλεισε το 2017. Η Εφές πλέον έκανε συμφωνία να παίζει εκεί, αντί για το «Σινάν Ερντέμ», που χρησιμοποιούσε μέχρι πέρυσι.
Palau Blaugrana (Μπαρτσελόνα): Ιδιοκτησία του συλλόγου της Μπαρτσελόνα 100% από την κατασκευή της το 1971, η χωηρητικότητας 7.585 θεατών αρένα φιλοξενεί εκτός από μπάσκετ και διάφορα άλλα σπορ σάλας (χάντμπολ, ρόλερ χόκεϊ, φούτσαλ). Βρίσκεται στην ίδια περιοχή με το Καμπ Νου, το ιστορικό ποδοσφαιρικό γήπεδο. Η τελευταία γενναία ανακαίνιση των υποδομών έγινε το 2016.
Fernando Buesa Arena (Μπασκόνια): Το κλειστό γυμναστήριο είναι κρατικό και το διαχειρίζεται το Επαρχιακό Συμβούλιο της Αλάβα, της περιοχής που βρίσκεται η Βιτόρια. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1991 και ανακαινίστηκε το 2012. Η Μπασκόνια (με τα δεκάδες διαφορετικά ονόματα που έχει αλλάξει από τότε) το χρησιμοποιεί από την πρώτη ημέρα. Φέρει το όνομα του Φερνάντο Μπουέσα, Βάσκου σοσιαλιστή πολιτικού που δολοφονήθηκε από την αυτονομιστική ΕΤΑ τον Φεβρουάριο του 2000. Έχει χωρητικότητα 15.431 θεατών.
SAP Garden (Μπάγερν Μονάχου): Το νέο κλειστό γυμναστήριο της γερμανικής μεγαλούπολης που θα φιλοξενήσει από φέτος την μπασκετική Μπάγερν βρίσκεται μέσα στο χώρο του Ολυμπιακού Κέντρου. Τα εγκαίνια έχουν προγραμματιστεί για τις 27 Σεπτεμβρίου και η Μπάγερν θα παίξει εκεί με τη Ρεάλ Μαδρίτης στις 3 Οκτωβρίου. Προηγουμένως θα δώσει τα πρώτα δύο της ματς στο BMW Park, που τη φιλοξενούσε ως τώρα. Για τη νέα αρένα ο χώρος παραχωρήθηκε από την κυβέρνηση της Βαυαρίας, αλλά τα 110 εκ. ευρώ για την κατασκευή του δόθηκαν από την Red Bull, που είναι και η διαχειρίστρια. Χωράει 12.500 θεατές, σχεδόν διπλάσιους από τους 6.700 του BMW Park.
Belgrade Arena (Ερυθρός Αστέρας-Παρτίζαν): Μέχρι το περασμένο καλοκαίρι το «μεγάλο» γήπεδο του Βελιγραδίου ήταν γνωστό ως Stark Arena. Η συμφωνία έληξε και δεν έχει δοθεί άλλη ονοματοδοσία. Ανήκει στον δήμο του Βελιγραδίου, ο οποίος έχει δημιουργήσει μια δημοτική επιχείρηση για την διαχείρισή του, με CEO τον παλαίμαχο διεθνή Γκόραν Γκρμπόβιτς. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2004, χωράει 18.500 θεατές (για το μπάσκετ) και φιλοξενεί σχεδόν όλα τα αθλήματα σάλας, αλλά και συναυλίες. Το πρόγραμμα για Ερυθρό Αστέρα και Παρτίζαν καθορίζεται στην αρχή της περιόδου.
Aleksandar Nikolic Hall (Ερυθρός Αστέρας-Παρτίζαν-Μακάμπι Τελ Αβίβ): Η δεύτερη αρένα του Βελιγραδίου που θα χρησιμοποιηθεί για ματς Ευρωλίγκα (και θα στεγάσει φέτος για δεύτερη φορά και τα εντός έδρας ματς της Μακάμπι Τελ Αβίβ) ανήκει κι αυτή στον δήμο του Βελιγραδίου. Από το 1973 που δημιουργήθηκε ως το 2016 ονομαζόταν «Χάλα Πιονίρ» και τότε πήρε το όνομα του εμβληματικού προπονητή του σερβικού μπάσκετ. Διαχειριστής είναι η «Tasmajdan SRC», μια δημοτική εταιρεία ελεγχόμενη από το δημοτικό συμβούλιο της πόλης. Έχει χωρητικότητα 8.500 θεατών.
Unipol Forum (Αρμάνι Μιλάνο): Μετά από 15 χρόνια που το ονομάζαμε «Mediolanum», άλλαξε κι αυτό το γήπεδο όνομα, πήρε το όνομα μιας εκ των μεγαλύτερων εταιρειών οικονομικών υπηρεσιών στην Ιταλία, η οποία έχει βασική έδρα τη… Μπολόνια! Το γήπεδο ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1990 και ανακαινίστηκε το 2014 και το 2017, απολύτως με ιδιωτικά κεφάλαια. Διαχειρίστρια εταιρεία είναι η ForumNet Group και η Αρμάνι είναι ο κύριος ενοικιαστής της. Χρησιμοποιείται λιγότερο για αγώνες χόκεϊ επί πάγου, τένις, αλλά και συναυλίες. Η χωρητικότητά του είναι 15.800 θεατές.
Ülker Sports and Event Hall (Φενέρμαχτσε): Η παραδοσιακή πια έδρα της Φενέρμπαχτσε από τον Ιανουάριο του 2012, όπου εγκαινιάστηκε, είναι ένας ιδιωτικός χώρος που έχει παραχωρηθεί για διαχείριση στο Group AEG, όπως και η Uber Arena της Άλμπα Βερολίνου. Όπως λέει και το όνομά του, δεν φιλοξενεί μόνο αθλητικές εκδηλώεις, αλλά και συναυλίες, καλλιστεία και διεθνείς διαγωνισμούς χορού. Έχει το όνομα της βιομηχανίας τροφίμων, που παλαιότερα είχε δική της ομάδα, η οποία συγχωνεύθηκε με τη Φενέρμπαχτσε το 2006. Η χωρητικότητά της είναι 13.500 θεατές.
LDLC Arena (Βιλερμπάν): Το «μεγάλο» γήπεδο της Λιόν, στο οποίο μετακόμισε η Βιλερμπάν για τα ματς της Euroleague (τα εντός έδρας ματς της στο γαλλικό πρωτάθλημα συνεχίζει να τα δίνει στο παραδοσιακό Αστρομπάλ) είναι ένα κοινό πρότζεκτ μεταξύ της μπασκετικής Βιλερμπάν και της ποδοσφαιρικής Λιόν. Βρίσκεται δίπλα στο ποδοσφαιρικό γήπεδο, στην «Κοιλάδα της Λιόν» όπως χατακτηριστικά λέγεται η έκταση, και τη διαχειρίζεται το OL Group, στο οποίο η Βιλερμπάν του Τόνι Πάρκερ μετέχει κατά 25%. Χωράει 12.523 θεατές, εγκαινιάστηκε το 2022 και κόστιζε 141 εκ. ευρώ. Ο βασικός σπόνσορας τόσο της ομάδας, όσο και του γηπέδου (LDLC) είναι εταιρεία esports.
Salle Gaston Medecin (Μονακό): Μακράν το μικρότερο από τα γήπεδα που θα φιλοξενήσουν αγώνες της Euroleague, η έδρα της Μονακό βρίσκεται στο κτίριο που στεγάζεται και το ποδοσφαιρικό «Λουί ΙΙ», στην γειτονιά Φοντβιέιγ, στα νοτιοδυτικά του πριγκιπάτου. Εγκαινιάστηκε το 1985, ανακαινίστηκε το 2014 και συνεχώς γίνονται βελτιώσεις (2016, 2011 και 2022) για να αυξηθεί η χωρητικότητα. O χώρος είναι ιδιοκτησία του πρίγκιπα, αλλά ο σύλλογος της Μονακό είναι αποκλειστικός ενοικιαστής.
Accor Arena (Παρί): Πιο γνωστή ως «Παλέ ντε Μπερσί», η αρένα που φιλοξένησε την τελική φάση του ολυμπιακού τουρνουά μπάσκετ δεν έχει καμία σχέση με το παλιό γήπεδο, που εγκαινιάστηκε το 1984. Σχεδόν ανακατασκευάστηκε την περίοδο 2014-15 και έχει χωρητικότητα 15.609 θεατών για το μπάσκετ. Χρησιμοποιείται για σωρεία αθλητικών και άλλων εκδηλώσεων και η Παρί τη νοικιάζει για συγκεκριμένους αγώνες της. Ανήκει στον μητροπολιτικό δήμο του Παρισιού και τα του γηπέδου τα διαχειρίζεται διοικητικό συμβούλιο, που ορίζεται από τον δήμο. Λόγω υψηλού ενοικίου, η Παρί θα δώσει τα παιχνίδια της για το πρωτάθλημα στην Adidas Arena (8.000 θέσεις) στην περιοχή Λα Σαπέλ.
Wizink Center (Ρεάλ Μαδρίτης): Το πιο παλιό γήπεδο που χρησιμοποιείται για αγώνες Euroleague είναι το παλιό «Παλάθιο ντε λος ντεπόρτες», που εγκαινιάστηκε το 1960, έκλεισε το 2001 και επαναλειτούργησε το 2005, πιο ανανεωμένο και με χωρητικότητα 15.000 θεατών. Μόνο η ανακαίνιση κόστισε 124 εκ. ευρώ. Ιδιοκτήτης είναι η «Αυτόνομη Κοινότητα της Μαδρίτης», αντίστοιχη της δικής μας Περιφέρειας Αττικής, αλλά με περισσότερες αρμοδιότητες. Έχει παραχωρήσει τη διαχείριση στην εταιρεία Impulsa Eventos e Instalaciones, θυγατρική της καλιφορνέζικης SFX Entertainment. O σπόνσορας (Wizink) είναι τράπεζα. Εκτός από τη Ρεάλ Μαδρίτης εκεί παίζει και η Εστουδιάντες.
Vitrus Segafredo Arena (Βίρτους Μπολόνια): Η ιταλική ομάδα είναι η μοναδική της Euroleague που χρησιμοποιεί προκατασκευασμένο γήπεδο, το οποίο το 2021 άλλαξε και τοποθεσία! Από το «Περίπτερο 30» του διαμερίσματος της Φιέρα στα βορειοανατολικά της πόλης μετακινήθηκε στο «Περίπτερο 37». Ο χώρος εκείνος είναι μια πολύ μεγάλη έκταση που χρησιμοποιείται για εκθέσεις παντός τύπου. Το γήπεδο εγκαινιάστηκε το 2019 και χωράει 9.980 θεατές. Το εκμεταλλεύονται κατά 50% ο δήμος της Μπολόνια που έχει παραχωρήσει το χώρο και ο σύλλογος της Βίρτους, στον οποίο ανήκει η κατασκευή.
Žalgirio Arena (Ζάλγκιρις Κάουνας): Ένα από τα πιο όμορφα γήπεδα της Ευρώπης, χτισμένο πάνω στο νησάκι Καρμελιτάι στον ποταμό Νεμούνας. Το γήπεδο ανήκει μεν στην πόλη του Κάουνας, αλλά έχει παραχωρηθεί με συμφωνία στο σύλλογο της Ζάλγκιρις για αποκλειστική χρήση όσον αφορά το μπάσκετ. Ουσιαστικά εκτός από το εθνικό σπορ των Λιθουανών από το 2011 που ξεκίνησε να λειτουργεί έχει φιλοξενήσει μόνο μεγάλες συναυλίες διεθνών καλλιτεχνών και μόνο σποραδικά κάποιες εκδηλώσεις, όπως το παγκόσμιο πρωτάθλημα Μότοκρος το 2013. Χωράει 15.415 θεατές.