Στις 10 Αυγούστου 2012 ο Σπύρος Γιαννιώτης βγήκε από τη λίμνη Σερπετάιντ στο Χάιντ Παρκ του Λονδίνου έχοντας τερματίσει τέταρτος στους Ολυμπιακούς αγώνες της αγγλικής πρωτεύουσας. Το όνειρο κατάκτησης ενός μεταλλίου απομακρύνθηκε. Μετά από μία ώρα και 50 λεπτά συνεχούς κολύμβησης στη λίμνη έχασε το μετάλλιο για τέσσερα δευτερόλεπτα.
Ακολουθεί μια συγκλονιστική σκηνή στην κάμερα της ΕΡΤ. Ο Γιαννιώτης με το ζόρι μπορούσε να πάρει άνασα, αμέσως μετά τον τερματισμό του. Καταλαβαίνεις από το βλέμμα του την εξάντληση, το γαμώτο ενός απίθανου αθλητή που είδε μια μεγάλη ευκαιρία να φεύγει. Ήταν 32 ετών. Η επόμενη διοργάνωση είναι τέσσερα χρόνια μακριά. Θα είναι 36. Άραγε θα έχει άλλη ευκαιρία;
«Δεν υπάρχουν λόγια. Προσπάθησα όσο μπορούσα. Έδωσα την ψυχή μου. Ξέρω μέσα μου ότι τα έδωσα όλα. Είμαι συναισθηματικός. Αυτός είναι ο αθλητισμός. Έχεις τις χαρές του. Έχεις και τις λύπες του» δήλωσε στον απεσταλμένο τη δημόσιας τηλεόρασης μην μπορώντας να συγκρατήσει τη συγκίνησή του.
«Το να έχω θέσει τόσο υψηλούς στόχους με έφτασε τόσο ψηλά. Το κολύμπι το κάνω με συναίσθημα. Νομίζω ότι έμαθα πολλά από το να χάνω μέχρι να κερδίσω. Το Ολυμπιακό μετάλλιο είναι κάτι ξεχωριστό. Μόλις είχα βγει από το νερό και είχαν περάσει από τα μάτια μου τόσα χρόνια προσπάθειας. Για έναν ολόκληρο δεν μπορούσα να δω κάτι άλλο πέρα από τους Ολυμπιακούς. Έχω μπροστά μου τρία χρόνια. Είναι πολλά αλλά θα συνεχίσω να ονειρεύομαι για να φτάσω στο Ρίο» δήλωσε έναν χρόνο αργότερα στην ιστοσελίδα The Monitor.
Γεννημένος στις 19 Φλεβάρη 1980 στο Λίβερπουλ (είναι οπαδός των «κόκκινων» ενώ έχει και τατουάζ «you will never swim alone») ο Σπύρος Γιαννιώτης συνέδεσε το όνομά του με την κολύμβηση στην Ελλάδα. Ξεκίνημα από την Κέρκυρα και ο κατάξανθος Γιαννιώτης δίνει με το «καλημέρα» τα διαπιστευτήριά του. «Το νερό είναι όλη μου η ζωή. Από μικρό παιδί ήμουν μόνιμα μες στη θάλασσα. Όταν με έχαναν, ήξεραν πού θα με βρουν. Δεν μπορούσα βέβαια να το κωδικοποιήσω όπως τώρα. Πλέον το νερό με εκφράζει κιόλας. Το κολύμπι είναι κάτι ξένο προς τη φύση του ανθρώπου. Αλλά για εμένα είναι τόσο οικείο. Το νερό φεύγει από πάνω μου όπως φεύγει η ένταση. Και όταν είμαι απ’έξω θέλω να βουτήξω, έστω με τα ρούχα» δήλωσε στην εφημερίδα Documento για την σχέση του με τη θάλασσα.
Η γνωριμία που του άλλαξε τη ζωή δεν ήταν άλλη με τον Νίκο Γέμελο. Με τον προπονητή και κουμπάρο του έχουν μια αδελφική σχέση που μετρά παραπάνω από 20 χρόνια. Προπονητής - αθλητής, φίλοι, η σχέση των δύο ανδρών δοκιμάστηκε στα εύκολα αλλά και κυρίως στα δύσκολα. Τότε που ο Σπύρος με την τέταρτη θέση στο Λονδίνο έπρεπε να μαζέψει τα κομμάτια του και να βρει τη δύναμη για να πραγματοποιήσει το όνειρό του. Ο αρχιπροπονητής του Ολυμπιακού έχει χαρακτηρίσει μάλιστα τον Γιαννιώτη πέμπτο του γιο.
Μετά από μια καθόλα επιτυχημένη πορεία ως κολυμβητής πισίνας με αποκορύφωμα την πέμπτη θέση στα 1500 μέτρα στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας, ο Γιαννιώτης αποφάσισε μαζί με τον προπονητή του να βγει στη θάλασσα. Η απόφαση αυτή αποδείχτηκε καθοριστική για την πορεία του Γιαννιώτη αφού φαίνεται ότι το αγώνισμα αντοχής του ταίριαζε περισσότερο.
«Στην ανοιχτή θάλασσα υπάρχουν τρεις κατηγορίες αθλητών: είναι εκείνοι που θέλουν να είναι μπροστά για να μην τρώνε ξύλο (σ.σ.: υπάρχει έντονη σωματική επαφή ανάμεσα στους κολυμβητές στα «τζαρτζαρίσματα», ειδικά σε κάθε σημείο στροφής ή αλλαγής κατεύθυνσης), εκείνοι που προτιμούν να ακολουθούν τυφλά τους πρώτους μέχρι τα τελευταία μέτρα που θα προσπαθήσουν να κάνουν την επίθεσή τους, αλλά υπάρχει και η τρίτη κατηγορία, στην οποία ανήκω εγώ, που είναι οι αθλητές που επιλέγουν να παρακολουθούν από κοντά αλλά χωρίς να συμμετέχουν στο «ξύλο» των πρώτων με τους δεύτερους, περιμένοντας με τακτικές κινήσεις μετά το 8ο χιλιόμετρο να βρουν την κατάλληλη στιγμή για να περάσουν μπροστά. Το μόνο επικίνδυνο στη δική μου τακτική είναι να μη μου ξεφύγει κάποιος γρήγορος και μου φτιάξει απόσταση που δεν θα μπορέσω να καλύψω, γι’ αυτό και προτιμώ το κύμα και τον αέρα, γιατί σε αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί κανένας να ξεφύγει» είπε στο ΒΗΜΑgazino περιγράφοντας το αγώνισμα όπου δεν κερδίζει ο πιο γρήγορος και ο πιο δυνατός αλλά αυτός που έχει την αντοχή και τα ψυχικά αποθέματα ώστε να φτάσει πιο μακριά από τον διπλανό του.
Η απόφαση μεταπήδησης στην ανοιχτή θάλασσα άλλαξε όλη την καριέρα του Γιαννιώτη. Κατέκτησε επτά μετάλλια σε παγκόσμια πρωταθλήματας, δύο σε παγκόσμια κύπελλα, πέντε σε ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και τέσσερα σε μεσογειακούς αγώνες. Το απωθημένο ενός Ολυμπιακού μεταλλιού όμως παραμένει. Στο Καζάν το 2015, το τελευταίο παγκόσμιο πρωτάθλημα που συμμετείχε κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στα 10 χιλιόμτερα ανοιχτής θάλασσας και παράλληλα το εισητήριο για τους Ολυμπιακούς αγώνες του Ρίο. Θα ήταν ο τελευταίος της καριέρας του.
Στις 16 Αυγούστου 2016 ο Γιαννιώτης έκανε τον αγώνα της ζωής του. Στην Κοπακαμπάνα του Ρίο ντε Τζανέιρο 26 αθλητές μπήκαν στο νερό. Ο κολυμβητής από την Κέρκυρα ήταν ο γηραιότερος όντας 36 ετών. Στο ξεκίνημα του αγώνα ο Αυστραλός Τζάροντ Πόορτ ξεμάκρυνε έχοντας αναπτύξει μεγάλη απόσταση από τους υπολοίπους όμως δεν άντεξε μέχρι τέλους.
Ο Γιαννιώτης πιο πίσω έδινε τον δικό του αγώνα. Από όγδοος ανέβηκε πέμπτος και μετά πάλευε για το χρυσό μετάλλιο. Τα τελευταία μέτρα εκείνης της κούρσας, τα τελευταία μέτρα της αθλητικής του καριέρας έχουν μείνει ανεξίτηλα σε όσους τα παρακολούθησαν μέσα από την τηλεόραση. Ο κολυμβητής από την Κέρκυρα δεν υπολόγισε πόνο, κούραση, τα έδωσε όλα και τερμάτισε πρώτος. Τελικά το photo finish έδωσε πρώτο και χρυσό Ολυμπιονίκη τον Ολλανδό Φέρι Βέερτμαν. Η ελληνική αποστολή έτρεξε να κάνει ένσταση όμως ο Γιαννιώτης τους απέτρεψε. «Έχασα δίκαια» δήλωσε αργότερα στην τηλεόραση κι ας τον είδαμε να τερματίζει πρώτος. Ένα λάθος στην χεριά την ώρα του τερματισμού τον έφερε στη δεύτερη θέση με τον ίδιο ακριβώς χρόνο με τον Ολλανδό αντίπαλό του. Είχε κατακτήσει όμως κάτι πολύ πιο σπουδαίο. Την εκτίμηση και την υπερηφάνεια όλων των Ελλήνων που εκείνη την ώρα μέρα μεσημέρι στην πατρίδα έβλεπαν την προσπάθειά του. Ο εφιάλτης του Λονδίνου πια έσβησε. Το βάθρο των νικητών τον περίμενε. Αυτό για το οποίο πάλευε μια ολόκληρη ζωή κρεμόταν πλέον στο λαιμό του.
«Η αλήθεια είναι πως είχα κλείσει τα μάτια από τον πόνο, δεν μου βγήκε η χεριά, αυτό συμβαίνει. Ήταν δύσκολα τα τελευταία χρόνια έχω κουραστεί πολύ και οι κόποι δικαιώθηκαν. Επειδή έχω κουραστεί τόσο πολύ σήμερα ήθελα να το κάνω, ήμουν σε πολύ καλή κατάσταση. Δεν είχα φανταστεί τον εαυτό μου στο βάθρο, το φαντάστηκα στα τελευταία εκατό μέτρα. Έσφιξα τα δόντια, προσπάθησα για το καλύτερο και ήρθε το καλύτερο» δήλωσε αμέσως μετά την απονομή του ασημενιού μεταλλίου.
«Θα ήθελα να με θυμούνται σαν έναν καλό άνθρωπο. Αυτό με νοιάζει. Να είμαι καλός άνθρωπος. Ο αθλητισμός είναι το ιδανικό σχολείο για εμένα. Εδραίωσε τις βάσεις που μου έδωσε η οικογένειά μου» δήλωσε στο Documento 1,5 περίπου χρόνο μετά από εκείνο το αξέχαστο μετάλλιο. Το πιο απλό και παράλληλα το πιο δύσκολο πράγματα του κόσμου. Παρά το γεγονός ότι ο Γιαννιώτης είχε κατακτήσει τις πιο πολλές αθλητικές κορυφές κέρδισε κάτι πολύ περισσότερο. Την εκτίμηση και την αγάπη του απλού κόσμου. Του κόσμου που αποτελεί συχνά τον πιο σκληρό κριτή.
Αντί επιλόγου, τα λόγια που επέλεξε ο ίδιος ο Σπύρος Γιαννιώτης με αφορμή την έναρξη της σχολικής χρονιάς σε μία ανάρτησή του. Η καλύτερη απόδειξε ότι ο Έλληνας κολυμβητής εκτός από σπουδαίος αθλητής είναι και σπουδαίος άνθρωπος.
«Με αφορμή τον Τζέιμι Όλιβερ που βγήκε και μίλησε για την δυσλεξία, θα ήθελα να πω και εγώ δυο πράγματα. Ισως και εγώ αν δεν ήμουν δυσλεκτικός, δεν θα είχα φτάσει σήμερα εδώ που είμαι.
Πάντα τέτοια εποχή νιώθω ένα κόμπο στο στομάχι, ίσως να θυμάμαι το βουνό που είχα μπροστά μου γιατί έτσι έβλεπα το σχολείο, τον φόβο να μην μπορώ να αντεπεξέλθω στα διαβάσματά μου, στην ορθογραφία, στην γραφή μου, στο αν τα αλλά παιδιά θα με πουν αγράμματο, ίσως ο μεγαλύτερος φόβος μου.
Αυτή την σκηνή δεν θα την ξεχάσω ποτέ, να κυλάει το δάκρυ στο βιβλίο και να προσπαθώ να διαβάσω, και τα μάτια μου θολά. Να θέλω να είμαι καλός μαθητής και να μην μπορώ.
Πέρασαν τα χρόνια και έμαθα στο γυμνάσιο ότι έχω δυσλεξία, αλλά τα βιώματα μου με είχαν χαράξει, δεν αλλάζουν αυτά. Με τα χρόνια έμαθα να προσπαθώ να γίνομαι καλύτερος και να πηγαίνω κόντρα στην ανασφάλεια μου και στο φόβο μου, είναι ένας αγώνας που δίνω καθημερινά.
Όλα αυτά τα γράφω με αφορμή το ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς, δεν θα ήθελα να νιώσει κανένα παιδί αυτά που ένιωσα εγώ.
Από έναν δυσλεκτικό που ακόμα και τώρα που σας γράφει αγχώνεται αν θα κάνει λάθη, αλλά τα γράφει γιατί είναι ένας καθημερινός αγώνας με έναν νικητή.
Καλή σχολική χρονιά».
Πηγές: wikipedia, ΚΟΕ, sports-reference, themonitor, ΒΗΜΑgazino, εφημερίδα Documento