Η χρήση του βίντεο στις διαιτητικές αποφάσεις μπαίνει δειλά-δειλά στη ζωή μας κι όπως όλα δείχνουν βρίσκεται στο κατώφλι της Superleague. Το είχε αποκαλύψει πρόσφατα το SDNA και το επιβεβαίωσε πριν λίγα 24ωρα ο υφυπουργός Αθλητισμού, Γιώργος Βασιλειάδης, κατά τη συζήτηση του μίνι αθλητικού νομοσχεδίου στην ολομέλεια της Βουλής.
Ως εκ τούτου μάλλον θα πρέπει να αρχίσουμε να συμβιβαζόμαστε σιγά-σιγά με την είσοδο του “Video Assistance Referee” και στο ελληνικό πρωτάθλημα. Αν όχι σε όλα τα παιχνίδια, σίγουρα στα ντέρμπι και στα ματς που ενδεχομένως κρίνουν τίτλους. Πώς όμως θα χρησιμοποιείται και πώς ακριβώς θα γίνεται η εφαρμογή του;
Θα σταματάει το παιχνίδι σε κάθε ανάποδο φάουλ ή κάθε διαμαρτυρία για να γίνει έλεγχος με τη χρήση του βίντεο από τον διαιτητή; Τι λέει το πρωτόκολλο, βάσει του οποίου θα εφαρμοστεί και στην Ελλάδα το “VAR”; Η σημαντικότερη φράση κι εκείνη που θα πρέπει να κρατήσουμε καλά στο μυαλό μας είναι μία. “Ξεκάθαρο λάθος”...
Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι πέρα από το γεγονός πως η χρήση του βίντεο γίνεται σε συγκεκριμένα περιστατικά, ακόμα και τότε δεν θα εφαρμόζεται σε κάθε φάση που ενδεχομένως υπάρχει λάθος του διαιτητή, αλλά μόνο όταν υπάρχει το “ξεκάθαρο λάθος”. Η φράση “clearly wrong” είναι αυτή που ρητά αναφέρεται στην οδηγία. Σε φάσεις δηλαδή που είναι αμφισβητούμενες και θεωρητικά χρειάζονται δύο και τρία ριπλέι για να φανεί επί παραδείγματι αν είναι πέναλτι στην ή όχι, πολύ απλά δεν γίνεται η χρήση του βίντεο κι εφαρμόζεται η απόφαση που έχει πάρει ο διαιτητής.
«Μinimum interference for maximum benefit», λέει χαρακτηριστικά ο κανονισμός. Δηλαδή, η “ελάχιστη παρέμβαση για το μέγιστο όφελος”, αυτό είναι το μότο πάνω στο οποίο στηρίζεται η τοποθέτηση του Video Assistance Referee. Κάτι βέβαια που έχει κι εξήγηση. Δεν θα μπορούσε να είναι εφαρμόσιμο το να χρησιμοποιείται το βίντεο σε κάθε δεύτερη φάση, γιατί πολύ απλά, τα παιχνίδια δεν θα τελειώσουν ποτέ!
Ποιος είναι ο βασικός σκοπός του; Όπως τονίζουν άνθρωποι του χώρου, να σταματήσουν οι διαιτητές “να κρέμονται στα μανταλάκια”! Να πάψει πια δηλαδή να είναι ο διαιτητής στο επίκεντρο, με την αποφυγή τουλάχιστον των σημαντικών λαθών, που μπορούν να επηρεάσουν άμεσα την εξέλιξη ενός αγώνα.
Σε ποιες τέσσερις περιπτώσεις γίνεται η χρήση του βίντεο;
1) Στα γκολ που σημειώνονται.
2) Στο αν είναι ή όχι πέναλτι μία φάση.
3) Στις φάσεις που αφορούν απευθείας κόκκινη κάρτα.
4) Στη λάθος κάρτα σε ποδοσφαιριστές.
Σε ό,τι αφορά την πρώτη περίπτωση, θα ελέγχεται αν έχει προηγηθεί κάποια παράβαση πριν την επίτευξη του τέρματος, όπως κάποιο φάουλ, χέρι ή οφ σάιντ. Όσο για το θέμα της κάρτας, πρέπρει να επισημανθεί ότι αφορά μόνο την απευθείας κόκκινη κάρτα κι όχι τη δεύτερη κίτρινη. Κι ο λόγος είναι ότι σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να ελεγχθεί και η πρώτη κίτρινη που δέχτηκε ο παίκτης. Σε ένα ματς δηλαδή με δέκα κάρτες, θα πρέπει κάθε... τρεις και λίγο να σταματάει ο διαιτητής για να κοιτάξει το βίντεο, κάτι που δεν είναι εφικτό.
ΟΦ ΣΑΪΝΤ
Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στο θέμα του οφ σάιντ. Μία από τις πιο σημαντικές οδηγίες που έχουν δοθεί από τη FIFA στους βοηθούς, είναι ότι πλέον αφήνουν όλες τις οριακές φάσεις που είναι γύρω από την περιοχή. Πρόκειται για ξεκάθαρη εντολή! Δεν μιλάμε φυσικά για φάσεις ξεκάθαρες όπου... απαγορεύεται το λάθος από τον επόπτη, αλλά για εκείνες όπου υπάρχει αμφιβολία.
Από εκεί και πέρα, φυσικά αν υπάρχει οφ σάιντ και στη συνέχεια κερδίσει πέναλτι μία ομάδα, προφανώς και θα γυρίσει η φάση πίσω και δεν θα πάει η μπάλα στην άσπρη βούλα. Ακόμη πάντως κι αν ο βοηθός σηκώσει το σημαιάκι του, ο διαιτητής θα συνεχίσει τη φάση κι ακολούθως, εφόσον έχει σημειωθεί γκολ, θα ελέγξει στο βίντεο για τυχόν παράβαση.
Από εκεί και πέρα η γενική οδηγία αναφέρει ότι τα οφ σάιντ δεν θα ελέγχονται από το βίντεο, εκτός κι αν η μπάλα καταλήξει στα δίχτυα.
Τι άλλο πρέπει να γνωρίζουμε;
* Ο διαιτητής πρέπει πάντα να παίρνει μία απόφαση κι όχι να περιμένει τον VAR. Μόνο σε περίπτωση όπου πρόκειται για μία πολύ δύσκολη φάση, μπορεί να υπάρξει μίνι διακοπή για να δει το ριπλέι.
* Ο μοναδικός που αποφασίζει αν γίνει χρήση βίντεο είναι ο διαιτητής. Ο video assistance referee έχει καθαρά συμβουλευτικό ρόλο, θα πει μέσω της ενδοσυνεννόησης στον διαιτητή για πιθανή παράβαση που δεν έχει δει, ωστόσο ο διαιτητής είναι αυτός που θα πάρει την τελική απόφαση για το αν πρέπει να διακόψει για να δει ριπλέι.
* Το είπαμε και νωρίτερα, αλλά το επαναλαμβάνουμε γιατί είναι ίσως το σημαντικότερο που πρέπει να γνωρίζουμε για τη χρήση του βίντεο. Η αρχική απόφαση του διαιτητή αλλάζει ΜΟΝΟ αν υπάρχει ξεκάθαρο λάθος κι όχι όταν κληθούμε να δούμε τα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψιν στην εφαρμογή του κανονισμού. Ό,τι υπάρχει στην γκρίζα ζώνη, δεν αλλάζει την απόφαση του διαιτητή”, είναι η οδηγία. Ο VAR λειτουργεί ως τα έξτρα μάτια του διαιτητή για ένα σοβαρό λάθος.
* Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει η πίεση του χρόνου για τη λήψη της απόφασης. Σκοπός δεν είναι η ταχύτητα, αλλά η σωστή απόφαση. Στην πορεία όμως θα υπάρξει και θέμα χρόνου...
* Σχετικά με το πόσοι άνθρωποι χρειάζονται γι' αυτό, υπάρχει ο VAR 1 και ο VAR 2, οι οποίοι χρησιμοποιούν όλες τις κάμερες που έχει στη διάθεσή του ο σκηνοθέτης. Όταν ο πρώτος κοιτάει μία φάση στο ριπλέι, ο δεύτερος συνεχίζει να βλέπει live το παιχνίδι ώστε να μην ξεφύγει κάποια φάση. Αν όμως έχει σταματήσει για οποιονδήποτε λόγο η ροή του αγώνα, αποφασίζουν μαζί.
* Τι γίνεται σε περίπτωση διχογνωμίας των δύο; Τότε προφανώς έχουμε μία φάση που δεν είναι ξεκάθαρη κι ως εκ τούτου δεν μπαίνουμε στη διαδικασία χρήσης του βίντεο.
* Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, αν και πολύ δύσκολα θα το δούμε στην Ελλάδα, υπάρχει κι ο AVAR, βοηθός διαιτητή που συνδράμει σε περιπτώσεις οφ σάιντ. Παράλληλα στο βαν που συνήθως γίνεται η διαδικασία, υπάρχουν και δύο operator. Εφόσον πάντως εφαρμοστεί στην Ελλάδα, πιθανότατα θα μιλάμε για 2-3 επιπλέον άτομα που θα χρειάζονται για τον VAR. Την ίδια στιγμή θα υπάρχει μία οθόνη στον τέταρτο, που θα δείχνει ό,τι ακριβώς κι εκείνη που υπάρχει στο βαν και με τη βοήθεια του operator θα μπορεί να επανεξετάσει μία φάση.
* Επιπλέον να προσθέσουμε πως όταν ο διαιτητής θέλει να ειδοποιήσει ότι θα κάνει χρήση βίντεο, σχηματίζει με τα δάχτυλά του ένα ορθογώνιο. Αν όμως πράξει το ίδιο κι ένας παίκτης, για υποδείξει στον διαιτητή να κοιτάξει το βίντεο, τότε δέχεται κίτρινη κάρτα. Θεωρείται το ίδιο με το να ζητάει κίτρινη κάρτα για έναν αντίπαλό του. Αν όμως πράξει το ίδιο ένας παράγοντας, πηγαίνοντας στον τέταρτο για να ζητήσει τη χρήση βίντεο, τότε αποβάλλεται! Ρητά και χωρίς περαιτέρω συζητήσεις!
* Ο VAR δεν πρέπει να ψάχνει για την καλύτερη απόφαση. Αν δηλαδή ένα χέρι μέσα στην περιοχή είναι περισσότερο προς το να δοθεί η παράβαση πέναλτι κι όχι στο να μη δοθεί. Σε αυτή την περίπτωση δεν μιλάμε για ξεκάθαρο λάθος κι ως εκ τούτου το ματς συνεχίζεται κανονικά.
Οδηγία που θα συζητηθεί...
Και κάπου εδώ έρχεται ακόμη μία σημαντική οδηγία της FIFA που σίγουρα θα προκαλέσει συζητήσεις. Από τον Video Assistance Referee δεν εξετάζονται αποφάσεις επανέναρξης του παιχνιδιού, όπως πλάγιο, κόρνερ ή ένα ελεύθερο λάκτισμα. Αν δηλαδή επιτευχθεί γκολ μετά από ένα λανθασμένα δοσμένο κόρνερ, θα μετρήσει κανονικά!
Όπως το ίδιο συμβαίνει και σε περιπτώσεις υπόδειξης φάουλ. Η χρήση βίντεο μπορεί να γίνει μόνο για κάποιο φάουλ που δεν δόθηκε κι όχι για εκείνο που δόθηκε. Κι εξηγούμαστε: Αν η “Χ” ομάδα κερδίσει ένα φάουλ που δεν ήταν έξω από την περιοχή και καταφέρει να σκοράρει είτε με απευθείας χτύπημα, είτε στην εξέλιξη της φάσης, το γκολ θα μετρήσει κανονικά.
ΑΝ όμως γίνει ένα φάουλ στο κέντρο του γηπέδου, δεν υποπέσει στην αντίληψη του διαιτητή και στη συνέχεια μπει γκολ, τότε θα γίνει χρήση βίντεο, θα εξεταστεί η πιθανή παράβαση που έχει προηγηθεί κι εφόσον υπάρχει τέτοια, το γκολ θα ακυρωθεί! Βέβαια κι εδώ υπάρχει αστερίσκος. Αν το γκολ μπει 30 δεύτερα μετά το φάουλ, θεωρητικά δηλαδή έχει προλάβει να γυρίσει η ομάδα πίσω και να οργανωθεί, τότε δεν εμπίπτει στη συγκεκριμένη οδηγία. Το ματς συνεχίζεται κανονικά. Αν όμως μιλάμε για “πρώτο χρόνο” και το γκολ μπει άμεσα, τότε -πιθανότατα- θα ακυρωθεί.
Αυτές είναι οι βασικές οδηγίες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο σχετικό πρωτόκολλο. Σε περίπτωση δηλαδή που εφαρμοζόταν αύριο στη Superleague, θα λειτουργούσε πάνω σε αυτόν τον άξονα, ωστόσο υπάρχει πιθανότατα μελλοντικά να αλλάξουν κάποια πράγματα. Μην ξεχνάμε εξάλλου ότι πρόκειται ακόμη για ένα πείραμα που βρίσκεται ακόμη στα πρώτα του βήματα...
