H «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο παρουσιάζει σε δύο επεισόδια την συναρπαστική ιστορία του κλίματος, αλλά και τις δραματικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης στη σύγχρονη εποχή, τη Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου και τη Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου, αμφότερες στις 21:00 από το COSMOTE HISTORY.
Το κλίμα ήταν πάντοτε καθοριστικός παράγοντας για την ύπαρξη ζωντανών οργανισμών στον πλανήτη. Στους προϊστορικούς χρόνους, η Γη ήταν παγωμένη σαν μια μεγάλη χιονόμπαλα, αλλά όταν η θερμοκρασία έφτασε στους 26 βαθμούς Κελσίου ευνοήθηκε η εξέλιξη πολλών ειδών.
Δεινόσαυροι, σαβάνες και Νεάντερταλ
Η εκπομπή παρουσιάζει τις μεγάλες αλλαγές στο κλίμα, όταν η πτώση ενός μετεωρίτη σκίασε τη γη. Η ηλιακή ακτινοβολία περιορίστηκε και τα φυτά δεν άνθισαν. Οι χορτοφάγοι δεινόσαυροι δεν έβρισκαν τροφή και το είδος αφανίστηκε, πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια.
Η «Μηχανή του Χρόνου» αποκαλύπτει ότι σε διάφορα μέρη της Ελλάδας υπήρχαν σαβάνες, όπως στο Πικέρμι της Αττικής, όπου ζούσαν αντιλόπες, ελέφαντες και καμηλοπαρδάλεις. Και σε αυτή την περίπτωση το κλίμα έπαιξε τον ρόλο του.
Οι Νεάντερταλ υπήρξαν θύματα των κλιματικών μεταβολών. Μαθημένοι στο ψυχρό κλίμα, δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν σε θερμότερες συνθήκες και τελικά οι Homo Sapiens, τους ξεπέρασαν και υπερίσχυσαν, αφού είχαν καταφέρει να εξημερώσουν τα σκυλιά. Άρα είχαν βοήθεια στο κυνήγι και στην αναζήτηση τροφής.
Το κλίμα και οι πολιτισμοί
Η τελευταία εποχή των Παγετώνων έληξε 11.500 χρόνια πριν και αυτό οφείλεται στην αλλαγή του κλίματος. Ο πλανήτης έγινε πιο ζεστός και φιλόξενος. Τότε ανακαλύφθηκε η γεωργία, η οποία άλλαξε ριζικά τον ανθρώπινο πολιτισμό. Στη Μεσόγειο, εξαιτίας των εύκρατων κλιματικών συνθηκών, γεννήθηκαν και άκμασαν οι σημαντικότεροι πολιτισμοί της Αρχαιότητας, όπως ο αιγυπτιακός και ο μινωικός.
Το κλίμα επηρέασε άμεσα και τη ροή της ιστορίας. Οι Ρωμαίοι επεκτάθηκαν σε θερμές περιοχές και κυριάρχησαν στη Μεσόγειο, αλλά υπέφεραν όταν η κλιματική μεταβολή επέτρεψε στον Αττίλα, από τον παγωμένο βορρά, να τους επιτεθεί με την ασταμάτητη ορμή του.
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι και η γαλλική επανάσταση είναι αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής. Το ψυχρό και υγρό κλίμα εκείνης της περιόδου, παρέλυσε τη γεωργική παραγωγή. Ο λαός πείναγε ενώ το κράτος έβαζε περισσότερους φόρους.
Το αποτέλεσμα ήταν ο πεινασμένος όχλος να ξεσηκωθεί, κυρίως για να μην πεθάνει από την πείνα και λιγότερο για τις ιδεολογικές αρχές των διαφωτιστών, με τις οποίες φυσικά δεν είχε αντίρρηση.
Η βιομηχανική εποχή
Η ανθρωπότητα προσαρμοζόταν πάντα στη φύση και τις κλιματικές μεταβολές, μέχρι και τα μέσα του 19ου αιώνα. Η μεγάλη αλλαγή έγινε όταν οι μηχανές και η τεχνολογία εκτόξευσαν την παραγωγή. Όμως οι μηχανές επηρέασαν το κλίμα και το τίμημα όμως ήταν η κλιματική αλλαγή, εξαιτίας της ανθρώπινης παρέμβασης.
Η «Μηχανή του Χρόνου» καταγράφει με επιστημονικά δεδομένα πώς οι άνθρωποι επεμβαίνουν στη φύση και στο περιβάλλον, με τις συνέπειες να είναι καταστροφικές.
Η κλιματική αλλαγή
Σενάρια καταστροφής που πριν από δεκαετίες έμοιαζαν να είναι βγαλμένα από ταινίες επιστημονικής φαντασίας, αποτελούν τη νέα πραγματικότητα. Κάθε χρόνο η θερμοκρασία ανεβαίνει σταθερά. Φονικές πλημμύρες, καταστροφικές πυρκαγιές αποτελούν ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία συμβαίνουν όλο και πιο συχνά και με μεγαλύτερη ένταση.
Ακαδημαϊκοί και επιστήμονες ανησυχούν πως τα οικοσυστήματα δεν έχουν τον απαιτούμενο χρόνο να προσαρμοστούν στις αλλαγές του κλίματος και μιλούν πλέον όχι μόνο για κλιματική κρίση, αλλά για κλιματική κατάρρευση. Παράκτιες περιοχές και νησιωτικές χώρες κινδυνεύουν να βυθιστούν, εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη που έχει προκαλέσει ο άνθρωπος από την καύση ορυκτών καυσίμων.
Οι συνέπειες στην οικονομία υπολογίζονται σε τρισεκατομμύρια, και μέχρι το 2050, περισσότεροι από 250 εκατομμύρια άνθρωποι θα γίνουν κλιματικοί μετανάστες και πρόσφυγες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Ωστόσο οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η κατάσταση είναι αναστρέψιμη. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια είναι η λύση. Η εκπομπή συνοψίζει τις ανησυχίες για το μέλλον του πλανήτη και όλα τα σενάρια καταστροφής, αν δεν γίνουν ριζικές παρεμβάσεις.
Στην εκπομπή μιλούν:
- Χρήστος Ζερεφός, Καθηγητής Φυσικής της ατμόσφαιρας, Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας –Ακαδημία Αθηνών
- Κωνσταντίνος Καρτάλης, Καθηγητής Φυσικής περιβάλλοντος και κλίματος, ΕΚΠΑ – Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κλιματική αλλαγή
- Κώστας Λαγουβάρδος, Μετεωρολόγος – Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
- Αναστασία Πασχαλίδου, Αναπληρώτρια καθηγήτρια Μετεωρολογίας και ατμοσφαιρικής ρύπανσης - Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο
- Νίκος Χαραλαμπίδης, Γενικός Διευθυντής στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace
- Θεοδώρα Νάντσου, Επικεφαλής πολιτικής WWF Ελλάς
- Ιωσήφ Μποτετζάγιας, Καθηγητής του Τμήματος Περιβάλλοντος – Πανεπιστήμιο Αιγαίου
- Μαρία Τριανταφύλλου, Καθηγήτρια με Μικροπαλαιοντολογίας, Παλαιοπεριβάλλοντος και Στρωματογραφίας – Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ
- Ευτέρπη Κοσκερίδου, Καθηγήτρια Παλαιοντολογίας ασπόνδυλων και Παλαιοοικολογίας – Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ
- Κωνσταντίνος Λαγός, Ιστορικός
- Ανδρέας Φλουρής, Καθηγητής Φυσιολογίας – Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
- Κατερίνα Κούλη, Καθηγήτρια Παλαιοντολογίας, Παλαιοβοτανικής, Γεωαρχαιολογίας – Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ
- Παναγιώτης Σαμπατακάκης, Δρ. Υδρογεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Μπολόνιας και Διευθυντής υδατικών πόρων γεωθερμίας στην Ε.Α.Γ.Μ.Ε.
👍 Βρείτε τον Μιντιάρχη στο Facebook και στο Instagram
