«Τέλος, αγαπημένη μου θεία, φρόντισε να μην είσαι παρούσα τη στιγμή που ο στόλος του Λύσανδρου θα μπαίνει στον Πειραιά, θα σου ραγίσει την καρδιά αυτό που θα δεις: το παιδί που ανάστησες θα είναι ντυμένο στα κόκκινα, στο χρώμα του εχθρού. Δεν ξέρω πια τι θα πει αγάπη για την πατρίδα ή ντροπή» (το γράμμα του Πολεμίδη, Αθηναίου ναυτικού στην υπηρεσία πλέον των Σπαρτιατών στο τελευταίο στάδιο του Πελοποννησιακού Πολέμου, στην αγαπημένη του θεία, Δάφνη - από το ιστορικό μυθιστόρημα «Άνεμοι Πολέμου» του Στίβεν Πρέσφιλντ).
Στις 4 Ιουνίου του 1996, ο Ντούσαν Μπάγεβιτς, ο σπουδαίος Σέρβος διεθνής επιθετικός της δεκαετίας του '70 και ο προπονητής που από το 1988 καθοδηγούσε μαεστρικά την ΑΕΚ κατακτώντας μαζί της τέσσερα πρωταθλήματα και ένα Κύπελλο με θεαματικό, επιθετικό ποδόσφαιρο, αναλαμβάνει την τεχνική ηγεσία του Ολυμπιακού, ο οποίος διάγει τα «πέτρινα χρόνια» του και αγνοεί τη χαρά ενός πρωταθλήματος από το 1987. Ο 48χρονος τότε τεχνικός, με την απόλυτη στήριξη της πανίσχυρης σε όλα τα επίπεδα διοίκησης του Σωκράτη Κόκκαλη και ένα εξαιρετικό ρόστερ ποδοσφαιριστών, βρίσκεται με τους Πειραιώτες στην κορυφή της βαθμολογίας τον Ιανουάριο του 1997, ωστόσο ο δρόμος για την ανάκτηση των εν Ελλάδι πρωτείων από τους ερυθρόλευκους περνάει από το παλιό του σπίτι, το «Νίκος Γκούμας», και την εκτός έδρας σύγκρουση με την Ένωση του πρώην βοηθού και συμπαίκτη του, Πέτρου Ραβούση, λίγο πριν το τέλος του πρώτου γύρου.
Η Original ξεθάβει το τσεκούρι του πολέμου
Για τους σκληροπυρηνικούς υποστηρικτές της ΑΕΚ, η προγραμματισμένη αρχικά για τις 12 Ιανουαρίου αναμέτρηση της 15ης αγωνιστικής του πρωταθλήματος έχει ξεκινήσει πολύ νωρίτερα... Ήδη οι εκδρομείς της Τούμπας την προηγούμενη Κυριακή, σε εκείνο το 0-0 με τον ΠΑΟΚ, φωνάζουν στα τελευταία λεπτά συνθήματα από τη Θύρα 8 του γηπέδου όπου κάθονται μόνο για τον Ολυμπιακό και τον «προδότη». Όσοι βρέθηκαν στο Δωματιάκι της Λεωφόρου Αλεξάνδρας στο μεσοδιάστημα των δύο αγώνων, θυμούνται ότι εκείνες οι βραδιές δεν έμοιαζαν με τις άλλες: για την Original 21, τα παιδιά που είχαν ορκιστεί να μην αφήσουν ποτέ την Ένωση μόνη, ο Μπάγεβιτς έχει προδώσει τα ιδανικά του συλλόγου, έχει πουληθεί στον Κόκκαλη για τα χρήματα και το «Νίκος Γκούμας» όπου δοξάστηκε πρέπει να γίνει ο τόπος του μαρτυρίου για τον «πρίγκηπα που έγινε βάτραχος», έστω κι αν ο Δημήτρης Χατζηχρήστος προσπαθεί να χαμηλώσει τους τόνους με δήλωσή του, λέγοντας στην κάμερα ότι «δεν έχουμε μπροστά μας τον Μπάγεβιτς, έχουμε τον Ολυμπιακό, με αυτόν θα παίξουμε αντίπαλοι, αυτόν θα νικήσουμε και ο θόρυβος που γίνεται γύρω από το όνομά του είναι ανεξήγητος και εξυπηρετεί τα συμφέροντα κάποιων...»
Για τον Τόνι και τους άλλους ήταν ζήτημα τιμής
Ο Μιχάλης Κασάπης είναι ο αρχηγός της ΑΕΚ, ο 36χρονος Στέλιος Μανωλάς η «σημαία» της, ο Ντέμης Νικολαΐδης το νέο μεγάλο αστέρι στην επίθεσή, ο Ηλίας Ατματσίδης ενσαρκώνει το μαχητικό της πνεύμα κάτω από τα δοκάρια, ωστόσο ο άνθρωπος που θέλει περισσότερο από όλους τη νίκη στο ματς με τον Ολυμπιακό είναι ο πιο σεμνός και πράος αθλητής που υπάρχει στο κιτρινόμαυρο ρόστερ, ο Τόνι Σαβέφσκι. Ο Σκοπιανός μέσος δεν ξέχασε ποτέ τον τρόπο που έφυγε ο Ντούσαν από τον σύλλογο (η «μυθολογία» της Ένωσης επιμένει ότι του έκανε πρόταση να τον ακολουθήσει στον Πειραιά) και στην μεγάλη αναμέτρηση της 15ης αγωνιστικής θα είναι μακράν του δευτέρου ο κορυφαίος του γηπέδου, «καταπίνοντας» τον Σαμπανάτζοβιτς, τον Καραπιάλη και τους υπόλοιπους χαφ του Ολυμπιακού, ενώ στο πλευρό του ο... τίμιος Τριαντάφυλλος Μαχαιρίδης έμοιαζε για ένα βράδυ Τσιάρτας.
Αναβολή του αγώνα - «Όλη η ΑΕΚ θα είναι εδώ»
Ξημερώνει η Κυριακή, 12 Ιανουαρίου του 1997, με ασταμάτητη βροχή από το πρωί, μια πραγματική νεροποντή η οποία θέτει σε κίνδυνο τη διεξαγωγή του παιχνιδιού, ωστόσο ήδη από νωρίς το απόγευμα οι βλοσυροί οπαδοί της ΑΕΚ κατακλύζουν την Δεκελείας με κάθε μέσο, με αυτοκίνητα και τα ΜΜΜ, πεζοί και πάνω σε μηχανάκια μικρού κυβισμού που κυριολεκτικά πλέουν στην πλημμυρισμένη λεωφόρο. Η οργή του πλήθους είναι σχεδόν χειροπιαστή, υπάρχουν συμπλοκές με την Αστυνομία και όσους «φιλοξενούμενους» υποστηρικτές του Ολυμπιακού κατάφεραν να φτάσουν στα γύρω του γηπέδου στενά, ενώ σε μια σκηνή που ακόμη και σε χολιγουντιανή ταινία θα έμοιαζε μη ρεαλιστική, το Άλσος της Νέας Φιλαδέλφειας έχει πάρει φωτιά παρά την καταρρακτώδη βροχή! Όπως ήταν αναμενόμενο, ο διαιτητής Σταύρος Χατζησταυρίδης από την Δράμα δοκιμάζει τυπικά την καταλληλότητα του αγωνιστικού χώρου για ποδόσφαιρο και αναβάλλει το ντέρμπι για την Δευτέρα, μαζί και το μαρτύριο του Ντούσαν, που δεν χρειάστηκε να πατήσει στο χορτάρι του «Νίκος Γκούμας», για 24 ώρες. Σε ένα «πηγαδάκι» μεταξύ φιλάθλων και αστυνομικών στην Καππαδοκίας, λίγο μετά την αποχώρηση του πούλμαν του Ολυμπιακού, ένας μεσήλικας φίλος της Ένωσης καλύπτει με 10-11 λέξεις τα κιτρινόμαυρα συναισθήματα εκείνων των ημερών: «Πείτε του ότι όλη η ΑΕΚ θα είναι εδώ και αύριο...»
«Πρόδωσες τη θρησκεία σου για το Διάολο»
Στις κερκίδες του γηπέδου της Νέας Φιλαδέλφειας, εκεί όπου στα τέλη της δεκαετίας του '70 ο μέγιστος Λουκάς Μπάρλος τον αγκάλιαζε για να τον συγχαρεί για το γκολ του στο 6-1 με τον Ολυμπιακό, εκεί όπου τον Μάιο του 1989 σήκωνε το πρώτο κιτρινόμαυρο πρωτάθλημα έπειτα από δέκα χρόνια, εκεί όπου με δάκρυα στα μάτια οι Ενωσίτες τον παρακαλούσαν λίγους μήνες πριν να μην τους αφήσει, έχει αναρτηθεί το πιο σκληρό αλλά και «διάσημο» πανό που εμφανίστηκε ποτέ στην Ελλάδα: «Πρόδωσες τη γυναίκα σου για τη Στανίση. Πρόδωσες τη πατρίδα σου κι' έγινες Έλληνας... Πρόδωσες τη θρησκεία σου για το διάολο (θρήνος). Γι’ αυτό ο Θεός δεν σου 'δωσε την ικανότητα να κάνεις παιδιά. Για να μην τα προδώσεις κι' αυτά» (sic). Στις εξέδρες του «Νίκος Γκούμας», εκτός από πολυάριθμα «λάφυρα» οπαδικών συγκρούσεων, βρίσκονται κι άλλα πανό εναντίον του Μπάγεβιτς, τα οποία τον αποκαλούν «Ιούδα», καταριούνται «αυτόν που πρόδωσε τον λαό που τον έκανε μάγκα» και ζητούν «κρεμάλα στον προδότη».
«Ο Μπάγεβιτς ανέκφραστος, καθώς το μίσος ξεχειλίζει...»
Το λασπωμένο γήπεδο είναι ασφυκτικά γεμάτο, ειδικά στην Σκεπαστή δεν πέφτει καρφίτσα, το πάθος των ΑΕΚτζήδων είναι τέτοιο που οι εξέδρες αδυνατούν ακόμη και να συγχρονίσουν τα συνθήματά τους (ειδικά κατά την είσοδο των ομάδων στον αγωνιστικό χώρο, όπου επικρατεί μια αδιανόητη οχλαγωγία), 1.100 αστυνομικοί και δυνάμεις των ΜΑΤ έχουν καταφέρει μετά κόπων και βασάνων να «βάλουν» την αποστολή του Ολυμπιακού στα αποδυτήρια κάτω από μια πραγματική βροχή από πέτρες, φωτοβολίδες και κάθε είδους αντικείμενα που εκσφενδονίζουν οι οπαδοί των γηπεδούχων στο «αντίπαλο» πούλμαν. Το πλαίσιο για μια σκηνή αρχαίας ελληνικής τραγωδίας έχει στηθεί: πόσο κρατάει η διαδρομή από τη φυσούνα του «Νίκος Γκούμας» μέχρι τον πάγκο των φιλοξενούμενων; Για τους περισσότερους ανθρώπους, 30 δευτερόλεπτα... για τον Ντούσαν Μπάγεβιτς, ο οποίος φοράει την κόκκινη φόρμα του «εχθρού», αυτή η διαδρομή δεν τελείωσε ποτέ, 21 χρόνια τώρα... Κρατάει τον αστυνομικό που βρίσκεται μπροστά του από τον ώμο, σαν μελλοθάνατος, εκατοντάδες πεντοχίλιαρα με τυπωμένο το πρόσωπό του ίπτανται γύρω του καθώς προσπαθεί να κρύψει τα συναισθήματά του και η τηλεοπτική περιγραφή του Αλέξη Σπυρόπουλου για το συνδρομητικό κανάλι είναι χαρακτηριστική: «ο Μπάγεβιτς που προσπαθεί να μείνει ανέκφραστος, καθώς θα έλεγα ότι το μίσος πια ξεχειλίζει από τις κερκίδες...»
Ο Μανωλάς βάζει φωτιά στην μπαρουταποθήκη
Το ματς δεν αντέχει σε ποδοσφαιρική κριτική, είναι τέτοια η ατμόσφαιρα στο συνωστισμένο «Νίκος Γκούμας» και τόσο έντονο το πείσμα του Σαβέφσκι και των συμπαικτών του για τη νίκη, που είναι αμφίβολο αν θα κατάφερνε να μείνει «όρθια» υπό τέτοιες συνθήκες ακόμη και η σπουδαία Γιουβέντους της εποχής. Στο 38ο λεπτό και ενώ το 0-0 παραμένει, ο Στέλιος Μανωλάς στέλνει με το σώμα του τον Ανδρέα Νινιάδη εκτός αγωνιστικού χώρου σε μια διεκδίκηση της μπάλας, ο βραχύσωμος μέσος ζητάει τον λόγο από τον διεθνή κεντρικό αμυντικό και αυτός τον πιάνει με το αριστερό χέρι από τον λαιμό και τον πετάει στο έδαφος, μέσα στη λάσπη, χωρίς να τιμωρηθεί από τον διαιτητή Χατζησταυρίδη. Η εν λόγω φωτογραφία του Μανωλά με τον Νινιάδη έχει περίοπτη θέση στο κιτρινόμαυρο «ανθολόγιο» και, παρότι ο Στέλιος έριξε στο χορτάρι τον πιο μικρόσωμο ίσως παίκτη του γηπέδου, η ενέργειά του αυτή θεωρείται για τους φανατικούς της ΑΕΚ ως «σφραγίδα» της υπεροχής και του πάθους της ομάδας τους στα ντέρμπι με τον Ολυμπιακό στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του '90.
There is a new sheriff in town...
Είναι το 43ο λεπτό της αναμέτρησης και η Ένωση πετυχαίνει το γκολ που ονειρεύονταν οι «πιστοί» της από τον Μάιο, με «εκτελεστή» τον 23χρονο τότε Ντέμη Νικολαΐδη, έπειτα από φάση διαρκείας στα καρέ του Δημήτρη Ελευθερόπουλου. Οι πανηγυρισμοί των κιτρινόμαυρων που ακολουθούν, ειδικά στη Σκεπαστή, είναι απλώς αδύνατον να περιγραφούν με λέξεις και από εκείνο το δευτερόλεπτο, «there is a new sheriff in town» και η «ΑΕΚ του Μπάγεβιτς» θα είναι η «ΑΕΚ του Ντέμη» για την επόμενη εξαετία: ο Νικολαΐδης σκόραρε 175 φορές με την κιτρινόμαυρη φανέλα, σημείωσε γκολ σε τελικό Κυπέλλου, «κάρφωσε» την Ίντερ και την Ρεάλ Μαδρίτης, έστειλε αρκετές φορές τη μπάλα στα δίχτυα του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού, όμως η σχέση λατρείας του με τους Ενωσίτες φιλάθλους ξεκίνησε ουσιαστικά από το βράδυ της 13ης Ιανουαρίου του 1997 και την στιγμή που άνοιξε το σκορ στο ντέρμπι του μίσους...
Ο Κωστής σφραγίζει τον θρίαμβο της ΑΕΚ
Ο Ολυμπιακός, χωρίς τον φυσικό ηγέτη του Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς, αδυνατεί να αντιδράσει και η ΑΕΚ, η οποία είχε δύο δοκάρια και πολλές χαμένες ευκαιρίες μέχρι εκείνο το σημείο, θα κάνει το 2-0 στο 67ο λεπτό με αριστερό πλασέ του Χρήστου Κωστή, ο οποίος αξιοποίησε την έξοχη ενέργεια του Τιμούρ Κετσπάγια και το πανηγύρισε με το χέρι υψωμένο προς την Θύρα 21 και τους οπαδούς των φιλοξενούμενων. Ο Ντούσαν θα δει το υπόλοιπο του αγώνα καθισμένος στον πάγκο του, το 2-0 είναι το τελικό σκορ, η κιτρινόμαυρη νίκη κάτι παραπάνω από δίκαιη (το πρωτοσέλιδο του «Φίλαθλου» την επόμενη ημέρα, «Θεομηνία η ΑΕΚ - Έκανε σκόνη και θρύψαλα Μπάγεβιτς και Ολυμπιακό» είναι χαρακτηριστικό) και από τα μεγάφωνα του «Νίκος Γκούμας» μετά το σφύριγμα της λήξης αντηχεί το «Gonna fly now», το μουσικό θέμα του «Ρόκι», ενώ οι φίλοι της ομάδας του Πέτρου Ραβούση στις εξέδρες παραληρούν και τον αποθεώνουν.
Το ξέσπασμα του Λευτέρη Παπαδόπουλου από τα επίσημα
Ο Μπάγεβιτς θα καταφέρει να παραμείνει ανέκφραστος στην συνέντευξη Τύπου του ντέρμπι με μοναδικό «σύμμαχο» το κομπολόι του, το πρόσωπό του «πέτρινο», τα συναισθήματά του κλειδωμένα μέσα του, δεν θα απαντήσει σε ερωτήσεις για την υποδοχή του, ενώ ο επί σειρά ετών συνεργάτης και φίλος του Ραβούσης προσπαθεί να τον παρηγορήσει. Οι ώρες που μεσολάβησαν από την δραματική άφιξη του πούλμαν του Ολυμπιακού στην Καππαδοκίας μέχρι την αποχώρησή του υπήρξαν αναμφίβολα οι πιο δύσκολες της μεγάλης καριέρας του, είναι απολύτως βέβαιο ότι το βράδυ της 13ης Ιανουαρίου του 1997, σαν σήμερα πριν από 21 χρόνια, η φοβερή νύχτα που «σταυρώθηκε» στο γήπεδο που είχε αγαπηθεί όσο κανένας άλλος από τους ΑΕΚτζήδες, θα τον στοιχειώνει έως το τέλος της ζωής του κι ας επέστρεψε τρεις φορές στην ομάδα με τον Δικέφαλο Αετό.
Επειδή όμως ο «πλανήτης» ΑΕΚ έχει παραδοσιακά ροπή προς τον σουρεαλισμό, τα τελευταία καρφιά στο «φέρετρο» της σχέσης του Ντούσαν με τους Ενωσίτες εκείνο το βράδυ δεν τα βάζει η Original 21, παρά το ασύλληπτα σκληρό πανό, ούτε ο Δημήτρης Χατζηχρήστος ή ο «εξαφανισμένος» Μιχάλης Τροχανάς, ο ιδιοκτήτης που για ορισμένους τον ανάγκασε να φύγει από τον σύλλογο το προηγούμενο καλοκαίρι με τη συμπεριφορά του. Συμβολικά, θα τα «καρφώσει» το αδιανόητο ξέσπασμα οργής στην τηλεοπτική κάμερα του ανθρώπου που έχει γράψει πολλούς από τους πλέον ευαίσθητους και ρομαντικούς στίχους ελληνικών τραγουδιών από τη δεκαετία του '60 μέχρι σήμερα, του Λευτέρη Παπαδόπουλου, από τα μάρμαρα της Θύρας 18 όπου παρακολουθούσε το παιχνίδι μαζί με τον Στράτο Γιδόπουλο: «Απέδειξε η ΑΕΚ πόσο σημαντικότερη ομάδα είναι από τον Ολυμπιακό και λυπάμαι βαθύτατα τον δύστυχο τον Μπάγεβιτς, ο οποίος κουνιότανε και έκανε το παγώνι, τώρα θα έρθει η ώρα που θα πληρώσει αυτά που έκανε εις βάρος της ΑΕΚ...» (στο 1.37.20 του ακόλουθου βίντεο)
