Τα τελευταία χρόνια το μπάσκετ της Φινλανδίας έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου. Η χώρα της Σκανδιναβίας όχι μόνο κατάφερε να φτάσει στα προημιτελικά του Eurobasket 2022, αλλά ήταν και η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που εξασφάλισε την πρόκρισή της στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2023, επιβεβαιώνοντας την πρόοδο και την εξέλιξη του αθλήματος στη χώρα.
Την ευθύνη της εθνικής ομάδας έχει ο Λάσι Τουόβι. Ένας 36χρονος προπονητής που παρά το νεαρό της ηλικίας του κουβαλά μεγάλη εμπειρία στα ευρωπαϊκά παρκέ. Τόσο από τη θέση του ασίσταντ κόουτς, όσο και από αυτή του πρώτου προπονητή.
Ο Τουόβι έχει... σηκώσει μανίκια ενόψει Παγκοσμίου Κυπέλλου, θέλοντας να παρουσιάσει την καλύτερη δυνατή έκδοση της εθνικής ομάδας της χώρας. Στην οποία σε πρώτο πλάνο θα βρίσκεται ο Λάουρι Μάρκανεν, που ξεχωρίζει στην κορυφαία λίγκα του πλανήτη, το ΝΒΑ.
Τις προηγούμενες μέρες ο 36χρονος προπονητής βρέθηκε στη χώρα μας, για να παρακολουθήσει την πορεία του Αλεξάντερ Μάντσεν στην ΑΕΚ και το SDNA είχε την ευκαιρία να τον συναντήσει, με τον έμπειρο προπονητή να μιλάει για τα βήματα προόδου του μπάσκετ της χώρας, αλλά και τους στόχους που υπάρχουν για το μέλλον. Παράλληλα, εξήγησε τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τον Μάρκανενσαν παίκτη, ενώ δεν παρέλειψε να σταθεί και στην παραγωγική διαδικασία του μπάσκετ της χώρας.
Επιπλέον, στέκεται στο μεγαλύτερο μάθημα που έλαβε από την τρέχουσα αγωνιστική περίοδο, όταν και αποχώρησε από την Στρασμπούργκ, αναφέρεται στην επιρροή του ευρωπαίκού μπάσκετ στο ΝΒΑ και εξηγεί τους λόγους που η Φινλανδία είναι η πιο χαρούμενη χώρα του κόσμου.
Πώς ήταν το ταξίδι στην Αθήνα για εσάς;
«Για μένα ήταν 50% δουλειά και 50% να δω την ζωή στην πόλη. Είναι και ο ατζέντης μου εδώ και είχα κάποιες συζητήσεις με το γραφείο. Βρέθηκα στην προπόνηση της ΑΕΚ και μίλησα με τους ανθρώπους της ομάδας. Φυσικά ο Αλεξάντερ Μάντσεν είναι το βασικό θέμα της παρουσίας μου εδώ και περνώντας χρόνο εδώ είναι σημαντικό να ακούς τον παίκτη για την οπτική του, για το πώς ζει στην Ελλάδα και το τι κάνει. Αυτό είναι το πιο βασικό για την παρουσία μου στην Αθήνα. Κάποιες φορές πήγα στην Ακρόπολη είδα και την κουλτούρα της Ελλάδας. Είναι ένας τρόπος να δεις πράγματα για τη χώρα».
Ζώντας στο κέντρο της Αθήνας τι ήταν αυτό που ξεχωρίσατε;
«Ήταν μόνο για λίγες μέρες, αλλά το να παρακολουθήσω από κοντά το ντέρμπι Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός ήταν κάτι που περίμενα πολύ καιρό. Περίμενα και το παιχνίδι της ΑΕΚ με την Μάλαγα. Κατά την παρουσία μου στην Αθήνα περπάτησα στα στενά της πόλης, έφαγα σουβλάκι και είδα πώς ζει ο κόσμος εδώ, πόσοι πολλοί τουρίστες υπάρχουν, πόσοι ντόπιοι ζουν εδώ. Είναι μια εικόνα της πόλης όλο αυτό».
Είναι διαφορετικά σε σχέση με το Στρασβούργο;
«Πολύ πιο διαφορετικά, αλλά αυτή είναι η ομορφιά της κάθε πόλης. Είναι διαφορετικό γιατί όταν ήμουν προπονητής στην Στρασμπούργκ και όταν πιο παλιά ήμουν ασίσταντ και παράλληλα είμαι προπονητής της εθνικής ομάδας σπάνια είχα χρόνο για κάτι τέτοιο. Μετά τις προπονήσεις έχεις χρόνο να δεις πράγματα και να περάσεις ελεύθερο χρόνο, αλλά για τους προπονητές είναι δύσκολο διότι πάντα υπάρχει αυτή η πίεση και ο ενθουσιασμός για την ομάδα, αλλά ταυτόχρονα σου μαθαίνει πολλά».
Ποιο ήταν το πιο σημαντικό μάθημα της φετινής σεζόν για εσάς;
«Αυτό ξεκινάει από το πέρασμα από την Στράσμπουργκ τη φετινή σεζόν. Τα πράγματα δεν πήγαν καλά στο ξεκίνημα της σεζόν και έπρεπε να αναλύσω το τι συνέβη. Αυτό έχει ήδη γίνει. Υπήρχαν μεγάλα λάθη σε καταστάσεις που δεν μπορούσαμε να ελέγξουμε. Τότε ίσως το πιο μεγάλο μάθημα για μένα είναι να έρχομαι και να επισκέπτομαι διαφορετικά μέρη ανά τον κόσμο. Εκεί καταλαβαίνω πώς λειτουργούν διαφορετικοί οργανισμοί και πώς λειτουργεί αυτή η business. Δουλεύοντας στη δική σου φούσκα σε εθνική ομάδα και την Στρασμπούργκ δεν βλέπεις τι κάνουν οι άλλοι. Όταν όμως ταξιδεύεις και βλέπεις πώς δουλεύουν οι άλλοι ανοίγεις τα μάτια σου και υπάρχουν πολλές πιθανότητες να μάθεις από τους άλλους».
Για έναν προπονητή είναι διασκεδαστική διαδικασία να είναι προπονητής σε μια εθνική ομάδα ή υπάρχει η πίεση πως εκπροσωπεί έναν ολόκληρο λαό;
«Είναι το καλύτερο για κάθε προπονητή. Στο τέλος της ημέρας εκπροσωπείς τη χώρα σου και μόνο λίγοι προπονητές έχουν αυτή τη δυνατότητα. Ταυτόχρονα τα πάντα στο μπάσκετ είναι διασκεδαστικά για μένα. Ίσως αυτό να είναι είτε το δυνατό, είτε το αδύνατο σημείο μου, πως βρίσκω πάντα διασκέδαση στο μπάσκετ. Στο τέλος της ημέρας όταν είμαι προπονητής στην εθνική ομάδα είμαι πραγματικά πολύ τυχερός και είναι απόλαυση για την καριέρα μου».
Νιώθετε πως έχετε μείνει ο ίδιος σε σχέση με τον προπονητή που ξεκινούσε την πορεία του στην Μπεσίκτας ως βοηθός προπονητή;
«Ακριβώς! Αυτό είναι το πιο σημαντικό, να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου τι σε έφερε σε αυτό το επίπεδο. Είναι μια εμπειρία που δεν την ξεχνάς. Είμαι δουλευταράς και φιλόδοξος στο να μάθω και πρέπει να το κάνω κάθε μέρα αυτό».
Βλέποντας τον τρόπο ζωής στην Αθήνα και παίρνοντας γεύση από τη χώρα μας, θα ήσασταν ανοιχτός σε μια ενδεχόμενη δουλειά στην Ελλάδα μελλοντικά;
«Φυσικά. Το καλύτερο που έμαθα από την Μπεσίκτας, την Γκραβελίν και την Στρασμπούργκ είναι πως έμαθα πράγματα σε διαφορετικές κουλτούρες και είδα διαφορετικούς ανθρώπους με πάθος και γνώσεις. Εάν είσαι άνθρωπος του μπάσκετ θες να δουλεύεις για το καλύτερο. Η ιστορία είναι κάτι που μένει πάντα».
Το ταξίδι στην Αθήνα ήταν μια προετοιμασία για εσάς και για το Παγκόσμιο Κύπελλο; Πρόσφατα ήσασταν στην Γιούτα και συζητήσατε με τον Λάουρι Μάρκανεν και τον Ουίλ Χάρντι.
«Είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι. Οι προπονητές των εθνικών ομάδων πρέπει να βλέπουν πως ζουν οι παίκτες τους έξω από το γήπεδο. Δεν είναι μόνο τα παιχνίδια και το πώς θα κάνουν ένα σκριν ή θα παίξουν άμυνα. Είναι και η ζωή στην πόλη, πόσο χαρούμενοι είναι, τι έχουν μάθει. Ο Αλεξάντερ δεν ήταν μαζί μας τον Φεβρουάριο. Είναι σημαντικό κομμάτι για την ομάδα μας και περνώντας χρόνο μαζί του είναι σημαντικό για όλους. Σαν προπονητής σέβομαι πολύ τις ομάδες και τους οργανισμούς. Φυσικά σκεφτόμαστε το μέλλον, αλλά μιλάμε περισσότερο για τη ζωή και κρατάμε τα πιο σημαντικά σε πρώτο πλάνο».
Από τη σεζόν που πραγματοποιεί ο Μάντσεν στην ΑΕΚ τι είναι αυτό που έχετε ξεχωρίσει;
«Από την διδακτική διαδικασία μέχρι στιγμής είναι διαφορετικό από το να είσαι στη Ρίγα, ή στην Φινλανδία ή στην Ελλάδα, το BCL είναι κάτι που το συνηθίζεις με τον καιρό και προσαρμόζεσαι. Ακόμα προοπαθεί να βρει τον ρόλο του σε μια σεζόν που είναι και τραυματισμό. Οπότε για έναν παίκτη σαν τον Άλε αυτό ίσως να παίρνει και λίγο παραπάνω χρόνο, αλλά είναι δουλευταράς και ταπεινός και κάνει αυτό που θέλει ο προπονητής. Πάντα κάνει τα μικρά πράγματα στο γήπεδο για να κερδίζει η ομάδα».
Μιλώντας μαζί του και για την ζωή έξω από το γήπεδο, καθώς αναφέρατε πόσο σημαντικό είναι για τους παίκτες να ζουν και έξω από τις τέσσερις γραμμές, από τις συζητήσεις σας τι έχει ξεχωρίσει στη χώρα μας μέχρι στιγμής;
«Είναι πολύ ικανοποιημένος και θα έπρεπε να είναι. Μπασκετικά, εδώ υπάρχουν μερικές από τις μεγαλύτερες ομάδες της Ευρώπης και παίζοντας και το να είσαι κομμάτι αυτής της πόλης είναι σημαντικό. Είναι σημαντικό γιατί πρέπει να κερδίζεις παιχνίδια, να παίζεις ντέρμπι και να βλέπεις πόσο παθιασμένος είναι ο κόσμος. Με τον καιρό συνηθίζεις και την κίνηση στους δρόμους, δεν είναι όπως στην Φινλανδία που μπορείς να πας σε 4 λεπτά από το σπίτι στην προπόνηση. Συνηθίζεις την ζωή σε μια μεγάλη πόλη. Μπασκετικά βλέπεις πολλά πράγματα. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να απολαμβάνεις την παρουσία σου εδώ γιατί για έναν παίκτη είναι πολύ σημαντικό να ζει αυτή τη διαδικασία σε όλα τα επίπεδα».
Ενόψει του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2023 πόσο μεγάλος είναι ο ενθουσιασμός για την εθνική ομάδα της Φινλανδίας;
«Είναι γεγονός πως σε σχέση με το τελευταίο Eurobasket θα έχουμε 8 νέους παίκτες. Πάμε στο τουρνουά σαν rookie έχοντας ως βετεράνους τον Σάσου Σαλίν και τον Λάουρι Μάρκανεν. Ξαφνικά είναι μια νέα κατάσταση για όλους. Ο Σαλίν είναι ο παίκτης που έζησε τη διαδικασία του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Μπιλμπάο και θα την ζήσει ξανά. Θεωρώ ότι ο κόσμος δεν το καταλαβαίνει ακόμα, τίποτα δεν έχει έρθει σαν δεδομένο. Αν θες να είσαι ενθουσιασμένος για αυτό που ζεις θα πρέπει να έχεις υψηλές προσδοκίες παίζοντας κόντρα στις καλύτερες ομάδες. Και θα συμβεί αυτό. Αλλά ταυτόχρονα πρέπει να απολαύσεις και τη στιγμή. Απλά πρέπει να βγουν στο παρκέ και να το διασκεδάσουν. Αυτό πρέπει να γίνει το καλοκαίρι».
Οι συζητήσεις με τον Λάουρι Μάρκανεν κατά την παρουσία σας στην Γιούτα πώς ήταν;
«Ήμουν και στην Τενερίφη μετά από αυτό το ταξίδι. Πρέπει να καταλάβουν όλοι πού είμαστε τώρα. Ο Λάουρι είναι ένας All-Star. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί είναι χαρούμενος, γιατί νιώθει ότι η Γιούτα είναι ένα πολύ καλό μέρος και ο προπονητής αλλά και ο οργανισμός τον εμπιστεύονται. Θεωρώ ότι οι παίκτες μας είναι πολύ άνετοι στο να τους μιλάς. Είναι αφοσιωμένοι στην εθνική ομάδα και γι αυτούς είναι κάτι ξεχωριστό να εκπροσωπούν την Φινλανδία. Δεν χρειάζεται να διαπραγματεύεσαι πολλά πράγματα πάνω σε αυτό. Για έναν νεαρό προπονητή σαν εμένα είναι κάτι πολύ καλό και είμαι τυχερός που δεν χρειάζεται να διαπραγματευτώ τόσα πολλά για να είναι οι παίκτες στην εθνική ομάδα».
Περιμένατε στο ξεκίνημα της σεζόν ότι ο Μάρκανεν θα ήταν σε αυτή τη θέση που βρίσκεται τώρα; Ένας All-Star παίκτης, ηγέτης σε ένα franchise του ΝΒΑ και εκ των βασικών υποψηφίων για το βραβείο του πιο βελτιωμένου παίκτη...
«Πολιτική απάντηση. Όταν βλέπεις το παιχνίδι του βλέπεις τις δυνατότητες που υπάρχουν. Τι έδειξε με εμάς ότι με οργανωμένο μπάσκετ μπορεί να κοιτάξει στα μάτια κάθε αντίπαλο. Λίγο η τύχη, λίγο η αποφασιστικότητα, λίγο ο σωστός ρόλος που είχε. Δεν το ξέραμε ότι θα έφτανε σε αυτό το επίπεδο. Δεν ξέραμε πώς ο νέος προπονητής θα οργάνωνε την ομάδα και θα έτρεχε το πρόγραμμα. Το πολύ θετικό όμως είναι πως έχτισε την ομάδα γύρω από τον Λάουρι και κάνει πολύ περισσότερα απ 'οσα έδειξε στην λίγκα όλα αυτά τα χρόνια. Είναι κάτι για το οποίο δουλεύει χρόνια και κάνει πράγματα που ίσως δεν έβλεπε ο κόσμος στους Μπουλς. Ο Λάουρι είναι τρομερός δουλευταράς και ακόμα δουλεύει για να γίνεται καλύτερος».
Μιλώντας με τον Αλεξάντερ Μάντσεν αποκάλεσε τον Μάρκαναν «Σούπερμαν». Κοιτάζοντας το παιχνίδι του, ποιο είναι το πιο δυνατό στοιχείο που διακρίνετε;
«Ο τρόπος που κινείται. Είναι σαν... ελβετικός σουγιάς. Μπορείς να τον βάλεις να παίζει με κοντούς, θα παίξει πιο κοντά στο καλάθι και θα σκοράρει. ΤΟ σουτ του είναι σε ελίτ επίπεδο και η άμυνά του γίνεται όλο και καλύτερη. Έχει όλο το πακέτο. Το πιο σημαντικό είναι πως ο Λάουρι έχει την θέληση να πασάρει στον ελεύθερο συμπαίκτη του. Έχει την θέληση να παίξει ομαδικά και κάνει τους άλλους να θέλουν να παίζουν μαζί του. Ξέρουν ότι τις δύσκολες στιγμές ο Superman θα είναι εκεί, αλλά την ίδια στιγμή δεν θα είναι εγωιστής».
Όταν βλέπεις τον ηγέτη της ομάδας να πασάρει τη μπάλα, αυτό κάνει και τους άλλους να νιώθουν πιο άνετα...
«Ακριβώς. Και τότε καταλαβαίνεις ότι είναι ομαδικό το άθλημα. Έχεις έναν παίκτη που σε παίρνει στην πλάτη του και καλύπτει τους άλλους. Στις δύσκολες στιγμές πρέπει να παίζεις ομαδικά ειδικά στην άμυνα. Θα έχεις έναν παίκτη να πάρει την ευθύνη. Το πιο σημαντικό είναι να νιώθουν οι παίκτες πως παίζουν ο ένας για τον άλλο. Αυτό έρχεται στον Λάουρι από την εκπαίδευσή του και το background του».
Αναφερθήκατε στους νέους παίκτες της εθνικής και η Φινλανδία έχει πολλούς εκπροσώπους στο NCAA. Μίρο Λιτλ, Φεντερίκο Φεντερίκο, Όλιβερ Νκαμούα, Γιάκομπ Γκράντισον...
«Είναι μέσω του προγράμματος που έχουμε φτιάξει σαν φινλανδικό μπάσκετ τα τελευταία χρόνια. Έχουμε αποφασίσει να δώσουμε μεγάλη βάση στην παραγωγική διαδικασία για να μπορέσουμε να διατηρηθούμε σε υψηλό επίπεδο. Ασφαλώς η κορωνίδα μας αυτή τη στιγμή είναι ο Μάρκανανε, που αγωνίζεται στο ΝΒΑ, αλλά υπάρχουν και παίκτες που έρχονται. Ο Μίρο Λιτλ έχει τρομερές δυνατότητες, ήταν με την εθνική ομάδα στο Eurobasket και στο Παγκόσμιο Κύπελλο θα έχει αναβαθμισμένο ρόλο και πιο πολλές ευθύνες».
Ο Λάσι Τουόβι πώς φαντάζεται τον εαυτό του σε 10 χρόνια από τώρα;
«Ελπίζω να είμαι ο ίδιος άνθρωπος και να έχω την ίδια διάθεση να μάθω πράγματα. Ελπίζω να έχω βοηθήσει παίκτες να παίξουν στο καλύτερο δυνατό επίπεδο. Δεν ξέρω πού θα βρίσκομαι, ίσως εκτός Φινλανδίας, δεν το ξέρω. Είμαι ακόμα σε θέση να ονειρεύομαι νέα πράγματα για την καριέρα μου».
Πώς διαχειρίζεστε την πίεση στον τομέα της προπονητικής;
«Προσπαθώ να ζω διαφορετικά γιατί στο τέλος της ημέρας είμαι τελειομανής στη δουλειά μου. Βάζω πάντα μεγάλη πίεση στον εαυτό μου που η εξωτερική πίεση έρχεται σε δεύτερη μοίρα για μένα. Πάντα έχω την πίεση να φτάσω στην κορυφή. Πάντα υπάρχει η ερώτηση για το πού μπορούν να φτάσουν παίκτες και προπονητές. Στο τέλος δεν είναι και τόσο ενδιαφέρουσα η ερώτηση, γιατί αυτό που θέλει ο κάθε παίκτης και κάθε προπονητής είναι να φτάσει στο δικό του ταβάνι. Είμαι περίεργος να βρω το δικό που ποτένσιαλ ως προπονητής τα επόμενα χρόνια».
Ο Χένρικ Ντέτμαν είναι ένας από τους μέντορές σας, προφανώς. Ποιοι άλλοι προπονητές επηρέασαν την καριέρα σας;
«Είναι ο πρώτος άνθρωπος που μου έδωσε δουλειά, όταν είχα έναν τραυματισμό σε ηλικία 17-18 ετών και αυτό με βοήθησε να μάθω πράγματα γύρω από την προπονητική, το σκάουτινγκ και ότι έχει σχέση με αυτά. Υπάρχουν αρκετοί προπονητές που θα μπορούσα να αναφέρω που μου έμαθαν τόσα πολλά. Είχα την τύχη να δουλέψω για 3 χρόνια με τον Βενσάν Κολέ, που ήταν ένα... μπασκετικό Πανεπιστήμιο για μένα. Είναι ένας από τους καλύτερους προπονητές στον κόσμο στο τακτικό κομμάτι και πραγματικά έμαθα πάρα πολλά από εκείνον».
Στο ΝΒΑ η επιρροή του ευρωπαϊκού μπάσκετ γίνεται όλο και μεγαλύτερη με τα χρόνια. Η απόσταση ανάμεσα σε ΝΒΑ και Ευρώπη μειώνεται;
«Χωρίς αμφιβολία. Και θα πρέπει να είμαστε περήφανοι γι αυτό. Και θα μειώνεται όλο και πιο πολύ. Ακόμα περισσότεροι προπονητές πηγαίνουν στις ΗΠΑ και μαθαίνουν πράγματα και επιστρέφουν στην Ευρώπη με γνώσεις. Βλέπετε τα τελευταία χρόνια πως ευρωπαίοι προπονητές είναι υποψήφιοι για να βρεθούν σε πάγκους ομάδων του ΝΒΑ. Επιπλέον παίκτες όπως ο Γιόκιτς, ο Ντόντσιτς δεν είναι το... πρωτότυπο του MVP στο ΝΒΑ, από σωματικής πλευράς, όμως είναι ανάμεσα στους κορυφαίους παίκτες και αυτό κάνει ξεχωριστή την κατάσταση. Αλλάζει ο τρόπος που ο κόσμος εκτιμά το ΝΒΑ».
Υπάρχει η άποψη πως το ΝΒΑ είναι η λίγκα των παικτών. Οι προπονητές έχουν επιρροή στο παιχνίδι;
«Εννοείται πως σε πρώτο πλάνο είναι οι ικανότητες ενός παίκτη, πολύ περισσότερο απ' ότι στην Ευρώπη. Ήμουν στην Γιούτα και μπορώ να πω ότι εντυπωσιάστηκα με τον Ουίλ Χάρντι και το σταφ του για τον τρόπο που προετοίμαζε την ομάδα του. Προφανώς έχεις 82 παιχνίδια σε μια σεζόν και θα πρέπει να προετοιμάσεις κάθε αγώνα με διαφορετικό τρόπο, σε σχέση με το πώς προετοιμάζουν οι ομάδες της Ευρώπης τα παιχνίδια τους. Το καλεντάρι είναι διαφορετικό. Από μπασκετικής πλευράς όμως υπάρχουν πράγματα που πρέπει να ακολουθήσουμε από το ΝΒΑ».
H Φινλανδία βρίσκεται στην κορυφή ως η πιο χαρούμενη χώρα του κόσμου, για έκτη συνεχόμενη χρονιά. Υπάρχει εξήγηση πίσω από αυτό;
«Υπάρχει σεβασμός για τους άλλους σε καθημερινή βάση. Η Φινλανδία έχει χτίσει ένα εξαιρετικό εκπαιδευτικό σύστημα και σύστημα υγείας που έχει φέρει σε πρώτο πλάνο τις πιο σημαντικές ανάγκες σε υγεία και εκπαίδευση. Ξεκινάμε από αυτό. Ο καιρός δεν είναι λόγος για να είναι κάποιος χαρούμενος στην Φινλανδία, όμως υπάρχουν πολλοί τρόπο για να είσαι χαρούμενος στη χώρα. Το εκπαιδευτικό σύστημα βοηθάει ακόμα και στο μπάσκετ, καθώς κατανοείς πως ο προπονητής έχει και ρόλο εκπαιδευτικού στις πιο νεανικές ηλικίες. Το σύστημα εκπαίδευσης παίζει πολύ σημαντικό ρόλο».
