Είναι 157. Ήρθαν από 49 διαφορετικές χώρες και έδωσαν το δικό τους στίγμα στον ΠΑΟΚ. Από τον πρώτο, τον Ιταλό Νίνο Σαλούστο που ήρθε το 1959 εκμεταλλευόμενος μία ειδική διάταξη της εποχής για σπουδαστές και υπέγραψε συμβόλαιο με τον ΠΑΟΚ, μέχρι τον Ντίμιταρ Μπερμπάτοφ που κατέφτασε τελευταίος, οι ξένοι του ΠΑΟΚ ήταν συχνά - πυκνά το αλατοπίπερο του στο γήπεδο. Μερικοί από αυτούς άφησαν ανεξίτηλα τα σημάδια τους στην ιστορία του Δικεφάλου…
ΠΑΜΠΛΟ ΓΚΑΡΣΙΑ
«ΠΑΟΚ, θρησκεία, τρομοκρατία. Τιμή και δόξα στον Πάμπλο τον Γκαρσία». Λέξεις με νόημα, προσεκτικά τοποθετημένες ώστε να σχηματίσουν μία ιδεολογική προκήρυξη, ένα μανιφέστο. Διότι ο Πάμπλο Γκαρσία δεν είναι ένας απλός ποδοσφαιριστής που φόρεσε την φανέλα του ΠΑΟΚ, δεν είναι σημαία, έμβλημα ή σύμβολο. Είναι ιδέα. Είναι τρόπος να ζεις, να μάχεσαι, να σέβεσαι, να πολεμάς, να πέφτεις και να ξανασηκώνεσαι. Τα τατουάζ στο κορμί του ενέπνευσαν κόσμο να σταθεί ξανά στα πόδια του.
Ο βίος του είναι ένα κωδικοποιημένο μήνυμα του «παοκίζειν». Δεν υπήρξε ένας επαναστάτης (παρότι διαφημίστηκε ως τέτοιος), ούτε κάποιος αρχηγός. Υπήρξε ένας από όλους. Κάποιος που επανέφερε στον κόσμο του ΠΑΟΚ έννοιες όπως αυτοπεποίθηση, άρνηση υποταγής, αντίσταση. Έγινε σύνθημα στα χείλη, οδός, βιβλίο, δάνεισε το όνομα του σε σύνδεσμο οπαδών, ταύτισε με την παρουσία του μία ολόκληρη εποχή και αναπροσάρμοσε με την φιγούρα του τον ιδεολογικό πυρήνα του συλλόγου.
Ένας αληθινός μύθος, παρότι δεν σήκωσε ούτε ένα τίτλο με τον Δικέφαλο στο στήθος! Ένας old school μετρ της μεσαίας γραμμής, η ποδοσφαιρική ευφυΐα του οποίου επισκιάστηκε από την υπερπροβολή κάποιων σκληρών μαρκαρισμάτων, ένας αληθινός ηγέτης, που θα αφήσει διαχρονικά ανεξίτηλο το ίχνος του στην ιστορία του ΠΑΟΚ.
ΑΝΤΕΛΙΝΟ ΒΙΕΪΡΙΝΙΑ
Ήρθε στρουμπουλός, σχεδόν υπέρβαρος, με ακμή και αντιτουριστική χαίτη, ως ένα ταλέντο της Πόρτο, που κάποτε ήταν στην ίδια κλίμακα με τον Κριστιάνο Ρονάλντο, αλλά κάπου χάθηκε στην πορεία. Σε ένα από τα πρώτα του ματς με τον ΠΑΟΚ, ένα τάκλιν του (μετέπειτα συμπαίκτη του) Βιτόλο του διέλυσε το πόδι, όμως ο Αντελίνο Βιεϊρίνια κατάφερε να αναγεννηθεί. Με ατελείωτη δουλειά και υπό τις οδηγίες του Φερνάντο Σάντος, ο Πορτογάλος έγινε για μία τριετία το απόλυτο υπερόπλο του ΠΑΟΚ, σκοράροντας 28 φορές σε 126 ματς, με εκρηκτικό στιλ, απίθανες ντρίμπλες, τρομακτικά σουτ εκτός περιοχής και ατελείωτα χάι-λάιτ. Η πώληση του στην Βόλφσμπουργκ έναντι 4 εκατομμυρίων ευρώ παραμένει η πιο ακριβή στην ιστορία του ΠΑΟΚ, με τον Πορτογάλο να μετατρέπεται στην Γερμανία σε παίκτη παγκόσμιας κλάσης σε μία νέα θέση, αυτή του δεξιού μπακ. Κάποια μέρα θα γυρίσει…
Ο ΠΑΟΚ του Φερνάντο Σάντος έχει θωρακίσει τον άξονα του με ένα υπέροχο κορμό (Χαλκιάς, Κοντρέρας, Γκαρσία, Ίβιτς, Μουσλίμοβιτς), όμως του λείπουν οι απαραίτητοι πλάγιοι για να δέσει το γλυκό. Ο παραγκωνισμένος στην Πόρτο, Ντορβαλίνο Άλβες Μάσιελ παίρνει την θέση του Φίλιππου Δάρλα στο αριστερό άκρο της άμυνας τον Ιανουάριο του 2009 και τίποτα πια δεν θα είναι το ίδιο! Ο Βραζιλιάνος ρίζωσε στην «Τούμπα», όπου έμεινε για 5,5 χρόνια (ως τα 37 του), αφήνοντας πίσω του ένα μύθο. Σε 158 ματς, σκόραρε 11 φορές, έδωσε 36 (!) ασίστ, βγήκε MVP της σεζόν τις δύο τελευταίες του χρονιές στον ΠΑΟΚ και έμεινε στην ιστορία ως η... καλύτερη σέντρα που πέρασε ποτέ από την «Τούμπα», αλλά και ένα από τα καλύτερα παιδιά που φόρεσαν την φανέλα του συλλόγου.
ΜΛΑΝΤΕΝ ΦΟΡΤΟΥΛΑ
Ο -κατά πολλούς- κορυφαίος τερματοφύλακας όλων των εποχών για τον ΠΑΟΚ, έμεινε στην ιστορία με λάθος όνομα αφού το επίθετό του προφέρεται Φούρτουλα κι όχι Φορτούλα με το οποίο έγινε γνωστός! Ο Βόσνιος γκολκίπερ μετά από μία τετραετία στην Παρτίζαν ήρθε στην Ελλάδα πρώτα για λογαριασμό του Πανσερραϊκού (1974-75) κι έπειτα του ΠΑΟΚ, στον οποίο έμεινε μέχρι το 1984! Σταθερός, επιβλητικός, ενέπνεε σταθερότητα και σιγουριά κάτω από τα δοκάρια, κλείνοντας την καριέρα του με 216 ματς πρωταθλήματος, 42 κυπέλλου και 19 ευρωπαϊκά ματς με τα γάντια του ΠΑΟΚ. Συμπτωματικά είναι μέσα και στα δύο πρωταθλήματα, ως βασικός την σεζόν 1975-76 (δέχθηκε μόλις 17 γκολ), αλλά και ως προπονητής τερματοφυλάκων την σεζόν 1984-85.
ΝΕΤΟ ΓΚΟΥΕΡΙΝΟ
Είναι πρωταγωνιστής της συγκλονιστικότερης φωτογραφίας στην ιστορία του ΠΑΟΚ. Με δικό του γκολ ένα λεπτό πριν από το τέλος, ανοίγει το σκορ επί της ΑΕΚ (2 Μαΐου 1976) και με το 1-0 ο Δικέφαλος χρειάζεται πια μόλις μία νίκη στα τελευταία τρία παιχνίδια για να κατακτήσει το παρθενικό πρωτάθλημα στην ιστορία του! Ο αέρινος Βραζιλιάνος με το 11 στην πλάτη σκαρφαλώνει στα κάγκελα της «Τούμπας» και οι 45.000 οπαδοί στις εξέδρες εκρήγνυνται, αφού βιώνουν πρωτόγνωρα συναισθήματα! Ο Βραζιλιάνος επιθετικός έμεινε μία ολόκληρη δεκαετία στον ΠΑΟΚ (231 παιχνίδια, 66 γκολ) και σφράγισε μία ολόκληρη εποχή με την εκτελεστική του δεινότητα και το γοητευτικό του στιλ.
ΠΑΜΠΛΟ ΚΟΝΤΡΕΡΑΣ
Ο πιο «ελκυστικός» κεντρικός αμυντικός στην ιστορία του ΠΑΟΚ, πάνω στον οποίο στηρίχθηκε η αμυντική μηχανή του Φερνάντο Σάντος, που δέχθηκε μόλις από 16 γκολ στις σεζόν 2008-09 και 2009-10! Ο Χιλιανός αμυντικός ήρθε στην καλύτερη του ηλικία στην «Τούμπα», ώριμος από τα ευρωπαϊκά του περάσματα σε Μονακό, Θέλτα, Σπόρτινγκ Λισαβόνας, Μπράγκα και από την πρώτη μέρα έγινε το αφεντικό των μετόπισθεν. Μία από τις πιο ισχυρές προσωπικότητες στα αποδυτήρια εκείνης της ομάδας, έγινε σταδιακά δεύτερος αρχηγός και συγκλόνισε όταν τον Ιανουάριο του 2011 έπαιξε κανονικά απέναντι στον Άρη, παρότι είχε μάθει για τον χαμό του πατέρα του λίγες ώρες πριν την σέντρα. Περισσότερο από τις 106 συμμετοχές του με τον Δικέφαλο, τα 6 του γκολ ή τα υποδειγματικά του τάκλιν, δίδαξε πως παίζεται η θέση του μοντέρνου λίμπερο στην ευθεία, παρότι «λέρωσε» την υστεροφημία του με την μετέπειτα συνεργασία του με τον Ολυμπιακό.
ΜΑΓΚΝΤΙ ΤΟΛΜΠΑ
Η κοινή παρουσία του ΠΑΟΚ και της αιγυπτιακής Ζάμαλεκ σε προπονητικό κέντρο για καλοκαιρινή προετοιμασία του 1989 γεννά ένα μεγάλο έρωτα, με τον Θωμά Βουλινό να φέρνει τελικά στην «Τούμπα» τον Αιγύπτιο που αντιμετωπίζεται αρχικά με καχυποψία, λόγω καταγωγής. Σύντομα όμως ο Μαγκντί Τολμπά με το αέρινο στιλ, τις διαστημικές ντρίμπλες, τα αγαπημένα του σλάλομ και τις τρομερές κάθετες αναγκάζει το κοινό της «Τούμπας» να μιλάει για τον διάδοχο του Γιώργου Κούδα! Ειδικά η πρώτη χρονιά του Αιγύπτιου είναι οργιαστική, με τον ερχομό των αδερφών Χασάν να ρίχνει την απόδοση του και τα προβλήματα σε διοικητικό επίπεδο να σφραγίζουν την αποχώρηση του το 1993, μετά από 11 γκολ σε 86 ματς, αλλά κυρίως με ατελείωτες στιγμές μαγείας που δεν αποτυπώνονται με λέξεις.
ΣΕΡΤΖΙΟ ΚΟΝΣΕΪΣΑΟ
Η μεταγραφή του στον ΠΑΟΚ τον Ιανουάριο του 2008 σηματοδοτεί την επιστροφή του συλλόγου σε υψηλές πτήσεις, αφού ουσιαστικά είναι η πρώτη που αναστηλώνει μετά από χρόνια το χαμένο πρεστίζ. Ο Πορτογάλος άσος με την πλούσια καριέρα σε Πόρτο, Ίντερ, Λάτσιο, Πάρμα, έρχεται -έστω στα 34 του- για να δώσει λάμψη στην «Τούμπα» παίρνει το «7» του Ζαγοράκη και προσθέτει κύρος στον Δικέφαλο. Στα περίπου δύο χρόνια που έμεινε στον ΠΑΟΚ άφησε πίσω του μερικά υπέροχα χάι-λάιτ όπως η λόμπα στον Νικοπολίδη σε ματς κυπέλλου με τον Ολυμπιακό, μία ιστορική αποβολή στο «Βικελίδης» όταν επέστρεψε αντικείμενο στην εξέδρα και με την παρουσία του αποτέλεσε πόλο έλξης το καλοκαίρι ώστε να ακολουθήσουν την ίδια διαδρομή Πάμπλο Γκαρσία, Κοντρέρας και σία…
ΟΜΑΡΙ ΤΕΤΡΑΤΖΕ
Αν τα πόδια του ήταν λιγότερο ευπαθή, τότε θα μπορούσε να αφήσει εποχή σε τοπ ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο Ομάρι Τετράτζε ή για την ακρίβεια ο Όμηρος Ιωσηφίδης όπως είναι το πραγματικό το όνομα είχε την ατυχία να πέσει στην περίοδο παρακμής του ρωσικού ποδοσφαίρου και δεν μπόρεσε να κάνει την καριέρα που άξιζε. Δύο φορές νωρίτερα ο Ολυμπιακός (επί Μπλαχίν) και η ΑΕΚ (επί Μπάγεβιτς) προσπάθησαν να τον δελεάσουν, όμως εκείνος επέλεξε την Ρόμα (1996) όπου οι συχνοί τραυματισμοί δεν τον άφησαν να δείξουν την κλάση του. Ήρθε στον ΠΑΟΚ στα 30 του (1999) και μολονότι έπαιζε μία ταχύτητα κάτω (λόγω του προβληματικού του γόνατου) έκανε την διαφορά στα χαφ, με το ολοκληρωμένο παιχνίδι του στο κέντρο. Έμεινε στον Δικέφαλο 2,5 χρόνια (54 ματς), πήρε ένα κύπελλο κι άφησε παρακαταθήκη μαθήματα για το πως παίζεται η θέση του μοντέρνου αμυντικού χαφ..
ΝΤΙΜΙΤΑΡ ΜΠΕΡΜΠΑΤΟΦ
Σύμφωνοι, δεν έχει προσφέρει απολύτως τίποτα. Πιθανώς να είναι και η χειρότερη μεταγραφή όλων των εποχών από πλευράς ανταπόδοσης χρημάτων και προσδοκιών που δεν επαληθεύτηκαν. Αυτό δεν αναιρεί σε τίποτα το παραμύθι που έζησε ο κόσμος του ΠΑΟΚ στα τελειώματα του περσινού Αυγούστου, όταν γέμισε την Τούμπα για να υποδεχθεί τον Βούλγαρο σταρ με το αδιανόητο βιογραφικό στην Premier League και την ασύλληπτη κλάση. Η μεταγραφή του «Μπέρμπα» έκανε το όνομα του ΠΑΟΚ να ακουστεί σε όλη την γη και ουσιαστικά απεικονίζει την εποχή Σαββίδη στην ηγεσία του συλλόγου, αφού πρώτη φορά ήρθε στην «Τούμπα» παίκτης τέτοιας εμβέλειας. Το γιατί δεν απέδωσε τα αναμενόμενα (5 γκολ σε 22 ματς ως τώρα), σίγουρα δεν οφείλεται μόνο στον ίδιο…
ΕΥΦΗΜΟΣ ΜΝΕΙΑ
Ολιβιέ Σορλέν (Το γαλλικό πασπαρτού)
Ζλάταν Μουσλίμοβιτς (Το αλάνι)
Λούκας Πέρεθ (Έφυγε νωρίς…)
Βλάνταν Ίβιτς (Κλάση και ποιότητα)
Ράντε Πάπριτσα (Γκολτζής, μα ο ορισμός της ασχήμιας)
Μπίμπρας Νάτχο (Μάγος, που έμεινε λίγο)
Κοστίν Λάζαρ (Τίμιος Ρουμάνος)
Μάικ Σμολ (Ο ορισμός του Άγγλου σέντερ-φορ)
Πέρσι Ολιβάρες (Άλογο από το Περού)
Ρόμπερτ Μακ (Γράφει ιστορία)
Τζο Νάγκμπε (Σκυλί του πολέμου)
Ιφεάνι Ουντέζε (Προσόντα είχε, μυαλό όχι)
